آیا شب ادراری نیاز به درمان دارد؟
شب اداری کودک و نوجوانان مقوله ای است که برخی از والدین و کودکان با آن دست و پنجه نرم کنند
ما در این مطلب از پرشین وی قصد داریم درمان شب ادراری را مورد بررسی قرار دهیم و آثار روانی این بیماری
را بر روی کودکان مورد بررسی قرار دهیم ، شب ادراری تا به سن خاصی فرد را درگیر خواهد کرد و بسیاری
از افراد تا سن ۱۵ سالگی و زودتر درمان کامل می شوند
درمان شب ادراری
معمولا در مواردی که وقایع و حوادث استرسزایی چون اختلاف، جدایی و طلاق والدین، تولد فرزند جیدد، مرگ، از دست
دادن عضوی از خانواده و … مطرح میباشد، توجه و مداخله مناسب برای حل آنها لازم است.
همچنین نباید تاثیر منفی بیماری را بر اعتماد به نفس کودک از نظر دور داشت و چنانچه اعتماد به نفس
کودک آسیب دیده باشد و یا کودک دچار افسردگی و اضطراب شده باش باید به این جنبهها جایگاه ویژهای در
درمان شب ادراری دارند و باید به عنوان راههای اولیه درمانی انتخاب شوند باید از تشویق و تنبیه مناسب در
مورد کودک استفاده شود و به شبهایی که کودک خودش را خیس نکرده و خشک گذرانده است پاداشی مناسب که
واقعا کودک را خوشحال کند، داده شود.
میتوان جدولی برای کودک تشکیل داد که به ازای هر شب خشک، در صبح روز بعد یک ستاره یا صورتک
خندان به جدول او چسبانده شود.
استفاده از زنگ و تشکچه یک انتخاب قابل قبول به عنوان خط اول درمان با توجه به شرایط سنی کودک
میباشد.
میزان موفقیت این روش ٧۵ درصد میباشد.
با ریزش اولین قطرات ادرار، صدای زنگ باعث میشود کودک از خواب برخیزد و ادرار خود را نگه دارد.
در صورت وجود مشکلات روانپزشکی همراه، استرس و مشکلات خانوادگی میزان موفقیت این روش کاهش مییابد.
علاوه بر موراد فوق میتوان از ساعت زنگدار برای بیدار کردن کودک در طی شب و محدود کردن مصرف مایعات
هنگام شب برای کودک استفاده کرد.
استفاده از دارو در ردههای بعدی درمانی قرار میگیرد.
دارو باید تجویز پزشک مصرف شود و قطع آن نیز باید تدریجی باشد تا چنانچه علایم کودک پس از قطع
دارو برگردد بنا به نظر پزشک دارو مجدد به دوز قبلی برگردانده شود و دوره جدیدی از درمان شروع شود.
شب ادراری نکات قابل توجه : – دخترها معمولا زودتر از پسرها کنترل ادرار و مدفوع خود را به دست
می آورند .
اکثر کودکان زودتر و یا دیرتر از موعد مقرر کنترل ادرار به دست می آورند .
بعد از ۱۸ ماهگی اکثر کودکان روز ها خود را خیس نگه نمی دارند ، بعد از دو سالگی نیمی
از آنها شبها خود را خیس نمی کنند .
بعد از سه سالگی(سه چهارم) کودکان شب و روز کنترل ادرار دارند .
و ۹۰ در صد کودکان در سن ۵ سالگی شبانه روز خشک می مانند .
– سیر رشد کنترل ادرار تسریع نمی شود ولی توسط والدین مقرراتی یا وسواسی کند می شود و یا توسط
والدینی که اصلا اهمیتی به آداب دستشویی رفتن نمی دهند .
– هرگز کودک را به خاطر اینکه خودش را خیس می کند تنبیه نکنید .
– وسواس بیش از حد در مورد آداب دفعی باعث می شود کودک شما در آینده دچار اختلالات شخصیتی شود.
شب ادراری شب ادراری علل بروز شب ادراری ۱- ناپایداری مثانه: کاهشظرفیت مثانه و در نتیجه تخلیه زود بهزود ادرار
در بسیاری از کودکان مبتلابه «بیاختیاری در شب و روز» ثابتشده است.
