آنچه باید درباره تغذیه نوزاد زودرس بدانیم

نوزادان نارس نسبت به دیگر نوزادان بیشتر به نیاز غذای غنی و شیر غنی شده برای رشد و نمو نیازمند هستند ،
ما در این مطلب از پرشین وی هر آنچه را که باید پیرامون شیر و تغذیه نوزاد زودرس باید بدانید را برایتان به اشتراک خواهیم گذاشت ،
تا انتهای این مطلب همراه ما باشید

تغذیه نوزاد زودرس

بهتر است مادران حامله در مورد مراقبت‌های نوزادان زودرس آگاهی‌هایی داشته باشند؛ چرا که پس از تولد این نوزادان ممکن
است فرصتی برای کسب آگاهی وجود نداشته باشد.
آگاهی‌ها و تصمیمات مادران ،پیامد‌های بزرگی در بقا و سلامتی بیشتر نوزادشان خواهد داشت.
اگر شما آگاهی کافی در این زمینه نداشته باشید، علم پزشکی تاثیر ناچیزی در حفظ سلامتی و بقای فرزندتان دارد.
بنابراین، زمان بیشتری به این امر اختصاص دهید.
برای نوزادان زودرس برنامه تغذیه ای مناسب و ویژه ای لازم است.

عموما مواد مغذی مورد نیاز آنها از طریق بند ناف تامین می‌شود.
سیستم گوارشی آنها خوب رشد نکرده و برای مکیدن شیر خیلی ضعیف هستند.
تغذیه نوزادان با روش‌های مختلفی از قبیل تغذیه با لوله، تزریق وریدی و همچنین با بطری صورت می‌گیرد.
در برخی از کشورها تغذیه نوزادان زودرس منحصرا با شیر مادر موفقیت‌آمیز است.
این نوزادان بسیار حساس هستند و جهت تامین و افزایش قدرت سیستم ایمنی بدن‌شان، تغذیه با شیر مادر اهمیت بیشتری
دارد.

کیفیت و کمیت شیر مادر بیشترین تاثیر را بر افزایش طول عمر نوزاد خواهد داشت؛ گرچه در برخی از مراکز
درمانی نوزادان، شیر مادر تجویز نمی‌شود.
شیر مادر بهترین است وقتی نوزاد برای تغذیه از شیر مادر خیلی کوچک یا ضعیف است، مادر می‌تواند با قاشق،
فنجان و یا از طریق لوله نوزاد خود را تغذیه کند.
نتایج تحقیق بر روی تعدادی از نوزادان نارس نشان داده است، نوزادانی که قبلا با بطری تغذیه شده‌اند، بعدا تمایلی
به مکیدن شیر از سینه مادر ندارند.

بنابراین، نه تنها این تمایل به دریافت غذا و مکیدن باعث میل کودک به استفاده از پستانک به جای سینه
مادر می‌شود، بلکه شیوه گرفتن پستانک، الگوی مکیدن وهمچنین بکارگیری ماهیچه‌های زبان ودهان در تغذیه با بطری و سینه مادرمتفاوت
است.

تغذیه نوزاد زودرس

آشنایی با تغذیه نوزاد زودرس

عموما در نوزادان با وزن بسیار پایین تامین مواد مغذی با فرمولای قند، چربی و پروتئین از طریق وریدی صورت
می‌گیرد، ولی حداقل یک بار در روز نیز می‌توانند از شیر مادر تغذیه کنند؛ اگرچه از این روش تغذیه درایالات
متحده به ندرت استفاده می‌شود و بهتر است منحصرا با شیر مادر انجام گیرد.
در نوزادانی که از فرمولای سنتتیک به جای شیر مادر تغذیه می‌کنند، میزان ابتلا به انواع بیماری‌های عفونی از قبیل
عفونت‌های مجاری ادرار و انواع بیماری‌های اسهال بالاست.

در بین نوزادان نارس با وزن بسیار کم که منحصرا با فرمولای سنتتیک تغذیه می‌کنند، میزان ابتلا به عفونت‌های خطرناک
حدود ۴۵ درصد بیشتر از سایرین است.
میزان مرگ و میر نوزادان کم‌وزن که از شیر مادر تغذیه می‌کنند نیز کمتر از نوزادان ترم است که از
فرمولای سنتتیک تغذیه می‌کنند (میزان مرگ و میر در نوزادانی که از شیر مادر تغذیه نمی‌کنند ۲۶ تا ۳۷ درصد
بیشتر است).

