آداب و رسوم های مختلف برای نامگذاری نوزادان در ایران و سراسر دنیا
روزی برای نامگذاری نوزادان
همانطور که میدانید فرهنگها و آداب و سنن متفاوتی در میان جوامع مختلف در سطح دنیا مرسوم است که
آنها را از یکدیگر متمایز میسازد.
اگرچه باید پذیرفت که وجه مشترک همه این سنتها ارزشهایی است که در شکلگیری و پذیرش آنها در جوامع
مختلف نقش بسیار مهمی داشتهاند.
یکی از سنتهای دیرینه که از گذشتههای دور در بین اقوام مختلف مرسوم بوده است، برگزاری مراسم نامگذاری کودکان
تازه متولد شده است که در میان جوامع مختلف به گونهای متفاوت برگزار میشود.
بیشک، نام یک فرد نهتنها او را از دیگران متمایز میسازد بلکه میتواند نشان دهنده گروه و جامعهای باشد که
آن فرد عضوی از آن به شمار میآید.
در بیشتر کشورهای دنیا آیین نامگذاری کودکان تازه متولد شده به گونهای مشابه و پس از گذشت مدت زمان کوتاهی
از تولد کودک انجام میشود.
اگرچه تنوع و گوناگونی فرهنگی در میان کشورهای مختلف مشهود است اما توجه به نامگذاری درست حساسیت مشترکی در بین
اقوام و جوامع مختلف بوجود آورده است.
مراسم نامگذاری در ایران
بررسیهای انجام شده در سطح دنیا حاکی از آن است که نام افراد، نقش بسیار مهمی در شکلگیری شخصیت فردی
و اجتماعی افراد داشته است.
در اغلب کشورها و حتی در میان افراد و گروههای مختلف که از نظر دین، مذهب یا قومی نسبت به
هم متفاوت هستند، انتخاب نام کودک تازه متولد شده در خانواده، مستلزم برگزاری آیینها و مراسم یا تشریفاتی است که
ریشه در تاریخ گذشته زندگی آنها دارد.
ایرانی ها در ششمین شب تولد نوزاد، اقوام خانواده بخصوص پدربزرگها و مادربزرگها و بزرگ خانواده را به مراسمی که
به جشن نامگذاری معروف بود، دعوت میکردند تا با مشورت با یکدیگر و تبادل نظراتشان نامی را برای فرزند تازه
متولد شده انتخاب کنند.
پس از انتخاب نام، نام این نوزاد و همچنین روز، ماه، سال و ساعت تولد او در حاشیه قرآن، دیوان
حافظ یا هر کتاب ارزشمند دیگری که از گذشتههای دور نام همه فرزندان خانواده در آن ثبت شده بود، نوشته
میشد.
یکی از رسوم به جای مانده از برگزاری مراسم نامگذاری به شیوه سنتی در مناطق مرکزی کشور و بویژه استانهای
اصفهان و شیراز این است که در روز هفتم تولد نوزاد یک مراسم غیررسمی برای انتخاب نام و با حضور
اقوام درجه یک خانواده انجام میشود تا در شب دهم تولد نوزاد مراسم رسمی نامگذاری برگزار شود.
در این شب از همه اعضای خانواده و اقوام و دوستان و آشنایان دعوت میشود در مراسم نامگذاری حاضر شوند.
سپس اسمهای پیشنهادی روی کاغذهای جداگانهای نوشته شده و در بین صفحات قرآن قرار میگیرد تا بزرگ خانواده با باز
کردن یک صفحه، یک نام از میان نامهای نوشته شده را انتخاب کند.
پس از انتخاب نام، توسط یکی از مومنترین افراد جمع، در گوش راست نوزاد اذان و در گوش چپ او
اقامه خوانده شده و نام انتخاب شده برای نوزاد چندین بار در گوشش تکرار میشود.
سپس این فرد صورت نوزاد را بوسیده و او را به نفر سمت راستی خود میدهد تا او هم نوزاد
را نوازش کند و به این ترتیب همه برای لحظاتی نوزاد را در آغوش گرفته و هدیهای به او میدهند
تا در انتها نوزاد به آغوش مادرش سپرده میشود.
یکی از سنتهای جالبی که همچنان در میان اقوام ترکمن مرسوم است این است که اگر در میان اعضای خانواده
کودک تازه متولد شده، فردی از دنیا رفته باشد، حتما باید نام او را بر روی نوزاد بگذارند و به
این ترتیب نام افراد در بین ترکمنها، همیشه زنده مانده و از فردی به فرد دیگر منتقل خواهد شد.
اگر نوزاد به نام یکی از پدربزرگها و مادربزرگها نامگذاری شود، جشن مفصلی برای روز نامگذاری او برگزار خواهد شد
که همه اعضای خانواده و بستگان در آن جشن حضور خواهند داشت.
آداب و رسومی از گوشه و کنار دنیا
در هر کشوری براساس فرهنگ و آداب و رسوم حاکم بر آن جامعه، مراسم جشنی که برای ورود عضو
جدید خانواده برپا میشود به شیوهای متفاوت برگزار میشود.
در میان اقوام مسیحی که در کشورهای مختلف زندگی میکنند، مراسم نامگذاری اغلب همزمان با مراسم تعمید نوزاد در کلیسا
برگزار میشود و به این ترتیب همه افراد خانواده و دوستان میتوانند در این مراسم که رویدادی بزرگ در زندگی
هر فرد محسوب میشود، حضور داشته باشند.
