جمعه, ۱۰ فروردین , ۱۴۰۳
درخواست تبلیغات

سفر به تاریخ دیدنی استان گلستان

اشتراک:
آثار باستانی استان گلستان گردشگری
آثار باستانی استان گلستان و طبیعت زیباییش نظر هر بیننده ای را به خود جلب خواهد کرد در ادامه مطلب با جاذبه گردشگری این استان بیشتر آشنا می شویم

استان گلستان یکی از زیباترین استان های شمال شرقی است که
طبیعت بکر و دست نخورده ای دارد اگر به این استان زیبا سفر کرده باشید
جاذبه های گردشگری این استان زیبا بسیار زیبا هستند در ادامه مطلب از پرشین وی
قصد داریم آثار باستانی استان گلستان با هم مرور کنیم در ادامه همراه ما باشید

آثار باستانی استان گلستان

بر اساس طبقه بندی علم باستان شناسی محوطه باستانی به ۳ دسته کلی (پیش از تاریخی، تاریخی و اسلامی) تقسیم
بندی می گردند.
به همین دلیل در اینجا آثار باستانی استان گلستان را به ترتیب معرفی می نمائیم:دوره پیش از تاریخ:

غار کیارام :

غار کیارام که در محل به آن غار وسط دل دل می گویند.
و در ادبیات باستان شناسی به نام کیارام معروف است.
در روستای فرنگ بخش گالیکش قرار دارد.
این غار قدیمی ترین غار مسکونی شناخته شده در استان گلستان است.
بر اساس آثار به دست آمده از حفاری های باستان شناسی قدمت این مکان به دوره پارینه سنگی میانه (حدود
صد هزار سال قبل از میلاد ( دوره موسترین) می رسد و این غار محل سکونت گروه های شکارچی و
جمع آورندگان غذا بوده است که توسط باستان شناس آمریکایی به نام مک بورنی شناسایی و مورد کاوش قرار گرفت.

آثار باستانی استان گلستانآثار باستانی استان گلستان

آق تپه :

آق تپه در ۱۵ کیلومتری شمال شرق گنبد کاووس و در۳۵۰متری جنوب غربی روستای بزاق آباد قرار دارد.
کاوش باستان شناسی آن در سال ۱۳۷۹ به سرپرستی دکتر صادق ملک شهمیرزادی انجام شد و سه دوره فرهنگی به
نام های فلات عتیق، فلات قدیم و عصر آهن و هخامنشی شناسایی شد.
در واقع آق تپه کهن ترین روستای پیش از تاریخ دشت گرگان تا به اکنون در مطالعات باستان شناسایی به
حساب می آید که قدمت آن به بیش از ۷۵۰۰ سال قبل می رسد.

آثار باستانی استان گلستانآثار باستانی استان گلستان

تورنگ تپه :

تورنگ تپه در حدود ۱۷ کیلومتری شمال شرقی شهر گرگان واقع شده است.
آثار بدست آمده از کاوش های علمی در این تپه خاکی از سکونت انسان تا ۶۰۰۰ سال پیش از میلاد
در منطقه بوده و علاوه بر آثار دوران پیش از تاریخ آثاری از دوران عصر برنز (مفرغ) عصر آهن دوره
اشکانیان و ساسانیان و اسلامی از این محل به دست آمده است.
آنچه که در تورنگ تپه از همه چشمگیرتر است وجود قلعه از دوره ساسانیان (قرن سوم تا پنجم میلادی) است
که تاریخ احداث آن به دوره اشکانیان می رسد و همچنین یک چهار طاقی که مربوط به قرن هفتم میلادی
می باشد.دوره تاریخی :

تورنگ تپهتورنگ تپه

یاریم تپه :

این تپه به فاصله تقریبی ۹ کیلومتری جنوب شهرستان گنبد کاووس واقع شده است.
بر اساس نتایج به دست آمده از کاوش های باستان شناسی در این تپه ۳۳ لایه استقراری مشخص شد که
به تحتانی ترین لایه آن در بردارنده بقایای دوره نو سنگی (دوره یک) و قدمت آن حداقل به هزاره پنجم
قبل از میلاد می رسد.
فوقانی ترین لایه استقراری در یاریم تپه با سفال های مشخصه دوره پارت همراه بودند که مشابه سفال های تورنگ
تپه است.
استروناخ این تپه را مورد کاوش قرار داد.