این کودکان معمولا علایمدیگری چون تکرر ادرار و فوریت دردفع ادرار نیز دارند و با مصرفداروهای ضد اعصاب احشایی مثانهبهبود
مییابند.
۲ – تأخیر در تکامل مغزی: کنترل ادرار یعنی تکامل مغز برای اینکه بتواند دریچه پیشابراه را که درستزیر مجرای
خروجی مثانه قرار دارد بهاراده شخص منقبض یا شل کند و بهاین ترتیب تخلیه ادرار با اراده وخواست شخص انجام
شود.
این درواقع بخشی از تکامل عمومی کودکاست و باید به تدریج کسب شود.عوامل داخلی یا خارجی میتوانندتکامل این بخش را
به تأخیر بیندازنددر نتیجه کودک به علت تأخیر درتکامل مغزی قادر به کنترل صحیحادرار خود نیست.
سالهای دوم تا چهارم زندگی دورهنسبتا حساس زندگی در تکامل کنترلادرار میباشد.
فشارهای اجتماعی واسترس به عنوان عامل خارجی کنترلادراری را به تعویق انداخته بیاختیاریادراری ثانویه را تشدید میکند.
دربچههای کوچک بروز شب ادراریرابطهای خاص با تولد خواهر و برادر،بستری شدن در بیمارستان بین ۲ تا۴ سالگی، شروع مدرسه،
از همگسستگی خانواده به علت طلاق یامرگ و نقل مکان به خانهای جدیددارد.
معمولا این کودکان با گذشت زمانو تکامل مغز بهبود مییابند.
۳ – ارث: ا حتمال بروز شبادراری در کودکانی که والدین آنهاخود مبتلا به شب ادراری بودهاند بیشتراست و اکثریت
کودکان مبتلا یکی ازبستگان آنان نیز دچار این اختلال بودهیا میباشند.
۴ – خواب: بعضیها عقیده دارندشب ادراری به این دلیل اتفاق میافتدکه کودک خواب عمیقتری نسبت بهسایر کودکان دارد در
نتیجه متوجهپربودن مثانه و خروج ادرار نمیشود.اما مطالعات نشان میدهد که خواباین کودکان مانند سایرین بوده وبیاختیاری در هر مرحله
از خواب (چهمرحله خواب عمیق و چه مرحله خوابسبک) اتفاق میافتد.
معمولا شبادراری در ساعات اولیه خواب رویمیدهد.
۵ – اختلالات روانی: اختلالروانی فقط در ۲۰ درصد این کودکانوجود دارد.
در صورت باقی ماندنمشکل شب ادراری در سنین بالاتراحتمال وجود این اختلالات بیشترخواهد بود.
۶ – علل عضوی: در صورتوجود اختلال عضوی در دستگاهادراری عمدتا کودک دچار«بیاختیاری در روز» و «بیاختیاریاولیه» میباشد، به عبارت
دیگر اینکودکان هیچ وقت کنترل ادرار رافرانگرفتهاند.
بنابراین کودک مبتلا بهبیاختیاری در روز باید به پزشکارجاع شود تا در صورت وجود عللعضوی، با رفع آن، بیاختیاری کودکنیز
رفع گردد.
درمان شب ادراری : بیاختیاری ادرار معمولا با گذشتزمان بهبود مییابد.
۹۹ درصد ازبچههای مبتلا به شب ادراری تا سن ۱۵سالگی بهبود خواهند یافت، هر چند درصورت وجود اختلال عضوی دستگاهادراری،
بهبود بیاختیاری مستلزمدرمان و رفع اشکال عضوی است.
چندین روش درمانی برای شبادراری وجود دارد که با موفقیتهایی نیزهمراه بوده است.
ابتدا لازم است آموزش مناسب آداب تخلیه همراه باتشویق ازطرف والدین به خصوص درکودکانی که بیاختیاری اولیه دارندصورت گیرد.
تهیه یادداشت ازوضعیت کنترل ادرار کودک هم برایتعیین وضعیت اولیه اختلال و هم پیگیری پیشرفت کودک کمک کنندهاست.
محدود ساختن مصرف مایعاتاز ساعات عصر به بعد و بیدارکردنشبانه کودک برای رفع ادرار میتواندمفید واقع شود.
