کودکان دین زده یا تربیت دینی؟
تربیت کودکان همواره باید بر طبق و اصول خاصی صورت بگیرد. ما در این مطلب از پرشین وی قصد داریم، به بررسی تربیت دینی کودکان و این که آیا کودکان را باید با دین
آشنا کرد یا خیر مطالب مفیدی را به اشتراک گذاریم.
تربیت دینی کودکان
تربیت دینی کودکان امری ضروری و لازم است و این ضرورت حداقل از دو دید فردی و اجتماعی قابل رسیدگی
است.
از لحاظ فردی باید بگوییم که مذهب پایه و مایهی همهی جوانب و ابعاد زندگی فرد و سبب بسیاری از
رشدها و پستیهاست.
چه بسیارند امانتهای الهی که در سایهی بیتوجهی اولیای کودک به جنبههای عقیدتی و مذهبی او، لکهدار میشوند و یا
کودکانی را میشناسیم که میتوانند در آیندهای نزدیک اعضایی مفید به حال خود و اجتماع تربیت شوند .
تربیت مذهبی، کنترلی برای اخلاق، ضابطهای برای حیات فردی و اجتماعی برای رشد معنویت و آرمانگرائی است.
مذهب میتواند تقویت کنندهی جنبهی فراخود یا وجدان اخلاقی طفل باشد و زمینه را برای وسعت بخشیدن به اطلاعات او
فراهم آورد.
حجابهای شک و تردید در سایهی آن پاره میشود و انسان به مراحلی از لحاظ رشد میرسد که در سایهی
استدلال عقلی میسّر نیست.
خوشبختانه در کودکان برای پذیرش تربیت و تعلیم مذهبی آمادگی وجود دارد.
ما معتقد هستیم که در رابطه با دیگر دورههای سنی قبول مذهب در کودکی، فراهمتر است از آن بابت که
فطرت او سالمتر و دست نخوردهتر است و مطالب دینی و تربیت و آداب آن را بهتر میتواند به ذهن
بسپارد.
از نظر ما مذهب برای افراد رنگ خدایی دارد و ریشهی آن در اعماق وجود و روان و فطرت همهی
انسانهاست.
جستجوها و کنکاشهای کودک دربارهی علل و مبادی جریانات و پدیدهها وسیلهای موثر برای طفل است که ذهن او را
به کار اندازد و نشانهای است از آمادگی او برای پذیرش خدا؛ و مربی میتواند با استفاده از این زمینه
قلب کودک را با فروغ ایمان روشنی بخشد.
دانستنی هایی پیرامون تربیت دینی کودکان
از حدود هفت سال دوم و به ویژه از حدود سنین ۱۰ کودک احساس میکند که خواستار سعادتی بینهایت است
که نمیداند چیست و سعی دارد که با تردید و کنجکاوی آن را به دست آورد.
او همچنین جهت اخذ و کسب معنویت و حمایت مذهب بیشتر به خدا روی میآورد و این خواستاری و ارضاء
آن در تأمین آرامش روانی که ضرورت حیات اوست نقش فوقالعادهای دارد.
اهمیت شیوه نیکو از آن رو که نوع روش ها می تواند میزان نفوذ را کاهش یا افزایش دهد، او
را مشتاق و یا منزجر سازد.
تعلیمی که افراد از مربیان دریافت میدارند خود ممکن است سبب و موجبی برای پذیرش بهتر و بیشتر مذهب و
یا ترک و فرار او از مذهب شود.عوامل موثر در پرورش کودک برای صالح شدن در پرورش مذهبی کودکان عوامل
متعددی دخالت دارند که مهمترین آنها خانواده و مدرسه و اجتماع است و دربارهی هر کدام مباحثی قابل ذکر است.
آنچه در هر یک از موارد فوق مطرح است، جنبههای مربوط به صحت انتقال در تعالیم، استواری و محکمی یک
فکر و عرضهی آن به شیوهای نیکو است.
اهمیت صحت مطالب از ان روست که باید اصل صداقت را به نوع غیر مستقیم آموزش دهیم .
اهمیت استواری از ان رو که آموزش ها باید با دلیل و برهان باشد تا راحت تر برای کودک نفوذ
داشته باشد.
و اهمیت شیوه نیکو از آن رو که نوع روش ها می تواند میزان نفوذ را کاهش یا افزایش دهد،
او را مشتاق و یا منزجر سازد.
