کودکانی که تنها نمی‌خوابند

امروزه اغلب نوزادانی که متولد می‌شوند قبل از تولد و زمانی که در شکم مادرانشان هستند، صاحب اتاق‌های مستقل و
زیبا می‌شوند اتاق‌هایی با رنگ‌های شاد و جذاب که چشم هر بیننده‌ای را به خود خیره می‌کنند.
به گزارش سلامت نیوز به نقل از جام جم امروزه داشتن این اتاق‌ها و آماده‌سازی آن برای کودکان به یکی
از نیازهای ضروری خانواده‌های جوان تبدیل شده است و دیگر کمتر کودکی است که به محض تولد برای خود اتاق
اختصاصی نداشته باشد، تختخواب مستقل، کمد لباس مستقل و انواع اسباب‌بازی‌هایی که حتی برای سن نوزاد متولد شده مناسب نیست.
داشتن چنین اتاقی به یکی از مستلزمات زندگی امروزی تبدیل شده است.
ضروریاتی که در گذشته میان همه خانواده‌ها به آن توجه نمی‌شد و اصلا جزو ضروریات به حساب نمی‌آ‌مد، اما چیزی
که در حال حاضر با گذشته چندان تفاوتی ندارد خوابیدن کودک کنار پدر و مادر است.
اگر در نسل گذشته به دلیل نبود امکانات مالی و تعدد فرزندان امکان فراهم آوردن اتاق خواب مستقل برای نوزاد
وجود نداشت و نوزاد به همین خاطر کنار پدر و مادر می‌خوابید، ولی امروزه به دلیل وابستگی شدید نوزاد به
پدر و مادر این اتفاق صورت می‌گیرد.
اتفاقی که از نظر برخی روان‌شناسان تربیتی امری ضروری و از دیدگاه برخی دیگر از روان‌شناسان، روشی کاملا اشتباه است.
مزایای کنار هم بودن به اعتقاد روان‌شناسان کودک، خوابیدن کودکان کنار پدر و مادر از دو جنبه مثبت و منفی
قابل ارزیابی است.
براساس مطالعات روان‌شناسی نزدیک بودن والدین به فرزندان هنگام خواب، سبب تنظیم و تعدیل سیستم عصبی نوزاد می‌شود.
از طرفی با پیشگیری از خواب بسیار عمیق نوزاد از مرگ ناگهانی آنها جلوگیری می‌شود.
روان‌شناسان معتقدند در این شرایط والدین و نوزادان هر دو بهتر می‌خوابند و به خاطر نزدیک بودن والدین به نوزاد،
دیگر نیاز نیست نوزادان کاملا بیدار شوند و گریه کنند تا پاسخی دریافت کنند.
در مقابل مادران هم خواب بهتری دارند.
تحقیقات همچنین نشان می‌دهد مادرانی که شب‌ها کنار فرزندانشان می‌خوابند دو برابر مادرانی که جدا از نوزادان‌شان می‌خوابند به فرزندانشان
شیر می‌دهند.
در مقابل نوزادانی که شب‌ها کنار مادرانشان می‌خوابند، مراقبت و توجه بیشتری دریافت می‌کنند.
گفته می‌شود این توجه پنج برابر بیشتر از زمانی است که نوزاد کنار والدین خود نمی‌خوابد.
روان‌شناسان همچنین، معتقدند خواباندن بچه‌ها پیش والدین در درازمدت آثار مثبتی به دنبال دارد که ازجمله آنها بالا بردن اعتماد
به نفس است.
تحقیقات نشان می‌دهد کودکانی که از زمان تولد تا پنج سالگی پیش پدر و مادرهای‌شان خوابیده‌اند، اعتماد به نفس بالاتری
داشته و احساس گناه و اضطراب کمتری را تجربه می‌کنند.
