جمعه, ۱۰ فروردین , ۱۴۰۳
درخواست تبلیغات

کاخ گلستان نگین کاخ‌های تهران

اشتراک:
معماری ایرانی گردشگری
کاخ گلستان یکی از زیباترین کاخ های ایران است که دارای تالار های فراوانی است در ادامه مطلب با این کاخ زیبا بیشتر آشنا خواهیم شد

کاخ گلستان یکی از موزه های زیبا و پر طرفدار در تهران است قدمت کاخ گلستان به دوره شاه طهماسب صفوی برمی‌گردد این کاخ به علت وجود در گل و گلستان نامش گلستان گذاشته شد این تالار آخرین‌بار در زمان ناصرالدین شاه شاهد تغییرات ظاهری شد ما در این مطلب از پرشین وی قصد داریم شما را با این کاخ زیبا بیشتر آشنا کنیم

کاخ گلستان

کاخ گلستان یکی از آثاری است که به تازگی در یونسکو به ثبت جهانی رسیده است.
این کاخ با تمام زیبایی‌های وصف‌ناپذیرش شاهد حکمرانی سلاطینی بوده که در کمال خودخواهی و با نگاهی از سر کوته‌فکری
به مردمی نجیب و صبور حکم رانده‌اند.اما شاید امروز باید قدردان این حضرات باشیم که برای آسایش دنیای خود بناهای فاخری به‌جا گذاشته‌اند که حاصل هنر
والای هنرمندان این ملک و خون دل صدها و صدها رعیت دلسوخته است.
کاخ گلستان یکی از یادگارهای تهران در روزگار حکمرانی سلسله پادشاهی قاجاریه است که به واسطه اتفاقات مهمی که در
آن رخ داده، از سایر کاخ‌های سلطنتی که در شهر تهران قرار دارد شناخته شده‌تر و نام آشناتر است.

ناصر نجمی در کتاب «طهران در عهد ناصری» می‌نویسد که وجه تسمیه کاخ گلستان به دلیل قرار گرفتن و محصور‌شدن
آن در باغ یا گلستانی بوده که پیرامون آن باغچه‌هایی قرار داشته و خیابان‌های دراز و مشجری که در کنار
آنها درختان چنار و سرو سر به آسمان کشیده بودند

قدمت این کاخ به زمان سلطنت شاه طهماسب اول
صفوی بازمی‌گردد و از چند کاخ و عمارت جداگانه تشکیل شده که مهم‌ترین آنها در زمان قاجاریه ساخته شده
و به عنوان محل سکونت شاهان قاجار مورد استفاده بوده است.

موزهموزه

کاخ گلستان مسکن پادشاهانی چون آغا محمد‌خان قاجار، فتحعلیشاه قاجار، ناصرالدین‌شاه قاجار و مظفرالدین شاه قاجار بوده و دیگر پادشاهان
قاجار و پهلوی بیشتر اوقات در سایر کاخ‌های واقع در تهران اقامت داشته‌اند.

این کاخ را با وجود کاخ‌های متعدد در آن می‌توان به دو بخش اندرونی و بیرونی تقسیم کرد که البته
اکنون فقط بخش بیرونی آن باقی مانده؛ چراکه به واسطه تنفری که رضا‌شاه پهلوی از پادشاهان قاجار داشت، به بهانه
از بین‌بردن مکانی که شاهان قاجار در آن به شهوترانی می‌پرداختند آنجا را خراب کرد و وزارت دارایی به جای
آن ساخته شد

بخش اندرونی کاخ گلستان

بخش اندرونی کاخ گلستان مکان زندگی همسران صیغه‌ای و دائم پادشاهان قاجار بوده که برخی مواقع تعداد
همسران یک پادشاه به بیش از ۴۰۰ نفر می‌رسید.
بخش اندرونی کاخ گلستان شامل حرمخانه و خوابگاه ناصری بوده که اکنون وزارت دارایی به جای آن قرار دارد.

ناصرالدین شاه قاجار در سال ۱۳۰۱ هجری قمری در سفر مشهد، به ابراهیم‌خان امین‌السلطان دستور داد تا عمارت قدیم اندرونی
را خراب کرده و تا زمان بازگشت وی عمارتی بزرگ و نو بنا سازد و حسب‌الامر، متعاقبا در اندک مدتی
طرح اندرونی توسط معماران زبده دربار کشیده و اجرا شد

موزهطراحی داخلی کاخ

ایوان تخت مرمر 

ایوان تخت مرمر از بناهای مربوط به دوران
سلطنت آغا محمدخان قاجار بوده و مراسم تاجگذاری وی نیز در این مکان برگزار شده است.
گفته می‌شود عمر بعضی قسمت‌های تخت مرمر که از بناهای دوره زندیه است از سایر قسمت‌های کاخ گلستان قدیمی‌تر است.

