راه افزایش رزق و روزی

خداوند که رازق است‏ بر طبق مصلحت، براى برخى، روزى زیاد و براى بعضى، روزى کم مقدر مى‏کند; ولى
انسان طاهر و پاکدامن را تهى‏ دست نمى‏گذارد و روزى او را تامین مى‏کند.

یکى یکى از اصحاب رسول اکرم صلى الله علیه و آله و سلم نزد آن حضرت از تنگدستى شکایت کرد.آن
حضرت صلى الله علیه و آله و سلم فرمود:

«ادم الطهاره یدیم علیک الرزق‏»۱

گر دائما با طهارت باشى،
روزى تو ادامه مى‏یابد.خداوند که رازق است‏ بر طبق مصلحت، براى برخى، روزى زیاد و براى بعضى، روزى کم مقدر مى‏کند;
ولى انسان طاهر و پاکدامن را تهى‏ دست نمى‏گذارد و روزى او را تامین مى‏کند.البته از آن جا که آلودگى
«درکات‏» دارد، طهارت نیز «درجات‏» خواهد داشت; بنابراین، رزق هم اقسامى پیدا مى‏کند.

این حدیث، معارف زیادى را در بر دارد.معناى دوام طهارت تنها این نیست که انسان، همیشه با وضو باشد; وضوى
دائم یکى از اقسام طهارت است; مثلا، کسى که اهل کار و کسب نیست، طاهر نیست.چون براى کسى که بخواهد
خود و عایله خود را تامین کند کسب، واجب است و او هرگز آلودگى ترک کسب را نمى‏تواند با وضوى
دایمى ترمیم کند.چون دائم الوضو بودن، کارى مستحب و ترک کسب، کارى حرام است و حرام را نمى‏شود با مستحب
جبران کرد.اگر کسى دائم الطهاره باشد، اولا وظیفه‏هاى فقهى خود را مى‏شناسد و آنگاه به آنها عمل مى‏کند.کاسب طاهر، حلال
مى‏خرد و حلال مى‏فروشد و احتکار، گران‏فروشى و کم فروشى نمى‏کند:

«وَیْلٌ لِّلْمُطَفِّفِینَ الَّذِینَ إِذَا اکْتَالُواْ عَلَى النَّاسِ یَسْتَوْفُونَ وَإِذَا
کَالُوهُمْ أَو وَّزَنُوهُمْ یُخْسِرُونَ »۲

قرآن کریم هشدار مى‏دهد که روزى وافر و فراوان، مصلحت همه نیست:

« وَلَوْ بَسَطَ
اللَّهُ الرِّزْقَ لِعِبَادِهِ لَبَغَوْا فِی الْأَرْضِ »۳:

اگر وضع مالى گروه خاصى در جامعه، رو به «تکاثر» برود، فساد آنان
دامنگیر عده‏اى مى‏شود.

انسان، طغیان مى‏کند و طغیانش بر اثر بى‏نیاز دیدن خود از خدا یا از خلق است.«تکاثر» زمینه‏اى براى طغیان است.پس
مصلحت نیست که همگان با تکاثر به سر برند

در جاى دیگر می فرماید:

«ظَهَرَ الْفَسَادُ فِی الْبَرِّ وَالْبَحْرِ بِمَا
کَسَبَتْ أَیْدِی النَّاسِ »۴

یا می‏فرماید:

«کَلَّا إِنَّ الْإِنسَانَ لَیَطْغَى أَن رَّآهُ اسْتَغْنَى »۵

انسان، طغیان مى‏کند و طغیانش بر
اثر بى‏نیاز دیدن خود از خدا یا از خلق است.«تکاثر» زمینه‏اى براى طغیان است.پس مصلحت نیست که همگان با تکاثر
به سر برند; ولى کوثر که مال حلال کافى، براى اداره یک زندگى متوسط آبرومندانه است ‏با مواظبت ‏بر طهارت،
تحصیل مى‏شود.

…
نکته مهم آن است که روا نیست نیت ‏شخص طاهر از طهارت، رسیدن به روزى فراوان باشد، چون او طهارت
جان را وسیله رفاه تن قرار مى‏دهد.به عبارت دیگر اگر کسى سعى کند، گناه نکند و جانش را از آلودگى
برهاند به این منظور که روزى مادى او زیاد بشود، او هدف والایى را وسیله چیزى پست قرار داده و
درست مانند این است که به حکیم فرزانه‏اى دستور دهند اتاقى را رفت و روب کند.پس انسان باید بکوشد این
طهارت را وسیله رزق مادى قرار ندهد.

اندیشه قم