بیماران مبتلا به صرع بیشتر مواظب دندانهایشان باشند
متاسفانه حملات صرعی می تواند برای بیمار و اطرافیان آن ناخوشایند باشد
حملات تشنجی صرع ممکن است در هرزمان و مکانی رخ دهد یکی از مشکلاتی
که بیماران صرعی مواجه هستند رفتن به دندان پزشکی است زیرا
تشنج در حین انجام خدمات دندانپزشکی آسیب های جبران ناپذیری می
تواند برای این افراد در بر داشته باشد در ادامه مطلب از پرشین وی با بیماری صرع و دندانپزشکی بیشتر آشنا خواهیم شد
بیماری صرع و دندانپزشکی
بیماری صرع و آسیب دندانها
متاسفانه حملات صرع می تواند به ضرر دندان های افراد مبتلا تمام شود و بهتر است این افراد با در
نظرگرفتن برخی مراقبت های ویژه به دندانپزشک مراجعه کنند تشنج در حین انجام خدمات دندانپزشکی آسیب های جبران ناپذیری می
تواند برای این افراد در بر داشته باشدبرخی داروهای بیماران مبتلا به صرع به دندان های این بیماران
آسیب های فراوانی وارد خواهند کرد.
این سوال مطرح است که چرا افراد مصروع یا مبتلا به حملات تشنجی، مشکلات
دندانی زیادی دارند و به بیان دیگر، چرا معمولا این دسته افراد نسبت به رعایت بهداشت دهان و دندان خود کم توجهترند؟
جالب است بدانید، یکی از علتهای بروز این مشکل، پرهیز از درمان کوتاهمدت دندانپزشکی به علتترس از تشنج بیماران
صرعی است.
گاهی این بیماران به علت استفاده از داروهای ضدصرع، دچار التهاب و افزایش حجم لثه میشوند که به نوبه خود،
رعایت دقیق بهداشت را به مخاطره میاندازد و به همین علت، پوسیدگی دندان و التهاب لثه در افراد مبتلا به
حملات تشنجی بیشتر دیده میشود.
دکتر ماهرخ رحیمیان، دندانپزشک انجمن صرع ایران میگوید: برخی داروهای ضدصرع قدیمی در افراد،عوارض دهان و دندان ایجاد میکرد که
امروزه با پیشرفت علم، این عوارض به حداقل رسیده است.
در این زمینه با آموزش بهداشت دهان و دندان به افراد مبتلا به صرع برای رعایت بهداشت فردی و مراجعه
مرتب به دندانپزشک و انجام جرمگیری، احتمال بروز این عوارض به کمترین میزان میرسد.این متخصص میافزاید: یکی دیگر از عواملی
که منجر به پوسیدگی دندان بیماران صرعی میشود تنفس از راه دهان به جای بینی است که خشکی دهان
ایجاد میکند .
معمولا این دسته از بیماران استرس زیادی را تحمل میکنند و بزاق دهانشان اسیدی میشود که به پوسیدگی دندانها میانجامد.
خطر تشنج هنگام اقدامات دندانپزشکی
گاهی تشنج احتمال شکستگی دندان را افزایش میدهد.
به گفته دکتر رحیمیان اگر هنگام تشنج، دندان بیمار از جای خودش جدا شود،می توان آن را زیر زبان یا
در دستمال مرطوب یا در شیر نگهداری و به دندانپزشک مراجعه کرد تا دندان را در جای خود قرار دهد.دکتر
وقارالدین اخوان زنجانی، متخصص دندانپزشکیترمیمی و زیبایی به جامجم میگوید: از مشکلات مهم مبتلایان صرع، اثرات دارویی ضد صرع
روی لثه بیماران است که با تورم لثه همراه است، اما از عوامل تهدیدکننده دیگر برای لثه و دندان این
بیماران، جراحاتی است که در تشنجات و حملات صرعی بر اثر برخورد شدید صورت این بیماران با اجسام سخت
محیط اطراف رخ میدهد.
تروما گاهی منجر به شکستگی و حتی خارج شدن دندان میشود .
وی تاکید میکند: چنانچه دندان بر اثر تروما بیرون بیاید و پیدا نشود، لازم است از بیمار رادیوگرافی به عمل
آید، زیرا احتمال بلعیده شدن یا افتادن دندان در مجاری تنفسی وجود دارد.
در ضمن حیاتی است که در موارد وقوع شکستگی استخوان فک و صورت راههای تنفسی بیمار بلوکه نشده باشد .