ایوان تخت مرمر محل جلوس فتحعلیشاه قاجار بوده و بیشتر فرمان‌های خویش را نیز از این مکان صادر کرده است.
او سال ۱۲۲۱ هجری قمری به سنگ‌تراشان معروف اصفهان دستور می‌دهد از سنگ مرمر زرد یزد تختی بسازند که همیشه
وسط ایوان باقی بماند.
این تخت از ۶۵ قطعه مرمر بزرگ و کوچک تشکیل شده و توسط میرزا بابای شیرازی نقاشباشی طراحی شده و
استاد محمد ابراهیم اصفهانی، سرپرستی حجاری آن را به عهده داشته است.

حوضخانه در کاخ گلستان

عمارت حوضخانه در طبقه همکف تالار عاج قرار دارد و از بناهای دوره ناصرالدین شاه قاجار محسوب می‌شود و
به اتاق تابستانی شهرت داشته که آب قنات شاهی پس از ورود به داخل آبنمای آن به حوض‌های حیاط کاخ
گلستان می‌رسیده است

کاخ گلستانطراحی داخلی کاخ

تالار عاج یا سفره‌خانه

این تالار آخرین‌بار در زمان ناصرالدین شاه شاهد تغییرات ظاهری شد و به محل
نگهداری هدایای پادشاهان خارجی اختصاص پیدا کرد و بعدها در دوازدهمین سال سلطنت رضاشاه پهلوی محل ضیافت مهمانان خارجی شد.
یک نقاشی آبرنگ که توسط محمودخان ملک‌الشعرا کشیده شده در کاخ گلستان وجود دارد که نمای خارجی تالار عاج یا
سفره‌خانه را قبل از بازسازی نشان می‌دهد.

تالار سلام در کاخ گلستان

این تالار در ضلع شمالی کاخ گلستان قرار دارد و به طور مستقیم زیر نظر ناصرالدین شاه قاجار بنا
شده است.
وی پس از نخستین سفر خود به اروپا که در سال ۱۲۹۰ هجری صورت گرفت، با دیدن موزه‌ها و گالری‌های
بزرگ در کشورهای غربی تصمیم گرفت موزه‌ای شبیه موزه‌های اروپا در ارگ شاهی بنا کند.
به همین دلیل نیز عمارت خروجی ارگ را خراب کرد و در سمت شمال غربی و در جوار تالار عاج،
بناهایی ساخت که کاخ گلستان جدید نام گرفت که تالار آیینه، سرسرا و اتاق موزه از جمله این بناها هستند
و توسط حاج ابوالحسن معمارباشی مشهور به صنیع‌الملک ساخته شده‌اند.

کاخ گلستاننمای بیرونی کاخ گلستان

این تالار در زمان سلطنت پهلوی به منظور تشریفات رسمی مورد استفاده قرار داشته و تاجگذاری محمدرضا شاه نیز در
این مکان برگزار شده است

تالار آیینه در کاخ گلستان

تالار آیینه جایگاهی وسیع و چهارگوش است که سقف و دیوارهای آن آیینه
و بلورکاری شده و شهرت عمده آن علاوه بر تزئینات آن، بیشتر به دلیل نقاشی معروف کمال‌الملک غفاری است که
سال ۱۳۰۹ هجری قمری از این تالار ترسیم کرده و اکنون نیز در کاخ گلستان در معرض نمایش قرار دارد.

همچنین تخت طاووس که به وسیله نادرشاه افشار به ایران آورده شده بوده نیز در این تالار قرار داشته که
پوشش خارجی آن از طلا بوده و سنگ‌های قیمتی زیادی روی آن کار شده بوده که برخی از زمردهای آن
حجم فوق‌العاده زیادی داشته‌اند.
در بالای پشتی این تخت، خورشیدی از برلیان و در کنار آن نیز دو طاووس از برلیان خودنمایی می‌کرده و
بعدها به موزه جواهرات انتقال پیدا می‌کند

شمس‌العماره در کاخ گلستان

این بنا پس از نخستین سفر ناصرالدین شاه قاجار به فرنگ،
با معماری ایرانی و اسلوب فرنگی با محاسبه زیرزمین آن در هفت طبقه ساخته شده و نام دیگر آن نیز
عمارت خورشید است.
ساخت این بنا سال ۱۲۸۲ هجری قمری به دستور ناصرالدین شاه قاجار آغاز شده و طراحی آن به همت دوستعلی‌خان
معیرالممالک صورت گرفته و معمار آن نیز استاد علی محمد کاشی بوده که سال ۱۲۸۴ هجری قمری به پایان رسیده
است.

