با کودکان ناسازگار چه کنیم؟
کودکانی که رفتارهای خلاف انتظار افراد دارند و با کارهایشان برای پدرو مادر و اطرافیان ایجاد مشکل می کنند دارای رفتارهای ناسازگار هستند و به آنها کودکان ناسازگار می گویند. خوب است با ما همراه باشید و این مطلب را بخوانید که اگر کودک ناسازگاری دارید با روش های رفتار با آنها آشنا شوید.
کودکان ناسازگار
گرچه شباهتهای زیادی بین آنها وجود دارد، ولی ویژگیهای متمایزکنندهای هم در آنها به چشم میخورد.
ممکن است علایم هر سه طبقه در یک کودک دیده شود که برای آشنایی بیشتر به رفتارهای هرکدام اشاره میکنیم.رفتارهای
ناسازگارانه رفتارهایی هستند که با نظر پدر و مادر، اطرافیان و جامعه سازگاری ندارد.
رفتار فرزندان ناسازگار احساس بسیار بدی را در اطرافیان ایجاد میکند به طوری که خود نیز تحتتاثیر واکنشهای ناخوشایند آن،
از سوی دیگران واقع میشوند.
انواع رفتارهای ناسازگارانه
روانشناسان معمولا رفتارهای ناسازگار را در سه گروه تقسیمبندی میکنند: ۱- اختلال بیشفعالی و کمبود توجه۲-اختلال لجبازی و نافرمانـی۳-اختلال سلوک
گرچه شباهتهای زیادی بین آنها وجود دارد، ولی ویژگیهای متمایزکنندهای هم در آنها به چشم میخورد.
ممکن است علایم هر سه طبقه در یک کودک دیده شود که برای آشنایی بیشتر به رفتارهای هرکدام اشاره میکنیم.
کودکان بیش فعال
– نمیتوانند رفتارشان را کنترل و تنظیم کنند.
– نمیتوانند رفتارهای هماهنگ و مناسب با اطرافیان، از خود نشان دهند.
– دارای علامتهایی مثل کمتوجهی، حواسپرتی و کمبودتمرکز هستند.
– رفتارهای تکانشی آنها بیش از حد معمول است.
– در کارهایی که به آنها علاقه و مهارت داشته باشند، هیچ تفاوتی با همسالان خود ندارند.
– خیلی سریع توسط محرکهای خارجی دچار حواسپرتی میشوند و از کار و وظیفه اصلی خود (غالبا تکالیف مدرسه) بازمیمانند.
– اغلب وسایلشان را گم میکنند و فراموشکارند.
– مرتب حـرکت میکنند و آرام و قرار ندارند.
– میان صحبت دیگـران میپرند و تامل ندارند.
– نوبت را رعایت نمیکنند.
– سریع از کوره دررفته و اشیا را به سوی دیگران پرتاب میکنند.
– رفتارهای جسورانه و خطـرناک از خود نشان میدهند.
– در توجه به جزییات ناتوانند.
– در صحبتکردن مستقیم با آنان، به نظر میرسد به گوینده توجهی ندارند و گوش نمیکنند.
– قادر به پیگیری دستورات نیستند و کارها را نیمهکاره رها میکنند.
– از کارهایی که نیاز به تلاش ذهنی دارد اجتناب میکنند.
کودکان لجباز و نافـرمان
– رفتارهای منفی و نابهنجار از آنها زیاد دیده میشود.
– از قوانین روزمره سرپیچی میکنند.
– با بزرگترها بیش از حد بحث و جدل میکنند.
– دیگران را در امور مقصر میدانند و از آزار و اذیت و ناسزاگویی به آنان دریغ ندارند.
– عصبانـی و زودرنجاند.
-کینهتوز و انتقامگیـرند.
کودکان دچار اختلال سلوک
– معمولا به حقوق دیگـران تجاوز میکنند.
– در نزاع و کتککاری از وسایل خطرناک مانند چاقو و…
استفاده میکنند.
– به اموال عمومـی و دیگران آسیب میرسانند.
– فرار از خانه و مدرسه در آنها بیشتر دیده میشود.
علل و انگیزههای ناسازگاری فرزندان
۱- علل ارثـی: گروهی معتقدند بسیاری از ناسازگاریهای کودکان ریشه در سرشت و طینت آنها دارد که به همراه ژن
از طریق والدین به آنها منتقل میشود.
۲- علل زیستی: مانند نقص عضو، اختلال در بینایی و شنوایی و اختلال در مغز و دستگاههای عصبی در
قبل یا حین یا بعد از تولد میتواند از دیگر عوامل باشد.
۳-علل روانی: مانند وجود فشارهای درونی، میل به استقلال، وجود تعارض و کشمکش در زندگی روزمره خصوصا زمانی که
کودک خود را بیپناه و بدون پشتوانه احساس کند عادات عصبی مانند ناخن جویدن و انگشت مکیدن و…
در او مشاهده میشود.