استان گلستاناستان گلستان

دیوار تاریخی گرگان

یک از بارزترین آثار معماری دشت گرگان وجود آثار دیواری از آجر و خشت است که
در مسافتی بالغ بر ۲۰۰ کیلومتر از دشت گرگان از ارتفاعات زاو در شرق استان تا گمیشان در کنار دریای
خزر در غرب را در بر می گیرد.
نام های متعددی بر این محل اطلاق شده است.
از جمله سد انوشیروان، سد اسکندر، سد فیروز، قرل آلان (مار سرخ) یا غزل آلانگ.
در طول این دیوار ۴۰ قلعه وجود دادکه با پلان مربع یا مستطیل احداث شده اند بر اساس شواهد و
یافته های معماری که در کاوش های این اثر تاریخی بدست آمده است، این بنا به دوره ساسانی تعلق دارد.

دیوار تاریخی گرگاندیوار تاریخی گرگان

شهر قدیمی تمیشه و دیوار آن :

بقایای شهر قدیمی تمیشه و دیوار آن در غرب روستای سرکلاته خراب شهر
(شهرستان کردکوی) به صورت تپه های پست و ناهمواری هایی جلب توجه می کند به استناد گزارش علمی برخی از
باستان شناسان این شهر پایتخت یک سلسله محلی متعلق به اسلام تا دوره سلجوقی بوده است.
بخشی از عناصر حفاظتی شهر متعلق به دوره ساسانی و در زمان سلطنت خسرو انوشیروان ساخته شده بود.
دیوار این شهر از دامنه کوه واقع در جنوب روستای سرکلاته خراب شهر شروع شده و تا محلی به نام
پل خشتی در روستای باغوکناره در ساحل دریای خزر ادامه دارد.

دوره اسلامی :

بناهای این دوره با توجه به کاربری و عمکرد آن ها به دو دسته مذهبی و غیر
مذهبی تقسیم می شوند و بر اساس این طبقه بندی به معرفی نمونه هایی از آن می پردازیم:بناهای مذهبی :

مسجد جامع گرگان

این مسجد در بازار سنتی و قدیمی نعلبندان در زمینی به مساحت ۱۶۰۰ متر مربع واقع
شده است.
بنای اصلی مسجد جامع متعلق به دوره سلجوقی است که از این دوره تنها مناره آجری آن باقی مانده است
که دارای کتیبه ای به خط کوفی می باشد.
در داخل مسجد بر دیوارهای ایوان غربی آن سنگ نبشته های زیادی نصب شده است.
منبر قدیمی و تاریخی آن (که تاریخ سال ۸۵۹ و تاریخ ۱۰۱۸ ه.ق روی آن حک شده است) در ایوان
غربی نگهداری می شود.
این مسجد چندین بار مرمت شده است.
از جمله در زمان شاه عباس اول (۹۶۶، ۱۰۳۹ ه.ق) و دوم صفوی.

آثار باستانی استان گلستانآثار باستانی استان گلستان

مدرسه عمادیه :

مدرسه عمادیه در محله قدیمی دربنو گرگان با فرم چهار ایوانی واقع شده است.
زمان احداث مدرسه بر اساس شواهد وقف نامه های موجود در زمان صفویان بوده و در دوره های بعد نیز
مرمت و بازسازی شده است.
این بنا دارای نقشه چهار ایوانی می باشد و بر بالای طبقه دوم ایوان غربی آن گلدسته چوبی احداث شده
که جایگاه موذن است.

مدرسه و مسجد کریم ایشان :

این بنا در شرق کلاله، در روستای کریم ایشان و در مسیر جاده کلاله
به مراوه تپه واقع شده و از آثار متعلق به دوره قاجار است.
این بنا دارای یک حیاط چهارگوش و ۲۳ حجره است.
و دارای ۲ گلدسته کوچک بر سردر و چهار گلدسته در چهار گوشه ساختمان است.
تاریخ ساختمان مدرسه و مسجد کریم ایشان، سال ۱۳۲۸ه.ق است.