کاخ گلستانموزه گلستان

خلوت کریم‌خانی در کاخ گلستان

خلوت کریم‌خانی یا جلوخان سال ۱۱۷۳ هجری قمری احداث شده است.
در گوشه شمال غربی محوطه کاخ گلستان و دیوار به دیوار تالار سلام، به صورت یک ایوان سه‌دهنه سرپوشیده وجود
دارد و همان‌گونه که از نام آن مشخص است مربوط به دوران سلطنت کریم‌خان زند می‌شود

این بنا بخشی
از اندرون خانه کریم‌خان زند به شمار می‌رفته و در وسط آن نیز حوضی کوچک وجود داشته که آب قنات
شاهی از آبنمای آن بیرون می‌آمده و در باغ جاری می‌شده است.

در این محل نیز یک تخت مرمر قرار دارد که بسیار کوچک‌تر و ساده‌تر از تخت مرمر اصلی است.
خلوت کریم‌خانی یا جلوخان، راه عبور از اندرون و باغ گلستان به دیوانخانه و تالار تخت مرمر بوده، ولی در
زمان ناصرالدین شاه که بنای جدید تالار سلام ساخته می‌شود، قسمت اعظم آن تخریب شده و به سبب تغییر وضع
ساختمان‌ها، این معبر مسدود می‌شود.

این مکان بخشی از کاخ گلستان است که ناصرالدین شاه علاقه زیادی به آن داشته و اغلب اوقات در آنجا
خلوت می‌کرده و به قلیان کشیدن می‌پرداخته است

موزهکاخ گلستان

موزه مخصوص در کاخ گلستان

این عمارت در ضلع شمالی کاخ گلستان و در طبقه
زیرین تالار سلام قرار دارد که در حقیقت بخشی از زیرزمین نخستین موزه ایران محسوب می‌شود که توسط محمد ابراهیم‌خان
معمار باشی ساخته شده است.
این مکان از زمان سلطنت ناصرالدین‌شاه قاجار تا پایان این سلسله به نگهداری و انبار چینی‌آلات و نقره‌هایی اختصاص داشت
که سلاطین کشورهای اروپایی به ایشان هدیه داده بودند.

این مکان در زمان محمدرضا شاه پهلوی به موزه مخصوص تبدیل شد و کلیه هدایای پادشاهان اروپایی به این محل
انتقال پیدا کرد.
از دیگر اشیای قیمتی که در این موزه وجود دارد می‌توان به زره شاه اسماعیل صفوی، تیر و کمان نادرشاه
افشار، ساعدبند و مهر فتحعلیشاه قاجار، تاج آغامحمد‌خان قاجار و…
اشاره کرد

بیشتر بخوانید از تاریخچه کاخ گلستان

گر چه تاریخچه کاخ گلستان به زمان شاه عباس صفوی( ۹۸۸ ه.ق ) بر می گردد و بخشی
از سفرنامه پیترو دلاواله(در سال ۱۰۲۸ ه.ق که شهر تهران را با چنارستانی که قصر سلطنتی
را احاطه کرده بوده، توصیف نموده است/ سر آغازی بر ارگ سلطنتی) خود موید این نکته است،
و در سلسله های بعد کم یا بیش نیز مورد توجه واقع شده تا اینکه در عهد کریمخان زند
ما بین سالهای ۱۱۷۳ تا ۱۱۸۰ ه.ق نیز این مجموعه با ساخت دیوانخانه ای دچار تغییرات
اساسی گردیده، ولی اهمیت واقعی ارگ را می توان به دوران آقا محمدخان قاجار نسبت داد.

وی در اواخر دوران زندیه و پس از مرگ کریمخان( ۱۱۹۳ ه.ق ) از بحران داخلی ایران استفاده
نموده، ایلات قاجار را از دشت گرگان که مرکز سکونت آنان بود به دامنه های جنوبی البرز
یعنی ولایات تهران و دامغان سوق داد و سعی کرد که بتدریج راه خود را به طرف فارس
یعنی مرکز حکومت و قدرت زندیه باز کند.

این حرکت آغامحمد خان به اهمیت ارگ سلطنتی بیش از پیش افزوده و در عهد فتحعلی
شاه قاجار هم به خاطر تاجگذاری وی در این شهر( ۲۴ ربیع الاول ۱۲۱۲ ه.ق / ۱۷۹۷ میلادی
در آستانه قرن ۱۹ و همزمان با ناپلئون ) و هم بواسطه خیالات شکو همند این پادشاه کاخ
گلستان توسعه بیشتر و آراستگی بهتری را تجربه کرد. در عهد ناصرالدین شاه قاجار
( تاجگذاری جمعه ۲۱ ذی القعده ۱۲۶۴ ه.ق / کاخ گلستان ) کاخ گلستان بواسطه مدت
حکومت وی ( قریب به ۴۹ سال ) و دیدار او بعنوان اولین پادشاه ایران از اروپا در سه
سفر خود به سال های ۱۲۹۰ ، ۱۲۹۵ و ۱۳۰۶ ه.ق دستخوش تغییرات اساسی و متاثر از اروپا گردید.

تبیان

گردآوری:
برچسب ها:
اخبار مرتبط:
فیلم پرشین وی
آرون گروپ
آرون گروپس