آشنایی با معبد پارتنون در یونان
کشور یونان یکی از کشورهای بسیار غنی از نظر فرهنگ و هنر است این کشور زیبا دارای جاذبه های
تاریخی فراوانی است یکی از مهمترین بخشی که در آکروپلیس قرار دارد معبد پارتنون است
جالب است بدانید که معبد پارتنون به الهه محافظ شهر یعنی آتنا تعلق داشته است. در ادامه مطلب از
پرشین وی قصد داریم با معبد پارتنون در یونان بیشتر آشنا شویم.
معبد پارتنون
معبد «پارتنون»، این ساختمان سفید باشکوه، قرنهاست بر فراز تپهای در «آکروپلیس»، در نزدیکی شهر آتنِ یونان ایستاده، در برابر
آسمان آبی میدرخشد و زیباییاش را به رخ میکشدبا وجود باد، باران، تابش آفتاب و اتفاقهایی که در طول
زمان باعث فرسایش این ساختمان شدهاند، هنوز بخشهایی از آن باقی مانده و این باقی ماندهها، آنقدر جذاب و زیبا
هستند که هر سال عده زیادی را برای تماشای این ساختمان به یونان و شهر آتن میکشانند.
همه این بازدیدکنندهها، میدانند چیزی که به دیدنش میروند، با اصل آن خیلی فرق میکند، با ساختمانی که بیشتر از
۲۵۰۰ سال پیش در این مکان ساخته شده است، اما متخصصان به تازگی چیزهایی را درباره تفاوت این ساختمان با
اصل آن کشف کردهاند که هیچ کس حتی فکرش را هم نمیکرد: این ساختمان سفید درخشان، در اصل سفید نبوده
است!
این متخصصها میدانستند که یونانیها، مجسمهها و ساختمانهایی را که از سنگ مرمر میتراشیدند، رنگ میکردند، اما در ساختمان
پارتنون هیچ اثری از رنگ ندیده بودند، تا اینکه «جیووانی ورّی»، یک پژوهشگر ایتالیایی، به شیوهای خاص از قسمتهای مختلف
ساختمان عکاسی و ذرههای میکروسکوپی رنگ آبی را در آنها کشف کرد.
در این شیوه، نوری خاص بر مولکولهای رنگ آبی تابانده و باعث میشود این مولکولها
نور مادون قرمز از خودشان ساطع کنند؛ آنوقت اگر با دستگاهی خاص به قسمتهایی که حاوی این مولکولها هستند، نگاه کنیم، آنها را درخشان میبینیم.
هر چند تا به حال تنها چند نقطه کوچک آبی روی بخشهایی از ساختمان پارتنون دیده شده، اما متخصصان حدس
میزنند که در رنگآمیزی این ساختمان از رنگ قرمز هم استفاده شده بوده، بهخصوص در زمینه مجسمههای سَردَر این ساختمان.
در ضمن، آنها فکر میکنند در خود مجسمهها هم سایههایی از رنگ طلایی بهکار رفته بوده.
این متخصصان میگویند فاصله این مجسمهها از زمین بیشتر از دوازده متر است و یونانیها آنها را از این فاصله
میدیدهاند؛ رنگ قرمز ملایم در زمینه آنها و همینطور طلایی در خود مجسمهها، کمک میکرده این آثار بهتر دیده شوند.
درباره پارتنون
یونانیها این ساختمان را حدود قرن پنجم پیش از میلاد، برای الههای به نام «آتِنا» ساخته بودند، الههای که آنها
فکر میکردند نگهدارنده مردم شهر آتن است.
پارتنون در حقیقت در آن زمان جانشین ساختمانی قدیمیتر شده بود که حالا ما به آن «پارتنون قدیمیتر» میگوییم.
پارتنون قدیمیتر، زمان جنگ ایران و یونان از بین رفته است.
پارتنون، مهمترین اثر معماری دوره هنر کلاسیک یونان است که تا امروز باقی مانده و مجسمههای سردر آن هم
یکی از نقطههای اوج هنر یونانی به حساب میآیند.
ساختمان پارتنون نشانه دموکراسی آتنی هم هست.
حالا وزارت فرهنگ یونان دارد این ساختمان را تعمیر و بازسازی میکند.
نمونههای بازسازیشده
پارتنون نه تنها یکی از زیباترین و باشکوه ترین ساختمانهای جهان است، بلکه از مهمترین و بینظیرترین آثار
فرهنگی جهان هم به شمار میرود؛ به همین دلیل در خیلی از جاهای دنیا، سعی کردهاند عین آن را بسازند.
نمونه آنها، ساختمان «پارتنون» در پارک «سده» شهر «نَشویل» آمریکاست؛ در ساخت این ساختمان، کوچکترین جزئیات هم از نمونه اصلی
کپی شده.
سازندگان این ساختمان برای هر قسمت از آن، قالبهایی از روی ساختمان اصلی تهیه کرده و به کمک این قالبها،
ساختمان جدید را ساختهاند.
پارتنون جدید در پارک سده شهر نشویل
مجسمه سیزده متری «آتِنا» هم بازسازی و در این ساختمان کار گذاشته
شده است.
این مجسمه هم از هر نظر مثل نمونه اصلی آن است که حالا در موزه بریتانیا در شهر لندن نگهداری
میشود.
