شما بیماری وسواس دارید اگر…

آنچه در روانپزشکی به‌عنوان OCD یا بیماری وسواس- جبری نامیده می‌شود، یک بیماری است که حتما باید تحت درمان باشد
اما از کجا بفهمیم که دچار این حالت هستیم یا نه؟

در اینجا دکتر جرف ژیمانیسکی، مدیر مرکز جهانی OCD
حالت‌هایی را که احتمال ابتلای شما به این بیماری را افزایش می‌دهد فهرست کرده است.

شست‌و‌شوی دست‌هاروزی چندبار دست‌های‌تان را می‌شویید؟یکی از مهم‌ترین علامت‌های افراد مبتلا به OCD شستن مکرر دست‌ها و استفاده بسیار زیاد
از شوینده‌هاست این حالت آنقدر شاخص است که حالا وسواس شست‌وشو از زیر گروه‌های اصلی بیماری وسواس محسوب می‌شود.
ترس اصلی افراد مبتلا به این حالت بیمار شدن به وسیله میکروب‌های روی پوست است اما بعضی افراد هستند که
می‌ترسند دیگران را بیمار کنند.
اقلیتی هم وجود دارند که سعی می‌کنند با شست‌و‌شوی مکرر به آرامش روحی برسند.

چه زمانی باید تحت‌درمان قرار بگیرید؟ اگر حتی پس از شستن کافی دست‌ها نگران وجود میکروب‌ها و آلودگی روی دست‌تان
بودید یا اگر همیشه ترس از کثیف شدن دست‌ها و سایر اعضای بدن‌تان دارید یا اگر می‌ترسید مثلا با دست
زدن به قاشق و چنگال‌های دیگران دچار بیماری‌هایی مثل ایدز شوید، بهتر است به یک روانپزشک مراجعه کنید.
درضمن اگر الگوی خاصی برای شستن دست‌ها دارید (مثلا حتما پنج‌بار با صابون و بعد آب‌کشی و بعد تمیزکردن تک‌تک
زیر ناخن‌ها در هرباری که دست‌ها را می‌شویید) این هم می‌تواند یک علامت هشدار باشد.

نظافت‌خانهدائما جاروبرقی و پارچه دست‌تان است؟افرادی که در گروه «تمیزکاری وسواسی» جا می‌گیرند همیشه مشغول تمیز کردن خانه یا محل
کار خود هستند.
این افراد همیشه از آلوده بودن محیط هراس دارند و برای همین همیشه مشغول تمیز کردن هستند.این افراد با هربار
تمیز کردن احساس راحتی و خوشحالی می‌کنند اما این حس آنها دوام نمی‌آورد و جالب اینکه دفعه بعد حس تمیز
کردن و شست‌و‌شو در آنها قوی‌تر است و آنها را رها نمی‌کند.

چه زمانی باید تحت درمان قرار بگیرید؟ اگر هرروز چندساعت را مشغول تمیزکردن یا نظافت هستید احتمالا دچار OCD
هستید، اما اگر روزی یک ساعت مشغول تمیز کردن و نظافت هستید کار سخت می‌شود.
دکتر مایکل جنیک، روانشناس در مرکز درمانی ماساچوست سنتر می‌گوید: «راه تشخیص این است که اگر حس کردید باید خانه‌تان
را تمیز کنید دست نگه دارید و این کار را نکنید، اگر دچار اضطراب و استرس شدید این احتمالا به
معنای درگیری شما با بیماری OCD است.»

