حافظیه از جاذبه های مهم شیراز

حافظ شاعر پر آوازه و نام آور ایرانی و جهانی مقبره زیبا و خاصی در شیراز دارد که سالانه گردشگران
داخلی و خارجی زیادی دارد این مکان یکی از جاذبه‌های مهم توریستی شهر شیراز به ‌شمار می‌رود .
ما در این مطلب از پرشین وی قصد داریم شما را با ناگفته های حافظیه شیراز آشنا کنیم و
عکس ها از حافظیه شیراز را برایتان آماده کرده ایم

حافظیه شیراز

۱۹۱۱۶حافظیه نام مجموعه آرامگاه شاعر برجسته ایرانی، حافظ شیرازی است که در شهر شیراز قرار دارد.
آرامگاه حافظ در شمال شهر شیراز، پایین‌ تر از دروازه قرآن، در یکی از قبرستان های معروف شیراز به
نام خاک مصلی قرار دارد و مساحت آن متر مربع است.

۶۵ سال پس از درگذشت حافظ، در سال ۸۵۶ هجری قمری (۱۴۵۲ میلادی)، شمس‌الدین محمد یغمایی وزیر میرزا ابوالقاسم بابر
گورکانی (پسر میرزا بایسنغر نواده شاهرخ بن تیمور) حاکم فارس، برای اولین بار ساختما نی گنبدی شکل را بر فراز
مقبره حافظ بنا کرد و در جلو این ساختمان، حوض بزرگی ساخت که از آب رکن‌آباد پر می‌شد.

حافظیه شیراز

این بنا یک بار در اوایل قرن یازدهم هجری و در زمان حکومت شاه عباس صفوی، و دیگر بار
۳۵۰ سال پس از وفات حافظ به دستور نادرشاه افشار مرمت شد.
در سال ۱۱۸۷ هجری قمری، کریم خان زند بر مقبره حافظ، بارگاهی به سبک بناهای خود،شامل تالاری با چهار ستون
سنگی یکپارچه و بلند و باغی بزرگ در جلو آن ساخت و بر مزارش سنگ مرمری نهاد که امروز نیز
باقی است.

بعد از عمارتی که کریم خان زند بر مقبره حافظ ساخت در طول یکصد و شصت سال تعمیرات زیادی
به وسیله اشخاص خیرخواه انجام گرفت تا آنکه در سال ۱۳۱۵ به کوشش شادروان علی اصغر حکمت بنای کنونی با
بهره گیری از عناصر معماری روزگار کریم خان زند و یادمانهای حافظیه توسط آندره گدار فرانسوی طراحی و اجرا شد.

بیشتر بدانید از ناگفته های حافظیه شیراز

علاقه به ایران و معماری شرق باعث شد این باستان‌شناس در سال ۱۹۲۸ به استخدام دولت ایران
دربیاید و در ساختمان موزه‌ی ایران باستان و موزه‌ی دانشگاه تهران، مشغول به فعالیت شود.
او در دوره‌ای که مدیریت اداره‌ی باستان‌شناسی ایران را بر عهده داشت، موفق شد آثار تاریخی
بسیاری را از مناطق مختلف جمع‌آوری و ترمیم و فهرستی از آثار ملی ایرانی را تنظیم کند.
سه تپه‌ی تاریخی «سلیمان تپه»، «زیرز» و «مازیر» از نخستین آثار ملی ایران بودند
که توسط این معمار فرانسوی در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیدند.

طراحی اولیه مقبره حافظ به سال ۸۵۶ هجری قمری بازمی‌گردد. حدود ۶۵ سال پس
از فوت حافظ، شمس‌الدین محمد یغمایی، وزیر میرزا ابوالقاسم گورکانی، حاکم فارس
امارتی گنبدی شکل بر فراز مقبره حافظ بنا کرد و حوض بزرگی در روبه روی مقبره بنا کرد.

حافظیه شیراز

مساحت کل این مجموعه بنا حدود ۲ هکتار است و از ۲ صحن شمالی و جنوبی تشکیل شده است.

مقبره حافظ در زمان حکومت شاه‌عباس صفوی مرمت شد و بار دیگر در دوره افشاریه توسط
نادرشاه افشار مرمت شد. در دوره زندیه، کریم‌خان زند سبک معماری مقبره را به‌کل تغییر
داد و بارگاهی به سبک بناهای خود ساخت و بر تربت حافظ سنگی از مرمر گذاشت.

