نوروپاتی دیابتی چیست ؟

نوروپاتی دیابتی

آسیب اعصاب یکی از عوارض شایع بیماری است که در اثر هیپرگلیسمی ( بالا بودن قند خون )‌ ایجاد می
شود.

* عوامل خطرساز نوروپاتی دیابتی:

هر چه مدت ابتلا به بیماری دیابت بیشتر باشد و هر چه بیماری دیابت ضعیفتر کنترل شود احتمال نوروپاتی دیابتی و
آسیب اعصاب و شدت آسیب بیشتر خواهد بود .

در اثر بیماری دیابت هر قسمتی از اعصاب محیطی و اعصاب خودکار ( سمپاتیک ها و پاراسمپاتیک ها ) می
تواند آسیب ببیند.

اعصاب خودکار به احشاء و عروق و غدد عصب دهی می کنند و اعصاب محیطی وظیفه انتقال حس های ی
را به عهده دارند و نیز باعث حرکت ارادی عضلات می شوند.
آسیب اعصاب بخاطر نارسایی در تغذیه رشته های عصبی توسط عروق ، آسیب دیده در اثر دیابت بوجود می
آید .
بعلاوه سطح بالای گلوکز ( قند خون ) در آسیب اعصاب دخالت دارد .

افراد مبتلا به دیابت ممکن است در هر زمانی به نوروپاتی دچار شوند

به طور متوسط بیماران دیابتی طی ۲۰-۱۰ سال بعد از شروع بیماری دچار آسیب اعصاب می شوند البته بعضی بیماران
بسیار سریعتر دچار علائم عصبی می شوند و بعضی دیگر اصلاً گرفتار نمی شوند .

آسیب اعصاب محیطی به اعصابی اطلاق می شود که از جمجمه یا نخاع بیرون می آیند.
اعصابی که از جمجمه بیرون می آیند به چشم ها ، زبان ، به صورت ، گوش ها و …
می روند ، و اعصابی که ازنخاع بیرون می آیند به عضلات ارادی بدن شاخه های حرکتی می دهند .
اعصاب نخاعی شاخه های حسی نیز دارند که حس های لمس ، حرارت ، درد و … را انتقال می
دهند .

نوروپاتی دیابتی ( آسیب به اعصاب ) معمولاً مرحله به مرحله رخ می دهد.
در ابتدا بیشتر آسیب به شاخه های حسی اعصاب محیطی وارد می شود .
بیماران از سوزن سوزن شدن و گرفتگی در دست ها و پاها شکایت دارند که موقتی بوده و متناوباً رخ
می دهد .
در مرحله بعدی دردها بیشتر و شدیدتر و طولانی تر می شود و در نهایت دچار فقدان حس می شود
.

عوامل مختلفی در ایجاد نوروپاتی دیابتی مؤثرند که می‏توان از قندخون و قشارخون بالا در افراد دیابتی نام برد

این مسئله به طور شایعی در بیماران دیابتی رخ می دهد.
فقدان حس در پاها باعث می شود فرد به طور مکرر به پاهایش آسیب و ضربه بزند و متوجه نشود
و فرد دچار پای دیابتی شود .

آسیب به اعصاب خودکار نیز به طور شایعی در بیماران دیابتی رخ می دهد.
اعصاب خودکار به جاهایی عصب دهی می کنند که عملکرد غیرارادی دارند .
مثل قلب / عضلات صاف احشاء و ارگانهای داخلی و غدد .

شایعترین درگیری در دستگاه گوارشی روی می دهد.
معده دچار بی حرکتی و تأخیر در تخلیه شده و فرد دچار درد شکم و احساس سنگینی ، تهوع و
استفراغ می شود .
یبوست یا اسهال در بیماران دیابتی شایع است .

ریتم طبیعی قلب می تواند در بیماران دیابتی دچار اختلال شود و فرد دچار علائم قلبی شود.
بدنبال آسیب اعصاب مثانه فرد می تواند دچار بی اختیاری یا احتباس ادراری شود .

در مردان اختلال نعوظی بدلیل بیماری دیابت ممکن است رخ دهد.

* پیشگیری :

کاملاً مشخص است که کنترل دقیق قند خون از ایجاد آسیب اعصاب در بیماران دیابتی جلوگیری می کند.
مراقبت از پاها ( پوشیدن کفش های مناسب و راحت ، شستشوی مرتب پاها و جلوگیری از ضربه و آسیب
به پاها و درمان مناسب زخم پاها ) از ایجاد پای دیابتی و یا پیشرفت آن جلوگیری می کند .

بیشتر بدانید

دلیل اهمیت مراقبت از پاها در مبتلایان به نوروپاتی دیابتی چیست؟

لازم است افراد دیابتی مراقبت‏های ویژه‏ای از پاهای خود انجام دهند.
مشکلات عروقی و عصبی در دیابت می‏تواند سبب ایجاد زخم پا شود.
مهم‏ترین عامل در پیشگیری از مشکلات پا کنترل صحیح قندخون
و رعایت نکات بهداشتی در مراقبت از پاها است که به گوشه‏ای از آنها اشاره می‏شود:
• پاهای خود را مرتب بشویید و خشک نمایید.
• کفش‏های مناسب و اندازه بپوشید.
• درجه حرارت آب را پیش از قرار دادن پاها در آب بررسی کنید.
• ناخن‏ها را به صورت عرضی کوتاه نمایید.
• سیگار نکشید.

در پایان لازم است یادآوری نماییم که گرچه نوروپاتی در بیماران دیابتی یک مشکل شایع است،
اغلب بیماران نسبت به آن آگاه نیستند. مسأله مهمی که باید به خاطر سپرد این است
که در افرادی که از کاهش حس پاهای خود اطلاعی ندارند،
باید مراقبت کافی از پاها به عمل آورد. این مسأله علت اهمیت معاینات
دوره‏ای توسط پزشک رانشان می‏دهد.کنترل خوب دیابت پیشرفته آسیب عصبی را کاهش می‏دهد.
با کمک گروه دیابت می‏توان علامت‏های بیماری را تسکین داد،
از پیشرفت آنها جلوگیری کرد و کیفیت زندگی را بهبود بخشید.

پزشکان بدون مرز / سلامت نیوز