باغ گلشن طبس
ما در این مطلب از پرشین وی قصد داریم باغ گلشن طبس یکی از
زیباترین باغ های زیبا در شهرستان طبس را برایتان به اشتراک گذاریم.
طبس یکی از شهرستان های استان یزد است که دارای جاذبه های گردشگری
زیادی است که در ادامه با آن آشنا خواهیم شد
باغ گلشن طبس
با باغ گلشن طبس آشنا شویم این باغ در شهر کویری شمال شرقی استان یزد و در بستر شهری
و در انتهای شرقی خیابان گلشن طبس و بوسیله میرحسن خان، سومین حاکم طبس، از سلسله خوانینی که به وسیله
نادرشاه به حکومت طبس منصوب شدند، احداث گردید.
این باغ با عمارتی در دو طبقه و زیرزمین کوچک، در یک نخلستان(۲۰۰۰ نفر خرما) با ابعادی در حدود
۲۶۶ متر در ۲۶۰ متر بنا شده و به شماره ۱۳۱۰ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
سردر ورودی باغ با نمایی از اندود گچ سفید، رو به میدان و سوی دیگر رو به باغ، با ایوانی
دو ستونه و تزیینات آجری نقشدار ساخته شده است .
این باغ دارای دو خیابان اصلی متقاطع بوده و در مرکز آن حوضی است با ابعاد ۸۵/۲۵*۵/۷ متر و سه
فواره، که محوطه باغ را به چهار مربع بزرگ تقسیم می کند که هر کدام از این مربعها با گذرگاههای
کوچکی به چهار کرت تقسیم شده، که در داخل آنها ۲۵۰۰ اصله مرکبات (درختان نارنج و…
) و انار (۵۰۰ اصله) کاشته شده است.
این باغ بر روی امتداد جریان آب چشمههای سرد و گرم که به جانب طبس میآید شکل گرفته، آب از
انتهای مجموعه وارد باغ شده و پس از آبیاری کرتها و حرکت در جویها و فوارهها از زیر هشتی ساختمان
سردر میگذرد و به شهر میرود.
طراحی این باغ بر اساس نمونه چهارباغ است که برگرفته از آیات قرآن در مورد بهشت، دو نهر در
آن همدیگر را قطع مینمایند.
درختانی که گفته میشود ۴۰۰ سال عمر دارند سایه دل انگیزی را در کنار دیوارهای کهن این باغ میگسترانند.
آشنایی با باغ گلشن طبس
دومین باغی که دیلی تلگراف در میان زیباترین باغهای جهان معرفی نموده است، باغ «عفیفآباد» یا باغ گلشن طبس میباشد. این باغ در منطقهای واقع شده است که در میان دو کویر نمکزار ایران قرار دارد؛ اما کیفیت معجزهآسای آب این منطقه آبشارها و استخرهای طبیعی زیبایی را تشکیل دادهاند که مادر طبیعت آنها را با چمنزارهای زیبا تزیین نموده است.
احساس واحهگونه این منطقه با وجود درختان قدیمی نخل، انار، مرکبات به همراه رایحه گلهای سرخس، رز و ختمی تکمیل
میشود.
جهانگردانی که از طبس دیدن کردهاند، از جمله سون هدین سوئدی در سال ۱۹۰۶ میلادی و آندره گدار فرانسوی، باغ
گلشن را توصیف و از «درختان خرما و مرکبات»، «سایهی خنک نخلها»، «نغمهی زیبای آب روان جویها»، «چمنهای میان دو
جوی»، «زمزمهی باد در میان درختان» و «فوارههای متعدد که آب را مانند تحفهای به آسمان میفرستند» در آن باغ
سخن راندهاند.
برداشت توصیفی و تاریخی باغ گلشن، تاحدودی انسان امروز را قادر میسازد تا گذشته را درک کند.
