خانه کوچک من / اتاق نامرتب ، کودک شلخته
خیلی از والدین همواره از این شکایت دارند که کودکانشان بشدت
شلخته هستند و به اندازه کافی منظم نیستند و این موضوع ممکن است باعث رنجش
خاطر بین والدین و فرزند شود اما چگونه باید کاری کرد که کودک منظم شود
و اتاق نامرتب کودک همواره نظم دار شود ما در این مطلب از پرشی نوی قصد داریم نکاتی پیرامون
یاد دادن نظم به کودک را به اشتراک بگذاریم
اتاق نامرتب کودک
کودک شلخته نگاهی به مشخصه های اتاق کودک اتاق بچهها به منزله خانه
ای کوچک و نیز دریچه ای برای شناخت دنیاست.
از طریق بازی و زندگی در این اتاق، کودک بسیاری چیزها را می آموزد.
اتاق کودک فضایی است که شخصیت او را تعریف می کند و می سازد؛.
به همین دلیل باید آن را به مکانی دلپذیر مبدل ساخت.
بچهها در مقایسه با بزرگترها زمان بیشتری را در اتاق خود می گذرانند؛ به همین دلیل در چیدمان اتاق آنها
باید نهایت دقت به عمل آید.
به ویژه پیش از دبستان، «اتاق» محلی برای بازی و شناخت است.
پس از ورود به مدرسه نیز این شناخت گسترده تر می شود، روابط دوستانه شکل می گیرد و نیاز فرزند
به فضایی برای مطالعه و انجام تکالیف به وجود میآید.
سعی کنید اصول اولیه را در انتخاب وسایل به کار بگیرید تا با رشد کودک بتوانید بدون صرف هزینه زیاد
و تنها با تغییری مختصر، نیازهای او را برطرف سازید.
اختصاص فضاهای متعدد در اتاق برای جمع آوری وسایل بسیار مفید است؛ کمدهایی با کشوهای زیاد و بزرگ، تختخوابی که
از فضای زیر آن بتوان برای گذاشتن چمدان، کشوهای لباس و دیگر وسایل استفاده کرد و نیز کتابخانهها و قفسهها،
همگی ملزوماتی است که به آنها نیاز پیدا خواهید کرد.
تناسب وسایل و مبلمان اتاق باید با قد و هیکل کودک متناسب باشد.
اندازه میز، صندلی، تختخواب، ارتفاع قفسهها و…
بایستی در حدی باشد که او به راحتی به آنها دسترسی یابد.
اما از آنجا که رشد بچه ها سریع است، این وسایل، همانند لباسهایشان، به سرعت کارآیی خود را از دست
می دهند.
چاره کار این است که وسایلی، طراحی یا خریداری کنید که با دستکاری کوچکی قابل استفاده شوند.
مقصر کیست؟ معمولاً تصور ما از اتاق یک کودک فعال، فضایی بههم ریخته و پر از اسباب بازی است که
به سختی می شود در آن راه رفت و وسیله ای را پیدا کرد؛ اما آیا این وضعیت به معنای
این است که کودک نامرتب و شلخته است یا این که بزرگتر او امکانات لازم را برای نظم بخشیدن به
اتاقش فراهم نکرده؟ اگر وسایل مناسب، نظیر قفسه بندی صحیح در اتاق کودک وجود داشته باشد تا به راحتی بتواند
به وسایل خود دسترسی یابد یا آنها را در جای خود قرار دهد، با چنین مشکلی مواجه نخواهید شد؛ در
این شرایط ، کودک قادر به مرتب کردن اتاق خود خواهد بود و می داند که هر چیز در کجا
قرار دارد.
رنگ وجود رنگ در اتاق کودک ضروری است.
«رنگ» روحیه بچه ها را شادمان می سازد و عنصری مهم برای اتاق کودکان محسوب می شود.
رنگ های خاکی آنها را دلمرده می کند و برعکس رنگ های شاد، روحیه آنها را تقویت می نماید.
اما توجه داشته باشید که استفاده زیاد از رنگ های تند و شاد کودک را خسته می سازد.
خواب نوزاد ورود یک عضو کوچک به خانه، غالباً با انتظاری طولانی همراه است.
به طور معمول، والدین هر تکه از اسباب اتاق را با عشق و دقت بسیار انتخاب می کنند.
حتی گاه خرید اسباب بازی های متعدد پلاستیکی نظیر فیل و خرس فراموش نمیشود؛ اما بسیاری از این وسایل حتی
برای یک بار هم استفاده نمی شوند.
