آیا نداشتن خواهر و برادر میتواند موجب عقده در تک فرزندان شود؟
امروزه به دلایل های مختلف از جمله معیشت و تربیت خانواده ها بیشتر به تک فرزندی روی آورده اند
تک فرزندی می تواند برای کودکی که در منزل است مشکلات مختلفی را پیش بیاورد
آیا نداشتن خواهر و برادر میتواند موجب عقده در تک فرزندان شود؟ یا این تک فرزندی چه تبعاتی را به همراه دارد
در ادامه مطلب از پرشین وی به بررسی مشکلات تک فرزندان خواهیم پرداخت
مشکلات تک فرزندان
چه عواملی موجب شده تا امروزه بیشتر زوجین حتی آنهایی که زود ازدواج کردهاند تمایلی به بچهدارشدن ندارند یا در
صورت امکان به یک فرزند قانعاند؟زندگیهای گذشته وابسته به زمینهای کشاورزی بود و وجود فرزندان زیاد پاسخگوی این قضیه.
ولی زندگی شهری به مرور خانوادهها را از حالت گسترده درآورد و زندگیها هستهای شد.
یعنی مثلث پدر، مادر و فرزند بهوجود آمد.
به همین منوال مشکلات و دغدغههای زندگی شهری آنقدر افراد انسانی را درگیر کرد که از وظایف پدر و مادری
خود غافل شده و کمتر به این مساله پرداختند و هماکنون شاهد خانوادههای تک فرزند یا بیفرزند زیادی هستیم.
نداشتن فرزند در آینده چه مشکلات روحی و رفتاری را برای زوجین به همراه دارد؟
همانگونه که گفتیم یکی از وظایف والدین تولید نسل است و باروری، یعنی از خود موجودی به وجود آوردن وشاید
این لذتبخشترین قسمت زندگی زناشویی باشد.
نبود فرزند منجر به ایجاد آشیانه خالی خواهد شد و والدین را در دوران پیری با یاس و ناامیدی مواجه
خواهد کرد.
بیشترخانوادههای تک فرزند توجه افراطی به فرزند دارند و از او انتظارات بیش از ظرفیتش داشته و میخواهند خطا نکند.
مشکلات تک فرزندان چیست؟
والدین دوست دارند نداشتهها و نیافتههای خود را از
طریق فرزندان تامین کنند.
بنابراین اغلب بهطور ناخواسته فشارهای زیادی را بر فرزند وارد کرده و انتظارات کمالگرایانه از وی دارند.
حال اگر این فرزند تک باشد و خواهر و برادری نداشته باشد تحمیل این خواستهها روی او بیشتر میشود، وقتی
هم که فرزند ببیند توانمندی هایش جوابگوی درخواستهای والدین نیست، فشارهای مضاعفی را متحمل میشود و تحت تعارضات مختلف قرار
خواهد گرفت.
غرور و خودخواهی ناخواستهای که بهدلیل حمایتهای والدین در تک فرزندان ایجاد میشود میتواند او را در جامعه به فردی
نابهنجار تبدیل کند؟
بیشتر تک فرزندها به خاطر توجه بیش از حد والدین شان خود را در مرکز توجه میبینند
و شاید انتظار داشته باشند جامعه اطراف شان نیز همانند والدین با آنها رفتار کند.
بنابراین احتمال دارد بهدلیل حمایت نشدن از سوی افراد جامعه، ناسازگار شوند نه نابهنجار.
بهطور مثال ممکن است هیچگاه نتوانند روحیه کارگروهی را به دست آورند.
تک فرزندان به دلیل آنکه خواهر و برادری ندارند بیشتر اوقات را با بزرگسالان میگذرانند.
وارد شدن زودهنگام به دوران بزرگسالی چه پیامدهای منفی به همراه دارد؟
فرزند در دوره اولیه کودکی بیشتر نیازمند حضور
والدین خود است.
ولی در دومین دوره کودکیاش نقش همسالان بارزتر میشود و مهارتهای زیادی را از همسالانش میآموزد.
وجود خواهر یا برادر بزرگتر نیز میتواند مهارتهای لازم برای اجتماعی شدن او را فراهم کند.
حال اگر فرزند تک باشد و بهدلیل تربیت سختگیرانه والدین اجازه ارتباط با همسالان خود را نداشته باشد.
مجبور است در کنار بزرگسالان پرورش یابد.
چگونه با تک فرزندها برخورد کنیم؟
در نتیجه او تجربهای از کودکی و نوجوانی خود ندارد و با بازیها، کارها و نقشهای این گروه سنی آشنا
نیست و یک دفعه پرشی به دوران مسئولیتپذیری بزرگسالان خواهد داشت.
آیا نداشتن خواهر و برادر میتواند موجب عقده، کمبود یا حسادتهای بیمارگونه در تک فرزندان شود؟
زمانی که بچههای خانوادههای اطراف تک فرزند، خواهر و برادری داشته باشند نداشتن آن برای او سوال برانگیز است.