اما از آنجایی که مراسم نامگذاری کودک اساسا ماهیتی مذهبی ندارد، برخی از اقوام مسیحی ترجیح میدهند که مراسم جشن
جداگانه را به نامگذاری فرزند خود اختصاص دهند که در روز جداگانهای پس از برگزاری مراسم تعمید در کلیسا، در
خانه برگزار خواهد شد.
در این مراسم که بسیار شبیه به مراسم جشن فارغالتحصیلی فرزندان آنها از دانشگاه است، پدر و مادر برای افراد
حاضر در مراسم صحبت کرده و احساس واقعی خود را از تولد فرزندشان بیان میکنند.
در ژاپن، چین و کره که آداب و رسوم مشترکی دارند مراسم نامگذاری در روز هفتم تولد نوزاد برپا میشود.
در این مراسم سنتی نام و نام خانوادگی نوزاد انتخاب شده و با توجه به این که حروف چینی این
قابلیت را دارند که میتوان آنها را به شکلهای گوناگونی تلفظ کرد نام نوزاد به زبان چینی بر روی مدرک
شناسایی اصلی آنها حک خواهد شد.
در این کشورهاحتما باید با غذایی مخصوص مراسم روز نامگذاری از مهمانان پذیرایی کنند، اگرچه در بسیاری از کشورها نام
خانوادگی پدربزرگ به عنوان نام خانوادگی فرزند پذیرفته میشود، اما در بعضی از کشورها میتوان نام خانوادگی مادر را به
عنوان نام خانوادگی کودک تازه متولد شده انتخاب کرد که انتخاب نام خانوادگی نیز براساس توافق والدین در روز نامگذاری
و همزمان با انتخاب نام انجام خواهد شد.
البته در تعدادی از کشورها همچون کشور سوئد و نروژ نام خانوادگی مادر فرزند، نام خانوادگی او خواهد بود.
هندیها نیز ازجمله اقوام پایبند به سنتهای قدیمی هستند.
در کشور هند در روز دوازدهم تولد نوزاد مراسم نامگذاری برگزار میشود که اغلب با اجرای آتشبازی همراه است.
در این مراسم پدر نوزاد نام کودک را در گوشهایش زمزمه کرده و سپس نام انتخابشده را به همه اعلام
میکند.
علاوه بر این براساس نشانههای نجومی نیز نام دیگری برای کودک انتخاب میشود.
نشانههای نجومی در زبان هندی، مجموعه علائمی هستند که میتوانند نشاندهنده زمان و مکان تولد هر فرد باشند.
از این نام تنها در برگزاری مراسم و مناسک خاص که در زمان آینده برای هر فرد یا توسط خود
او برگزار خواهد شد، استفاده میشود.
به این ترتیب هر فردی که در کشور هند متولد شده باشد دارای دو نام است.
در بعضی از اقوام هندی انتخاب نام رسمی کودک بر عهده خواهر پدر نوزاد یا عمه اوست.
با وجود این که نامگذاری کودک تازه متولد شده به اسم پدر و مادر یا پدربزرگها و مادربزرگها در فرهنگ
آمریکاییها و اروپاییها سنتی پذیرفته شده و قابل قبول است، در فرهنگ اغلب اقوام آسیایی چنین رسمی پسندیده نیست.
آنها بر این باورند که هیچ فردی نباید به اسم یکی از بزرگترهای خانواده صدا زده شود و این به
این معنی است که شما وقتی فرزندتان را به اسم کوچک پدر و مادر خانواده صدا میزنید، به نوعی بیاحترامی
به آنها تلقی میشود.
در بعضی از کشورها افراد براین باورند تا زمانی که باقیمانده بند ناف از بدن نوزاد جدا نشده است، این
کودک هویت حقیقی ندارد و به همین علت مراسم نامگذاری بعد از این که انتهای بند ناف از بدن نوزاد
جدا شد، برگزار خواهد شد.
در سریلانکا در این مراسم علاوه بر اعلام نام نوزاد به صورت رسمی، موهای سر کودک به طور کامل تراشیده
شده و مقداری فلفل کوبیده شده و مغز دانه قهوه به کودک داده میشود که نمادی از آرزوی والدین برای
داشتن عمری طولانی و زندگی توام با خوشبختی برای فرزندشان است.
در کشورهای آفریقایی نیز دو نام یکی در روز تولد هر نوزاد و دیگری در روز برگزاری مراسم نامگذاری که
۴۰ روز پس از تولد برگزار میشود، انتخاب میشود.
در این کشورها، اغلب نامگذاری براساس وقایع و حوادث زمان تولد یا براساس آرزوهای والدین انجام میشود.
آنها تا ۴۰ روز کودک را به همین نام صدا میزنند و پس از آن با برگزاری مراسمی نام اصلی
کودک را برای او انتخاب میکنند.یونانیها نیز مراسم نامگذاری را در روز هفتم یا دهم پس از تولد برگزار میکنند
و اغلب نامگذاری پسرها دیرتر از دخترها انجام خواهد شد.
معمولا برای نخستین فرزند پسر خانواده نام پدربزرگ و برای نخستین فرزند دختر خانواده نام مادربزرگ انتخاب میشود و سایر
فرزندان نیز به نام دیگر اقوام و خویشاوندان نامگذاری میشوند.
جام جم آنلاین