استفاده از تشکچههای مخصوصکه با رسیدن اندک رطوبت به آن زنگبه صدا درمیآید سبب بیداری کودکهنگام شروع دفع ادرار و
کنترل آنمیگردد.
این روش در بیش از ۵۰درصد موارد موجب کنترل ادرار درکودکان مبتلا به «شب ادراری» شدهاست.
از داروها بندرت و فقط به عنوانآخرین وسیله و در موارد شدیداستفاده میشود.
اکثر این کودکان بامصرف دارو بهتر میشوند و تقریبایک سوم آنان بهبودی کامل خواهدیافت، اما احتمال تحمل دارویی و عودشب
ادراری در برخی نیز وجود دارد.
بیشتر بدانید از اثر روانی و احساسی شب ادراری در کودکان
شب ادراری ممکن است اثرات روانی زیادی روی کودک و خانواده داشته باشد.
حس شرمندگی، نداشتن اعتماد به نفس و اضطراب از جمله اثرات شب ادراری
روی کودک هستند. از طرفی دیگر این مشکل بر روابط کودک با همسالان، کیفیت زندگی و برنامهی درسی او تاثیر گذار خواهد بود.
کودکان در این سن از بودن در کنار همسالان خود لذت میبرند و دوست دارند
که شب را در کنار آنها سپری کنند، بسیاری از کودکانی که این مشکل را دارند،
از گذراندن شب در کنار همسالان خود بیرون از خانه خودداری میکنند.
خواهر یا برادر فرد مبتلا مجبور به خوابیدن در اتاق خواب مجزا هستند و یا
هر بار با زنگ هشدار و یا صدای پدر و مادر برای بیدار کردن بیمار، از خواب
بیدار میشوند. اعضای خانواده باید وقت زیادی را صرف تمیزکردن و شستن لباسهای کثیف کنند.
فراموش نکنید که شب ادراری تقصیر کودک نبوده و کودک کنترلی روی آن
ندارد. اعضای خانواده نباید شرمنده بوده و کودک را به خاطر آن تنبیه کنند. با پزشک مشورت کرده و برای رفع مشکل تلاش کنید.
تشخیص شب ادراری در کودکان و نوجوانان
پزشک سابقهی پزشکی کامل کودک را خواهد گرفت و بعد از آن در مورد علائم
سوالاتی را مطرح میکند. اینکه آیا کودک زیاد ادرار میکند یا نیاز دارد که برای
رفتن به دستشویی سریع بدود و یا اینکه آیا در هنگام دفع ادرار احساس سوزش دارد یا خیر؟
پزشک در مورد الگوی خواب کودک و سابقه بیماری در خانواده هم سوالاتی
مطرح میکند. برای تشخیص دقیق تر آزمایش ادرار کامل کودک گرفته میشود.
در این آزمایش نشانههای بیماری و یا عفونت نشان داده میشود. بسیاری از
کودکان مبتلا به شب ادراری در آزمایش ادرار هیچ نشانهای ندارند. معمولاً نیازی به گرفتن عکس رادیولوژی اشعه ایکس نیست.
↑آیا شب ادراری در کودکان و نوجوانان درمانی دارد؟
درمان شب ادراری در کودکان به دلیل به وجود آورنده بستگی دارد.
اگر دلیل آن استرس است، باید آن را مدیریت کرد. کودکانی که مراحل درمان را به درستی و خوبی طی میکنند، شانس زیادتری برای توقف شب ادراری دارند.
↑علائم هشداردهنده شب ادراری کودکان
بهتر است که با استفاده از زنگ هشدار کودک یکبار در نیمههای شب
از خواب بیدار شده و به دستشویی برود. تحقیقات نشان میدهد
که در حدود نیمی از کودکانی که از این علائم هشدار استفاده
میکنند بعد از چند هفته دیگر رختخواب خود را خیس نمیکنند.
بعد از چند بار مغز می آموزد که با هر بار به صدا در آمدن
زنگ باید از تخت خواب بلند شده و به دستشویی برود.
برای طی کردن این روند درمانی باید یکی از والدین حضور فعال داشته باشد تا مطمئن شود که کودک به طور کامل بلند شده و به دستشویی میرود.
منبع : pezeshk.us / drdr