رفتار چک کردنچندبار خاموش بودن گاز را کنترل می‌کنید؟ چندبار چک می‌کنید
می‌بینید اجاق گاز خانه را خاموش کرده‌اید یا تلفن همراه‌تان را برداشته‌اید؟ درواقع رفتار چک کردن نام خود را هم
به این بیماری داده است و آن را به اسم بیماری وسواس- چک کردن هم می‌شناسند.
چک کردن هم مثل بسیاری دیگر از علامت‌های این بیماری ناشی از ترس و اضطراب است، مثلا ترس از مشتعل
شدن گاز یا ورود دزد به خانه و…
چه زمانی باید تحت درمان قرار بگیرید؟ طبیعی است که مسائل مهم یک یا دوبار، چک شوند اما اگر این
چک کردن روال عادی زندگی شما را به هم بزند (مثلا باعث دیر رسیدن شما به سرکار شما شود) یا
اگر در مورد تمام مسائل باشد و شما حتی در مورد یک مسئله ساده هم نتوانید از چک کردن صرف‌نظر
کنید (مثلا اگر هرکاغذی را به سمت سطل آشغال می‌اندازید و بعد می‌روید چک می‌کنید ببینید در سطل‌ افتاده است
یا نه)

حتما به روانپزشک مراجعه کنید.انضباط همه‌چیز را قرینه می‌خواهید؟ نظم و انضباط در افراد مبتلا به OCD معنای
دیگری پیدا می‌کند، درواقع آنها می‌خواهند همه‌چیز زندگی‌شان منظم و اصلا ایده‌آل باشد.
برای مثال آنها هنگام ورود به یک اتاق، که حتی ممکن است اتاق خود آنها هم نباشد، به تمیز کردن
و منظم کردن چیزها مشغول شوند.
این افراد همیشه دوست دارند که چیزهای روی میزها، دکورها یا حتی داخل کیف‌ها منظم و به‌خصوص قرینه باشند.

چه زمانی باید تحت درمان قرار بگیرید؟ دکتر لارا اگرمن، متخصص علوم رفتاری در دانشگاه ویسکانیس می‌گوید: «من خودم
آدم منضبطی هستم و همیشه دوست دارم روی میزکارم یا میزهای خانه‌ام تمیز و منظم باشد اما این یک عامل
است در افراد با OCD این یک نیاز است، یعنی اگر آنها را مقابل یک میز شلوغ بگذارید دچار اضطراب
خواهند شد و تا آن میز را منظم نکنند و چیدمان ندهند اضطراب آنها برطرف نخواهد شد.»

چهره‌تان را دوست
ندارید از چهره‌تان شاکی هستید؟مشکلی معروف به مشکل ناهنجار بودن، (BDD) مشکلی مرتبط با بیماری وسواس است.
در این حالت افراد مبتلا یک عضو یا کل بدن خود را غیرطبیعی می‌دانند یا از شکل و حالت آن
بدشان می‌آید و درکل حس خوبی نسبت به ظاهر خود ندارند.
به‌طور معمول این حس نسبت به بینی، پوست، یا موهای خود است.
خیلی از افرادی که دچار این حالت هستند در مورد تمیز بودن و پاک بودن بدن خود هم دچار مشکل
هستند و افکاری کاملا نظیر افراد وسواسی در این مورد دارند.

چه زمانی باید تحت درمان قرار بگیرید؟ طبیعی است که برخی اندام و اعضای بدن خود را دوست نداشته باشند
یا فکر کنند شکل جذابی ندارند اما افرادی که دچار BDD یا اختلال وسواسی شدید هستند ساعت‌ها جلوی آینه می‌ایستند
و دائما درحال فکر کردن به این مسئله هستند.
افراد دچار این حالت حتی ممکن است خود را خانه‌نشین کنند و از حضور مقابل دیگران طفره ورزند.

شمردنهمه چیز را می‌شمارید؟آیا شما هم از آن‌دسته افرادی هستید که همه‌چیز را می‌شمارند؟ اتومبیل‌هایی که از کنارشان می‌گذرند، پله‌هایی
که از آنها بالا می‌روند یا علائم راهنمایی و رانندگی را…
؟ فرم شدید این حالت اعتقاد به بعضی اعداد است.
مثلا افرادی هستند که عدد هفت را عدد شانس می‌دانند و برای همین هرکاری انجام می‌دهند باید مضرب هفت باشد
مثلا اگر سی‌پله تا اتاق کار خود دارند آنقدر از پله‌ها بالا و پایین می‌روند تا درنهایت با مضربی از
هفت پله وارد اتاق کار خود شوند (مثلا از روی بعضی از پله‌ها می‌پرند و…
).