بعد از کریم‌خان زند در سال ۱۲۳۵ هجری شمسی، «ابوالفتح میرزا مؤید الدوله» حکمران فارس،
حافظیه را بار دیگر مرمت کرد و در سال ۱۲۵۷ هجری شمسی فرهاد میرزا معتمدالدوله فرمانروای
فارس در اطراف مقبره حافظ، کوشکی چوبی ساخت. در سال ۱۲۷۸ هجری شمسی اردشیر
بار دیگر بارگاه را مرمت کرد و بر فراز آن کوشکی دیگر بنا کرد، اما سید علی‌اکبر فال اسیری به دلیل زرتشتی بودن اردشیر، بنای مرمت‌شده را ویران کرد.

نمایی از زیر گنبد مقبره حافظ

بنای ویران‌شده در سال ۱۲۸۰ هجری شمسی بار دیگر مرمت شد و شاهزاده ملک منصور کوشکی آهنین بر فراز مقبره ساخت.

در سال ۱۳۱۱ شمسی فرج‌الله بهرامی نیز تعمیراتی اساسی در باغ، آرامگاه و دیوارهای اطراف
آن انجام می‌دهد. پایه‌ها و اساس بنای امروزی حافظیه به دوره مظفریان برمی‌گردد،
در سال ۱۳۱۶ شمسی به دستور رضا پهلوی و با طرح آندره گدار با حفظ ۴ ستون به شکل
امروزی تجدید بنا شد. همچنین در جنوب آن، باغ و نارنجستان زیبایی با ۲ حوض مستطیل ساخته شد.

کاشی‌کاری معرق در سطح زیرین گنبد آرامگاه با طراحی گره‌های هندسی اسلامی
آرامگاه حافظ در مقابل یکی از شلوغ‌ترین و پررفت‌وآمد ترین خیابان‌های شیراز قرار گرفته
و نمای آرامگاه از خیابان مذکور قابل مشاهده نیست. این خیابان نماد اسارت در جهان
صنعتی و مدرن است؛ اگرچه نمی‌توان از طریق آن، آرامگاه حافظ را که نماد افکار و اندیشه‌های عرفانی اوست را تماشا کرد.

در ایده‌های طراحی این باغ آرامگاه بخش جنوبی حافظیه نمادی از دنیای مادی ما انسان‌ها است.
هر چه به آرامگاه نزدیک‌تر می‌شویم از بندهای نفسانی و هوا و هوس آزاد می‌شویم و با بالا رفتن از ایوان به معراج الهی می‌رسیم.

حافظیه

کوشک فلزی در اواخر دوره قاجاریه

بخش شمالی آرامگاه نماد ملکوت است. این بخش ۸ درب ورودی و خروجی دارد و آرامگاه
هم ۸ ستون سنگی دارد که از دوره مظفریان تا امروز دست‌نخورده باقی‌مانده است.
عدد ۸ درواقع نماد قرن هشتم است که حافظ در آن قرن زندگی می‌کرده است، و می‌توان این ۸ را نمادی از ۸ درب بهشت هم دانست.

سال ۱۲۲۰ شمسی، بنای ساخته شده توسط کریمخان هنوز پابرجا بود

نمای بیرونی گنبد نمادی است از آسمان، این نما شبیه به کلاه درویشان، ترک است.
رنگ‌های استفاده‌شده در داخل گنبد عبارت است از آبی فیروزه‌ای، سرخ ارغوانی، سیاه‌وسفید و قهوه‌ای سوخته.

سنگ مزار حافظ در ارتفاع یک متری از سطح زمین قرار دارد و به‌وسیله پنج ردیف پلکان مدور احاطه
شده است. بر فراز این بارگاه، گنبدی مسی به شکل کلاه دراویش بر روی هشت ستون قرار دارد
که ارتفاع آن به ۱۰ متر می‌رسد، داخل و بیرون بنا با کاشی هفت‌رنگ معرق تزئین شده است.

حافظیه

آرامگاه خاندان قوام در سمت چپ رواق بیست ستون قرار دارد، آرامگاه این خاندان در اتاقی بزرگ قرار دارد.

در سمت راست حیاط شمالی، دیوار دارای ۱۴ طاق‌نما است که آرامگاه خاندان معدل نیز
در همین قسمت است که در سال ۱۳۸۶ به کوشش میراث فرهنگی با تخریب خانه‌ها و مقبره‌های اطراف این محدوده به‌صورت محوطه شرقی به آرامگاه افزوده شد.

حافظیه

شمسه / kojaro