زوج ۱۴ سکهای ، شمشهای طلا ۵ کیلویی و کارشناسانی که از مهریه میگویند
اولین جایی که زوجهای جوان برای قانونی کردن ازدواج به آنجا مراجعه می کنند دفاتر ثبت ازدواج است دفاتری که
هر روز آمارهای زیادی از میزان مهریه و تحصیلات و سن عروس دامادها در آنها ثبت می شود.
شاید آمارهای این دفاتر چندان رسمی و مورد تایید نباشد اما همیشه نکات عجیب و غریبی از آمار ازدواج در
آنها پیدا می شود.
آمارهای خام و دست نخوردهای که کمتر کسی به آن توجه می کند.در یک روز گرم تابستانی سراغ دفترخانهای در
یکی از مناطق شلوغ شهر رفتیم و با آشنایی که از قبل حاصل شده بود اجازه پیدا کردیم تا نیم
نگاهی به دفتر بیندازیم.بنابر این گزارش از کل نمونه ۵۰ نفری ۱۵ زوج مهریه ۱۴ سکه و کمتر از آن
دارند.
از این تعداد ۹ زوج، زوجه مطلقه و بانو و در ۶ ازدواج دیگر، زوجه دوشیزه است.
اما در میان این مهریههای ۱۴ سکه ای نکته قابل ملاحظه وجود دارد و آن مهریههای معادل"یک شاخه نبات" و
"یک شاخه گل رز" است در یکی از ازدواجها عروس و داماد هر ۲ دانشجو هستند و در دیگری زوج
۳ سال بزرگتر از زوجه.
همچنین از مجموع این ۱۵ زوج تنها دو زوج مهریه یک سکه طلا دارند که در هر دو ازدواج عروس
خانم از آقای داماد بزرگتر است.
۱۰ زوج مهریههای ۲۰۰ سکه و کمتر دارند
بنا بر این گزارش در میان آنهایی که میزان مهریه آنها ۲۰۰ سکه بهار آزادی و کمتر است مجموعا(۱۰ نفر)۳
نفر از عروس خانم ها از همسرانشان بزرگترند و از میان این ۱۰ نفر ۴نفرشان مطلقه اند.
یک مورد دیگر هم عروس مطلقه ولی از آقا کوچکتر است..
در سه مورد هم عروس و داماد هم سن اند.
۳۵ زوج مهریه ۲۰۰ سکه و بالاتر دارند
به گزارش برنا در خصوص این متغیر ۱۰ مورد خانم ها از آقایان بزرگترند و یک زوجه بسیار بزرگتر
از زوج اند.
از نکات قابل توجه این آمار می تواند به ۱۳۵۵ سکه بهار آزادی و یک سفر اروپایی با اختلاف سنی
۵ سال.
۸۲۵ سکه بهار آزادی بعلاوه حق حضانت بچه(از همسر اول) با ۴ سال اختلاف سنی و ۵۰۰ سکه بهار آزادی
و حق طلاق و اجازه سفر خارجی با اختلاف سنی ۲۰ سال( زوج بزرگتر است).اما در خصوص ازدواجهایی که عروس
داماد هم سناند ۵ زوج مهریه ای بالای ۵۰۰ سکه دارند.
در یکی از موارد مهریه ۱۳۶۹ سکه بهار آزادی بوده و حق تحصیل هم به عروس خانم داده شده است.
در اکثر این ازدواج ها مهریه بصورت عندالاستطاعه بوده است.در یکی دیگر از دفاتر ازدواج در غرب تهران که به
خاطر موقعیت خوب منطقهای و حسن شهرت، افراد زیادی برای ثبت مهمترین روز زندگی شان به آنجا میآیند , از
سر دفتر دار اجازه میگیریم و دفترش را باز میکنیم.
دفتری که اطلاعاتی جالبی در داخل آن وجود دارد( مربوط به ۴ ماه اول سال ۹۰).
بیشترین اختلاف سنی ۲۰ سال ، عروس ۸ سال از داماد بزرگتر و مهریه های ۱۴ شاخه گل رزی که
بهگفته مسئول دفترخانه بسیار زیاد شده است.
از میان ۵۰ عروس ۳۵ عروس مهریهای بالاتر از ۳۰۰ سکه داشتهاند که بیشترین آن ۱۳۶۳ سکه طلا (با توجه
به سن عروس) و ۵ سکه طلا بعلاوه ۵ کیلو شمش طلا و ۱۶ شاخه گل رز ارغوانی بوده است.