نتایج آماری حاصل از تغذیه با شیر مادر در این نوع مطالعات با توجه به روش‌های متنوع استفاده‌شده از قبیل
ذخیره، پاستوریزاسیون و شیر کامل و روش‌های متنوع مکمل‌یاری و غنی‌سازی شیر مادر کاهش یافته است.
شیر اولیه مادر ( آغوز ) برای نوزاد بیشترین فایده را دارد؛ هرچند که همیشه ممکن نیست.
امتیازات خاص نوزادان نارس مشخص شده است که نوزادان نارس برای تجزیه چربی‌های شیر مادر نسبت به چربی‌های شیر خشک
توانایی بیشتری نیاز دارند.
مواد مغذی در شیر مادر فراوان هستند.

غنی کردن شیر مادر

تحقیق در مورد نوزادان کامل و کم‌خون که از شیر مادر تغذیه می‌کنند، نشان داده است که مواد مغذی در
شیر مادر پایین تر از شیرهایی است که به طور شیمیایی به دست می‌‌آیند و گاهی اوقات نوزادان نارسی که
از شیر مادر تغذیه می‌کنند، در طول مدت بستری بودن در بیمارستان، وزن‌شان خیلی آهسته زیاد می‌شود.
اما در مطالعاتی که پس از آن تا سن دو – سه سالگی انجام شد، تفاوتی در وزن با آنهایی
که به طور طبیعی و یا مصنوعی تغذیه شده بودند، مشاهده نشد.
علاوه بر این، تحقیقات نشان می‌دهد که میزان رشد نوزادان نارس که با شیر مادر تغذیه می‌کنند، مشابه با داخل
رحم است.

میزان مواد معدنی استخوان رابطه مستقیمی با میزان شیر دریافتی نوزاد دارد.
رشد دور سر که شاخصی برای رشد مغزی نوزاد است، در نوزادان نارسی که با شیر مادر تغذیه می‌کنند، در
طول بستری بودن در بیمارستان پایین‌تر نیست؛ حتی اگر وزن‌شان کم باشد.
نوزادان نارسی که از شیر مادر تغذیه می‌کنند، ضریب هوشی بالاتری دارند و رشد عصبی در آنها بیشتر و بهبود
ایمنی درازمدت در آنها بهتر است.

نوزادان نارس و سبک‌وزنی که با شیر مادر تغذیه می‌کنند؛ بقای بیشتر، استخوان‌های قوی‌تر، هوشیاری بالاتر و رشد عصبی بیشتری
دارند؛ همچنین، کمتر به بیماری مبتلا می‌شوند و تفاوت‌های وزنی مطرحی در بین آنها وجود ندارد.
فواید مراقبت گرم و پرعاطفه با مراقبت‌های روش کانگرو ( Kangroo Care ) میزان سلامتی نوزادان کوچک بستری شده افزایش
می‌یابد.

تغذیه نوزاد زودرس چگونه است؟

در کشورهای غربی مراقبت‌های استاندارد از نوزادان نارس و نگهداری آنها در چند هفته اول زندگی وابسته به رحمی در
انکوباتور است.

نوزادان نارس نمی‌توانند درجه حرارت بدن‌شان را خوب تنظیم کنند.
اهداف اصلی انکوباتور تنظیم درجه حرارت اکسیژن و بیماری‌های واگیر دار است.
البته شیر سینه مادر هم بیماری‌های واگیر دار را تنظیم می‌کند.
مشخص شده که تمام نوزادان تازه متولدشده و زودرس، وقتی در تماس نزدیک با بدن پدر یا مادرشان قرار می‌گیرند،
درجه حرارت بدن‌شان بهتر از انکوباتور تنظیم می‌شود.
در این نوزادان ذخیره انرژی (مصرف اکسیژن) بدن در سطح بالایی قرار دارد.
مراقبت‌های روش کانگرو برای کودکان زودرس به صورت پوشاندن بچه و قرار دادن آن به پهلوی راست در زیر لباس
مادر بین دو سینه می‌باشد.