نداشتن انگیزه برای رعایت بهداشت دهان و دندان
بسیاری از بیماران مصروع به دلیل ترس به دندانپزشکی مراجعه نمیکنند اما درصد دیگری که مراجعه میکنند، صرع را از
دندانپزشک پنهان یا سعی میکنند دندانپزشک را متقاعد کنند که خطری آنها را تهدید نمیکند.دکتر رحیمیان با بیان مطالب فوق
میافزاید: بزرگترین کمک به منظور تهییج بیماران مصروع برای توجه بیشتر به بهداشت دندان آگاه کردن این دسته از
بیماران نسبت به تأثیر دندان بر حفظ سلامت عمومی بدن و همچنین زیبایی چهره است .
دکتر فریده دارابی، متخصص دندانپزشکیترمیمی نیز میگوید: مراجعه مرتب به دندانپزشک، جرمگیری و آموزش بهداشت، تاثیر بسزایی در پیشگیری و
درمان التهاب لثه و بروز پوسیدگی در بیماران صرعی دارد.
البته خطر بروز تشنج در کارهای دندانپزشکی نیز قابل پیشگیری است.
در بیمارانی که طی یک ماه دو بار تشنج داشته باشند درمان باید تنها به موارد اورژانس محدود شود .
از خدمات دندانپزشکی نترسید
به گفته دکتر رحیمیان، بیشک دریافت خدمات دندانپزشکی در بیماران صرعی به سابقه بیماری صرع در فرد بستگی دارد.اگر صرع
فرد کنترل شده باشد، تمام خدمات براحتی انجام میشود اما اگر حملههای فرد زیاد باشد، بهتر است این خدمات با
بیهوشی انجام شود.
وی توصیه میکند: مراجعه مرتب به دندانپزشک و رعایت بهداشت فردی شامل مسواکزدن پنج بار در روز، استفاده از نخ
دندان برای تمیز کردن لای دندانها و نیز مصرف شبانه دهانشویه نباید از سوی این بیماران نادیده گرفته شود .
ضرورت مراقبت پزشک و بیمار صرعی
اقدامات دندانپزشکی برای بیمار صرعی و دندانپزشک خطرهایی در پی دارد.
دندانپزشک باید طوری کار کند که در صورت بروز تشنج، جسم خارجی را از دهان بیمار خارج کند تا باعث
خفگی او نشود و همچنین دست پزشک داخل دهان بیمار نماند.
بهتر است این بیماران تعداد جلسات بیشتر اما با زمان کوتاهتر به دندانپزشک مراجعه کنند.
عقبماندگی ذهنی کودکان مصروع
حدود ۵۰ درصد بچههای عقبمانده ذهنی از بیماری صرع رنج میبرند و عقبماندگی ذهنی از عوامل
مهمی است که باعث میشود، مراقبت بهداشتی دهان و دندان آنها در مقایسه با افراد سالم کمتر باشد.
دکتر اخوان زنجانی در این باره توضیح میدهد: این مساله منجر بشدت یافتن فعالیت باکتریها و پوسیدگی عمیق دندانی و
حتی از دست دادن دندان میشود.
مراقبان و والدین این بچهها باید نقش درجه اول را در تامین مراقبتهای بهداشتی اجرا کنند و در حد امکان،
مصرف مواد قندی و نوشیدنی شیرین در این بچهها باید محدود شود.
تغذیه سالم، دندان سالم
تغذیه صحیح برای داشتن دندان سالم، شامل مصرف شیر و لبنیات، نخوردن شیرینی و نوشابه و
مصرف نکردن پشت سر هم نوشیدنی یا غذای سرد و گرم میشود که دمای دهان را ناگهان بالا یا پایین
میبرد.به گفته دکتر دارابی، استفاده مکرر از مایعات مانند آب، مصرف نکردن مواد شیرین و چسبنده و نوشیدنی شیرین، استفاده
از کلرهگزیدین هر شش ماه یکبار و به مدت یک هفته، کاربرد دهانشویه فلوراید دار، خورده خواری نکردن، استفاده صحیح
از مسواک و نخ دندان، جویدن آدامس بدون قند و معاینات مرتب دندانپزشکی برای ارزیابی وضعیت بهداشت دهان از توصیههایی
است که باید بیماران صرعی مورد توجه قرار دهند.
بیشتر بدانید از تدابیر دندان پزشکی بیماران مبتلا به صرع
بطور کلی قبل از انجام هرگونه درمان ، شناسایی بیمار، خصوصا بیماران مصروع،
از اهمیت ویژه ای برخوردار است این شناسایی با گرفتن تاریخچه پزشکی و
بحث درباره اعضاء خانواده بیمار یا حتی گرفتن اطلاعات از نزدیکان و دوستان همراه بیمار آغاز می شود .
پس اولین قدم در جلوگیری از بروز حملات تشنجی ، شناخت کامل بیمار
و متعاقب آن انجام اعمال پیشگیری کننده (در صورت لزوم) واجب است
و در صورت بروز حمله، نحوه برخورد و درمان را پیش روی خواهیم داشت .
