چگونه از مسمومیت با مواد شوینده جلوگیری کنیم؟

حتما برای هر یک از شما در بسیاری از موارد پیش آمده است که در مواقع شست و شو
و ضدعفونی کردن وسایل و شستن آن با مواد مختلف شیمیایی دچار مسمومیت استنشاق
خواهید شد ما در این مطلب از پرشین وی قصد داریم برای شما عزیزان مسمومیت با مواد شوینده و
اصول پیشگیری از بروز مسمومیت با شوینده ها را به اشتراک گذاریم.

مسمومیت با مواد شوینده

نرم‌نرمک بهار از راه می‌رسد.
بوی باران و نسیم روح‌نواز عطر گل‌ها در میدان‌ها و کوی و برزن و باغچه‌های خانه نوید رسیدن فصل زیبایی
را می‌دهد.
حال و هوای شهر عوض شده، همه در حال شتاب هستند و تلاش می‌کنند به کارهای عقب‌افتاده سر و سامانی
بدهند.

کارهای بانکی، خریدهای انجام‌نشده، رسیدگی به امور خانه، برنامه‌ریزی برای سفر، فکر روزهای خوب تعطیلی، دید و بازدیدها و دیدن
آن‌هایی که مدت‌ها ست انتظار این روزها را می‌کشند تا بتوانند فرصتی فراهم کنند برای این ندیدن‌ها و دوری‌ها.
فکر بهار همیشه شیرین است.
انگار بهار به هر شکلی که دیده شود زیباست و نویدبخش؛ نویدبخش خوبی‌ها و زیبایی‌ها.
انگار نمی‌شود بهار را بد تصور کرد.

نمی‌شود فکر بهار را با خبرهای بد به هم آمیخت.
دلمان می‌خواهد وقتی از بهار می‌گوییم همواره خوبی باشد و زیبایی اما چاره‌ای نیست باید گاهی هم هشدار بدهیم.
گاهی هم آمار خبرهای بد و ناگوار را بدهیم.
دلمان نمی‌خواهد این‌گونه باشد اما چاره‌ای نداریم.
این‌ها را فقط برای آگاهی بیشتر می‌گوییم شاید این هشدارها آمدن بهار را برای همه خانواده‌ها شیرین‌تر کند.
شاید اطلاع و آگاهی بیشتر بتواند جلوی حوادث را بگیرد و نگذارد شیرینی و دلچسبی این ایام به کام خانواده‌ها
تلخ شود.

جلوگیری از مسمومیت با مواد شوینده

مسئولان اورژانس خبر از بالارفتن آمار مسمومیت با مواد شوینده و سقوط از ارتفاع می‌دهند.
اورژانس تهران اعلام کرده: هرساله با شروع خانه‌تکانی ماموریت‌های اورژانس به علت سقوط و مسمومیت با م مواد شوینده افزایش
پیدا می‌کند، بنابراین به افراد توصیه می‌شود که هنگام خانه‌تکانی از نردبان‌های مقاوم و استاندارد استفاده کنند و هنگام شست
و شو از پوشیدن دمپایی‌های ابری که باعث سر خوردن فرد می‌شود جدا خودداری کنند.
وی با بیان این‌که بعد از سقوط و شکستگی‌ها مسمومیت با گازهای متصاعد‌کننده از مواد شوینده دومین حادثه این ایام
است گفت: مخلوط کردن مواد شوینده باهم بسیار خطرناک است چراکه باعث آزاد شدن گاز کلر شده و همین گاز
می‌تواند در افراد باعث مشکلات تنفسی شود.

دکتر سید داود کریمی پزشک خانواده و متخصص داخلی درگفت‌وگو با بهار درباره بالا رفتن آمار مسمومیت و مشکلات تنفسی
گفت: بیشترین مورد مسمومیت‌ها به ماده شوینده «وایتکس» مربوط می‌شود.
کارشناسان بهداشتی بارها هشدار داده‌اند که استفاده نادرست و بیش از حد مواد شوینده شیمیایی منجر به مشکلات متعددی از
جمله اختلالات تنفسی، مشکلات ی و حتی آسیب به چشم می‌شود.

