کودکان و خشونت در تلویزیون

تلویزیون می تواند عامل مؤثری در رشد و تحول سیستمهای ارزشی، و شکل دهنده رفتار باشد؛ ولی متأسفانه بسیاری از
برنامه های تلویزیون مروّج خشونت هستند.
با تحقیق در مورد تأثیر برنامه های خشونت آمیز تلویزیون بر کودکان و نوجوانان، معلوم شده است که آنها :

* ترس از
خشونت ندارند.

* به تدریج می پذیرند که خشونت راهی برای حل مشکل است.

* به تقلید خشونت می پردازند.

* ناخودآگاه با شخصیت های خاصی چه قربانیان و چه قربانی کنندگان همانند سازی می کنند.
لازم به ذکر است که همانند سازی، ناآگاهانه و بسیار خطرناک است ولی الگو برداری آگاهانه است.

مشاهده خشونت در برنامه های تلویزیونی باعث پرخاشگری در کودکان می شود.
گاهی اوقات حتی دیدن یک برنامه خشونت آمیز می تواند پرخاشگری را افزایش دهد.
کودکانی که مکرراً نمایشهایی پر از خشونت را تماشا می کنند و ازاین کار منع هم نمی شوند، به احتمال
زیاد ، به تقلید آنچه می بینند می پردازند.
اثر خشونت تلویزیونی ممکن است فوراً در رفتار یا گفتار کودک نمودار شود و یا سالها بعد خود را نشان
دهد.
البته خشونت تلویزیونی تنها علت پرخاشگری یا رفتار خشونت آمیز نیست ولی از عوامل مهم تلقی می شود.
والدین می توانند با استفاده از راههای پیشنهاد شده زیر کودکان خود را از خشونت مفرط تلویزیونی محافظت کنند.

۱- به برنامه هایی که کودکان می بینند توجه کنید و بعضی از آنها را همراه کودک خود ببینید.
چنانچه کودک خود را به هنگام تماشای برنامه های خاص تلویزیونی همراهی کنید ، می توانید سؤالهای او را بهتر
برایش توضیح دهید و جلوی کج فهمی او را بگیرید.

۲- زمان تماشای برنامه های تلویزیونی را محدود کنید.
توجه داشته باشید که تلویزیون را نباید دراتاق خواب بچه ها قرار دهید.
با این عمل خود باعث می شوید که کودک با اثرات منفی برنامه های خشونت آمیز تلویزیونی ، به خواب
نرود ؛ همچنین نظم ساعت خواب و بیداری او مختل نمی شود.

۳- به کودکان خود تذکر دهید که اگر چه هنرپیشه حقیقتاً مجروح نشده یا به قتل نرسیده است، لکن این
گونه خشونتها در دنیای واقعی یا بسیار دردناک است یا منجر به مرگ می شود.

۴- هنگامی که برنامه های خشونت آمیز پخش می شود، یا کانال را عوض کنید یا تلویزیون را خاموش کنید.
توضیح دهید که مشکل آن برنامه چیست و به گونه ای با منطق درخور فهم کودک ، آسیب و ضرر
موجود در آن برنامه را توضیح دهید تا میل کودک یا اصرار او برای تماشای این گونه برنامه ها کاهش
یابد.

۵- در حضور بچه ها صحنه های خشونت آمیز را تأیید نکنید و بگویید که بدترین شیوه برای حل یک
مشکل، روش خشونت آمیز است.

۶- تأثیر همسن و سالان و دوستان و همکلاسی ها باید به حداقل برسد.
به این منظور با والدین بچه های دیگر تماس بگیرید و در مورد نوع برنامه ها ی تلویزیون و مدت
زمان مناسب برای تماشای تلویزیون توافق کنید.

والدین با استفاده از این روشها می توانند اثر مخرب تلویزیون را در دیگر حیطه های زندگی از قبیل شکل
گیری ها و قالب پذیری های جنسیتی یا نژادی پیشگیری کنند.

مدت تماشای تلویزیون توسط کودکان ، جدا ازمحتوای آن باید کم شود چون کودکان را از پرداختن به فعالیت
های مفید دیگر از قبیل مطالعه، بازی با دوستان و رشد و پرورش علائق خود باز می دارد.

اگر والدین در امر محدود کردن کودکان خود مشکل دارند یا نگرانی هایی در باب چگونگی رفتار خود در
مقابل واکنش های کودک نسبت به برنامه های تلویزیونی دارند، می بایست با یک روان شناس کودک و نوجوان مشاوره
کنند و از رهنمودها و تجارب او برخوردار شوند.

تلویزیون به کودکان زیر دو سال آسیب می‌رساند
امروزه ساعات فراوانی در طول شبانه‌روز،‌ تلویزون روشن است. چه کسی آن را تماشا کند و چه تنها در زمینه باشد. در هر دو حالت نه تنها مفید نیست، بلکه می‌تواند به کودک زیر دو سال شما آسیب برساند.