کمترین مهریهها
کمترین میزان مهریه ۵ سکه طلا و موردی بدون مهریه هم وجود داشته است که عروسها شرایط خاص ضمن عقد
داشته اند.
مانند شرط طلاق ،شرط اجازه خروج از کشور و حق تعیین محل سکونت.
در میان ۵۰ مورد عقد شده ۲ مورد شرط ضمن عقد از طرف عروس ها تعیین شده است و در
۸ مورد از ۵۰ مورد علاوه برمهریه سفر حج عمره و سفر کربلا نیز جزو شرایط عقد بوده است.
۵ مورد علاوه بر مهریه گل رز سفید و ارغوانی جزء مهریه عروسها بوده است.یکی از سردفترداران در غرب تهران
هم به برنا گفت: یک مورد ازدواج داشتیم که پسر میخواست یک درخت گردو عجیب غریب را در یکی از
مناطق خوش آب هوای ایران به نام عروس خانم بزند.
البته بجز این درخت مقادیری سکه هم مهریه عروس خانم بود.
سردفترداری در شمال تهران میگوید: قبلترها مهریه به میزان سال تولد عروس خانم (شمسی، قمری، میلادی) مد بود ولی الان
دیگر مردم کمتر تمایل به این چیزها دارند شاید دلیلش این باشد که خیلیها متوجه شدهاند که داشتن مهریه سنگین
چندان هم افتخار نیست! امسال دو مورد خوب هم داشتیم که مهریه عروس خانمها فقط یک شاخه گل بود.
یکی دیگر از سردفترداران می گوید: یک مورد بود که داماد دو چشماش را علاوه بر ۲ هزار سکه مهر
عروس خانم کرد تا به قول خودش اعتماد سازی کند.
بعدها کارشان به دعوا و جدایی کشید.
عروس خانم مصر بود که مهرش را بگیرد بعد از کلی جر و بحث دادگاه فقط به ۲ هزار سکه
حکم داد.
چرا که مهر باید چیزی باشد که بها داشته باشد چشم مرده از آن جهت که هیچ بهایی ندارد گرفتنش
شرعا جایز نیست.
یکی دیگر از سردفترداران در جنوب تهران هم به برنا میگوید: بنا بر یک آمار سرانگشتی میتوانم بگویم که اکثر
دختر خانمهایی که اینجا میآیند مهرشان بین ۱۰۰ تا ۳۱۴ سکه بهار آزادی است.
البته یک مورد داشتیم که عروس خانم و آقا داماد هر دو کوهنورد بودند و مهر عروس خانم صعود به
۷ قله برتر جهان بود.
ظاهرا هم زندگی خوبی دارند و آقا داماد هم عندالمطالبه مهر عروس خانم را میدهد.
حجت الاسلام حاج علی اکبری در سخنانی با اشاره به اینکه مهریه به عنوان یک سنت الهی و سیره نبوی
مطرح است گفت: چیزی که در حال حاضر به عنوان مهریه وجود دارد، هیچ نسبتی با سیره نبوی ندارد.وی با
تاکید بر این که تکلفهایی که این روزها وجود دارد ربطی به سیره نبوی ندارد ادامه داد:مهریه هدیه است که
به عنوان نشانه صداقت، دوستی و عشق مرد به همسرش تقدیم میکند.
نمونه موفق !مینا.د ۲ سال است که زندگی مشترک خود را شروع کرده و ۱۴سکه مهریه او بوده است.
وی در این باره به خبرنگار برنا گفت: در زندگی سابقم نیز همین میزان مهریه را تعیین کرده بودم که
متأسفانه همسرم به دلیل بیماری که داشت، درگذشت.
وی ادامه داد: پس از فوت ایشان من و فرزندم سختیهای زیادی را متحمل شدیم.
به دلیل آنکه از نظر مالی هیچ گونه حمایتی نداشتیم، اما حالا که برای بار دوم ازدواج کرده ام و
همسرم نیز از نظر مالی وضعیت مناسبی دارد، هنوز پای اعتقاداتم هستم.
مینا با بیان اینکه هیچگاه از اینکه میزان مهریهام ۱۴سکه بوده است، پشیمان نشدم، افزود: من خوشبختی را در آرامش
و سلامت می بینم.این زن جوان ادامه داد: زمانی که هسر اولم فوت کرد، ما بدبختی های زیادی کشیدیم و
حتی اگر مهریه ام زیاد بود، برای من تفاوتی نداشت و حالا به این نتیجه رسیدم که بهترین پشتوانه برای
یک زن، داشتن همسر خوب است.