آسیب‌های تنفسی و به‌ویژه آسیب به حنجره شایع‌ترین عارضه استفاده بی‌رویه از مواد پاک‌کننده‌ها به شمار می‌رود.
مواد پاک‌کننده به دلیل ایجاد گاز یا بخار، خطرناک هستند.
میزان ابتلا به اختلالات تنفسی ناشی از استفاده از این مواد شوینده مانند اسپری‌های پاک‌کننده در افراد مبتلا به آسم
بیش از سایر افراد است.
ماده موثر مواد پاک‌کننده دارای ترکیباتی مانند کلر است که به سرعت تبخیر شده و منجر به آسیب به حنجره
می‌شود.

مسمومیت با مواد شوینده

وی همچنین افزود: استفاده از مواد سفیدکننده در فضای بسته حمام و دستشویی به علت ایجاد گاز کلر، موجب تحریک
راه‌های هوایی و در نهایت به مسمومیت استنشاقی منجر می‌شود که با علایمی مانند سرفه، خس‌خس سینه و تنگی نفس
به‌ویژه در افراد دارای زمینه بیماری‌های ریوی، همراه خواهد بود.

عواملی مانند بالا بودن سن و داشتن بیماری‌های قلبی و ریوی احتمال ابتلا به این نوع مسمومیت را افزایش می‌دهد
هرچند شدت مسمومیت به مدت‌زمان تماس، میزان تماس و نوع ماده شوینده و چگونگی استفاده از آن‌ها بستگی دارد.
گاهی افراد برای پاکیزگی بیشتر سطوح سرامیکی از مخلوط وایتکس و ترکیبات اسیدی بسیار قوی مانند جوهر نمک استفاده می‌کنند
که به علت برخی فعل و انفعالات شیمیایی موجب آزاد شدن بیشتر گاز کلر و در نتیجه تشدید علایم مسمومیت
می‌شود.

مشکلات ی دکتر کریمی یکی دیگر از مشکلاتی را که این روزها برای افراد پیش می‌آید مشکلات ی دانست و
گفت: یکی دیگر از عوارض استفاده نادرست از این مواد، ایجاد مشکلات ی و مخاطی است که علت آن، خاصیت
سوزانندگی خفیف مواد شوینده است.

مواد شوینده در نتیجه تماس طولانی با سطح آن را تحریک می‌کند و حتی ممکن است منجر به زخم و
بیماری‌های ی شود.

در روزهای پایانی سال، مشکلات ناشی از تماس مستقیم دست با مواد سفید‌کننده و پاک‌کننده و حتی تماس زیاد با
آب و رطوبت به شدت افزایش می‌یابد.

اگزما شایع‌ترین بیماری ی ناشی از تماس دست با مواد شوینده و آب به مدت زیاد است که با علایمی
مانند خارش، قرمزی و خشکی و تاول‌های ریز همراه است.

مسمومیت با مواد شوینده

علایم این بیماری اغلب در کف دست و روی نوک انگشتان بروز می‌کند و گاهی فاصله میان انگشت حلقه و
کناری را در برمی‌گیرد و ضایعه‌ای به شکل پیش‌بند تشکیل می‌شود که به اگزمای پیش‌بندی معروف است.
از سوی دیگر کار زیاد دست با آب و مرطوب بودن آن به مدت طولانی به بروز بیماری‌های قارچی ی
منجر می‌شود.

در صورت درمان نشدن به موقع این نوع بیماری، ملتهب شده و ترک می‌خورد.
به گفته متخصصان ، در این حالت برای پیشگیری از بدتر شدن اختلالات ی و کاهش خشکی ، می‌توان از
کرم‌های حاوی اوره، گلیسیرین و وازلین، استفاده کرد.
وی در توضیح این نکته که چه توصیه‌هایی می‌توان به زنان خانه‌دار در این روزها داشت، گفت: در زنان خانه‌دار
و در بعضی مشاغل که افراد با مواد شوینده سروکار دارند به دلیل استفاده زیاد از این مواد، چربی ناخن
کاهش یافته و کناره‌های آن ریش‌ریش می‌شود که کندن کناره‌های ناخن با دست سبب ایجاد عفونت و راه‌یابی میکروب به
آن نقطه می‌شود.