همچنین تحقیقات نشان داده دختربچه‌هایی که در زمان کودکی نزد والدین‌شان خوابیده‌اند، در بزرگسالی کمتر در مورد ارتباطات فیزیکی خود
احساس ناراحتی می‌کنند.
این روان‌شناسان معتقدند خوابیدن به همراه والدین، اعتماد، عزت نفس و همچنین صمیمیت را ارتقا می‌دهد و همچنین مهارت‌های اجتماعی
آنها در محیط‌های زندگی آینده را بالا می‌برد.
همچنین این کودکان نسبت به کودکانی که تنها می‌خوابند، بیشتر مورد تحسین معلمان خود قرار می‌گیرند.
در تحقیقی که اخیرا در انگلستان انجام گرفته، مشخص شد بچه‌هایی که هیچ‌ وقت در تختخواب پدر و مادرشان نخوابیده‌اند،
کنترل‌ناپذیرتر، ناراحت‌تر و کج‌خلق‌تر هستند حتی این بچه‌ها نسبت به بچه‌هایی که پیش پدر و مادرشان می‌خوابند، ترسوتر هستند.
در تحقیق بسیار گسترده دیگری که روی پنج نژاد مختلف در ایالات متحده آمریکا انجام گرفت، مشخص شد در میان
همه این گروه‌های قومی، افرادی که شب‌ها پیش هم می‌خوابند احساس رضایت بیشتری از زندگی دارند.
دیگر جنبه‌های مثبت این موضوع به احساس و تصور والدین برمی‌گردد.
خیلی از پدر و مادرهایی که شب‌ها پیش فرزندان خود می‌خوابند، احساس می‌کنند هماهنگی بیشتری با فرزندان خود دارند و
حساسیت آنها به نیازهای فرزندان‌شان هنگام شب، میل به پاسخگویی آنان به نیازهای بچه‌هایشان، در طول روز را افزایش می‌دهد
و رابطه آنها را با فرزندشان قوی‌تر می‌کند.
خطرات را در نظر بگیرید در مقابل آخرین شواهد آماری که از سوی موسسه «پژوهش روی مرگ نوزادان» انجام گرفته،
نشان می‌دهد، خوابیدن والدین و نوزاد در یک تختخواب مشترک عامل حدود نیمی از موارد خواب‌مرگی نوزادان است.
پژوهشگران هشدار دادند این خطر بویژه در شرایطی که والدین سیگاری باشند، از داروهای مسکن و آرام‌بخش استفاده کرده یا
خیلی خسته باشند، بسیار بیشتر می‌شود.
در این میان نوزادان کوچک‌تر یا کم‌وزن‌تر که زیر ۲.۵ کیلوگرم هستند بیشتر در معرض خطر قرار می‌گیرند.
این متخصصان تاکید می‌کنند حتی بدون وجود این عوامل، ایمن‌ترین محل برای خوابیدن نوزادان در تختخواب خودشان است.
پژوهشگران انگلیسی نیز با تحقیق روی این موضوع تاکید دارند که ما باید به تمام والدین هشدار دهیم راحت‌ترین جا
برای خوابیدن آنها، خطرناک‌ترین و ناامن‌ترین جا برای نوزادان‌شان است.
براساس این پژوهش خواباندن کودکان در تختخواب والدین تبعات روانی زیادی هم دارد که به همین دلیل خانواده‌ها باید کودک
خود را بعد از چندماهگی به تنها خوابیدن عادت دهند، اما در مقابل عده بسیاری اعتقاد دارند این توصیه‌ها تا
حدودی جنبه تجاری برای فروش کالاهای مختلف کشورهای سرمایه‌داری و صنعتی دارد و نوعی تبلیغ برای ترویج مصرف‌گرایی محسوب می‌شود.
