آشنایی با تپه حسنلو
تپه حسنلو یکی از جاذبه های تاریخی و باستانی با قدمت ۶ هزار ساله در شهر نقد است ، باستان شناسان ایرانی و خارجی قدمت تپه حسنلو را حدود ۸۰۰ تا ۱۴۰۰ سال قبل از میلاد ت خمین میزنند در ادامه مطلب از پرشین وی قصد داریم شما را با تپه حسنلو آشنا کنیم.
تپه حسنلو
تپهٔ حسنلو در ۷ کیلومتری شهر نقده قرار دارد و یکی از تپههای باستانی ایران است که قدمت آن به
بیش از ۶ هزار سال قبل از میلاد میرسدتپه حسنلو با وسعت۳۰ هکتار و ارتفاع ۲۰ متر در ۷
کیلومتری شمال شرق شهر نقده در استان آذربایجان غربی و در کنار روستای حسن لو واقع شده است.
جام بزرگ طلایی حسنلو که مربوط به دوران مانائی میباشد در این تپه کشف شده است.
بنا به ارزیابیها، قدمت این تپه به ۶۰۰۰ سال قبل از میلاد میرسد و تا دوره اسلامی نیز محل سکونت
و استقرار بوده و کاوشها نشان میدهد چندین بار به علت آتش سوزی تخریب و مجددا بنا گردیده است .
با اکتشافات انجام شده و خارج شدن شهر باستانی از زیر خاک آثاری از جمله زیور آلات زنانه، مجسمههای تزئینی،
خنجرها و دشنههای آهنی و برنزی و…
کشف شده است.
جام زرین حسنلو به ابعاد ۲۱ سانتی متر بلندی و ۲۵ سانتی متر قطر و ۹۵۰ گرم وزن متعلق به
هزاره اول قبل از میلاد است و از یکی از اتاقهای سوخته در سال ۱۳۳۸ کشف شده و روی آن
نقش خدایان سه گانهای سوار بر ارابه دیده میشود.
خدای آب، خدای زمین و خدای خورشید؛ همینطور کاهنی که جام بلندی به دست دارد و چندین نقش دیگر که از بارزترین نمونههای هنر دوران خود است .این جام هماکنون در موزه ملی ایران نگهداری میشود.
دژ حسنلو و دیوار دفاعی آن:
دور تا دور قلعه را دیواری به قطر ۳ متر و ارتفاع ۷ متر فرا گرفته بود.
در فاصله ۳۰ متری از باروی قلعه، برجهای مربع شکلی به ابعاد ۱۰×۱۰ متر ساخته شده بود.
آشنایی با تپه حسنلو
در مرکز دژ حسنلو یک حیاط چند ضلعی نامنظم ساخته شده است.
دور تا دور این حیاط را تالارهای ستوندار، ایوانهای دراز و اتاقهای کوچک و بزرگ تشکیل میدهند.
در انتهای جنوبی حیاط قربانگاه قرار دارد و در انتهای شمالی آن چند لوح سنگی به ارتفاع سه متر و بدون هیچ گونه علامت دیده میشود.
بناهای وابسته به حیاط مرکزی:
در جنوب شرقی حیاط مرکزی یک تالار وسیع با چند انباری از زیر خاک بیرون آمده است.
در این تالار خمرههای بزرگ متعددی یافت شد.
در شمال این انبار قدیمیترین و اولین تالار ستوندار به طول ۶ و عرض ۴ متر قرار گرفته و راه
ورودی آن از انبار است.
در مرکز این تالار دو ردیف چهار ستونی تعبیه شده و فاصله ستونها از یکدیگر پنج متر است.
در کنار دیوارها ته ستونهای سنگی دیده می شود. محراب یا محل اصلی معبد در جنوب تالار قرار دارد. در شمال این تالار چند اتاق کوچک و بزرگ ساخته شده است. در میان این تالار اسکلت دو اسب پیدا شده است.
در جنوب حیاط مرکزی یک واحد ساختمانی شامل اتاقها و تالارهای متعدد ساخته شده است.
معبد دوم که شامل تالاری ستوندار است، بخشی از این واحد ساختمانی را تشکیل میدهد.