وی ادامه می‌دهد: استفاده از حلال‌ها مانند «تینر» هم برای پاک کردن، موجب از بین رفتن چربی در محل تماس
شده و به دنبال آن خارش، سوزش، زخم، ترشحات آبکی و چرکی ایجاد می‌شود که البته تماس مکرر با سفیدکننده‌ها
هم این عوارض را به دنبال دارد.

علایم در مورد سفیدکننده‌ها و جوهرنمک معمولا مشترک است، ولی ضایعات در این دو مورد متفاوت است.
سفیدکننده‌ها قلیایی و بسیار خطرناک‌تر از مواد اسیدی مثل جوهرنمک هستند و معمولا بافت را سوراخ و سوختگی شدید ایجاد
می‌کنند، در صورتی که سوختگی اسیدی مثل جوهرنمک ممکن است سطح مخاط را بسوزاند و سوختگی منتشر و وسیع که
دستگاه گوارش را درگیر کند، اتفاق نمی‌افتد.

رفع مسمومیت با مواد شوینده

در سوختگی با مواد شوینده، مهم‌ترین مسئله برای پزشک کنترل سیستم تنفسی و راه‌های هوایی است، زیرا احتمال سوختگی راه‌های
هوایی خیلی بالاست و سوختگی در این نواحی باعث تورم می‌شود و در پی آن مسیر عبور هوا تنگ شده
و بیمار دچار علایم کمبود اکسیژن در بدن خواهد شد که در این وضعیت مداخلات پزشکی خیلی جدی‌تر خواهد بود.
در چنین مواردی لوله مصنوعی گذاشته و کمک تنفسی به فرد داده می‌شود و تنها توصیه‌ای که در سوختگی با
مواد قلیایی مثل سفیدکننده‌ها به خانواده‌ها می‌توان کرد، این است که دادن شیر به فرد مسموم می‌تواند کمک‌کننده باشد، ولی
در موارد دیگر هیچ اقدام خاصی از سوی خانواده‌ها نباید انجام گیرد.

آنچه در رابطه با مسمومیت با شوینده‌ها اهمیت دارد، مشکلات تنفسی است و خود شوینده خطر جدی برای بیمار ایجاد
نمی‌کند، یعنی ممکن است ماده شوینده تنها داخل معده سوختگی سطحی ایجاد کند که درنهایت دفع می‌شود، ولی عوارضی که
باید جدی گرفته شود تورمی است که در راه‌های هوایی ایجاد می‌شود.

در این مسمومیت‌ها به دلیل عدم جذب مواد توسط ذغال فعال نمی‌توان از این دارو استفاده کرد، اما باید بگوییم
سوختگی‌های شیمیایی در داخل معده کمترین آسیب را می‌زنند، چون معده دارای اسید بسیار قوی‌ است.
طبیعی است اسید ضعیف‌تر با ورودش به معده نمی‌تواند آثار مخربی داشته باشد و مواد قلیایی هم از این امر
مستثنا نیستند و بعد از ترکیب با اسید معده اثر سوء مهمی نمی‌گذارند، اما آنچه در این بین دارای اهمیت
است و مورد توجه خاص پزشکان قرار می‌گیرد، تحت نظر بودن بیمار از نظر سیستم تنفسی است.
اما گاهی هم در برخی بیماران دیده شده که ورود این مواد شیمیایی به روده، باعث سوختگی آن شده است
که به دنبالش بیمار از درد شکم شکایت می‌کند.

مسمومیت با مواد شوینده

این علایم معمولا دیر ظاهر می‌شوند، به همین دلیل این بیماران حدود ۶ تا ۱۲ ساعت بستری می‌شوند و این
همان زمانی است که اگر آسیبی به روده‌ها رسیده باشد، علایم به صورت درد شکم یا بی‌قراری ظاهر می‌شود.
پیشگیری از مسمومیت دکتر داود کریمی در آخر توصیه‌هایی برای پیشگیری از مسمومیت در این روزها دارد و در توضیح
این نکات چنین می‌گوید: کودکان، به‌خصوص کودکانی که تازه راه می‌افتند، بیشتر در معرض خطر مسمومیت قرار دارند.
پس باید آن‌ها را همیشه تحت نظر داشته باشید، زیرا آن‌ها خیلی سریع عمل می‌کنند و لحظه‌ای غفلت ممکن است
باعث مسمومیتشان شود.