نکته: برخی روان‌شناسان معتقدند کودکانی که از زمان تولد تا ۵ سالگی پیش پدر و مادرهای‌شان خوابیده‌اند، اعتماد به نفس
بالاتری داشته و احساس گناه و اضطراب کمتری را تجربه می‌کنند به همین دلیل آنها می‌گویند مادران باید با توجه
به شرایط و نیازهای فرزندان خود، نسبت به این موضوع تصمیم بگیرند.
نسترن، خانم ۳۰ ساله‌ای است که مثل بسیاری از مادران با مشکل مستقل خواباندن کودک خود روبه‌رو است.
او می‌گوید: دختر من ۱۰ ماهه است و هر وقت شب‌ها در اتاق خودش تنها می‌خوابد بعد از یک ساعت
با جیغ بیدار می‌شود و دیگر نمی‌خوابد.
نمی‌دانم چه باید بکنم.
همه راه‌ها را امتحان کرده‌ام.
مادر جوان دیگری می‌گوید: دختر من هفت ماهه است و از دو ماهگی در اتاق خودش تنها می‌خوابد.
در طول شب با کوچک‌ترین صدا بیدار می‌شود، ولی از این که مستقل می‌خوابد خیلی راضی هستم.
خانم جوان دیگری می‌گوید: من پسرم ۹ ماهه است و از چهار ماهگی در اتاق خودش می‌خوابد، خیلی هم راحت
است، شبی دو بار شیر می‌خورد، خیلی از این شرایط راضی هستم و…
خانم دیگری براساس تجربه شخصی‌اش با جدا خواباندن بچه‌ها موافق نیست و می‌گوید: زمانی که فرزندم یک ساله و در
اتاقش تنها خوابیده بود، اما به دلیل مشکل تنفسی که برایش به دلیل نحوه خوابیدن پیش آمده بود، اگر یک
دقیقه دیرتر می‌رسیدم بچه‌ام خفه می‌شد.
او می‌گوید: به نظرم باید بچه بزرگ شود و بتواند صحبت کند و خودش بخواهد مستقل شود و از پدر
و مادرش جدا شود.
حفظ استقلال کودک اصغر کیهان‌نیا، روان‌شناس و مشاور خانواده در پاسخ به این سوال که کودکان باید از چه سنی
در اتاق مستقل بخوابند، می‌گوید: پیشنهاد ما به خانواده‌ها این است که کودک حداکثر دو ماه در اتاق والدین خوابانده
شود و بعد از آن به اتاق جداگانه‌ای انتقال یابد.
او در واکنش به تحقیقاتی که توصیه می‌کنند به منظور نیاز کودک به احساس امنیت، بچه‌ها در اتاق والدین خوابانده
شوند، می‌گوید: معمولا دو ماهی که توصیه می‌شود کودکان در اتاق والدین خوابانده شوند، به همین منظور و در جهت
قوام گرفتن نوزاد است، اما بعد از آن می‌توان کودک را در اتاقی نزدیک به والدین خواباند تا مراقبت‌های لازم
از او صورت گیرد و نیاز امنیت او هم تامین شود.
کیهان‌نیا نتایج منفی مستقل نکردن اتاق خواب کودک از ماه‌های اول را وابسته شدن بیش از حد کودک به والدین
می‌داند و می‌افزاید: بارها مشاهده شده که بچه‌هایی که در اتاق خواب مستقل نخوابیده‌اند، در رفتن به مهدکودک و مدرسه
در سنین بالاتر مشکل پیدا کرده‌اند.
به گفته او در این شرایط، بچه‌ها متکی به خود بار نمی‌آیند و توانایی حل مشکلات‌شان را در آینده نخواهند
داشت.
توصیه این مشاور به خانواده‌هایی که نگرانی بیشتری در زمینه مستقل کردن اتاق خواب کودکان خود دارند، این است که
سعی شود کودک حتی در سنین خردسالی به جای اتاق پدر و مادر، در اتاق خواهر یا برادرهای بزرگ‌تر خوابانده
شود.
