عملی که انسان را سریع تر به رضای خدا می رساند

والدین

حضرت صادق(علیه السلام) فرموده است: نیکویى و خوبى با پدر و مادر نتیجه حسن معرفت و شناسایى پروردگار متعال است.

در چهار سوره از قرآن مجید نیکی به والدین بلافاصله بعد از مسأله توحید قرار گرفته این هم ردیف بودن
دو مسأله بیانگر این است که اسلام تا چه حد برای پدر و مادر احترام قائل است.

به عنوان مثال ، در سوره اسرا آیه ۲۳ می خوانیم:

وَقَضَى رَبُّکَ أَلاَّ تَعْبُدُواْ إِلاَّ إِیَّاهُ وَبِالْوَالِدَیْنِ إِحْسَانًا
: و پروردگار تو مقرر کرد که جز او را مپرستید و به پدر و مادر [خود] احسان کنید.

اهمیت این موضوع تا آن جاست که هم قرآن و هم روایات صریحاً توصیه می کنند که حتی اگر پدر
و مادر کافر باشند، رعایت احترامشان لازم است.

در سوره لقمان آیه ۱۵ می خوانیم: اگر آنها به تو اصرار کنند که مشرک شوی اطاعتشان مکن ، ولی
در زندگی دنیا به نیکی با آنها معاشرت نما! قرآن حتی کمترین بی احترامی را در برابر پدر و مادر
اجازه نداده است.

در حدیثی از امام صادق(علیه السلام) آمده است:

اگر چیزی کمتر از اف وجود داشت، خدا از آن نهی
می کرد و این حداقل مخالفت و بی احترامی نسبت به پدر و مادر است ، و منظور از این
جمله نظر تند و غضب آلود به پدر و مادر کردن می باشد.(تفسیر نمونه/ج۱۲،ص۷۹) با اینکه جهاد یکی از مهمترین
برنامه های اسلامی است، تا زمانی که جنبه وجوب عینی پیدا نکند، یعنی داوطلب به قدر کافی باشد، بودن در
خدمت پدر و مادر از آن مهم تر است، و اگر موجب ناراحتی آنها شود، جایز نیست.در حدیثی از امام
صادق(علیه السلام) می خوانیم که مردی نزد پیامبر (صلی الله و علیه وآله) آمد و عرض کرد من جوان با
نشاط و ورزیده ای هستم و جهاد را دوست دارم ولی مادری دارم که از این موضوع ناراحت می شود.

پیامبر(صلی الله و علیه و آله) فرمود: برگرد و با مادر خویش باش ، قسم به آن خدایی که مرا
به حق مبعوث ساخته است ، یک شب مادر با تو مأنوس گردد از یک سال جهاد در راه خدا
بهتر است.(همان/ص ۸۰)

البته هنگامی که جهاد ، جنبه وجوب عینی پیدا کند و کشور اسلامی در خطر قرار گیرد
و حضور همگان لازم شود ، هیچ عذری پذیرفته نیست ، حتی نارضایتی پدر و مادر.

از امام صادق(علیه السلام) آمده است: اگر چیزی کمتر از اف وجود داشت، خدا از آن نهی می کرد و
این حداقل مخالفت و بی احترامی نسبت به پدر و مادر است، و منظور از این جمله نظر تند و
غضب آلود به پدر و مادر کردن می باشد

انسان باید در برابر پدر و مادر خود حق شناس باشد
و احترام و نیکی به آنها را هرگز فراموش نکند ، هر چند زحمات آنان به قدری ارزشمند است که
فرزندان هرگز نمی توانند آن گونه که شایسته مقام و منزلت پدر و مادر است ، دین خود را نسبت
به آنها ادا کنند و ذره ای از آن همه محبت را جبران نمایند.

 آثار نیکی و احترام به والدین

نیکی و احترام به پدر و مادر و راضی و خشنود نمودن آنان ، آثار و فواید بسیار مهم و
ارزنده و سعادت دنیوی و اخروی را در پی خواهد داشت.

در اینجا به ۳ نمونه از آنها اشاره می کنیم:

خشنودی خداوند و غفران الهی

خشنودی خداوند یکی از مهم ترین نتایج نیکی و احترام به والدین است چنان که امام صادق (علیه السلام) می
فرماید: «حسن سلوک و نیکی به والدین از حسن شناخت و معرفت عبد به خداوند تعالی است ، زیرا هیچ
عبادتی انسان را به سرعت نیکی به پدر و مادر به خشنودی و رضایت خداوند تعالی نمی رساند آن هم
احسانی که محض تحصیل رضای پروردگار باشد.» (مصباح الشریعه / ترجمه مصطفوى،ص: ۳۱۲)

طول عمر

همانطور که طول عمر اثر قطعی صله
رحم ، شمرده می شود ، روایات اسلامی این اثر را مترتب بر نیکی به والدین ، به طور خاص
نموده اند.پیامبر اکرم (صلی الله و علیه و آله) فرمودند : «مَن سَرَّه اَن یُمدّلَه فی عُمره، و یُبسط فی
رزقه فلیَصِل اَبَویه (محمد باقر مجلسی، بحار الانوار، ج،۷۴ باب ،۲ ح۹۶): «کسی که طولانی شدن عمر و توسعه رزق
را دوست دارد به پدر و مادر خود نیکی کند.»و نیز رسول خدا (صلی الله و علیه و آله) می
فرماید: «رأیتُ بالمنَام رَجُلاً من اُمّتی قَداتاهُ مَلَکَ المَوتِ لِقَبض روُحه فَجاءَ بِرُّه بوالدیه، فَمَنَعه مِنُه (همان ، ح۸۲): «در
خواب مردی از امتم را دیدیم که فرشته مرگ برای قبض روح او حاضر شده بود، اما او با نیکی
به والدین خود آن فرشته را از مأموریتش منع کرد.»

«خدا امر فرموده به شکرگذاری از خودش و برای والدین،
پس اگر کسی والدین را شکر نکند، خدا را هم شکر نمی کند

فراوانی روزی

خداوند متعال «رزاق» است ؛ تمامی موجودات
بر سفره لطف و احسان او حضور دارند و از نعمت های او چه مادی و چه معنوی بهره مند
می شوند.وظیفه ما در قبال این همه نعمتی که خداوند به ما عطا کرده این است که همیشه و در
همه حال سپاسگزار او باشیم.

در حقیقت شکر نعمت عامل بسیار موثری در افزایش نعمت ها و الطاف الهی است که خداوند با صراحت بدان
اشاره فرموده است: وَإِذْ تَأَذَّنَ رَبُّکُمْ لَئِن شَکَرْتُمْ لأَزِیدَنَّکُمْ وَلَئِن کَفَرْتُمْ إِنَّ عَذَابِی لَشَدِیدٌ: و آن گاه که پروردگارتان اعلام
کرد که اگر واقعاً سپاسگزارى کنید ، [نعمت‏] شما را افزون خواهم کرد و اگر ناسپاسى نمایید، قطعاً عذاب من
سخت خواهد بود.(ابراهیم ، آیه ۷)

در آیه ۱۴ سوره لقمان، شکر والدین هم ردیف شکر خدا آمده است:«أَنِ اشْکُرْ
لِی وَ لِوالِدَیْکَ؛ [به انسان توصیه کردیم]که شکرگزار من و پدر و مادرت باش!»

امام رضا (علیه السلام) در این
باره می فرماید: «خدا امر فرموده به شکرگذاری از خودش و برای والدین، پس اگر کسی والدین را شکر نکند،
خدا را هم شکر نمی کند.(همان، ح۳۳)

تبیان