برج (گنبد) قابوس از آثار باستانی استان گلستان

برج قابوس یکی از بی نظیرترین یادمان های برجسته معماری ایران در دوره اسلامی است که
در شمال شهر گنبد کاووس و در ۳ کیلومتری بازمانده شهر قدیم جرجان مرکز حکومت آل زیار قرار دارد.
اثر مذکور که بر روی تپه ای به بلندی ۱۵ متر قرار گرفته است به سال ۳۹۷ ه.ق به عنوان
یادمان شمس المعالی قابوس بن وشمگیر ساخته شده است.

ارتفاع این برج ۵۵ متر و با احتساب بلندی تپه در مجموع به ۷۰ متر از سطح زمین ارتفاع دارد.
به فاصله ۳ متر از پائین و حدود ۲ متر از پائین قاعده مخروط و بر روی بدنه آجری آن
دو ردیف کتیبه آجری به خط کوفی ساده نصب شده است که بانی و تاریخ احداث آن را معرفی می
نماید.

شمالآثار باستانی استان گلستان

برج رادکان :

این برج در ۲۴ کیلومتری جنوب کردکوی و بر فراز تپه ای بنا شده که از موقعیت
خاص طبیعی برخوردار است.
برج مذکور به ارتفاع ۳۷ متر به دستور اسپهبد ابوجعفر از شاهزادگان طبرستان و از فرمانروایان آخر سلسله باوندی در
زمان زیاریان ساخته شده است.
بر بالای این برج کتیبه ای به دو زبان پهلوی و کوفی دیده می شود که استفاده از خط پهلوی
راحتی چهار قرن بعد از ورود مسلمانان به این منطقه نشان می دهد.

امامزاده اسحاق (نور) :

این امامزاده که به شکل کثیرالاضلاع ساخته شده است، در محله سرچشمه گرگان قرار دارد.
این امامزاده دارای تزئینات آجری محراب گچبری و دو لنگه در قدیمی و صندوق چوبی نفیس است که تاریخ ۸۶۷
ه.ق در روی آن حک شده است.
این بنا از بناهای قرن نهم ه.ق است.

امامزاده روشن آباد از آثار باستانی استان گلستان

بنای امامزاده روشن آباد در حدود ۱۵ کیلومتری بین راه گرگان و کردکوی در نزدیکی روستای
سرکلاته شموشک و دو رود محله و در وسط باغ مشجر و قبرستان واقع شده است.
این بقعه دارای رواق و حرم چهارگوش و گنبد ساقه دار و مدور است.
صندوق روی مرقد دارای تاریخ ۸۷۹ ه.ق بوده و در دو لنگه نفیس آن نیز به ۸۶۹ ه.ق است.

امامزاده یحیی بن زید :

مقبره این امامزاده در قسمت غربی شهر گنبد کاووس واقع شده است.
این بنا از معروفترین بناهای متبرکه استان گلستان و از فرزندان امام زین العابدین که در زمان حکومت بنی امیه
قیام نموده و درسال ۱۲۰ ه.ق به قتل رسید.
از بناهای قدیمی این بقعه محراب ایلخانی آن عصر که دارای تزئینات گچین با نقوش گیاهی هندسی آیاتی به خط
کوفی است.

آرامگاه مختومقلی فراغی :

آرامگاه مختومقلی فراغی شاعر و عارف نامی و یکی از مفاخر فرهنگی کشور در محلی به
نام آق تقه یا آق تقای (دشت سفید) بین مراوه تپه و کرند و در ۱۵۵ کیلومتری شمال شرق شهرستان
گنبد کاووس قرار دارد.
احداث آرامگاه مختومقلی فراغی متعق به عصر حاضر می باشد که سبک طرح نقشه آن آمیزه ای از گل وحشی
و آلاچیق ترکمنی است.بناهای غیر مذهبی :

بافت های روستایی :

جغرافیای طبیعی استان گلستان بر معماری روستاها و شهرها
تأثیر مستقیم داشته به طوری که جلوه هایی از معماری ارزشمند استان را می توان در آن مشاهده نمود که
شاخص های هر منطقه جغرافیایی را می توان به شرح ذیل مثال زدنی است.
منطقه کوهستانی: روستای شاهکوه.