برای شناسایی بیمار تهیه پرسشنامه ای که حاوی سوالات در خصوص بیماریش
باشد تا حدود زیادی به عمل کننده و دستیارش کمک خواهد کرد.
پس از تهیه پرسش نامه و گرفتن اطلاعات مربوط به بیماری مانند وضعیت
فعلی بیماری فرد ، تعداد دفعات تشنج ، تاریخ آخرین تشنج و اینکه آیا بیماری
شخص کنترل شده است یا نه ، باید موارد زیر در نظر گرفته شود:
الف ) مشورت با پزشک معالج بیمار:
نکته ای که ذکر آن مهم است این است که در مورد بیماران مصروعی که
کوچکترین شکی در مورد عدم کنترل کامل تشنجات احساس می شود
یا اینکه بر طبق نظر پزشک حملات بیمار به طور جزئی کنترل شده است
باید جهت انجام اعمال دندان پزشکی با مشورت پزشک معالج ، به بیمار داروی ضد تشنج اضافی یا دارو های مسکن داده شود .
ب) در نظر داشتن اثرات جانبی و سمی داروهای ضد تشنج با دارویی که بیمار مصرف می کند
برای مثال افرادی که اسیدوالپوریک مصرف می کنند امکان وجود خونریزی های
خود به خود (خونریزی از بینی) پخشهای متعدد و اختلال در تجمع پلاکتی
(مشابه ائرآسپرین) در آنها بالاست ، بیماران مصرف کننده این قبیل داروها باید
قبل از انجام هر نوع درمان دندانپزشکی (خصوصا زمانی که نیاز به جراحی بافت نرم است )
آزمایش RT و شمارش پلاکتی انجام دهند و در صورت بالا بودن زمان خونریزی مشورت با پزشک توصیه می شود .
نکته دیگری که ذکرآن ضروری است این است که مهار کننده های منو آمینواکسید
از با داروهایی که در دندانپزشکی استفاده می شود و متابولیسم کبدی دارد،
تداخل کرده و باعث اثر طولانی تر دارو های دپرس کننده ، سیستم عصبی مرکزی
نظیر بی هوش کننده های عمومی ، مسکن ها ، آنتی هیستامین ها و آنتی کلینرژیک ها (نظیر آتروپین واسکاپولامین) می شود.
مشکلات بیماری صرع و دندانپزشکی
همیشه وجود استرس های روانی و خستگی امکان بروز حملات را در بیماران
مبتلا به صرع افزایش می دهد لذا در این بیماران استفاده از آرام بخش ها از
راه دهان با افزایش میزان داروی ضد تشنج توصیه می شود . در این افراد نباید
از آرام بخش های قوی استفاده شود زیرا ممکن است باعث بروز هیپوکسی
شده و ظهور حملات را تشدید کند، مصرف الکل در این بیماران کنتراندیکاسیون
دارد زیرا فرد مستعد بروز حملات می شود
بطوری که بیشترین امکان وقوع حملات طی ۷ تا ۴۷ ساعت بعد از مصرف
مشروبات الکلی است و اکثر حملاتی که روی می دهد از نوع گراندمال
(صرع بزرگ) است . در هر صورت برای این قبیل بیماران حتی انجام کارهای
اورژانس هم نیاز به ملاحظاتی خاص در حین درمان و بعد از آن دارد.
بنابراین افراد مبتلا به صرعی که اخیرا الکل مصرف کرده اند نباید تحت
درمان های دندان پزشکی قرار گیرند. بدیهی است که دندان پزشک
هم نباید استفاده از الکل را به عنوان ماده آرام بخش برای بیماران مبتلا به صرع تجویز کند.
ملاحضات ثانویه دندان پزشکی بیماران مبتلا به صرع
علیرغم در نظر داشتن ملاحظات اولیه و پیشگیری های مناسب
( یا عدم رعایت آنها! ) توسط دندان پزشک و بیمار همیشه این امکان
وجود دارد که حمله تشنجی روی دهد لذا دندان پزشک و پرسنل او
باید آمادگی لازم را جهت اتخاذ تدابیر لازم مورد توجه قرار دهند تا از
صدمه به بیمار یا احیانا از مرگ وی جلوگیری شود. برای اینکه تصمیم گیری
در مورد نحوه اجرای تدابیر لازم ، سریعتر و را حت تر باشد در هر نوع حمله ای
لازم است ملاحظات خاص آن حمله به مورد اجراء گذاشته شود تا از اتلاف وقت و بیهوده کاری ها جلوگیری شود .
روزنامه جام جم / rayadentalclinic