ولی در اجتماعی که تمامی دوستان، همبازیها و همکلاسیها تک فرزند باشند، دیگر سوالی برای فرزند باقی نخواهد ماند.
اما خوب است بدانید داشتن خواهر یا برادر برای تک فرزند باعث میشود برخی خصلتها همچون بخشنده بودن، سهیم بودن
و…
را یاد بگیرد و مهارتهای لازم برای همنوا شدن با جامعه را راحت تر بیاموزد.
ولی لزوما نداشتن خواهر و برادر موجب عقدهای شدن تک فرزندان نخواهد گشت.
بیشتر تک فرزندها سنگ صبور خانواده هستند و نگرانی، تشویشها و غم زندگی والدین را به دوش میکشند.
آیا این عامل میتواند موجب استرس و اضطراب دائم در فرزند شود؟
امروزه توقعات فرزندان بسیار بالاتر رفته و آنها
همواره زیر چتر حمایتی والدین خود قرار دارند و تک فرزند بودن باعث میشود این چتر سیطره زیادتری نیز داشته
باشد.
بنابراین بیشتر تشویشها و نگرانیها همچون چه و چطور شدنها مربوط به والدین میشود و فقط درخصوص فرزند نیست.
آیا تک فرزندی میتواند در زندگی آینده کودک پس از ازدواج در تعامل با همسر و خانواده وی تاثیرگذار باشد؟
با این سرعتی که جامعه به دلیل مشکلات اقتصادی به سمت تک فرزندی پیش میرود، همسر آینده این تک فرزند
نیز همچون او تک فرزند خواهد بود.
اما در صورت وجود خواهر یا برادرهمسر نیز احتمال ایجاد مشکل برای تک فرزند زیاد نیست.
تک فرزندها با چه مشکلاتی رو به رو هستند
تک فرزندها در مقایسه با چند فرزندها میتوانند با سختی، مشکلات و فشارهای زندگی آینده کنار آیند و روی پای
خود بایستند و مستقل شوند؟
در صورت تربیت درست و کسب مهارتهای لازم برای اجتماعی شدن، او نیز راههای چالش
با مشکلات را فرا خواهد گرفت.
مسلح شدن به مهارتهای اجتماعی روی پای خود ایستادن ربطی به داشتن خواهر یا برادر نخواهد داشت.
تک فرزندان در مقایسه با چند فرزندان پس از فوت والدین دچار چه بحرانهایی میشوند؟
این سیر طبیعی زندگی را همه باور دارند هم چند فرزند و هم تک فرزند .
اگر شبکه حمایتی خواهر و برادر قویتر باشد شاید عضو کوچک آن خانواده راحت تر با مساله از دست دادن
والدین کنار بیاید.
در مورد تک فرزندان هم، شاید نیاز به زمانی بیشتر برای سرو سامان دادن به شرایط خود داشته باشند اما
آنها نیز کنار خواهند آمد.
بررسی مشکلات تک فرزندان
آنها تجربه شیرین داشتن خواهر و برادر را لمس نکرده و تجربهای از بودن در کنار خانوادههای گسترده را نخواهند
داشت و وجود خاله، دایی، عمه و عمو برای آنها تبدیل به یک رویا میشود.
در جامعه ما والدین تک فرزندان اغلب تربیت سختگیرانه دارند یا سهلگیرانه؟
شاید به دلیل درگیری و تامین نیازهای زندگی خارج از محیط خانه خواه ناخواه والدین بهدلیل حضور کمتر این خلأ
را با سهل گیری پر کنند.
وابستگی شدید والدین به تک فرزندان چه پیامدهایی درزندگی حال وآینده فرزند ایجاد میکند؟
به دلیل آنکه والدین تمام هم
و غم خود را روی تک فرزند میگذارند و وابستگی زیادی به وی پیدا میکنند، مستقل شدن وی میتواند آنها
را با آلام زیادی مواجه کند.
ولی نگاه واقع بینانه داشتن به مساله استقلال فرزندان، بعد از یک دوره سنی میتواند آنها را آماده پذیرش این
موضوع کند.
بیشتر بدانید درباره حرف زدن با کودکی که خواهر و برادر می خواهد
▪ چگونه با کودک زیر ۵ سال در این مورد صحبت کنیم؟
بسیاری از والدین تصور می کنند اگر فقط یک فرزند داشته باشند، ممکن است عواقبی داشته باشد؛ مثلا لوس، تنبل، خودخواه یا لجباز بار بیاید در حالی که شیوه فرزندپروری و تربیت در این زمینه تاثیر دارد. اگر والدین شیوه تربیت درست را بلد نباشند، نه تنها در تربیت یک فرزند بلکه در تربیت فرزندان بیشتر نیز با مشکل مواجه خواهندشد. پس خودخواه شدن، لجبازی یا مشکلات دیگر تک فرزندان ربطی به تنها بودن آنها ندارد و مشکل را باید در نحوه تربیت والدین جست.