منطقه کوهپایه و جنگلی: روستای زیارت.

منطقه دشت (جلگه ای): روستای بناور، روستای قارقی.

بافت قدیم شهر گمیشان

شهر گمیشان در ۵۵ کیلومتری شمال غرب شهر گرگان و در شهرستان ترکمن واقع است.
نام محلی این شهر گمیش دپه (تپه نقره ای) است.
برخی آن را شهر آبسکون می داند.
گمیشان دومین شهری در استان گلستان است که بعد از شهر گرگان دارای بافت با ارزش فرهنگی است.
ابنیه بافت گمیشان دارای معماری سنتی دوره قاجار و پهلوی هستند.
فرم شیروانی بنا، سکوسازی، بهره گیری وسیع از چوب از ویژگی های برجسته معماری شهر به حساب می آید.
بافت قدیم گمیشان دارای چند محله است که عبارتند از: محله خوزین ها، محله شیر محمدی ها، محله شیروانی ها،
محله مصطفائی ها و …
اشاره نمود.
سبک معماری شهر به صورت معماری روسی اجرا شده است.

آثار باستانی استان گلستان پل آق قلا

این پل بر روی گرگان رود احداث شده است.
طول ۷۶ متر و عرض معبر آن ۳۰/۴ است.
ارتفاع پل تا سطح آب در حالت عادی ۱۱ متر است.
پایه های این پل به دوره سلجوقی بر می گردد و صفویان بر روی پایه های به جا مانده، پل
جدید خود را احداث کردند.

شهر باستانی جرجان :

خرابه شهر جرجان که در سه کیلومتری جنوب غربی شهر گنبد کاووس قرار گرفته است یکی
از بلاد معتبر در دوره های سامانیان، آل زیار و سلجوقیان بوده که بر اثر حملات مغول ها در ۶۱۷
ه.ق از بین رفته است.
این شهر بر روی ویرانه ای شهری از دوران پارتی و ساسانی با وسعتی در حدود ۱۲۰۰ هکتار ساخته شده
و از لحاظ معماری و شهرسازی بسیار پیشرفته بوده است.

آثار باستانی استان گلستان محوطه و گورستان خالد نبی

گورستان خالد نبی در حدود ۵۵ کیلومتری شمال شرقی شهرستان کلاله قرار دارد که
از مشرق کوه های بابا شملک و از شمال، جنوب و غرب به هزاره دره منتهی می شود.
حاشیه بنای خالد نبی گورستان عظیمی بر روی تپه ماهوره اطراف وجود دارد که همگی دارای سنگ مزارهای ایستاده هستند
که از نظر فرم و تزئینات با دیگر سنگ مزارهای شناخته شده در منطقه متفاوت هستند.
همچنین بقعه خالد ابن سنان در بالاترین سطح این محوطه قرار دارد.

موزه گرگان :

موزه گرگان در اردیبهشت ماه سال ۱۳۴۳ در کاخ سلطنتی واقع در پارک شهر فعلی افتتاح شد
و تا سال ۱۳۵۸ دایر بود لکن ساختمان فعلی موزه گرگان در خیابان شهداء و جنب امامزاده عبدالله شهر گرگان
قرار دارد.
این موزه در سال ۱۳۵۵ به عنوان موزه سنگ قبر افتتاح شد و در بهمن ۱۳۶۷ به صورت موزه منطقه
ای در آمد.
موزه گرگان به سه بخش که شامل بخش های باستان شناسی، مردم شناسی و بخش سنگ مزارهایی که به دست
آمده از گورستان های قدیمی منطقه می باشد، تقسیم می گردد.

