بازار بزرگ اردبیل ؛ معرفی بازار زیبا و تاریخی شهر اردبیل

بازار اردبیل در دوران صفویه رونق زیادی داشته و در دوره صفویه و قاجار بازسازی شده است. این بازار در مرکز شهر اردبیل واقع شده است. از راسته های بازار اردبیل می توان به راسته قیصریه، زرگران و کلاه دوزان اشاره کرد. بازار اردبیل در سال ۱۳۶۴ به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. در قسمت زیر به معرفی بازار بزرگ اردبیل پرداخته ایم. برای افزایش اطلاعاتتان در این زمینه در پرشین وی همراه ما باشید.

بازار بزرگ اردبیل

معرفی بازار تاریخی و قدیمی شهر زیبای اردبیل.

معرفی بازار تاریخی اردبیل

تاریخچه بازار اردبیل

این بازار تاریخی یکی از بازارهای سنتی ایران است. در سردر بازارچه شمال شرقی، سنگ‌نوشته‌ای قدیمی هست که اسم سازنده و تاریخ ساخت را رویش نوشته‌اند‌‌؛ اما به‌خاطر فرسایش، سطح این سنگ ناخواناست. برای اولین‌بار دو گردشگر به اسم اصطخری و مقدسی در قرن چهارم هجری قمری درباره این بازار نوشته‌اند. طبق نوشته‌های به‌جامانده، این بازار به‌شکل صلیبی بود که مسجدی در وسط آن وجود داشت. ساخت بنای بازار به دوره سلجوقیان برمی‌گردد؛ البته در دوره زندیه، صفوی و قاجار بخش‌هایی به این بازار اضافه‌ شد و بخش‌های قدیمی‌ را مرمت کرده‌اند.‌

معماری بازار قدیمی و تاریخی

هر چه از جزئیات و معماری زیبای بازار سنتی اردبیل بگوییم، کم گفته‌ایم. در هر بخش از این بازار می‌شود معماری اسلامی و سنتی ایرانی را دید. در سرای اصلی بازار ۹ گنبد زیبا وجود دارد که چهار ستون مدور در زیر آن‌ها استوار هستند. جنس این ستون‌ها از سنگ خاراست. هرکدام از ستون‌ها سرستونی مکعبی دارند. طاق‌های زیر گنبد را برای نگهداری بهتر با تیرهای چوبی به هم وصل کرده‌اند. طاق‌های جناغی و گنبدها در حالی که ساده هستند، جلوه‌‌ای خیره‌کننده به این بازار می‌دهند. نمای آجری طاق‌ها زیبایی بازار قدیمی اردبیل را دوچندان می‌کنند. هرکدام از مغازه‌ها طاق‌نمایی به پهنای ۳ متر دارند. بلندای پایه طاق‌ها حدود ۸۰ سانتی‌متر است. روی گنبدها حفره‌هایی هست که نور را از بیرون به فضای داخلی مسجد هدایت می‌کنند. اگر در طول روز به این بازار بروید، رقص پرتوهای نور را به‌خوبی می‌بینید.

بازار قیصریه یا سرای چهارسوق از دیگر بخش‌های جذاب بازار است. سرای چهارسوق فضایی مدور دارد که در بالای آن گنبدی بزرگ و کروی خودنمایی می‌کند. فضای ویژه‌ای در زیر این گنبد در نظر گرفته‌اند که سنگینی آن گنبد بلند را تحمل می‌کند. قطر این فضا حدود ۱۲ متر است. بلندای گنبد هم به ۱۳ متر می‌رسد. اطراف این بخش هشت طاق جناغی هست که هرکدام سردر یکی از حجره‌ها را مشخص می‌کند. چهار طاق دیگر هم در هر طرف راهروهای بازارچه هستند.