قاعدتا مساله داشتن فرزند و اینکه ما چند فرزند داشته باشیم، در حیطه مسوولیت و اختیارهای والدین است و ربطی به بچه ها ندارد. قبل از شروع هر صحبتی در این مورد با کودک زیر ۵ سال باید به او گفت: «ما همه تنها به دنیا می آییم» و بلافاصله موضوع را عوض کنیم و ادامه دهیم: «وقتی بزرگ شدی، راجع به این موضوع صحبت می کنیم.» زیرا او مفاهیم را خیلی خوب درک نمی کند. حتی می توانیم بگوییم: «اگر خدا خواست، به ما هم فرزند دیگری می دهد.»
▪ به کودکی که بالای ۵ سال دارد چه بگوییم؟
در این زمان بهتر و راحت تر می توان صحبت کرد، البته به شرطی که نگرش خود والدین غلط نباشد. مثلا اگر تصور می کنند آمدن فرزند دوم مشکلات اولی را کم می کند و به دلیل مشکلاتی که کودک اول دارد، فرزند دوم را قربانی شیوه تربیت نادرست کودک اولی می کنند، باید فکر و نگرش خود را اصلاح کنند.
اگر والدین آمادگی مادی، معنوی و روانی لازم را ندارند، آستانه تحمل مادر پایین است یا پدر برای کودک وقت نمی گذارد یا هر دو به دلیل مشغله کاری فراوان خسته و عصبی هستند و پرخاشگری می کنند، نباید آوردن فرزند دوم را راه حلی برای تربیت غلط خود بدانند و به فکر فرزند دیگری بیفتند.
اگر خودشان مرد باشند نمی?توانند با کودک درست حرف بزنند. این والدین باید برای بار آوردن صحیح فرزندشان آستانه تحمل خود را بالا ببرند و با خود بگویند باید برای تربیت کودک خود وقت بگذاریم و اجازه خطا و شکست را به او بدهیم. متاسفانه در برخی خانواده هافقط تاکید روی تعداد فرزندان است و این اصرار بر اساس باور ذهنی آنهاست که خانواده طبیعی با دو یا تعداد بیشتری فرزند تکمیل می شود.
برای کودک بزرگ تر از ۵ سال اینگونه می توان توضیح داد که همه پدر و مادرها تعداد اعضای خانواده شان را خودشان تعیین می کنند و من و پدرت هم هر موقع تصمیم گرفتیم، فرزند دومی خواهیم داشت. در واقع باید خیلی واضح به کودک گفت که ما تصمیم نداریم فرزند دیگری داشته باشیم و این اصلا جای بحث ندارد. نباید کودک را در این امر دخالت داد. حتی والدین می توانند بگویند «وجود تو برای ما عزیز است و نیازی به فرزند دیگری نیست» و بحث را خاتمه دهند.
با کودکانی که خواهر و بردار می خواهند چه بگوییم؟
اگر با قاطعیت پاسخ دهند با واکنشی از سوی کودک مواجهه نمی شو ند و کودک در این مورد بحث نخواهد کرد. ولی اگر وعده های دروغ به کودک بدهیم، او مدام از ما می پرسد که کی این اتفاق می افتد و هر روز از پدر و مادرش خواهر و برادر می خواهد.
▪ اگر یکی از والدین به دلیل بیماری نخواهد صاحب فرزند دیگری شود یا به دلیل شرایط نامساعد اقتصادی تصمیم به داشتن یک فرزند داشته باشند، چطور؟
مشکلات تک فرزندان
گفتن موضوع بیماری به کودک نه تنها مشکلی را حل نمی کند و حس کنجکاوی او را ارضا نخواهدکرد، بلکه باعث افزایش اضطرابش می شود. در مورد مسایل اقتصادی هم بهتر است ارزش پول را به کودکان زیر ۱۱ سال توضیح داد و در مورد مسایل مالی با آنها صحبت کرد. مثلا باید به آنها گفت که قیمت این جنس گرانقیمت از بودجه ما بیشتر است و بهتر است چیزی بخریم که متناسب با پول ماست. کودک باید یاد بگیرد با شرایط اقتصادی خانواده سازگار شود و با آن کنار بیاید.
اما در مورد بچه دار شدن قضیه متفاوت است؛ اگر پیش از ۱۱ سالگی در مورد مشکلات اقتصادی به عنوان دلیلی برای بچه دار نشدن مجدد با کودک صحبت شود ممکن است بگوید من هر روز پول هایم را جمع می کنم و قلکم را می شکنم تا بتوانم خواهر یا برادری داشته باشم. پس در مورد مساله ای به این مهمی، بدون توضیح اضافی باید بگوییم که تصمیم ما داشتن یک فرزند است و دیگر جای هیچ بحثی نیست. توضیحات اضافی فقط مایه دردسر می شود
جام جم سرا / aftabir