باغ گلشن یکی از دو عنصر اصلی شهر طبس است و متاسفانه ساختمان، سردر و دیوارهای زیبا و تاریخی آن
که بازگوکنندهی سلیقههای گذشتگان بوده، بر اثر زلزلهی سال ۱۳۵۷ از بین رفتهاند و تنها طبیعت سبز باغ از ایام
گذشته سخن میگوید؛ طبیعتی شامل دوهزار نفر خرما، دوهزار و ۵۰۰ اصله مرکبات، ۵۰۰ اصله انار و دیگر گیاهان از
جملهی طبیعتهای موجود در باغ گلشن هستند.
بیشتر بدانید از طبس کجاست؟
طبس شهری در بخش غربی استان خراسان جنوبی است که پیش از سال ۱۳۹۱ به عنوان
یکی از شهرهای استان یزد شناخته میشد. همچنین قبل از سال ۱۳۸۰ نیز طبس جزو
استان خراسان بزرگ بود. جالب است بدانید این شهر در گذشته با نام «طبس گلشن»
شناخته میشد. طبس چیزی در حدود ۳۶۵ کیلومتر با یزد فاصله دارد. به علاوه، فاصله
طبس تا مشهد نیز ۵۴۰ کیلومتر است.
اگرچه سوغاتیها و دیدنیهای بسیاری در انتظار افرادی است که طبس را برای مسافرت
انتخاب میکنند، ولی بیش از هر چیز کویرگردی در این شهر رونق دارد و همگان طبس را به
عنوان عروس کویر ایران میشناسند. به همین بهانه، در ادامه میخواهیم جاذبه های دیدنی
طبس را معرفی کنیم تا اگر برای سفرهای نوروزی برنامهریزی میکنید، طبس را هم به عنوان یکی از گزینهها در نظر بگیرید.
۲. طاق شاه عباسی
یکی از دیدنیهای تاریخی طبس، طاق شاه عباس با ۶۰ متر ارتفاع و یک متر عرض در نزدیکی
روستای خرو است. این روستا حدود ۲۵ کیلومتر با شهرستان طبس فاصله دارد و برای بازدید
از طاق شاه عباسی نیز باید از چشمه آب گرم مرتضی علی که در انتهای این مقاله به معرفی
آن خواهیم پرداخت، عبور کنید؛ این یعنی در طول مسیر، دیدنیهای جذابی در انتظار شما خواهد بود.
سد شاه عباسی، بزرگترین و قدیمیترین سد قوسی جهان است که حدود ۷۰۰ سال پیش
احداث شده و معماری خاص آن نشانگر توانایی بالای معماران ایرانی در ساخت این سازه
عظیم بوده است. برخی از سد شاه عباسی به عنوان «نازکترین سد جهان» نیز یاد
میکنند. در گذشته از این سد برای کنترل آب ورودی به شهر استفاده میشده است.
۳. کاروانسرای خان
در جاده قدیمی طبس به یزد و پس از عبور از کاروانسرای کلمرود، روستایی به نام
«رباط خان» میزبان کاروانسرای زیبای خان است. این عمارت چهارگوش و بسیار زیبا
که از دیدنیترین بناهای تاریخی طبس محسوب میشود، یکی از نمونههای زیبای
معماری در زمان صفویه است. بیشک تماشای مجموعه بادگیر و گنبد شاهنشین از
نزدیک برای علاقهمندان به معماری و تاریخ و آجرکاریهایی که برای تزئین قسمت شاهنشین در نظر گرفته شده است، خاطرهای متفاوت از سفر به طبس را برای شما رقم خواهد زد.
۴. برج هادرباش
قدم زدن در میان نخلستانهای بزرگ و زیبای طبس، یکی از تفریحات تکرارنشدنی
بسیاری از گردشگرانی است که این شهر کویری را برای مسافرت انتخاب میکنند.
با توجه به اهمیت بالای این نخلستانها، در گذشته برجهایی بلند به نام «هادر باش»
برای حفاظت از نخلها در برابر سارقین و همچنین حیوانات وحشی ساخته شده است.
«هادر» در گویش یزدی به معنی «مواظبت و مراقبت» است و در بسیاری از نخلستانهای طبس میتوان بقایای این برجهای گنبدیشکل را پیدا کرد.
شمسه / علی بابا