چه زمانی باید تحت درمان قرار بگیرید؟دکتر جنیک می‌گوید: «راه تشخیص اینکه رفتار شمارشی شما طبیعی است یا نه این
است که ببینید چنین رفتاری در زندگی شما معنا دارد یا نه، طبیعی است که یک کارمند بانک یا حسابدار
یا یک فروشنده بیشتر از افراد عادی همه‌چیز را بشمارند، اگر این رفتار شما خودتان یا دیگران را اذیت نکند
مشکلی نیست اما اگر حتی درخواب هم مشغول شمردن باشید، یا زندگی‌تان مختل شود، آن وقت باید به پزشک مراجعه
کنید.

ترس از خشونتمی‌ترسید مورد حمله قرار بگیرید؟همه ما از مورد حمله واقع شدن می‌ترسیم و ممکن است از راه
رفتن در خیابان‌های تاریک و خلوت بترسیم اما این درمورد بیماران OCD بسیار شدیدتر است.
دکتر جان اسپنسر درنین، متخصص روانشناسی در دانشگاه بورک می‌گوید: «به‌طور معمول افکار مرتبط با هراس مورد حمله واقع شدن
و ترس از سرقت یا برخوردهای فیزیکی در این افراد بسیار بیشتر از افراد عادی است و آنها واکنش‌های شدیدی
به این گونه افکار دارند.»

چه زمانی باید تحت درمان قرار بگیرید؟ همه انسان‌ها از خشونت و مورد حمله
واقع شدن می‌ترسند اما اگر این ترس‌ها باعث می‌شود از رفتن به پارک و سینما اجتناب کنید یا خانه و
محل کارتان را پر از دزدگیر و دوربین امنیتی و سایر وسایل پیشرفته مراقبتی کنید بد نیست که با یک
روانشناس در این مورد مشورت کنید.

افکار نامناسب افکاری نامناسب در مورد ارتباط دارید؟افراد مبتلا به OCD ممکن است افکاری نامناسب در مورد ارتباطات جنسی داشته
باشند.
افکاری که به ذهن آنها می‌آید یا خواب‌هایی که می‌بینند ممکن است کاملا نابهنجار بوده و اضطراب آنها را بیشتر
کند.

چه زمانی باید تحت درمان قرار بگیرید؟ دکتر کامینسکی می‌گوید: «فردی که دچار OCD است وقتی این‌گونه افکار به
ذهنش هجوم می‌آورد، می‌گوید خدای من هیچ‌کس دیگر این افکار را ندارد و این خواب‌ها را نمی‌بیند…
اینها ترسناک است…
حتی ممکن است به خودکشی هم فکر کند.» برای همین اگر نتوانستید این افکار را کنترل کنید و به شدت
هراسان و مضطرب شدید یا احیانا افکار ترسناکی مثل خودکشی سراغ‌تان ‌آمد حتما به متخصص مراجعه کنید.

گرفتن نظر دیگران چرا دائما تایید دیگران را می‌خواهید؟یک ویژگی جالب افراد مبتلا به وسواس این است که آنها
برای کم کردن اضطراب خود سعی می‌کنند دائما نظر دیگران را در مورد مسئله مرتبط با اضطراب خود بپرسند، برای
مثال دائما از دوستان خود می‌پرسند:میگناir «خانه‌ام تمیز است…
به نظر تو این میوه‌ها تمیز هستند…
یا شنیدی یک بیماری خطرناک از موادغذایی نشسته انتقال پیدا می‌کند.»

چه زمانی باید تحت درمان قرار بگیرید؟اگر یک سؤال
را بارها و بارها از آنها می‌پرسید، اگر ناراحت شدن آنها از سؤالات خودتان را حس می‌کنید و اگر در
این مورد به شما تذکر می‌دهند، اینها می‌تواند نشانه‌ای از بیماری وسواسی- جبری باشد.
پس اگر این نشانه‌ها را دیدید به یک روانپزشک باتجربه و مطمئن مراجعه کنید تا مشکلات‌تان کاهش یابد.

میگنا