هرگز مواد شوینده‌ای مثل سفیدکننده‌ها از ظرف اصلی خودشان به ظروف دیگر مثل بطری‌های آب یا نوشابه منتقل نشود، چون
حتی بچه‌های بزرگ‌تر هم ممکن است به جای نوشیدنی، آن را مصرف کنند.
نگهداری از موادغذایی و شوینده‌ها در یک مکان موضوعی شایع بین خانواده‌هاست که این کار خیلی خطرناک و غیربهداشتی است،
پس لازم است که این مواد را جدا از هم، در مکان‌های مختلفی نگه دارید.

با نزدیک شدن به ماه‌های آخر سال برخی از خانواده‌ها‌ درصدد رنگ کردن منزل خود برمی‌آیند.
رنگ نقاشی و تینر یا نفت از مواد مسمومیت‌زا هستند.
عدم توجه و غفلت والدین در چنین مواقعی می‌تواند آثار غیرقابل جبرانی داشته باشد.
پس لازم است در چنین مواقعی بیشتر مراقب کودکانمان باشیم.
در آخر هم باید این نکته را یادآور شد که هنگام بروز حادثه، دستپاچگی و به دنبال آن فراموشی، موضوعی
کاملا شایع است، پس لازم است قبل از وقوع هر حادثه‌ای پیش‌بینی‌های لازم را انجام دهیم.

بیشتر بدانید از اصول پیشگیری از بروز مسمومیت با شوینده ها

۱. همیشه در هنگام استفاده از فرآورده‌های شیمیایی و شوینده در نور کافی برچسب روی
بسته بندی را مطالعه نموده سپس مصرف نمائید، استفاده از داروها و مواد شیمیایی در تاریکی می‌توانند خطرناک باشد.

۲. در هنگام استفاده از مواد شیمیایی و فرآورده‌های شوینده و پاک کننده، پنجره‌ها

را باز کنید تا هوا به خوبی در محیط جریان داشته باشد، بسیاری از این ترکیبات مانند
وایتکس (مواد با پایه هیپوکلریت سدیم) بخارات سمی ایجاد می‌کنند که به مخاط دهان، بینی و ریه صدمه می‌زند.

۳. در زمان نظافت سطوح و استفاده از ترکیبات شوینده و پاک کننده از دستکش، کفش جلوبسته و درصورت امکان ماسک استفاده نمایید.

۴. از اختلاط مواد شیمیایی مانند جوهر نمک و مواد سفید کننده، لک بر و الکل جد
اً خودداری کنید، بخارات و گازهای ناشی از این اختلاط بسیار سمی و خفه کننده می‌باشند.

۵. بسیاری از داروها و محصولات نظافت خانگی مانند جوهر نمک، مواد شوینده و لک بر،
لاک پاک کن، سموم حشره کش و جونده کش (مانند مرگ موش)، تینر، ضدیخ، بنزین
و نفت می‌توانند در صورت بلعیده شدن و تماس با پوست و چشم و یا در صورت تنفس، بسیار سمی باشند.

مسمومیت با مواد شوینده

۶. همیشه پس از استفاده از مواد شیمیایی سریعاً درب آن را ببندید و دقت نمائید که هیچ ظرف دربسته‌ای از دسترسی کودکان در امان نیست.

۷. در صورتی که نزدیکان شما ماده‌ای غیر خوراکی و سمی را بلعید و یا بخارات آن را استنشاق
نمود، با مرکز اورژانس ۱۱۵و یا مرکز اطلاع رسانی داروها و سموم ۱۹۰ تماس بگیرید.

۸. محصولات شیمیایی و شوینده، نفت و بنزین و داروها را همیشه در ظرف اصلی آن نگهداری کنید،
هیچگاه این فرآورده‌ها را در ظرف مواد خوراکی (مانند بطری نوشابه) نگهداری نکنید، این عمل
سبب خورده شدن اشتباهی این مواد توسط کودکان و مسمومیت شدید ایشان خواهد شد.

۹. داروها، محصولات شوینده و فرآورده‌های آرایشی بهداشتی را دور از دسترس کودکان، در ارتفاع بالا و در کمد مجهز به قفل نگه‌داری نمایید.‏

۱۰. قبل از دور انداختن ظروف حاوی مواد شیمیایی و شوینده داخل ظرف زباله آن را آبکشی نمایید.‏

منبع:بهار / imna