وی گفت: پس بهتر است خانم ها برای ازدواج به جای اینکه به دنبال مهریه های بالا باشند، با آگاهی
و شناخت همسر خوبی را برای خود برگزینند.
نگاه قرآن
و کم نیستند آیات و روایاتی که به ازدواج، احکام و قوانین آن از دیدگاه اسلامی و دینی میپردازند.
و ان اردتم استبدال زوح مکان زوج و آتیتم احداهن قنطارا فلا تأخذوا منه شیئا اتاخذونه بهتانا و اثما فبینا.
(سوره النساء، آیه ۲۰)
و اگر خواستید همسری به جای همسری انتخاب کنید و مال فراوانی به آن داده باشید،
از او چیزی میگیرید.
آیا میخواهید با بهتان و گناه آشکار، آن را باز پس گیرید؟!
و کیف تأخذونه و قد افضی بعضکم الی
بعض و اخذن منکم میثاقا غلیظا.
(سوره النساء، آیه ۲۱)
و چگونه آن مال را پس میگیرید، در حالی که هر یک از شما از دیگری
کام گرفتهاید و همسرانتان از شما (هنگام ازدواج، برای پرداخت مهریه) پیمان محکم گرفتهاند!
و ان طلقتموهن من قبل ان
تمسوهن و قد فرضتم لهن فریضه فنصف ما فرضتم الا ان یعفون او یعطوا الذی بیده عقده النکاح و ان
تعفوا اقرب للتقوی و لا تنسوا الفضل بینکم ان الله بما تعلمون بصیر.
(سوره البقره، آیه ۲۳۷)
و اگر زنان را قبل از آمیزش طلاق دهید، در حالی که برای آنها مهریه تعیین
کرده اید، نصف آنچه را تعیین کردهاید (به آنها بدهید) مگر اینکه آنها (حق خود را) ببخشند و یا کسی
که عقد ازدواج به دست اوست آن را ببخشید و اینکه شما گذشت کنید، (و تمام مهر آنان را بپردازید)
به پرهیزگاری نزدیکتر است و گذشت و نیکوکاری در میان خود را فراموش نکنید که همانا خداوند به آنچه انجام
میدهید، بیناست.
نگاه کارشناس
سیدعلی بنی صدر، کارشناس مذهبی و محقق به برنا می گوید: دین اسلام یک سری حقوق به خانم
ها داده که آقایان از آن بی بهره هستند و برعکس و در مقابل حقوقی وجود دارد که مشترک است.
حقوقی که خانم ها دارند، مهریه و نفقه است و حقوقی که به آقایان اختصاص داده شده است، حق طلاق
است.دین اسلام نگفته است که زن باید حق طلاق داشته باشد، اما همانطور که به زن حق گرفتن مهریه داده
است و از طرفی اجازه داده که زن مهریه را به شوهرش ببخشد به مرد هم حق طلاق داده و
به او اجازه واگذاری به زن را داده است.
وی گفت: اسلام دینی نیست که احکام را مقرر کرده باشد برای اینکه باید و نبایدهای شکل گیری خانواده بوجود
آید.
احکام اسلامی ماورای این هاست و آن بحث اخلاقیات است.
آن چیزی که برای اسلام اهمیت دارد و اسلام برای تحقق آن تلاش می کند، رسیدن جامعه به آرمان های
مورد نظر دین است.
تمام تلاش قرآن، روایت و این بایدها و نبایدها اخلاق مداری است.
باید هنگام بحث در این خصوص این مطلب را در نظر بگیریم که چگونه احکام مورد نظر دین محقق می
شود.
اینکه ما حق مهریه را با حق طلاق مبادله کنیم و در تلاش این باشیم که در مقابل مهریه، حق
طلاق بگیریم، این احکام مصداق یک دین بدون اخلاق می شود.منصور بهرامی, آسیب شناس و مدرس دانشگاه هم در گفتوگو
برنا با بیان اینکه مهریه بالا یکی از مخربترین ابزاری است که در ازدواج مورد استفاده قرار می گیرد، گفت:
مهریه سنت قابل احترامی است، اما مانند خیلی از سنت های دیگر شکل آن تغییر کرده و مشکلاتی را به
وجود آورده است.وی ادامه داد: به طور مثال زمانیکه مرد مجبور باشد کلیه اش را بفروشد و مهریه همسرش را
پرداخت کند، یا مهریه ابزاری باشد برای خانمی که به هر دلیلی نمی خواهد با همسرش زندگی کند، مهریه در
این جامعه به معضلی تبدیل شده که خسارات جبران ناپذیری در پی دارد.
برنا