موقعیت بازار تاریخی اردبیل

این بازار تاریخی که در قرن ششم قمری بنا نهاده شده است درست در مرکز شهر کهن اردبیل واقع شده است. این بازار تاریخی به علت عبور خیابان امام خمینی (خیابان پهلوی سابق) در نیم قرن پیش از میان بازار، به دو قسمت تقسیم شده است. بازار اردبیل از شمال به میدان امام حسین (تازه میدان)، از جنوب به خیابان های آیت‌الله طالقانی، بلوار آیت‌الله مروج اردبیلی و میدان فجر، از شرق به خیابان آیت‌الله کاشانی و از غرب به خیابان ناصرلی صوفی منتهی می شود. همچنین مسجد جامع و مسجد اعظم اردبیل در داخل بازار اردبیل واقع شده است.

راسته مسگران بازار اردبیل

ورودی های بازار تاریخی اردبیل

این بازار مثل دیگر بازارهای سنتی ایران سرپوشیده است. در طی این ۵۰ سال اخیر بیشتر بناهای قدیمی بازار اردبیل از بین رفته‌اند. بنای امروزی تنها بخش‌هایی است که از دوره صفویه و قاجار به یادگار مانده است. به همین خاطر بخش‌های مرکزی بازار با دیگر سراها ارتباطی ندارد. همچنین بخشی از بازار در سمت راست و دیگری در سمت چپ خیابان امام خمینی (ره) است. زمانی که در این خیابان باشید، جدابودن بازار طلافروش‌ها و بازار قیصریه کاملاً مشخص می‌شود.

بازار بقال‌ها، راسته قیصریه، چاقوفروش‌ها، کلاه‌دوزها، خراط‌ها، قصاب‌ها و سراجان از بخش‌های اصلی‌ بازار هستند. در هرکدام از این بخش‌ها راسته‌ها و سراهای مختلفی فعالیت می‌کنند؛ مثلاً راسته اصلی بازار، راسته پیر عبدالملک، راسته کفاش‌ها، بازار زرگرها، سرای گلشن، راسته غلامان، چاقوسازها، پنبه‌فروش‌ها، مسگرها، آهنگرها، سرای خشکبار یا حاجی میرزا، سرای گلشن، سرای وکیل، سرای نو یا زنجیرلو، سرای حاج احمد، سرای حاج شکر، سرای مجیدیه، سرای امام جمعه، سرای دوگچی و تیمچه زنجیرلی.

سرای گلشن دو بازارچه و یک سرا دارد که روبه‌روی سرای زنجیرلو است. از سرای گلشن می‌توانید به راسته بازار و راسته پیر عبدالملک بروید. اگر به سرای خشکبارها بروید، دو بازارچه موازی می‌بینید. در هر یک از این بازارچه‌ها پنج دهانه و ۵۱ مغازه ساخته‌اند.

ثبت بازار اردبیل به عنوان آثار ملی ایران

مجموعه بازار اردبیل در دوره سلجوقیان بنا شده است که در شهرستان اردبیل، واقع شده است. این اثر در تاریخ ۲۷ مرداد ۱۳۶۴ با شمارهٔ ثبت ۱۶۹۰ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. این بازار در دوران صفویه بسیار رونق داشته است.

ویژگی‌ های مهم بازار اردبیل

بعد از گذشت این همه سال این بازار قدیمی هنوز شوروحالی وصف‌نشدنی دارد. این بازار از مهم‌ترین مراکز خرید اردبیل است. با وجود پاساژهای تازه‌ساخت و مدرن، بازار اردبیل محبوبیتش را از دست نداد. بازار تاریخی اردبیل، بازاری زنده و پویاست. بومی‌ها و گردشگرهایی که به این شهر سفر می‌کنند برای خرید سوغات اردبیل و دیگر وسایل به آنجا می‌روند. یکی از بهترین ویژگی‌های بازار مشخص‌بودن سراها و دسته‌بندی‌های متفاوت آن است. راسته بازار اردبیل مثل تونل زمان است که با واردشدن به آن به گذشته سفر می‌کنید.

