هشدار , ماهیهای عید را در طبیعت رها نکنید!
یک محقق گونههای غیربومی آبزی با بیان اینکه ماهیهای عید اعم از ماهی قرمز و ماهی فایتر
به نوعی ماهی غیربومی هستند، گفت: بهتر است ماهیهای زینتی تا زمانی که زنده هستند در اسارت نگهداری شوند و رهاسازی نشوند.
رهاسازی ماهیهای عید در رودخانه
میلاد خسروی با اشاره به اینکه خرید ماهی قرمز و گذاشتن آن سرسفره هفتسین
از آداب و رسوم قدیمی و باستانی ما نیست، اظهار کرد: اگر خانوادهها علاقه دارند که ماهی قرمز بخرند
و از آن در سفره هفتسین استفاده کنند به هیچ وجه پس از ایام نوروز آن را در آبهای طبیعی،
روخانهها و دریاچههای مصنوعی رها نکنند چرا که این آبها در نهایت به سیستم آبهای طبیعی کشور راه پیدا میکند.
این محقق گونه های غیربومی آبزی با بیان اینکه متاسفانه مدیریتی بر رهاسازی ماهیهای عید
در آبهای طبیعی وجود ندارد، تصریح کرد: اگر مردم قصد دارند که از ماهیهای عید در منازل خود نگهداری کنند باید آبی را که برای ماهی استفاده میکنند از نظر اکسیژن کیفیت مناسبی داشته باشد و آب داخل تنگ را بهطور مرتب عوض کنند. محفظه نگهداری ماهیهای عید نیز باید به اندازه کافی بزرگ باشد.
خسروی با تاکید بر اینکه گونههای دیگر ماهی زینتی مانند فایتر که برای ایام نوروز
به فروش میرسد نیز گونهای مهاجم است، گفت: این نوع ماهی از نظر اکسیژن ماهی مقاومی است و از نظر دمایی نیز عرضهای جغرافیایی جنوبی آبهای کشور شرایط مطلوبتری برای رشد این گونه از ماهی دارد، در نتیجه رهاسازی آن میتواند خطرناک باشد.
این محقق گونههای غیربومی آبزی در پایان تاکید کرد: ماهیهایی که به عنوان ماهی زینتی در کشور فروخته میشود، ماهی بومی کشور ما نیستند. حتی اگر بومی کشور هم باشند در هر منطقهای از کشور نمیتوانیم این نوع ماهیهای زینتی را رها کنیم چنانچه گونهای غیربومی به اکوسیستم وارد شود و بتواند در آن اکوسیستم پایدار شود و تولید مثل کند به یک گونه مهاجم تبدیل میشود.
بیشتر بدانید: هشدار درباره رهاسازی ماهی قرمز در طبیعت
ماهیهای قرمز سالهای طولانی است که مهمان سفره هفت سین ما هستند، موجودات کوچک و زیبایی که نگهداری از آنها در خانههای امروزی ما کار سادهای است. اما همین مهمانان قرمز و زیبای سفره هفت سین، یکی از دشمنان محیط زیست و آّبزیان بومی کشور هستند و میتوانند صدمات جبرانناپذیری داشته باشند.
میلاد خسروی، کارشناس ارشد بیوسیستماتیک جانوری ضمن تاکید بر اینکه نباید ماهیهای قرمز را در محیط طبیعی رها کرد درباره چگونگی ورود آن به کشور و فرهنگ نوروز توضیحاتی ارائه داده است.
ماهیهای عید
خسروی با اشاره به اینکه ماهی قرمز گونهای غیربومی است، گفت:
گونه غیربومی به گونهای گفته میشود که به صورت عمدی و یا تصادفی
به دلیل فعالیتهای انسانی به خارج از محدوده پراکندگی طبیعی خود معرفی (وارد) میشود
و در صورتی که این گونهها بتوانند خود را با شرایط جدید محیطی که در آن وارد شدهاند سازگار کنند تولیدمثل کرده و جمعیتهای پایداری را تشکیل میدهند. در نتیجه در محیط جدید مستقر شده و اگر اثراث منفی بر محیطهای وارد شده داشته باشند تبدیل به گونه مهاجم میشوند. گونههای مهاجم میتوانند طیف وسیعی از پیامدهای بومشناختی، تکاملی، اقتصادی و اجتماعی را به بار آورند.
