راهکارهایی برای کسانی که ابراز احساسات برایشان دشوار است
بیان احساسات واقعی خود به دیگران کار دشواری است زیرا ممکن است همه از آن احساس شما خوششان نیاید و گاهی ناراحت شوند. اما بیان نکردن احساسات می تواند مشکلات زیادی را برای فرد به وجود آورد که حتی سلامتی اش را نیز در خطر بیندازد. در پرشین وی می خواهیم درباره اهمیت ابراز احساسات با شما صحبت کنیم.
دشواری بیان و ابراز احساسات
آیا تا به حال برای شما هم پیش آمده است که بهدلیل درد در قسمتی از بدن به پزشک مراجعه کنید و پس از انجام معاینه و حتی بعد از انجام آزمایش و مراحل مختلف تشخیصی این پاسخ را از پزشک دریافت کنید که «شما از لحاظ فیزیولوژیکی و پزشکی کاملاً سالم هستید و مشکل خاصی دیده نمیشود.»
وقتی هم پیگیر شده اید، پزشک معالج این جمله را نیز به جملات پیشین خود افزوده است که» به نظر میرسد مشکل شما منشأ عصبی دارد.» واقعاً در بطن این جمله چه حقیقتی نهفته است؟ چطور میتوانیم به خودمان کمک کنیم؟ آیا راه برون رفتی هم از دردهایی که منشأ عصبی دارند، وجود دارد؟
مازیار جلوه با پیشنهاد چند راهکار به کمک ما آمده است. به گفته این روان درمانگر، این گروه از بیماریها با نام Psychosomatic یا بیماریهای «روان تنی» شناخته میشوند. سردرد، گرفتگی یا تنشهای عضلانی، ناراحتیهای رودهای و گوارشی، نفخ، درد یا سوزش معده، تکرر ادرار، یبوست، اسهال و حالت تهوع، تپش قلب و مشکلات عروقی، تنگی نفس، تاری دید و افتادگی پلک، آسم و حتی در مواردی ام اس و سرطان نیز میتوانند نوعی روان تنی باشند.
البته «جلوه» خاطرنشان میکند که جای نگرانی نیست و کلید درمان آنها ابتدا در دستهای خود شما و در وهله بعدی در دست متخصصان حوزه سلامت و علوم رفتاری است. این متخصصان با ارزیابی دقیق مسائل و مشکلات، راهکارهای متعددی را برای پیشگیری و درمان ارائه میدهند که یکی از مهمترین ابزارهای درمان«آموزش ابراز احساسات» است.
راهکارهایی برای بین و ابراز احساسات
جلوه در ابتدا چند سؤال مطرح میکند:
چقدر با احساسات خود آشنا هستید؟ آیا در لحظه میدانید که چه احساسی
را تجربه میکنید؟
زمانی که انتظار رفتاری را از کسی ندارید و در کمال ناباوری آن واکنش را میبینید،
چه پاسخی میدهید و چه راه حلی دارید؟ خودخوری میکنید یا پرخاشگری؟
این روان شناس ادامه میدهد: اگر یکی از راهکارهای شما هنگام عصبانیت، اضطراب،
ناراحتی و ترس و… رفتارهایی مانند خودخوری و تحمل و درونریزی خشم، داد و بیداد کردن،
قهرکردن، سرزنش خود و دیگران، نیش و کنایه زدن، مسخره کردن و زیرآب زدن است؛
بهتر است بدانید که با این رفتارها تیشه به ریشه خود میزنید!
او معتقد است: افرادی که به این شیوهها رفتار میکنند معمولاً با دردهای متعدد جسمانی مواجه شده و از لحاظ کیفی روابط اجتماعی، بین فردی و خانوادگی ضعیفی دارند اگر تمایل دارید نتیجه را تغییر دهید به نظر میرسد که تغییر رفتارتان بهترین گزینه باشد که البته به تمرین نیاز دارد. در سادهترین شکل این مهارت سه مرحله دارد.
گامهایی برای ابراز احساسات
سه گام تا پیروزی
جلوه این ۳ مرحله را توضیح میدهد: گام اول شناخت احساس یا احساسات است؛
به این معنا که شما باید علاوه بر آشنایی با نام احساستان بتوانید در لحظه نخستین
هیجان خود را تشخیص دهید. معمولاً در صورت ناتوانی در تشخیص آن احساس خاص
مثلاً ناراحتی یا اضطراب، هیجانات دیگری مانند خشم و ترس جایگزین میشوند.
گام دوم پذیرش احساس است. یعنی هر چه بیشتر عواطف و احساسات خود را
انکار کنید و نادیده بگیرید، بیشتر درگیر رفتارهای معیوب و اشتغالهای ذهنی میشوید،
پس آنها را بپذیرید و دنبال راهکار برای رد شدن از بحران باشید.