ساختمان پارتنون پارک سده، در اصل برای برگزاری نمایشگاهی در سال ۱۸۹۷ میلادی ساخته شد و حالا موزه شهر نِشویل
است.
در این موزه، مجموعهای از آثار هنری به طور ثابت نگهداری و نمایشگاههای دورهای هم در آن برگزار میشود
بیشتر بدانید از پارتنون
معبد پارتنون، پرستشگاه یکی از الهه های یونان به نام آتناست که در قرن ۵ قبل از میلاد
توسط مردم آتن ساخته شد. معبد پارتنون، پرستشگاه یکی از الهه های یونان به نام
آتناست که در قرن ۵ قبل از میلاد توسط مردم آتن ساخته شد.
این معبد مهم ترین بنای باقیمانده از یونان باستان است و غالباً به عنوان نقطه اوجی در پیشرفت دوره معماری دوریس شناخته می شود.
مجسمه هایی که در تزیین این بنا استفاده شده است یکی از مهمترین
بخشهای هنر یونانی است و سمبلی از یونان باستان و دموکراسی آتنی است و یکی از بزرگترین مقبره های فرهنگی دنیاست.
پارتنون به جای معبد قدیمی آتن جایگزین شد که “پارتنون قدیمی” خوانده می شود
و در حمله پارسیان در ۴۸۰ قبل از میلاد تخریب شد. در قرن ششم بعد از میلاد پارتنون
تبدیل به کلیسا شد و به مریم مقدس تقدیم شد. بعد از پیروزی عثمانیان در ۱۴۶۰ تبدیل
به مسجد شد و حتی یک مناره نیز داشت.
در ۲۸ سپتامبر ۱۶۸۷ یک انبار مهمات عثمانی توسط ونیزی ها در داخل ساختمان
معبد منفجر شد و آسیب بسیار زیادی به معبد و مجسمه هایش وارد آمد.
سپس شخصی با اجازه عثمانیان بخشی از مجسمه ها را از آنجا خارج کرد
و این مجسمه ها اکنون در موزه بریتانیا در لندن نگهداری می شوند.
اولین تلاشها برای ساخت پرستشگاه پارتنون مدت کوتاهی بعد از نبرد ماراتن
(۴۹۰-۴۸۸ قبل میلاد) شروع شد. طبق تحقیقات به عمل آمده در آکروپلیس که
شامل پارتنون نیز می شود، در معماری این معبد نسبت طلایی رعایت شده است.
مهمترین ویژگی معبد پارتنون حاشیه ایست که بدور دیوار خارجی بدنه اصلی معبد قرار دارد
و گفته می شود که برای پرستش آتنا، هر سال در جشنی که بمناسبت میلاد او برپا می شده،
یک دختر غیرآتنی را برای او قربانی می کرده اند. تفسیر دیگری نیز وجود دارد و آن اینکه این حاشیه
برپایه اساطیر یونان است و قربانی شدن پاندورا کوچکترین دختر ارکتئوس را نشان داده است
یعنی آتنا برای نجات شهر از دست پادشاهی که با جمع آوری سپاه قصد حمله به آتن
را داشته است، خواستار قربانی کردن انسانی شده است.
قسمتی از آرایش شرقی معبد حالت روایت گونه دارد که تولد آتنا را از سر پدرش روایت
می کند. بر طبق اساطیر یونان ، زئوس دچار سردرد شدیدی می شود و هفائیستوس
(خدای آتش و آهنگری) را برای کمک به سوی خود می خواند و از او میخواهد بر سبک کردن
سردردش با چکش آهنگری بر سر او بکوبد و وقتی هفائیستوس این کار را انجام می دهد
مغز زئوس شکافته می شود و آتنا با حالتی زره پوش از سر پدرش به دنیا می آید. در این
روایت، لحظه تولد آتنا به تصویر کشیده شده و خدایان اصلی یونان مانند هرا و هفائیستوس
در حال تماشای این واقعه خارق العاده هستند. البته قسمتهای زیادی از این نما تخریب شده است.
در قسمت غربی روایت ستیز آتنا و پوزئیدون بر سر بدست آوردن افتخار حفاظت از شهر
به نمایش درآمده است. اتنا و پوزئیدون در وسط نبرد قرار دارند و آتنا درخت زیتونی را نگه
داشته و پوزئیدون (خدای دریاها) میخواهد نیزه اش را در زمین فرو ببرد.
لغت پارتنون به معنای باکره است و گفته می شود که صفتی برای آتنا بوده است
و به اتاق ویژه ای در معبد اشاره می کند که در آن دختری را که باید قربانی می شده
به آتنا نشان می داده اند و ۴ دختر نیز هر سال برای خدمت به او انتخاب می شده است.
پارتنون تنها جایی برای پرستش نبوده بلکه در دوران اتحادیه دلوس از آن به عنوان خزانه نیز استفاده می شده است.
امروز قطعه هایی مرمرینی که در دوران حکومت عثمانی از معبد جدا شده اند، در موزه
بریتانیا و بخش دیگری از مجسمه ها در موزه لوور نگه داری می شوند. اما قسمت اعظم
آن در زیرزمینی در جنوب شرقی معبد پارتنون یعنی موزه آکروپلیس وجود دارد
همشهری آنلاین / فریا