زیارت اربعین هم ردیف نمازهای واجب!

یکی از نشانه های مومن خواندن زیارت اربعین است. در چهلمین روز از شهادت امام حسین شیعیان آن حضرت به عزاداری می پردازند. اربعین گرفتن تنها و تنها از خصوصیات شیعه است و فقط هم برای یک نفر در اسلام چهلم گرفتن توصیه شده و آن هم امام حسین است درباره زیارت اربعین در پرشین وی بخوانید.

دلیل سفارش به خواندن زیارت اربعین

هر ساله مصادف با اربعین حسینی جمع کثیری از عاشقان امام حسین علیه السلام به قصد زیارت تربت پاک ایشان
از اقصی نقاط جهان به سوی آن حضرت رهسپار شده، مشقت راه را به جان می خرند تا عشق و
ارادت خویش را به مولایشان ثابت کنند.گفتنی است در این زیارت و زیارت نامه ای که به نام زیارت اربعین
معروف است، حکمتی نهفته است که دریافت آن انسان را متدین می کند.

در باب اهمیت زیارت اربعین آمده است: امام حسن عسکرى فرموده است: پنج چیز از نشانه‏هاى مومن است.گزاردن پنجاه و
یک رکعت نماز واجب و نافله و زیارت اربعین و انگشتر در دست راست کردن و پیشانى بر خاک ساییدن
و بلند گفتن‏ بسم الله الرحمن الرحیم(روضه الواعظین/ ترجمه مهدوى دامغانى،ص: ۳۲۱)

اهمیت زیارت اربعین

اهمیت زیارت اربعین، تنها به این نیست که از نشانه های ایمان است، بلکه طبق این روایت
در ردیف نمازهای واجب و مستحب قرار گرفته است.بر پایه این روایت، همان گونه که نماز ستون دین
و شریعت است، زیارت اربعین و حادثه کربلا نیز ستون ولایت است.به
دیگر سخن، براساس فرموده رسول خدا(صل الله علیه): عصاره رسالت نبوی (صلی الله علیه) قرآن و عترت است؛ «إنى تارک
فیکم الثقلین… کتاب الله و… عترتى أهل بیتى».
عصاره کتاب الهی که دین خداست، ستونی دارد که نماز است و عصاره عترت نیز ستونش زیارت اربعین است که
این دو ستون در روایت امام عسکری(علیه السلام) در کنار هم ذکر شده است؛ امّا مهمّ آن است که دریابیم
نماز و زیارت اربعین انسان را چگونه متدین می کنند.

چرا به زیارت اربعین توصیه شده است؟

زیارت زمانی مثمر ثمر واقع می شود که با تأمل و تفکر همراه باشد، و زائر به واسطه آن معرفتی
کسب کند، از این رو زیارت و خواندن زیارت نامه بدون توجه به مفاهیم و معانی که در برش نهفته
است اگر چه خالی از فایده نیست اما اصل مطلب نیز به جای نیامده است.زیارت اربعین نیز به ظاهر در
بردارنده مفاهیم ساده ای است اما با کمی دقت متوجه می شویم که یک صفحه دعا چه معارف و رسالت
عمیقی در دل خویش جای داده است.

تعبیه دو هدف در متن زیارت اربعین

گفته شده که هدف اساسی سالار شهیدان نیز تعلیم و تزکیه مردم بوده است و در این راه، هم از
طریق بیان و بنان اقدام کرد و هم از راه بذل خون جگر که جمع میان این راه ها از
ویژگی های ممتاز آن حضرت(علیه السلام) است.

مسافر دشت نینوا با مدد جستتن از دو بال حکمت و تزکیه است که مولایش را در به ثمر رساندن
رسالتش یاری کرده و در جواب ندای هل من ناصرینصرنی به امام معصومش لبیک می گوید و چنین زیارتی است
که انسان را متدین می سازد، و تدین واقعی یعنی آراسته بودن به علم و حکمت و پیراسته گشتن از هوای نفس

خلاصه آن که رسالت رسول اکرم(صلی الله علیه و آله و سلم) تعلیم کتاب و حکمت از یک
سو و تزکیه نفوس مردم از سوی دیگر بود تا هم جاهلان را عالم نماید و هم گمراهان را هدایت
کند و در نتیجه، جهل علمی و جهالت عملی را از جامعه جدا سازد.همین دو هدف در متن زیارت اربعین
سالار شهیدان(علیه السلام) تعبیه شد؛ چنان که منشأ ددمنشی منکران رسالت و دشمنان نبوّت، حبّ دنیا و شیدایی زرق و
برق آن بود و عامل مهمّ توحّش منکران ولایت و دشمنان امامت نیز همان غَطْرَسه دنیا و دلباختگی به آن
بود، که در بخشی از زیارت اربعین به آن اشارت رفته است: «و تَغطْرَس و تَرَدّی فى هواه»(کتاب شکوفایی عقل
در پرتو نهضت حسینی،آیت الله جوادی آملی)

تعلیم و تزکیه در کنار هم از آثار خواندن زیارت اربعین

مسافری که قصد عزیمت به سوی کربلا را دارد می بایست
در این سفر مهم تر از هر امر دیگر دو راه را پیشه خویش سازد.