تعلیمی که افراد از مربیان دریافت میدارند خود ممکن است سبب و موجبی برای پذیرش بهتر و بیشتر مذهب و
یا ترک و فرار او از مذهب شود.
تربیت دینی کودکان چگونه است
انسانها در سنین رشد و بزرگسالی در وضع و موقعیتی هستند که سوابق زندگی، خوی و رفتار ،احساس تعلق و
هم نیاز مربیان به مذهب و تعالیم آن در رشد و رفتار آنها تاثیر میگذارد.
تمرینهای مذهبی امروز در سرنوشت حیات بعدی آنها موثر است.
نوع برخورد امروز والدین و مربیان برای پایهریزی حیات بعدی آنها موثر است و به همین جهت در پرورش مذهبی
اینان هوشیاریهایی لازم و ضروری است.
کودک براساس آنچه که دیده و شنیده، چه درست و چه غلط میآموزد و عمل میکند و از این دید
نقش خانواده در کودک فوقالعاده است.
از نظر علمی آمادگی خانواده برای پذیرش مذهب و عمل به آن ممکن است سبب پیدایش آمادگی بیشتر در کودک
شود.
با همهی آمادگیهای فطری که در کودک سراغ داریم فراموش نخواهیم کرد که اگر خانوادهای نامسلمان و غیرمذهبی باشند، والدین
همچون باغبانی دلسوزند که نسل را نیکو پرورش میدهند و از ابتلای به آفات او را مصون میدارند.
رسول اکرم صلیالله علیه و اله وسلم از والدین گله دارد که به فرزندان خود نمیرسند و به آنها دین
نمیآموزند و یا محیطی برای او پدید نمیآورند که در آن مذهب حاکم باشد.
ما معتقد هستیم که اگر والدین و مربیان به صورت صحیحی جنبهی مذهبی کودک را رهبری کنند و بکوشند که
بذر محبت آفریدگار را در روان کودک نافذ سازند شوق و اشتیاق فوقالعادهای در طفل راجع به مذهب پدید خواهد
آمد.
بیشتر بدانید از زمان آغازین برای تربیت کودک
تربیت کودک، نمیتواند مقولهای ابتدا به ساکن و خلقالساعه باشد، تربیت مقولهای است
مستمر که باید از گذشته شروع شود، حال را درنوردد و در آینده به ادامه آید که تربیت برای
هدایت است و هدایت باید لاینقطع باشد که شیاطین درونی و بیرونی هر لحظه آدمی را
در ضلالتند. بنابر اصل حرکت، همه پدیدههای طبیعی، تاریخی و اجتماعی، در یک پروسه
زمانی، آن هم نه بصورت جهشی، بلکه بصورت بطئی (آرامی، کُندی) آرام آرام شکل گرفته
و به خودنمایی میآیند، به عبارت دیگر، هر پدیدهای باید ریشه در گذشته داشته باشد، پدیده تربیت کودک هم از این اصل زیربنایی مستثنی نخواهد بود.
کودک فعلی و چگونه بودن امروزش از نظر ژنتیک و تربیت، ریشه در چگونه بودن پدر و مادر و حتی ریشه در نسل پیشین او دارد. در این عقبگرد تحقیقی، گذشته پدر و مادر پیش از ازدواج، نوع نگاهشان به ازدواج و چگونه بودنشان، تفکّرشان، رفتارشان و اخلاقشان، قبل از انعقاد نطفه و از همه مهمتر رعایت یا عدم رعایت موازین شرع نبوی، بگاه انعقاد نطفه، از اهمیت زیربنایی برخوردار است.
پدر و مادر باید قبل از ازدواج در حصن حصین تقوا، از گناه و آلودگی بدور و متخلَّق به اخلاق ربّانی باشند تا زمینه اصلی تربیت کودک را به تمهید آیند، کودک امروز حاصل گذشته پدر و مادر امروز است، زیرا که جهان، جهان علت و معلول است، همه پدیده هایش به یکدیگر وابسته و پیوسته است و آدمی هم در گرو اعمال و رفتار خویش است: « کُلُّ نَفسٍ بِما کَسَبَت رَهینَهٌ» «(آری) هر کس در گرو اعمال خویش است» (مدّثِّر ـ ۳۸) والدین را هشداری از پیش است.
تبیان / مشرق