سفر به گلوگاه شهر هزاران سال تاریخ و طبیعت بکرو زیبا

شهر گلوگاه در مازندران یک شهر بسیار زیبا و توریستی است که همه ساله گردشگران زیادی را روانه این شهر می کند. ما در ادامه مطلب از پرشین وی قصد داریم شما عزیزان را با شهر گلوگاه در مازندران یک شهر هزاران سال تاریخ و طبیعت بکرو زیبا آشنا کنیم. تا انتهای مطلب همراه ما باشید.

شهر گلوگاه در مازندران

گلوگاه را شهر گلاب می نامد و معتقدند «گلو» در نام این شهر اشاره به گلاب دارد.
این شهر در منطقه ای که در دوره اسلامی کبود جامه یا پنجاه هزار نامیده می شد، قرار گرفته و
در حقیقت جانشین شهر تاریخی نامیه است که بعد از تمیشه در این منطقه بزرگترین شهر قرن اول هجری بوده
است.

ظاهرا این شهر بعد از حمله مغول به ایران از بین رفته و مردم آن پراکنده شده اند.
آثار خرابه ها، سکه ها و ادوات دیگری که به دست آمده، قدمت این محل را به ۱۲۵۴ سال پیش
می رساند.

اکثر اهالی گلوگاه ترک زبان هستند.
آنها جزء ایل و طایفه عمرانلو اند و عمده کمی از اهالی این شهر هم به طایفه ای به نام
کلبادی ها و عده ای دیگر به طایفه گلو (Golo) می رسند.
به جز این ها بقیه اهالی گلوگاه مهاجرند و از جاهای دیگر به این منطقه آمده اند.

شهر گلوگاه در مازندران

تاریخ در گلوگاه

در شمال غربی گلوگاه تپه تاریخی گراودین، وجود جر یا خندق کلباد در شرق گلوگاه به فاصله تقریبی ۲ کیلومتر
اهمیت این محل را ثابت می کند و در جنوب آن بقایای جاده شاه عباسی قرار گرفته است که از
مسیر جنگل های سرسبز، چشمه ها، آبشارها و آبهای معدنی قابل توجه و دیدنی به کوه های شرشری محدود می
شود و از نظر تاریخی و باستان شناسی اهمیتی ویژه دارد.

طبق نوشته ملگونوف روسی در حدود سال ۱۷۸۰ میلادی آقامحمّدخان قاجار این ایل را از قراباغ و قراداغ (امروزه قره
باغ جزء جمهوری آذربایجان و قراداغ جزء آذربایجان خاوری در خاک ایران است) به اینجا کوچانیده اند.درباره وجه تسمیه گلوگاه
دو روایت وجود دارد.
اول این که کلمه گلوگاه در زبان فارسی به معنای جای استراتژیک و پر رفت و آمد است که کنترل
یافتن بر آن در فنون جنگی بسیار مهم است.
و دوم این که از دو کلمه گلو به معنای گلاب و گاه به معنای جایگاه و محل تشکیل شده
است

از نظر تاریخی هم سرنوشت ۲سلسله از سلسله های تاریخی ایران در این منطقه رقم خورده است.
اولی با شکست محمدحسن قاجار در سال ۱۱۷۱هجری قمری در نزدیکی گراودین تپه به دست کریم خان زند که بعد
از آن دولت مستقل زندیه تاسیس شد (در همین زمان خندق (جر) کلباد دور تا دور محدوده شهر احداث شد)
و دومی بعد از فوت کریم خان و اتحاد خاندان آقامحمدخان قاجار با یکدیگر که باعث شدبر سر تا سر
مازندران، گیلان، آذربایجان و قفقاز استیلا یابند و در همان موقع یعنی سال ۱۱۹۵هجری قمری توانستند ایل عمرانلو را از
قره باغ و قره داغ بکوچانند و در گلوگاه فعلی سکونت دهند تا از خندق کلباد و منطقه گلوگاه حفاظت
کنند و در هنگامه جنگ با سپاه زندیه موفق شوند در همین مکان آنان را شکست سختی دهند و به
اسارت بگیرند.

شهر گلوگاه در مازندران

شهر گلوگاه در مازندران

ایل عمرانلو به منظور سر حد داری و جلوگیری از تهاجم ترکمن ها به منطقه فعلی به امر آقامحمّد خان
قاجار آمده به طوری که سنگره های موجود در ساحل خلیج گرگان و نیز قلعه ای در شبه جزیره میانکاله
(سرتک میان قلعه) این ادعا را ثابت می کند.