این کارشناس معتقد است در این شرایط مستقل کردن کودک در آینده، راحت‌تر صورت خواهد گرفت و از وابستگی بیش
از حد او به پدر و مادر جلوگیری می‌شود.
به گفته کیهان‌نیا در این حالت، احساس استقلال و متکی به خود بودن در کودکان بیشتر تقویت می‌شود.
اختلاف نظر بین روان‌شناسان روان‌شناسان کودک در نهایت اصرار برای خوابیدن بچه‌ها در اتاق والدین را یک تمایل افراطی نسبت
به فرزندان در بعضی خانواده‌ها می‌دانند.
آنها معتقدند تا این حد نگران بودن در مورد بچه‌ها اجازه شکل‌گیری شخصیت مستقل در آنها را نمی‌دهد و باعث
می‌شود بچه‌ها در آینده شخصیتی وابسته پیدا کنند و توانایی رویارویی با مشکلات زندگی را نداشته باشند.
با این وجود این روان‌شناسان معتقدند مناسب‌ترین سن برای مستقل کردن اتاق خواب بچه‌ها می‌تواند حتی تا بالای چهار سالگی
هم ادامه پیدا کند.
آنها این سن را حداکثر سنی می‌دانند که بچه‌ها می‌توانند کنار والدین بخوابند، چرا که در این سن هم از
لحاظ فیزیکی و هم از لحاظ ارتباطی و عاطفی، شخصیت بچه شکل گرفته است و بچه‌ها خود تمایل به مستقل
شدن از والدین را دارند.
مهم‌ترین تاکید روان‌شناسان کودک این است که والدین به هیچ‌وجه در این زمینه بچه‌های خود را با بچه‌های دیگر و
حتی خواهر و برادرهای بزرگ‌ترشان مقایسه نکنند، چراکه شخصیت و خصوصیات هر کودکی با کودک دیگر فرق دارد.
آنها می‌گویند تمایل نشان ندادن بچه‌ها برای مستقل خوابیدن حتی تا ۱۰ سالگی هم جای نگرانی ندارد.
آنها معتقدند حس استقلال باید به طور طبیعی در بچه‌ها رشد پیدا کند نه با فشار و زور والدین.
روان‌شناسان کودک تمایل و اصرار بچه‌ها برای خوابیدن در اتاق والدین را ناشی از یک نیاز کاملا طبیعی و ضروری
آنها در جوامع صنعتی امروز می‌دانند که والدین هر دو شاغلند و در طول روز وقت زیادی برای بودن با
فرزند خود ندارند.
برای این دسته از خانواده‌ها کنار والدین بودن بچه‌ها حداقل در موقع خواب تا حدودی جبران‌کننده نقش کمرنگ والدین در
طول روز است.
با وجود همه جنبه‌های مثبت و منفی که برای مستقل بودن یا نبودن اتاق خواب فرزندان بیان شد، والدینی که
به هر دلیلی تمایل دارند فرزندان‌شان زودتر مستقل شوند، می‌توانند کارهای زیادی برای علاقه‌مند کردن آنها به تنها خوابیدن انجام
دهند.
روان‌شناسان کودک پیشنهاد می‌کنند برای ترغیب بچه‌ها به خوابیدن در اتاق شخصی، باید توجه زیادی به طراحی دکوراسیون اتاق بچه‌ها
داشت.
به این شکل که نه‌تنها از لحاظ رعایت شرایط فیزیکی و وضعیت نور و هوا، بلکه در انتخاب همه وسایل
اتاق بچه‌ها هم باید توجه کافی داشت.
بهترین پیشنهادی که آنها می‎دهند نظرخواهی از خود بچه‌ها در این زمینه است.
آنها معتقدند این بهترین شیوه‌ای است که والدین می‌توانند با صبر و حوصله تنها خوابیدن را به یک زمان و
فرصت دلپذیر برای بچه‌ها تبدیل کنند.

گردآوری: پرشین وی