تیک های عصبی در کودکان
داشتن تیک های عصبی در کودکان می تواند منشا در تربیت و نحوه برخورد والدین و یک استرس و اضطراب جدانشدنی از کودک باشد. ما در این مطلب از پرشین وی قصد داریم دانستنی هایی پیرامون دلایل تیک های عصبی در کودکان را مورد بررسی قرار دهیم.
تیک های عصبی در کودکان
بسیاری از والدین و مربیان کودکان از پارهای رفتارهای شکلکگونه یا تکرار واژهها و تیک کودکان خود ابراز نگرانی میکنند.
گاهی با افرادی سروکار داریم که مدام کلمات یا واژههای بیجا و غیرضروری را که بههیچ وجه نیاز به گفتن
آن نیست، تکرار میکنند؛ مانند: چیز، مثلاً یا بقول معروف که اغلب موارد طرف گفتوگو توجه چندانی به آن نمیکند.
کودکان در سنین ۱۲-۷ سالگی در ۱۲-۸ درصد موارد بیشترین میزان تیک را از خود نشان میدهند.
تیک در میان پسران بیشتر از دختران است و ممکن است تا سن میانسالی ادامه یابد.
میزان شیوع تیک در خانوادههایی که اعضای آن تیک دارند، به مراتب بیشتر است.
تیک ممکن است به دنبال یک حادثه روانی و اضطراب ناشی از حوادث خانه یا مدرسه به وجود آید.
کودکانی که والدین سختگیر و مقتدر دارند، بیشتر تیک نشان میدهند.
تیک یک اختلال رفتاری ناشی از ناسازگاری شخصیتی، احساس بیکفایتی و ناامنی، خصومت، تحریکپذیری، لکنتزبان، ترس و دلواپسی است.
در این عارضه نوعی پرش ناگهانی یا انقباض غیرارادی عصبی عضلانی رخ میدهد که در هر قسمت از بدن میتواند
به صورت مزمن یا زودگذر در کلام یا رفتار ظاهر شود.
تیک در هنگام خواب از بین میرود.
تیک کلامی یا رفتاری به دو شکل ساده و مرکب وجود دارد و از مشخصات آن تکراری و ناموزون بودن
است.
تیک ساده مدت کوتاهی به طول میانجامد و بهندرت بیشتر از یک ثانیه تداوم دارد و بعد از چند هفته
یا چند ماه از بین میرود.
انواع تیک های عصبی در کودکان
انواع تیک تیکها برحسب اینکه مربوط به چه قسمت از اعضا و اندام بدن باشند، تقسیم میشوند.
تیکهای چهرهای: شایعترین تیکها چهرهای است و میتواند به انواع مختلف تظاهر کند؛ مثل: پلکزدن، کشیدن ابروها، گازگرفتن لب، مکیدن
لب، مکیدن انگشت و ناخن، درآوردن زبان از دهان، فینکردن، بوییدن چیزی، سرفه، جمعکردن، چیندادن پیشانی، تکاندادن گوش، قورتدادن آب
دهان، سکسکهکردن، کندن مو، گرفتن ژستهای مختلف یا درآوردن صدای حیوانات.
تیکهای گردن و اندامها: چرخش غیرارادی گردن در جهتهای مختلف، بالا انداختن شانهها، کشیدن دست به مو و سر و
صورت، خمکردن زانو و حرکات اضافی در راهرفتن و رفتارهای آرایشی در این دسته قرار دارند.
تیکهای صدادار: در این مورد میتوان به عطسه، سرفه و تقلید صدای حیوانات اشاره کرد.
صافکردن گلو، خرناس در نوع کلامی یا بیان یک کلمه یا جمله ناسزا نیز از این گونه تیکها هستند.
درمان تیک عوامل محیطی و هیجانی از جمله موارد شناختهشدهاند که در تشدید تیک مؤثرند.
پرشهای عصبی این افراد در مواجهه با موقعیتهای هیجانی و اضطراب و اختلافهای خانوادگی تشدید میشود و در مواقعی که
در آرامش هستند، به حداقل میرسد.
