سفر به شهر گنبدهای ایران ؛ مراغه

شهر تاریخی مراغه واقع در آذربایجان شرقی که در گذشته پایتخت مغول ها بوده دارای آثار تاریخی متعددی است ، باغ شهر مراغه که سیب آن شهرت خوبی دارد در دل خود انواع برج ها و قلعه های تاریخی را جای داده است در ادامه مطلب از پرشین وی بیشتر با گنبد های تاریخی در سفر به مراغه  بیشتر آشنا می شویم.

سفر به مراغه

گنبدهای مراغه، برجهایی هستند که به تمدن دوران پیش از اسلام و پس از اسلام برمی گردند و
نقش بسیار پررنگی برای بازیابی تاریخ معماری آن زمان ایفا می کنند.
شهرستان مراغه با ۲۳۰ هزار نفر جمعیت و داشتن ۵ برج و بناهای تاریخی در گذشته به شهر برجها معروف
بوده است.

گنبد سرخ:

برج یا گنبد سرخ مراغه که در افواه مردم آذربایجان به گنبد قرمز معروف است در قسمت جنوب غربی واقع
شده که میان پنج بقعه مراغه قدیمی ترین می باشد.
از کتیبه های موجود در گنبد سرخ مراغه تاریخ و معمار گنبد سرخ کاملا مشخص است گنبد سرخ دارای هفت
کتیبه می باشد.

ساخت آن در سال ۵۴۲ هجری قمری می باشد گنبد سرخ از ارزشمندترین بناهای دوره سلجوقی و از نامدارترین بناهای
منطقه محسوب می شود که مبین شیوه معماری آن دوره است.
هیچ کتیبه و نوشته ای مبنی بر مقبره بودن بنا در دست نیست بنابراین می توان تنها آن را به
عنوان یک برج یادمان تلقی نمود.

این بنا بدست بنی بکر محمد پسر بندان بنا پسر محسن معمار ساخته شده است.
بنی بکر محمد فرزند بندان البناء و جد پدری اش معماری بنام محسن معمار است .

گنبد سرخ:

گنبد مدور ؛ برج مدور مراغه :

برج مدور مراغه از بناهای تاریخی مراغه است که در دوره سلجوقیان و در فاصله ده متری شمال گنبد کبود
مراغه در خیابان موسوی بنا شده است گنبد مدور مراغه دومین مزار از قبرهای پنج گانه مراغه است که مزاری
کاملا ناشناخته است.
این گنبد که دارای پلانی مدور است شامل دو طبقه سردابه و نمازگاه است که با استفاده از مصالح سنگ
های آهکی و حجاری شده و آجرهای خشتی و ساروج ساخته شده است.
بر روی کتیبه برج به خط کوفی تاریخ احداث بنا سال ۵۶۳ هجری می باشد؛ ولی درباره نام بانی و
مدفون داخل آن هیچ گونه اطلاعی در دست نیست و مزاری کاملا ناشناخته است.
در لغتنامه دهخدا مدور این طور معنی شده است : گنبد مدور، کنایه از آسمان است.

بنای گنبد مدور مراغه ظاهری ساده دارد و نظیر نوعی برج دفاعی است که فاقد تزئینات می باشد.
فقط درب ورودی آن با نقوشی مشابه نمای اصلی گنبد سرخ آذین شده است .
ارزش بنا در این است که ترقی و تکامل نمای مینایی را طی دوران کوتاه میان تاریخ احداث این بنا
و تاریخ ساخت گنبد سرخ نشان می دهد.
این بنای آجری بروی سکوی بلندی از سنگ که سردابی در میان دارد، قرار گرفته است.

گنبد مدور

گنبد یا برج مقبره ای غفاریه در سفر به مراغه :

گنبد یا برج مقبره ای غفاریه در قسمت شمال غربی مراغه و در کنار رودخانه صوفی چای واقع شده است.تاریخ
این بنا ۱۰ سال قبل از بنای گنبد سلطان الجیاتو خدابنده است.
از آنجا که در زمان بنای این گنبد بیشتر توجه معماران معطوف استخوان بندی بنا بوده است تا به تزئینات
ظاهری، می توان گفت گنبد غفاریه را شبیه تر به گنبد سرخ دانست تا به گنبد کبود ، زیرا که
در گنبد سرخ بیشتر رعایت محکم کاری شده است.

این گنبد بنایی است مربع آجری که در بالای سکویی سنگی و دخمه عمیق استوار است.
چهار زاویه اش را به وسیله ستونهای با نقوش لوزی پخ ساخته اند .
جلو خان بزرگ متوجه شمال و عرض اطاق زیر به جانب شرق است.
هر یک از اضلاع جنبین و عقب دارای دو طاق نما و یک حاشیه مکتوب است.
در جلوخان بزرگ یک طاق نمای مرکزی بر سر در ساخته اند که در بالای آن دو سطر کتیبه دیده
، می شود در زیر هلال نوشته دیگری دارد.

گنبد غفاریه

در سفر به مراغه ؛ گنبد کبود ( محل دفن مادر هلاکو خان ) :

گنبد کبود که محل دفن مادر هولاکوخان می باشد، برجی است کبود و زیبا که به شکل منشوری ده وجهی
می باشد.
پهلوهای این برج دارای طاق نما و حاشیه کاری و دندانه است و در کناره آن پایه های ستون مانندی
ساخته شده است.
این برج نظیر دیگر برج های مقبره دار، دو طبقه است.

گنبد کبود از بناهای دوره سلجوقیان در شهر مراغه می باشد.
تزیینات به کار رفته در این بنا در مقایسه با سایر بناهای دوره سلجوقیان و ایلخانان مغول کم نظیر است.
درباره زمان احداث گنبد کبود نظرات دیگری نیز وجود دارد؛ عده ای آن را مربوط به زمان مغول می دانند
و عده ای تاریخ بنای برج را مربوط به قبل از هلاکوخان ذکر کرده اند.

قسمت پایین، سرداب مخصوص دفن میت و بالایی اتاقی است مزین به گچ بری و کاشی نوشته.
اتاق سقف بلندی دارد که گنبد آن فرو ریخته و قسمت اعظم گچ بری و تزیینات و نوشته های آن
نیز از بین رفته است.

تبیان