وی درباره چگونگی ورود ماهی قرمز به کشور و تبدیل شدن آن به عنوان نمادی از سال نو،
بیان کرد: در مورد نحوه ورود این ماهی به کشور و فرهنگ ما اطلاعات مستندی وجود ندارد،
اما برخی رسانههای خبری اعلام کردهاند که ورود ماهی قرمز در پی ورود چای در حدود ۸۰ سال
پیش اتفاق افتاده است. این ماهی توسط تجار با توجه به ارزش زینتی در قرن ۱۶ میلادی به اروپا نیز معرفی شده است و در زمره اولین حیوانات خانگی قرار دارد.
خسروی افزود: ماهی قرمز نماد عید در میان چینیها نیز هست و در هنگام عید مردم
چین این ماهی را در طبیعت رهاسازی میکنند. اما باید توجه داشت که کشور چین
(غالباً بخشهای جنوبی این کشور) منطقه بومی پراکنش این ماهی است. بنابراین
رهاسازی این ماهی در مناطق بومی چندان مشکلساز نخواهد بود؛ اما متاسفانه در ایران چند سالی است
شاهد هستیم که به مردم توصیه میشود (البته اغلب در رسانههای غیررسمی)
که ماهی قرمز را در طبیعت رهاسازی کنند. این توصیه اصلا درست و علمی نیست؛
چراکه این ماهی میتواند در اکوسیستمهای وارد شده بسیار مشکلساز باشد.
نگهداری ماهی قرمز در منازل
این کارشناس ارشد بیوسیستماتیک جانوری ادامه داد: پس با توجه به این که این ماهی بومی
کشور ما نبوده است، بدون شک در فرهنگ باستانی ما جایی نداشته است؛ اما در مورد اینکه چطور
این ماهی به فرهنگ کشور ما راه پیدا کرده است، میتوان گفت که شاید این ماهی را با توجه به داشتن
پتانسیل زینتی به نوعی وارد فرهنگ ما کردهاند که از سوی جامعه برای خرید آن ایجاد نیاز کرده باشند.
پس حذف این ماهی از سفره هفت سین نمیتواند لطمهای به فرهنگ کشور ما وارد کند
و علاوه بر این با این کار دیگر دلیلی برای نگرانی در مورد نگهداری ماهی قرمز در منازل وجود نخواهد داشت.
همچنین نگهداری ماهی قرمز در اسارت در شرایط نامناسب (تنگهای بلورین) هم از لحاظ حقوق حیوانات امر صحیحی نیست.
وی درباره آثار زیست محیطی ماهی قرمز در کشور نیز گفت: متأسفانه با توجه به گستره معرفی وسیع
این گونه در دنیا، مطالعات درباره پیامدهای بومشناختی و محیط زیستی آن بسیار کم بوده است،
اما آثاری چون افزایش آلودگی و تیرگی آب به دلیل تغذیه از گیاهان و مواد آلی موجود در بست
ر و از بین بردن گیاهان آبزی که برای ماهیان بومی دیگر به عنوان آشیانه و محل تخمریزی استفاده میشود.
رقابت تغذیهای و رقابت برای فضا با سایر گونههای بومی، کمک به رشد بیرویه جلبک از طریق تسهیل رشد
جلبکهای تکسلولی تغذیه شده درون دستگاه گوارش این گونه، هدر دادن اسپرم کپورماهیان بومی،
تولید مثل و تشکیل افراد هیبرید با برخی گونههای دیگر از کپورماهیان و از بین بردن
تمامیت ژنتیکی آنها، کاهش رفتار تولید مثلی برخی دوزیستان بومی در حضور این گونه و انتقال بیماری به ماهیان دیگر از جمله آثار مخرب زیست محیطی این گونه است.
ایسنا و همشهری آنلاین