اصفهان | آیین نقاره زنی در این استان

نقاره ‌زنی در کشور ما سابقه دیرینه دارد و در شادی و عزا در میان مردم رایج بوده است اما در اصفهان آیین نقاره زنی در هنگام ماه رمضان نواخته می شود اما در مشهد مقدس و در حرم امام رضا نیز نقاره می نوازند با ما در ادامه مطلب همراه شوید تا با این آئین زیبا آشنا شوید

آیین نقاره زنی

آیین نقاره زنی در ماه مبارک رمضان در اصفهان در میدان نقش جهان در طبقه دوم قیصریه سالها پیش بخصوص در هنگام افطار ونیز در موقع سحر انجام می شده است . تا مردم در محله های اطراف از خواب بیدار شوند و برای خوردن سحری آماده باشند.

در شهر کاشان نیز در هنگام سحر برای بیدار کردن مردم دو ساعت قبل از اذان صبح نقاره می نواختند. نقاره طبل ودهل بود که در گلدسته ای در وسط شهر کاشان نواخته می شد .نقاره آخرین زمانی نواخته می شد که باید اذان صبح گفته می شد ومردم می فهمیدند که باید دست از خوردن بکشند . در کاشان سحر خوانی و مناجات هم در سحر های ماه رمضان مرسوم بوده است .

آیین نقاره زنی از آداب و رسوم رمضان در اصفهان

درباره آیین نقاره‌ زنی در حرم امام‌ رضا (ع) بیشتر بدانید

حرم مطهر امام رضا (ع) در مشهد هر سال میلیون‌ ها نفر زائر را می‌پذیرد. در کنار ضریح زیبای مقبره،
جزئیات معماری ایرانی ـ اسلامی و ویژگی‌ هایی دیگر که تنها به این حرم تعلق دارند، بر شکوه و جذبه‌ی
آن می‌ افزایند. جمعیت گوناگون و رنگارنگ حرم از زائر و خادم و پیر و جوان و کودک و…
همه و همه حرم را علاوه بر مکانی مقدس و زیارتی در مشهد تبدیل به جایی تماشایی و دیدنی می‌کنند.

با این‌که فضای فیزیکی حرم و صحن‌ها گسترش زیادی پیدا کرده اما در گوشه‌گوشه‌ی حرم چیزهایی می‌بینی که سال‌های سال است تکان نخورده‌اند و هر کدام قصه‌ی خود را دارند.

مثل نقاره‌خانه‌ی حرم که سالیان سال است در شادی و عزا، نقاره‌‌زن‌ها در نقاره‌هایشان می‌دمند و زوار را به خبری بشارت می‌دهند؛ تولد معصوم، شهادت معصوم، شفا گرفتنِ دخیل‌بسته‌ای و در شدن توپ سال نو. نقاره‌خانه‌ی حرم امام رضا (ع) در گذشته حکم رسانه‌ی حرم بوده است.

تاریخچه آیین نقاره زنی در حرم امام رضا (ع)

رسانه‌ی صوتی که خبر از اتفاق‌ های پیرامون می‌داد. صبح‌ ها پیش از طلوع آفتاب و عصرها پیش از غروب
خورشید صدای نقاره‌ ها شنیده می‌شود. امروزه در جشن‌ هایی مثل شب ولادت امامان معصوم و جشن‌ ها
و اعیادی مثل عید فطر، عید قربان، عید نوروز هم نقاره‌ زن‌ ها می‌ نوازند.
در ماه رمضان هم یک نوبت دو ساعت مانده به سحر و به مدت نیم‌ ساعت، نقاره‌ی سحر و یک ربع قبل از غروب آفتاب، نقاره‌ ی افطار نواخته می‌ شود.

اما از همه‌ی این‌ ها شنیدنی‌ تر وقتی است که نه نزدیک صبح است و نه نزدیک شب، نه عید
رسمی بزرگی است و نه مناسبت رسمی تقویمی دارد، وقتی است که یکی از دخیل‌ بستگان حاجت‌ روا شده،
آن‌وقت نقاره‌ ها صدا می‌ کنند و زوار می‌ فهمند یکی از بین آن‌ها به آرزویش رسیده است،
این‌طور وقت‌ ها نقاره‌ ها تنها صدای حاجت‌ روایی می‌دهند.

تنها مناسبتی که نقاره‌ها در آن خاموش می‌ شوند و ازشان صدایی درنمی‌آید، ماه‌ های محرم و صفر است.
در این ماه‌ها نقاره‌ خانه به احترام سوگواریِ معصومین (ع) ساکت می‌ شود و از بعد از روز سی‌ام صفر،
شهادت امام رضا (ع)، دوباره صدای نقاره‌ خانه به گوش زائران می‌رسد.

بیشتر بدانید : ابزار و وسایل نقاره‌زنی

در نقاره‌خانه چهار نوع طبل و کرنا و متعلقات وجود دارد. دیواره‌ی طبل‌ها از مس و چدن ساخته است که رویشان پوست دباغی‌ شده کشیده‌اند. کرناها سازهایی بادی هستند که بین صد تا صدوبیست سانتی‌ متر طول دارند و از جنس مس یا برنج‌اند و با کُرم آب‌ کاری شده‌اند. همه‌ ی این سازها در خود مشهد ساخته می‌ شوند.

طبل‌ های نقاره‌ خانه از لحاظ اندازه نیز به چهار دسته تقسیم می‌شوند: سرچاشنی، گاه برگاه (گورگه، گورگ)،
تخم‌مرغی و ساده (میانه). طبل سر چاشنی طبلی کوچک است با صدای زیر که طبل اصلیِ نقاره‌ زنی است.

طبل‌ های دیگر که مسی و بزرگ و متوسط‌اند، صدای بم دارند، هماهنگ با طبل سر چاشنی و یکی در میان و هم‌ نوا با کرنا و گاه به‌عنوان کوس شادیانه همراهی می‌ کنند و ذکر خاصی هم ندارند.

نگاه میدیا , مجله علی بابا