بهنوش خرم‌روز: یک دهه پیش، آکادمی متخصصان کودک آمریکا به والدین پیشنهاد کرد تماشای تلویزیون توسط کودکان زیر دوسالشان را محدود کنند. در آن زمان این پیشنهاد بیشتر از آن که پایه و اساس علمی داشته باشد، ‌به حس و شهود این متخصصین وابسته بود، چرا که در آن موقع، علم رشد کودک و تاثیر تماشای تلویزیون،‌ خود در دوره نوپایی بود و هنوز اول راه بود. اما بالاخره این بخش از علم هم رشد یافت و با این که رشدش همچنان هم ادامه دارد،‌ به حدی رسیده که آکادمی متخصصان کودک آمریکا در مورد تماشای تلویزون، ویدئو یا هر صورت منفعل دیگری از رسانه در کودکان زیر دو سال، ادعای جدید و البته این بار به شدت علمی منتشر کنند.
به گزارش وایرد،این متخصصین تاکید دارند که نه تنها تماشای تلویزیون در این سن خوب نیست، بلکه احتمالا آسیب هم می‌رساند.
رسانه‌های تصویری، چه بدون هدف فقط در حال پخش شدن باشد و چه به طور خاص از آن به عنوان ابزار آموزش کودک استفاده شود، تاثیرات منفی بالقوه‌ای دارد و به گفته آکادمی متخصصان کودک آمریکا یا ای.ای.پی، برای کودکان زیر دو سال هیچ تاثیر مثبت شناخته‌شده‌ای ندارد. ای.ای.پی می‌افزاید: «هرچند ممکن است برنامه‌های نوزاد یا نوپا سرگرم‌کننده باشد، اما نباید آن‌ها را به عنوان آموزشی فروخت و یا والدین نباید آن را به عنوان ابزار آموزشی فرض کنند.»
از سال ۱۹۹۹،‌ یعنی زمانی که ای.ای.پی برای اولین بار چنین موضوعی را مطرح کرد،‌ رسانه‌های تصویری منفعل مانند تلویزیون، دی.وی.دی.پلیر،‌ ویدئوهای رایانه‌ای و … خیلی خیلی فراگیرتر شده‌اند و کودکانی که حدودا ۱۲ ماه سن دارند به طور متوسط بین یک تا دو ساعت از روز خود را به تماشای آن‌ها می‌گذرانند. (نمایشگرهای تعاملی مانند آی‌پدها و سایر تبلت‌ها در توصیه‌های جدید در نظر گرفته شده‌اند). گروه سنی تولد تا ۲ سال به یک هدف اولیه برای برنامه‌های تبلیغاتی آموزشی بدل شده و این برنامه‌ها اغلب توسط والدینی که متقاعد شده‌اند چنین برنامه‌هایی مفیدند، مورد استفاده قرار می‌گیرند.
با گسترش صفحه‌های نمایش، مطالعه هم گسترده شد. به گفته لری براون، متخصص کودکان و از اعضای ای.ای.پی،‌ از سال ۱۹۹۹ تاکنون حدود ۵۰ مطالعه در زمینه تماشای رسانه‌های تصویری در کودکان زیر دو سال انجام گرفته‌اند.
این مطالعات به این نتیجه رسیده‌اند که کودکان تا قبل از دو سالگی واقعا از‌ آن‌چه روی نمایشگر اتفاق می‌افتد چیزی سر در نمی‌آورند. از زمانی که بتوانند آن را درک کنند،‌ یعنی بعد از ۲ سالگی، رسانه تصویری می‌تواند برای آن‌ها مفید باشد، اما تا قبل از آن، تنها یک ابزار درخشان و هیپنوتیزم‌کننده است.
ممکن است تلویزیون در شب باعث شود که کودک زودتر بخوابد، اما هزینه‌ای که برای این فایده در بلندمدت خواهید پرداخت، خواب بی‌نظم و آشفته در آینده است. با این که مشکلات خواب ناشی از تلویزیون به طور مستقیم مورد مطالعه قرار نگرفته، اما خواب ضعیف در نوزادی به طور کل با مشکلات خلقی، یادگیری و رفتاری مرتبط است.
علاوه بر همه این‌ها،‌ یکی از مشکلات تلویزیون،‌ از بین بردن سایر فرصت‌های مفید است. وقتی تلویزیون روشن است،‌ والدین حرف نمی‌زنند. این در حالی است که حرف زدن آن‌ها سهم مهمی در رشد زبانی نوزاد دارد.
سه مطالعه نشان داده‌اند که هر چه زمان تماشای تلویزون بیشتر باشد،‌ تاخیر بیشتری در رشد به وجود می‌آید. البته مشخص نیست که تاثیر تلویزیون است یا به عامل سومی برمی‌گردد. مثلا والدینی که نوزاد خود را جلوی تلویزیون رها می کنند،‌ آموزگاران خوبی هم برای او نیستند. به هر حال ای.ای.پی این نتیجه را نگران‌کننده می‌داند. به این مشکلات، مشکل در توجه کودک را هم باید بیافزاییم.
حتی وقتی نوزاد را مستقیم جلوی تلویزیون نگذارید و تلویزیون در واقع فقط در زمینه باشد،‌ در بازی نوزاد اختلال ایجاد می‌کند، در حال که بازی، فواید رشدی عمیقی دارد. بهتر است بگذارید نوزاد خودش، خود را سرگرم کند،‌ تا این که تلویزیون را روشن کنید.
براون در این‌باره می‌گوید: «ما می‌دانیم که شما نمی‌توانید ۲۴ ساعت شبانه‌روز را با نوزاد خود بگذرانید. بسیار خوب. خوب است اجازه دهید او به طور مستقل بازی کند. این زمان ارزشمندی است. آن‌ها می‌توانند مسئله را حل کنند. آن‌ها از تصور خود استفاده می‌کنند، خلاقانه فکر می‌کنند و خودشان را سرگرم می کنند.»
بازی‌های رایانه‌ای که ادعای آموزشی دارند،‌ به گفته براون، اثبات علمی ندارند. همچنین صفحه‌های لمسی لزوما بد نیستند، اما هنوز نمی‌دانیم که چه تاثیری روی کودک می‌گذارند و باید در این مورد مطالعه شود.

تبیان و خبرآنلاین