تغذیه نوزاد زودرس

آموزش تغذیه نوزاد زودرس

در این روش نوزادان می‌توانند به راحتی از شیر مادر تغذیه کنند و از طریق تماس نزدیک با بدن مادر
و حس کردن گرما، صدا و بوی او از آرامش مداوم لذت ببرند.
در این روش، در مقایسه با گریه‌های طولانی نوزادانی که از مادرشان جدا و در شیرخوارگاه‌ها هستند، تقریبا صدای گریه‌ای
شنیده نمی‌شود.

در کشورهای اسکاندیناوی ( که میزان مرگ و میر نوزادان در این کشورها نصف ایالات متحده است) و در سایر
کشور‌های اروپایی با استفاده از این روش مراقبت برای چندین ساعت در یک روز موافقت شده است.
در سال ۱۹۷۹ تحقیقات در ایالات متحده نشان داد که وقتی با این نوزادان تازه متولد شده به مهربانی و
با عطوفت رفتار شود، بهبودی آنها به طور چشمگیری افزایش می‌یابد.
در این روش به مادران اجازه ورود داده نمی‌شود و پرستاران این کار را انجام می‌دهند.
آنها نوزادان تازه متولدشده را در آغوش می‌گیرند، محرک‌های سمعی و بصری داده و اجازه می‌دهند تا زمانی که با
پستانک ارضا شود، آن را بمکد.

با این روش در مقایسه با بچه‌های تحت مراقبت استاندارد، تنظیم درجه حرارت بدن و میزان تنفس بهتر، ضربانات نامنظم
قلب مانند مورمور شدن و نیز اختلالات مکیدن وبلع کمتر است و تقریبا هیچ گریه‌ای مشاهده نمی‌شود.
در ایالات متحده بعد از گذشت ۲۵ سال، در مورد بکار گیری این روش تصمیم گرفته شد.
در مراقبت کانگرو، میزان مرگ و میر نوزادان تازه متولدشده کاهش می‌یابد و افزایش وزن روزانه نسبت به نوزادان نگهداری
شده در انکوباتور‌های استاندارد دو برابر است.
همچنین، روش مراقبت کانگرویی باعث خواب بیشتر، اکسیژن‌رسانی بهتر، تحریکات کمتر و قطع موقتی تنفس کمتر و نیز ضربانات قلبی
طبیعی می‌شود.

بیشتر بدانید از غنی کننده‌های شیر مادر برای نوزادان نارس

چون نوزاد نارس مانند نوزاد رسیده نتوانسته در سه ماهه سوم دوره جنینی از طریق جفت نیازهای
تغذیه‌ای خود را تأمین نماید و از طرف دیگر نمی‌تواند حجم بیشتری از مایعات را تحمل کند لذا شیرمادر
را برای نوزادان نارس کمتر از ۱۵۰۰ گرم غنی می‌‌کردند. این غنی کننده‌‌ها اول به صورت پودر و از
شیرگاو تهیه می‌‌شدند و حاوی پروتئین، کلسیم، فسفر و ویتامین D بودند. گرچه ثابت شده که
غنی کردن شیرمادر منجر به افزایش وزن، قد و دورسر نوزاد نارس می‌‌شود ولی نقش آن در تکامل
سیستم عصبی ناشناخته بوده و مضراتی نیز داشته است (از جمله افزایش اسیدوز متابولیک و افزایش چشمگیر در Oxidative Stress).

از طرف دیگر آلودگی‌های میکروبی پودر‌های شیر خشک مخصوص نوزادان نارس و ارتباط آن با
سپسیس نیز کاملاً شناخته شده است که می‌‌توان از مرگ و میر ناشی از آلودگی با آنتروباکتر
ساکازاکی نام برد. به دلایل گفته شده امروزهدیگر در اکثر موارد در NICUها از پودر‌های غنی
کننده شیر مادر استفاده نمی‌کنند و بلکه غنی کننده‌های مایع را به کار می‌‌گیرند. متاسفانه
یک ایراد این انواع نیز آن است که به دلیل حجمی که دارند جانشین شیرمادر می‌‌شوند و نوزاد
حجم کمتری از شیرمادرش را دریافت می‌‌کند. این غنی کننده‌های مایع نیز از شیرگاو تهیه می‌‌شوند
و ۱۷ تا ۵۰ درصد  حجم آن‌‌ها نیز از فرمولا ( شیر خشک ) تشکیل شده است. امروزه در اکثر نقاط
جهان برنامه‌هایی در دست اجراست تا غنی کننده‌های شیرمادر را از شیرمادران تهیه کنند.

ایران حال / نی نی بان