بیشتر بدانید از  مراکزتاریخی و باستانی گلستان

کاخ اختصاصی

این عمارت  که به کاخ اختصاصی معروف است، در محل پارک‌شهر گرگان قرار دارد.
بنای کاخ اختصاصی دو طبقه با ویژگی‌های معماری دوران پهلوی است و از هنر معماری
اروپایی متأثر شده است. در حال حاضر این کاخ و محوطه اطراف آن به عنوان کتابخانه
عمومی مردم شهر گرگان مورد استفاده قرار می‌گیرد.

کاخ شاسمن

این کاخ در شهر گرگان واقع شده و بنا به روایتی در سال هفت صد و نود و پنج ه. ق به وسیله
امیرتیمور در ساحل رودخانه ساخته شده است. برخی از سیاحان و جغرافی‌دانان از این کاخ
نام برده‌اند که از آن جمله می‌توان به حافظ ابرو اشاره کرد. طبق گفته وی  این کاخ بعد از این
که امیرتیمور سراسر مازندران را مورد تاخت و تاز قرار داد، جهت اقامت وی در شهر گرگان ساخته شد.

بنای اولیه این کاخ، قلعه‌ای بود که در سال هفت صد و شصت و یک ه. ق توسط ابوبکر
شاسمانی (حاکم شاسمان) احداث شده بود. در سال هفت صد و نود و پنج به جای قلعه، قصر فعلی ساخته شده و امیر تیمور زمستان آن سال را در آنجا گذرانده است.

کاخ آغامحمدخان

این بنا توسط آغامحمدخان قاجار ساخته شده و در شهر گرگان قرار دارد. ویژگی‌های
معماری و اسلوب ساخت بنا نشانگر آن است که بنا به قرن دوازده هجری قمری مربوط است.

شمالآثار باستانی استان گلستان
سد اسکندری (دیوار دفاعی)

این دیوار دفاعی که به نام‌های سد قزل‌آلان، سد اسکندر و سد فیروزه نیز معروف است،
در قسمت شمال گرگان و گنبد واقع شده و از غرب به شرق کشیده شده است.
در مسیر دیوار دفاعی، برج‌ها و قلعه‌های حفاظتی به فواصل مختلف بنا شده و آثار آن امروز به صورت تپه‌هایی در حاشیه دیوار به جا مانده است.

ساختمان‌ قلعه‌ها و باروها، عمدتاً‌ به وسیله آجرهای چهارگوش بزرگ ساخته شده است.

گفته می‌شود که این دیوار بر اثر عوامل جوی و انسانی آسیب دیده وتخریب شده است.
قسمت‌هایی از دیوار دفاعی که از دست عوامل تخریبی مصون مانده است، با ارتفاعی
در حدود سه تا پنج متر و عرض ده متر از فاصله بسیار دور به صورت سدی نظر هر بیننده‌ای را به سوی خود جلب می‌نماید.

آثار باستانی استان گلستان تورنگ تپه

تورنگ تپه که یکی از عظیم‌ترین و غنی‌ترین تپه‌های باستانی استان گلستان به شمار
می‌آید، در فاصله تقریبی بیست و پنج کیلومتری شمال شرقی گرگان قرار دارد. این
تپه با وسعت بسیار و ارتفاع چشمگیر در مجاورت روستای تورنگ تپه واقع شده و بر
ستخر آبی بزرگ مشرف است. قدمت آن به استناد گزارشات و نتایج بررسی‌ها و
کاوش‌های باستان‌شناسان خارجی به هزاره سوم قبل از میلاد یعنی پنج‌هزار سال پیش می‌رسد.

عمده‌ترین آثاری که در خلال حفریات و کاوش‌های علمی از لایه‌های مختلف تپه مذکور
به دست آمده، شامل آثار معماری (با مصالح خشتی)، سفالینه‌ها، ظروف، اشیاء
و دیگر ادوات مورد نیاز روزمره زندگی وابزارآلات برنزی است. این تپه به لحاظ ارزش‌های
تاریخی در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است و همانند سایر آثار ثبتی، حفاظت آن به وسیله سازمان میراث فرهنگی استان گلستان انجام می‌پذیرد.

تبیان / hamshahrionline

گردآوری:
برچسب ها:
اخبار مرتبط:
فیلم پرشین وی
آرون گروپ
آرون گروپس