بیشتر بدانید از چرا برخی کودکان نامرتب نامنظم و شلخته هستند
نامنظم و شلخته بودن کودکان دلایل گوناگونی دارد. نخستین دلیل نامنظم
بودن کودک را باید در والدین بیابیم. شیوهی فرزندپروری و تربیت کودک
می تواند زمینه را برای بینظمی کودک فراهم کند. دلیل دیگر میتواند
این باشد که کودک رفتار بینظم و نامرتب بودن را در پدر و مادرش دیده است
و از آنها تقلید میکند. هنگامی که کودک میبیند پدر یا مادرش در بیرون
از خانه زباله را در خیابان رها میکند و در سطل زباله نمیاندازد؛
این رفتار را تقلید میکند. کودکان رفتاری را از خود بروز میدهند که
در ما میبینند. پس بهتر است از خودتان بپرسید که ما شلخته هستیم یا کودکمان؟
خواهر و برادر، همسالان و همبازیهای کودک نیز میتوانند در بروز
بینظمی و شلختگی در کودک نقش داشته باشند. کودک در برخورد
با خواهر و برادر بزرگترش و نیز همسالانش رفتارهای آنان را میبیند و این رفتارها را درونیسازی میکند.
یکی دیگر از عوامل بینظمی و شلخته بودن کودکان این است که میخواهند
به برخوردهای والدینشان اعتراض کنند. کودکانی که به دست پدر و مادر
تنبیه میشوند یا از حمایت عاطفی خوبی برخوردار نیستند بیش از
دیگر کودکان دچار بینظمی و بیانظباطی میشوند. کتک زدن کودک،
فریاد کشیدن، تنبیه کودک و … میتواند کودک را به بینظمی و
شلختگی دچار کند. پس گاهی کودک در واکنش به رفتار نادرست پدر و مادرش با این روش اعتراض میکند.
برخی از کودکان به دلیل بروز اختلال روانی یا مشکلات روحی و عاطفی
دچار بینظمی میشوند. افسردگی، استرس، بیشفعالی، مرگ والدین
و نزدیکان و … میتواند کودکان را برای کوتاه مدت یا دراز مدت دچار بینظمی و نامرتب بودن کند.
آموزش نظم و ترتیب به کودک
آموزش نظم به کودک باید به شیوهی عملی باشد. به او نشان دهید که
چگونه باید هر کدام از وسایل و اسباببازیها را در جای خودش بگذارد
کودک از رفتار شما الگوبرداری میکند. پژوهشها نشان میدهد که
کودک اولویتبندی برای مرتب کردنم وسایل را نیز با مشاهدهی رفتار
میآموزد اتاق نامرتب کودک.
برای کودکتان یک الگوی نمونه پدید آورید. الگوی نمونه یعنی کودک بداند
چگونه اتاقش را مرتبط کند واسیل و اسباببازیهایش را سر جایش بگذارد؛
و اینکه چه حالتی را منظم و چه حالتی را نامرتب میدانیم. مشارکت
و مادر کودک را به نظم و ترتیب جذب میکند. با گذر زمان باید مشارکت
والدین در این زمینه کاهش یابد تا جایی که کودک بدون مشارکت
پدر و مادرش بتواند وسایل و اسباببازیهایش را منظم و مرتب کند
. به یاد بسپارید که اگر کودک بداند که پدر و مادرش اتاقش را مرتب خواهند کرد از مرتب کردن اتاقش خودداری میکند.
برای نظم و ترتیب زمان تعیین کنید
هر کاری زمانی دارد. هنگامی که کودک بازی میکند نباید از او بخواهید
که نظم و ترتیب داشته باشد. کودک را هنگام بازی به حال خودش بگذارید
و از او نخواهید که با کنار گذاشتن یک وسیله یا اسباببازی، آن را در همان
زمان در سر جایش بگذارد. میتوانید به او گوشزد کنید که با پایان بازی
باید اسباببازیها و وسایل سر جایشان گذاشته شوند اتاق نامرتب کودک.
این گوشزد کردن نباید به شیوهای تهدید آمیز باشد. برای مرتب کردن
اتاق و وسایل زمان خاصی را تعیین کنید. یکی از زمانهای تعیین شده
را میتوان پایان بازی دانست. به کودکتان یادآوری کنید که تا ۱۵ دقیقه
پس از پایان بازی اتاقش باید مرتبط و منظم باشد. یک زمان ثابت هم
برای نظم و ترتیب در روز داشته باشید. ساعت مشخصی را برای مرتب
بودن وسایل و اتاق کودک در شبانهروز مشخص کنید. برای نمونه با
کودکتان قرار بگذارید که هر روز در ساعت ۴ عصر اتاقش مرتبط باشد
و در آن ساعت به بازدید از اتاقش بپردازید. این بازدید بسیار مهم است و به کودک میفهماند که نظم و ترتیب برایتان بسیار ارزشمند است.
ویدا صدیقی / mrpsychologist