او آخرین گام برای رد شدن از بحران را ابراز احساس میداند و میگوید:
باید به جای تخلیه احساسات آنها را ابراز کنیم یعنی به جای پرخاشگری بگوییم
این رفتار من را عصبانی کرده یا به جای گریههای متوالی بگوییم از این موضوع
عمیقاً ناراحت هستم، به جای سرزنش کردن انتظار خود را توصیف کنیم و
احساسمان را بیان کنیم و به جای نیش و کنایه زدن مستقیم راجع به موضوع صحبت کنیم.
جلوه در خاتمه پیشنهاد میکند: علاوه بر بروز احساسات منفی، وقتی
احساس مثبتی هم دارید، آن را به زبان بیاورید؛ مهارتی که در علوم ارتباطی
به آن نوازش کلامی میگویند و در نهایت منجر به حال خوب شما و افزایش کیفیت روابطتان میشود.
بد نیست اهمیت ابراز احساسات در زندگی مشترک را بدانید
مردان و زنان باید از اهمیت ابراز عشق و محبت برای دوام زندگی مشترکشان آگاهی داشته باشند.
اعظم بیان لو روانشناس بالینی گفت: در رابطه با عشق، ابتدا باید بدانیم که عشق چیست و به چه نوع ارتباطی عاشقانه میگویند تا بتوانیم درباره نحوه ابراز عشق و محبت صحبت کنیم، در صورتی که پایههای عشق و ارتباط بین دو فرد صحیح بنا نشده باشد یا یکی از مولفههای عشق را نداشته باشند، باید ابتدا آن رابطه اصلاح شود و سپس درباره نحوه ابراز عشق صحبت کرد.
وی گفت: یک عشق دارای سه وجه و ویژگی است که شامل، میل، صمیمیت و تعهد است. بنابراین، ارتباطی که یکی از این سه وجه را دارا نباشد، یک ارتباط عاشقانه کامل نیست و باید به فکر اصلاح آن ارتباط بود نه اینکه فقط به موضوعی مانند چگونگی ابراز عشق و علاقه در این ارتباط پرداخت.
بیان لو ادامه داد: با فرض اینکه در یک ارتباط هر سه مولفه برقرار است، در خصوص نوع ابراز عشق و علاقه در این ارتباط میتوان گفت که باید زوجین به این نکته مهم توجه داشته باشند که ممکن است هر فردی نحوه ابراز عشق و علاقهاش با شریک زندگیش متفاوت باشد، بنابراین نباید انتظار داشته باشیم تا همانگونه که ما ابراز عشق میکنیم او نیز دقیقاً مشابه ما به ابراز عشق ما پاسخ دهد.
اهمیت ابراز احساسات در زندگی مشترک
بیان لو افزود: اولین و مهمترین مسئله این است که از روحیه طرف مقابل خود آشنایی داشته باشیم، بدانیم چه نیازهای روانی دارد، نگرانیها و تنشهایش چیست، در چه نوع مسائلی شاد میشود و از آن لذت میبرد، وقتی به این گونه ویژگیهای روانی همسرتان آشنا باشید بهتر میتوانید شیوه ابراز عشق و علاقه خود نسبت به او را انتخاب کنید، مهمترین کار برای این مسئله هم این است که زوجین با یکدیگر به گفتو گو بپردازند و نیازها و انتظاراتشان را از طرف مقابل مطرح کنند، این گونه گفتو گوها علاوه بر اینکه صمیمیت را در بین آنها بیشتر میکند و موجب شناخت بیشترشان از روحیه طرف مقابل میشود بلکه به طرف مقابلشان نشان میدهد که او به احساسات، تجربیات، ارزشها و افکار او احترام میگذارد و برایش مهم است.
این روان شناس بیان کرد: این شناختها میتواند در انتخاب نحوه ابراز عشق، آنها را کمک کند، در نهایت اینکه، ابراز عشق هم میتواند کلامی باشد و هم غیر کلامی که باید توجه داشته باشند که هرگز به صورت تکراری و مدام فقط از یکی از روشها استفاده نکنند، یعنی همیشه از ابراز عشق غیر کلامی استفاده نکنند، بلکه از شیوه کلامی هم لازم است استفاده شود، همین طور برعکس. اغلب در زمینه ابراز عشق، زنان بهتر از مردان هستند. یعنی توانایی بیشتری برای عشق ورزیدن و ابراز کلامی و غیر کلامی آن دارند. در حالی که مردان با اینکه ممکن است واقعا از زندگی و همسر خود راضی باشند و عاشق هم باشند و در ابراز آن مهارت کمتری نسبت به زنان دارند که لازم است مردان در این زمینه تلاش و تمرین بیشتری داشته باشند
عصر خبر و باشگاه خبرنگاران