صدای فروشنده‌ها از هر حجره به گوش می‌رسد که با زبان شیرین ترکی در حال گفت‌وگو هستند. گلیم‌ها، جاجیم و قالی‌ها از بهترین صنایع‌دستی اردبیل هستند؛ البته اردبیل به عسل‌های طبیعیش هم معروف است. برای خرید عسل باید به سرای خشکبارها سری بزنید. با واردشدن به این سرا عطر خوبی از ادویه‌ها و گیاهان دارویی را حس می‌کنید. در جلوی هر مغازه ظرف‌های مختلفی از ادویه‌های رنگارنگ گذاشته‌اند که تصویری هیجان‌انگیز را می‌سازد. یادتان نرود که شیرینی‌های خوش‌مزه اردبیلی مثل بالاتماز، قند چوریی و قرابیه را هم امتحان کنید.

مسجد جمعه اردبیل در بازار

مسجد جمعه اردبیل در شمال شرقی شهر بین محله های پیرشمس الدین و عبدالله شاه بر روی تپه مرتفعی واقع شده و یکی از قدیمی ترین مساجد شمال غربی ایران است و آخرین بار در دوران ایلخانی مورد مرمت قرار گرفته است. اصل بنای کنونی مسجد در دوره سلجوقیان، بر روی بقایای کهن تری ساخته شده که در نتیجه حمله مغول به سال ۶۲۰ هجری ویران شده و در حدود سال ۶۵۰ هجری مجدد اً بازسازی شده است. این مسجد در میانه بازار اردبیل واقع شده است و از این حیث نیز دارای اهمیت بسیاری می باشد.

مسجد جمعه اردبیل به دستور سلجوقیان و احتمالاً بر روی بقایای کهن تری ساخته شده و سپس در دوره های مختلف توسط حکومت های وقت مرمت و توسعه داده شده است. در دوره صفویه مسجد جمعه شهر اردبیل بزرگ ترین و مهمترین مسجد شهر به شمار می رفته و از اهمیت زیادی برخوردار بوده و مرکز تجمع اهالی شهر در این دوره بوده است.

بازار قدیمی و تاریخی اردبیل

بهترین زمان بازدید از بازار

استان اردبیل یکی از بخش‌های شمال غرب ایران است و آب‌وهوایی سرد و کوهستانی دارد. بهترین زمان برای سفر به این استان، بهار و تابستان است. اردبیل در روزهای گرم تابستانی هوایی خنک و لذت‌بخش دارد. در اطراف شهر هم می‌توانید طبیعتی زیبا با چشم‌اندازهایی شگفت‌انگیز ببینید. برای بازدید از بازار بزرگ اردبیل و معماری جذابش بهتر است تا قبل از غروب آفتاب به آنجا بروید. با آمدن پاییز و زمستان، هوای اردبیل رو به سردی می‌رود و برف‌ همه‌جا را سفیدپوش می‌کنند. به همین خاطر حجم گردشگرها در نیمه دوم سال بسیار کمتر می‌شود. اگر با سرمای هوا مشکلی ندارید، می‌توانید در این زمان از سال به اردبیل سفر کنید؛ البته اگر با خودروی شخصی می‌روید، زنجیرچرخ لازمتان می‌شود.

شیوه دسترسی به بازار

اگر مبدأ حرکتتان تهران باشد، برای رفتن به اردبیل باید ۵۹۰ کیلومتر رانندگی کنید. اردبیل در شمال غرب ایران است. حدود شش ساعت و ۴۸ دقیقه طول می‌کشد تا به شهر اردبیل برسید. بعد از رسیدن به اردبیل مسیر را تا تقاطع آیت الله طالقانی ادامه بدهید. می‌توانید در انتهای بلوار طالقانی، خیابان امام خمینی (ره) را پیدا کنید. این خیابان از معروف‌ترین بخش‌های شهر است؛ پس به‌راحتی می‌توانید با کمک تابلوها یا گوگل مپ این خیابان را پیدا کنید. بازار بزرگ اردبیل در دو سمت همین خیابان است.

ویکی پدیا , ره بال آسمان , مستر بلیط