برای درمان اینگونه رفتارها در درجه اول باید محیط خانواده را بررسی و به اطرافیان گوشزد کرد که انتظارات بیش
از حد و فشار آوردن روی فرد برای ترک یا کاهش این رفتارها نهتنها مفید نیست، بلکه نتیجه عکس دارد
و باعث تشدید تیک میشود.
دلایل تیک های عصبی در کودکان
تجربه نشان داده است که تذکر مستقیم یا تنبیه کودک برای ترک رفتار عادتی به هیچوجه مؤثر نیست و باید
از شیوه تربیتی مبتنی بر تشویق استفاده شود.
در مواقعی که کودک تیک ندارد، باید بیشتر به او توجه یا او را نوازش کرد و در مواقعی که
تیک از خود نشان میدهد، با بیاعتنایی به آن و جایگزینکردن فعالیتهایی مانند نقاشی، موسیقی، بازیها و…
میتوان به روند ترک عادت کمک نمود.
چنانچه با رفتاردرمانی، تیک بهبود نیافت، روشهای درمانی باید مورد تجدیدنظر قرار گیرد.
اولین اقدام عدم توجه مستقیم به تیک است که توسط خانواده اعمال میشود.
در صورت پایدار و مزمنبودن میتوان از روشهای غیردارویی از جمله آموزش معکوسکردن عادت که شامل پنج مرحله است، استفاده
کرد.
توصیف و تکرار تیک در آینه، پیداکردن جزئیات تیک، شناسایی اولین علامت تیک، شناسایی موقعیت تیک و پاسخ فیزیکی تیک
در ۱-۳ دقیقه.
با این روش کودک بیمار میتواند علائم تیک را تحت کنترل خود درآورد.
در صورت عدم پاسخ به روشهای غیردارویی، روانپزشک کودک داروهایی را با در نظر گرفتن عوارض آنها تجویز میکند.
بیشتر بدانید از تیک عصبی در کودکان چیست؟
به مجموعه کارهای غیر ارادی و تکراری که در کودک به صورت ناگهانی بروز کرده و رفتار و کنش های عادی او را متاثر می کنند، تیک عصبی گفته می شود.
انواع تیک:
تیک های عصبی هم مانند بسیاری از اختلالات عصبی دیگر ،انواع و اقسامی دارند که به فراخور هر کدام باید راه درمانی منحصربفردی را پیش گرفت.اما در مجموع از انواع تیک کودکان میتوان به تیک های صوتی و حرکتی اشاره کرد.
تیک صوتی:
اگر کودک یک کلمه و یا واژه را زیاد استفاده کند و یا به شکل غیرواقعی ادای گریه کردن در هر صحبتش باشد و یا آخر حرف و کلمات دیگران را بکشد ،می توان نام این مثال های آزار دهنده را تیک صوتی نامید.
تیک حرکتی:
اگر کودک حرکت هایی مانند ادا در آوردن، زبان درازی،تنگ کردن چشم، خشک کردن لب ها با پشت دست را به صورت مکرر انجام دهد یعنی دچار تیک حرکتی شده است.
راه حل درمان:
بسیاری از افراد می پرسند آیا راه درمان قطعی و بی بازگشت برای تیک عصبی کودکان وجود دارد؟در پاسخ به این پرسش باید بگوییم اگر از ریشه یابی مشکل کودک خود عاجز هستید تنها کافیست او را نزد یک روانپزشک و یا به فراخور نوع اختلالش،نزد یک روانکاو خوب ببرید. کافیست به مطب این پزشک دارای تخصص مراجعه نموده و کودک خود را معالجه کنید.
این قطعی است که اختلالاتی نظیر تیک عصبی در کودکان راه های درمانی مختلف و متعددی دارد و شک نباید کرد پس در پروسه درمانی اطمینان خاطر داشته باشید. در این مسیر،نخست شناخت نسبت به این مساله و سپس یافتن راه درمانی برای آن،دارید دانش پزشک متخصصی است که شما به همراه کودکتان نزد وی خواهید رفت.
منبع:کودک سالم / ذاکری