یک: در ابتدای سفر که آماده حرکت است به قیام آن حضرت بندیشد که چرا ایشان حاضر به چنین ایثاری
شدند و هدفشان چه بوده و چه نیکوتر که به دنبال حل مسئله برآمده و خود در ابتدا با استفاده
از منابع موثق پاسخ خویش را به دست آورد.همین امر بهانه ای می شود که در ادامه راه نیز سوالات
متعدد دیگر ذهن فرد را به خود مشغول داشته و نتیجه این سوالات این شود که اولا نگاه و دید
خویش را نسبت به جهان پیرامون خویش بازتر ساخته و در صدد دست یافتن به حقیقت جهان هستی برآید.

زیارت اربعین امام حسین

چرا که دیگر برای این فرد در پس هر اتفاقی معنایی نهفته است و جهان و رویدادهایش هیچ در هیچ نیست.دوم
آنکه در می یابد برای رسیدن به حقیقت می بایست از در علم و حکمت وارد شد و با ذهنی
عاری از معارف نمی توان کاری از پیش برد و این می شود که پی به ضرورت کسب علم و
معرفت برده و درصدد کسب آن بر می آید.حضرت پیغمبر صلى الله علیه و آله فرمود که‏: کسب علم بکنید؛
زیرا که علم، وسیله است میان شما و میان خداى- عزَّ و جلَّ-، و طلب علم، واجب است بر هر
مسلمانی.( منهج الیقین‏ ص۳۸۶)

تاثیر زیارت اربعین بر مسافران اربعین

زیارت زمانی مثمر ثمر واقع می شود که با تأمل و تفکر همراه باشد، و زائر
به واسطه آن معرفتی کسب کند، از این رو زیارت و خواندن زیارت نامه بدون توجه به مفاهیم و معانی
که در برش نهفته است اگر چه خالی از فایده نیست اما اصل مطلب نیز به جای نیامده است.زیارت اربعین
نیز به ظاهر دربردارنده مفاهیم ساده ای است اما با کمی دقت متوجه می شویم که یک صفحه دعا چه
معارف و رسالت عمیقی در دل خویش جای داده است

دوم: همان گونه که اشاره کردیم رسالت امام حسین علیه
السلام تعلیم در کنار تزکیه و تهذیب بود، تهذیب نفس نوعی جهاد و مبارزه با دشمنان درونی است، که در
کمین انسان ها هستند.(اخلاق در قرآن، آیت الله مکارم شیرازی) اگر انسان خباثت را از نهادش بیرون نکند هر چه
درس بخواند و تحصیل بکند نه تنها فایده ای بر آن مترتب نمی شود بلکه ضررها دارد علم نور است
ولی در دل سیاه دامنه ظلمت و سیاهی را گسترده تر می سازد آنان که دین سازی کرده و باعث
گمراهی انبوهی شده اند اکثرشان اهل علم بوده اند.(جهاد اکبر، امام خمینی ره)

درباره علامت‌های مؤمن بیشتر بدانید

از حضرت امام حسن عسگری(ع) روایت شده است که «علامت‌های مؤمن پنج چیز است، ۵۱ رکعت نماز فریضه
و نافله در شبانه روز، زیارت اربعین، انگشتر به دست راست کردن، پیشانی بر خاک نهادن در سجده و بسم‌الله را بلند گفتن»

مشخص است امام در این روایت می‌خواهند وجه تمایز بین شیعه و سنی را مشخص کنند
چرا که گفتن بسم‌الله و انگشتر و پیشانی نهادن بر خاک از ویژگی‌های خاص شیعه است
و شاید سر ۵۱ رکعت نماز هم تشویق شیعیان به آن بوده که فقط اهل تسنن اهل نوافل نباشند
و شیعیان هم به آن اهمیت دهند اما چرا از بین تمام ادعیه منتسب به امام حسین علیه‌السلام زیارت اربعین را نام برده‌اند ؟

منظور امام همانطور که گفته شد بیان ذکر وژگی‌های خاص شیعیان بوده و اربعین گرفتن تنها
و تنها از خصوصیات شیعه است و فقط هم برای یک نفر در اسلام چهلم گرفتن توصیه شده و
ان هم امام حسین علیه السلام است و شاید امام می‌خواستند بگویند یکی از نشانه‌های
شیعه‌گری دوست داشتن حسین علیه السلام است.

همانطور که در روایتی می‌فرماید از نشانه‌ای مومن این است که وقتی نام امام حسین علیه‌السلام
را می‌شنود اشک از چشمانش سرازیر شود‌، پس دوست داشتن ابا‌عبد‌الله علیه‌السلام موضوعیت
دارد برای شیعه بودن ولی باید یکی نشانه اختصاصی باشد که فقط و فقط شیعیان ۱۲ امامی و
پیروان حقیقی اهل بیت با آن محبت‌شان تمییز داده شود از دیگران و به همین دلیل گفته اند
زیارت اربعین از نشانه‌های مومن و شیعه است چون از اعتقادات خاصه شیعه در زمینه امام حسین علیه‌السلام است‌.

تبیان ـ باشگاه خبرنگاران جوان