به فاصله ۵/۳ متری از در ورودی سمت شمالی تالار، سکویی به اضلاع ۲×۳ متر قرار دارد.
در وسط جبهه جنوبی تالار، محلی شبیه محراب ساخته شده است که از آن به اتاق کوچک پشت معبد راه
دارد.
در داخل معبد محلی برای روشن کردن آتش مقدس در نظر گرفته شده بود و در جنوب غربی معبد اجاقی
مستطیل شکل دیده میشود.
در گوشه جنوب غربی حیاط مرکزی معبد سوم یا تالار ستوندار سوم قرار دارد.
این واحد ساختمانی از سمت شرق به حیاط مرکزی، از غرب به دیوار غربی قلعه (برج و باروی حسنلو)، از
جنوب به راهرویی باریک و از شمال به راهی که در گذشته از معابر دژ حسنلو بود و به دروازه
غربی حسنلو میرسید، محدود میشود.
دروازه تپه حسنلو
این دروازه تنها راه ورودی دژ حسنلو از غرب است.
واحد ساختمانی جنوب غربی که تالار ستون دار آن جدیدترین تالار ستون دار حسنلو به شمار میرود، در شمال غربی
معبد دوم احداث شده است .
از گوشه جنوب غربی حیاط مرکزی دری به سوی تالار ستون دار این واحد باز میشود.
دو ردیف چهار ستونی به انضمام دو پایه ستون هایی که در کنار دیوار قرار دارند، سقف را نگهداری می
کردند.
شیوه ساخت این تالار با حذف پایههای ستونهای کنار دیوار، شبیه بناهای دوره هخامنشی مخصوصاً تالارهای ستوندار کاخهای تخت جمشید
است.
آثار مکشوفه از حفاریهای باستان شناسی تپه حسنلو:
اشیای قابل توجه و ارزشمندی که تاکنون در کاوشهای نقاط مختلف تپه
حسنلو، به ویژه از گورهای قدیمی پیرامون آن به دست آمده است، نمونه کاملی از صنایع ساکنان قدیمی این ناحیه
را نشان می دهد.
این اشیاء شامل اشیای استخوانی و سنگی، اشیای نقرهای، اشیای سفالی، اشیای مفرغی و اشیای طلایی است.
معروفترین این اشیاء، جام حسنلو است
بیشتر بدانید از ارزش جام حسنلو
ارزش جام حسنلو فقط بخاطر ۹۵۰ گرم طلای ۲۴ عیار آن نیست
در حال حاضر این جام برای بازدید موزه های بین المللی در خارج از کشور میباشد و بعد از مدتی به کشور بازگردانده خواهد شد.
جلیل جباری مدیر کل میراث فرهنگی استان آذربایجان غربی در گفت و گو با سرویس فرهنگی باریش نیوز در رابطه با سالگرد کشف جام حسنلو گفت: جام حسنلو طی یک اقدام هیئت باستان شناسان در تپه حسنلو نقده در سال ۱۳۳۶ کشف شد.این اثر ۲۱ سانتی متر بلندی، ۲۵ سانتی متر قطر و ۹۵۰ گرم وزن دارد اما ارزش آن فقط به دلیل طلای ۲۴ عیار آن نیست بلکه بر روی جام نقش خدایگان سه گانه: خدای زمین، خدای آب و خدای خورشید حک شدهاست. نقش پهلوانی که با هیولا میجنگد، الههای ایستاده روی دو قوچ، نقش بدن انسان بر پشت یک پرنده و مطابقت صحنهها با یک حماسه حوری از نقشهای موجود بر روی این جام است.
وی افزود: بر روی بدنه این جام معروف، نقشهای بسیاری حک شدهاست که احتمالاً داستانی حماسی را روایت میکند. این جام که در زیر اسکلت مردی یافته شده، ضربه خورده و کج میباشد. کارشناسان بر این باورند که این مرد با در دست داشتن جام در حال فرار از دست سپاه مهاجمان بوده، و چون در حال فرار جانش را از دست داده جام در زیر فشار بدنش ضربه خورده و کج شده است
جباری در پایان افزود: در حال حاضر این جام برای بازدید موزه های بین المللی در خارج از کشور میباشد و بعد از مدتی به کشور بازگردانده خواهد شد.
همشهری آنلاین / تسنیم