جوانان این ایل در مواقع و مراحل مختلف حتی در پای رکاب آقامحمّد خان علیه دشمنان منطقه ای و کشوری
جنگیدند.
به همین جهت آقامحمّد خان قاجار اراضی فعلی و آب اوان را به طور رایگان به افراد این ایل هدیه
کرد و طبق فرمانی که از طرف فتحعلی شاه حکم شده طبق معمول سنواتی، کارگران دهات مجاور نهر، قریه اوان
را تعمیر و تحویل این عمرانلو دهند، زیرا در مقابل این کار سربازان ایل عمرانلو وظایف خود را در خدمت
به مرزداری و مملکت با آسوده خاطر انجام دهند.

بنابراین دست زندیه ابتدا از مازندران و سپس سراسر ایران کوتاه و سلسله زندیه منقرض شد و مقدمات تاسیس رسمی
سلسله قاجاریه در سال ۱۱۹۹هجری قمری در پای تپه گراودین فراهم آمد.

چرا گلوگاه؟

درباره وجه تسمیه گلوگاه دو روایت وجود دارد.
اول این که کلمه گلوگاه در زبان فارسی به معنای جای استراتژیک و پر رفت و آمد است که کنترل
یافتن بر آن در فنون جنگی بسیار مهم است.
و دوم این که از دو کلمه گلو به معنای گلاب و گاه به معنای جایگاه و محل تشکیل شده
است.
گلوگاه در منطقه ای که در دوره اسلامی کبود جامه نامیده می شد، واقع شده است و محل گلاب است.

شهر گلوگاه در مازندران

چطور برویم؟

گلوگاه در جنوب شرقی دریای مازندران و شمال رشته کوه البرز قرار دارد.
برای سفر به این منطقه باید به شرق استان مازندران و شهرستان بهشهر بروید که در واقع جایی در غرب
استان گلستان است.
این شهر در فاصله ۵کیلومتری از دریا واقع شده است.

کجا بگردیم؟

در سفر به گلوگاه یکی از مکان‌هایی که باید از آن دیدن کنید، توسکاچشمه است که در قسمت جنوبی این
شهر و در بین راه دامغان و دریای آرام گلوگاه قرار دارد.
دریای آرام گلوگاه در سمت شمال جاده سنگفرش شاه عباسی در جنوب گلوگاه است که از وسط جنگل عبور می
کند.

بیشتر بدانید از جاهای دیدنی گلوگاه

توسکا چشمه منطقه‌ای خوش آب و هوا در بالادست شهرستان گلوگاه و در استان مازندران است. وجود درختان انبوه توسکا و آب زلال و خنک چشمه این ناحیه را به توسکا چشمه معروف کرده است. منطقه زیبای توسکا چشمه به دلیل داشتن یخچال‌های طبیعی در فصول گرم سال هوای مطبوع و خنکی دارد. به همین دلیل این منطقه در تابستان میزبان مسافران زیادی است که بیشتر از استان‌های گلستان، خراسان شمالی و جنوبی و رضوی به این ناحیه سفر می‌کنند. توسکا چشمه در قسمت جنوبی شهرستان گلوگاه است و مابین مسیر دامغان و گلوگاه واقع شده است. در این منطقه جنگلی امکاناتی چون سرویس بهداشتی، آب آشامیدنی و پارکینگ وجود دارد. اگر اهل شب مانی در دل طبیعت و کمپ زدن هستید بد نیست سری به توسکا چشمه بزنید.

شهر گلوگاه در مازندران

جرکلباد (خندق تاریخی)

جر(خندق) کلباد گلوگاه یکی از جاهای دیدنی استان مازندران به شمار می رود. این خندق دیدنی به طول ۲۰ کیلومتر از دامنه کوه تا ساحل دریا کنده شده است. جرکلباد به دستور شاه عباس صفوی برای جلوگیری از نفوذ دشمن و غارت شهر اشرف حفر شده است. شهر اشرف( بهشهر امروزی) از پایتخت‌های شاه عباس در زمان صفویان بوده است. این خندق در میانه راه اشرف(شهر بهشهر) به استرآباد( گرگان امروزی) کنده شده است. جرکلباد(خندق کلباد) در فاصله ۱۵ کیلومتری غرب شهرستان بندر گز و در روستای کهنه کلباد، جنب قبرستان بهشت رضا(ع)، می‌باشد.

روستای نیالا

روستای زیبای نیالا در شهرستان گلوگاه و در استان مازندران واقع شده است. روستای نیالا در فاصله ۲۸ از گلوگاه است. گورستان باستانی نیالا در تاریخ ۲۶/۱۲/۱۳۸۶ به عنوان یکی از آثار ملی ایران ثبت شده است.

تبیان / جاده