۴- علل عاطفی: مانند احساس محرومیت از محبت والدین، ناکامی از دستیابی به اهداف موردعلاقه، ولادت کودک جدید در
خانواده، عدم امنیت عاطفی به هر دلیل ممکن.
۵- علل اجتماعی: مانند نابسامانی و اختلاف و درگیری بین اعضای خانواده، متارکه والدین، بدآموزی از الگوهای خانه، مدرسه
و جامعه، عدم مقبولیت در بین دیگران، یادگیری رفتارهای نامطلوب از گروه همسالان، عدمنظارت کافی والدین، تفریط وجود قانون منصفانه
و قاطع در خانه و مدرسه، مشکلات اقتصادی و….
۶- علل تربیتـی: مانند عدم یا افراط محبت، ناهماهنگی بین عاملان تربیتی در خانه، مدرسه و جامعه، برآورده کردن
تمام خواستههای کودک بدون چون و چرا یا بالعکس، تنبیه بدنی و آزارهای روانی، مقایسه و تحقیر و سرزنش کودک
و…
بد نیست تعریف رفتارهای ناسازگارانه کودکان ناسازگار را بدانید
رفتارهای ناسازگارانه، رفتارهایی هستند که با نظر والدین، مربیان، اطرافیان و جامعه سازگاری ندارد. رفتار کودکان ناسازگار احساس بسیار بدی را در اطرافیان ایجاد میکند و با واکنشهای ناخوشایندی از سوی دیگران مواجه میشوند. در روان شناسی به رفتاری «ناسازگار» گفته میشود که فرد در شرایطی قرار میگیرد و قادر نیست خود را با محیط اجتماعی یا خانوادگی به گونهای مناسب، هماهنگ یا سازگار نماید؛ در نتیجه معمولاً این ناسازگاری روی رفتار و حالات عاطفی فرد تأثیر میگذارد.
در مورد کودک ناسازگار باید بگوییم : «او کودکی است که هر میل خود را حق خود دانسته و برای ارضای آن میل یا دستیابی به خواسته خود به گریه کردن، جیغ زدن، کتک زدن و… توسل میجوید.» رفتار ناسازگار عبارت است از هر فعالیتی که از لحاظ مهارت فردی برای دست و پنجه نرم کردن موثر با مشکلات و استرسهای زندگی جنبه غیر عملی و ضد سازندگی داشته باشد.
طرز برخورد با کودکان ناسازگار و پرخاشگر
کودکان طرد شده کودکان ناسازگار
اغلب بچهها میخواهند دوست پیدا کنند، اما برخی از آنان در یادگیری چگونه دوست پیدا کردن کُند هستند. برخی از کودکان ممکن است به دنبال رفاقت با همسالان باشند، اما ممکن است از یک گروه طرد شوند، که شاید به علل مختلف ناسازگاری باشد. برخی بچهها اغلب در صورت نشان دادن رفتار تهاجمی یا آشوبگرانه، به وسیله همسالان طرد میشوند؛ بعضی هم ممکن است به حاشیه رانده شوند، بدون اینکه خودشان متوجه باشند. چنین کودکان طرد شدهای اغلب اوقات تنها هستند.
آنان مورد علاقه همسالان نیستند و مدام احساس ناخوانده بودن دارند. این بچهها اغلب به پرخاشگری و آشوبگری تمایل دارند و نسبت به حاشیه رانده شدن بسیار حساسیت نشان میدهند. آنها ممکن است به قلدری و قانون شکنی روی بیاورند. حتی برخی از آنان ممکن است به اختلال کم توجهی بیش فعال (ADHD) مبتلا شوند.
بعضی از صفات کودکان ناسازگار و طرد شده به ترتیب کاهش فراوانی شامل موارد ذیل میباشد:
• فعالیت بی هدف بیش از حد
• ناتمام رها کردن کار و بازی
• تکان دادن بی هدف قسمتی از اندامهای بدن
• خرابکاری لوازم و اسباب بازی از فرط دستکاری
• نافرمانی
• دعوا با سایر بچهها
• دمدمی مزاج بودن
• آزار دیگران
• نپذیرفتن انضباط
• به دردسر انداختن خود
• مشکلات گفتاری
• کج خلقی
• گوش ندادن به حرف معلم
• لجبازی
• عصبی مزاج بودن
• بی احتیاطی
• نداشتن محبوبیت در بین همسالان
• ناشکیبایی
• دروغگویی
اگر بیش از چند ناسازگاری در یک کودک دیده شود شاید بتوان او را دارای شخصیتی ناسازگار قلمداد کرد. کودکان طرد شده رفتارهای اجتماعی منفی دارند؛ اکثر آنان مشکلات اخلاقی عمدهای دارند، میزان خصومت و تضاد در آنها زیاد است و ناآرام، سر به هوا شتابزده هستند.
عصر ایران و آسان طب