آشنایی با خواص فیزیکی الیاف پنبه
خواص فیزیکی الیاف پنبه
خواص فیزیکی الیاف پنبه , در حال حاضر در کنار سایر الیاف مصنوعی حدود ۴۵ تا ۵۰ درصد
بازار نساجی جهان به کالاهای پنبه ای اختصاص دارد.
در ایران نیز دو نوع پنبه کشت میشود:
۱- نژادهای بومی و آسیایی که ارتفاع بوته آن به ۶/۱-۱ متر
می رسد و غوزه آن گرد و کوچک و طول الیاف آن ۲۰- ۱۸ میلیمتر است.
این نژاد در مازندران و گرگان ، خراسان ، کرمان و اصفهان و یزد کشت میشود .
۲- نژاد مرغوب آپلند که از افریقا و روسیه به ایران آورده شده و در خراسان و کرمان و فارس کشت میشود.
پنبه به صورت بوته است و در مناطق گرم و مرطوب می روید .
حدود ۷- ۶ ماه این گیاه نیاز به هوای گرم و مرطوب دارد .
محلی که پنبه در آن کشت میشود اثر زیادی بر خواص ظاهری آن دارد به عنوان مثال پنبه
مصری بسیار شفاف است و رنگ آن کرم روشن تا قهوه ای است در حالی که پنبه هندی الیافی کوتاهتر
دارد و رنگ آن خاکستری یا قهوه ای است.
خواص فیزیکی الیاف پنبه رنگ گل پنبه بسته به بذر آن سفید ، زرد یا صورتی است.
نیمی از این گل ها پس از مدتی به غوزه تبدیل میشود .
هر غوزه ۳۰ تا ۴۰ تخم قهوه ای رنگ دارد که در اطراف آن ها کرک الیاف قرار دارد .
وزن کرک ها یک سوم وزن غوزه است و پس از حدود ۴۵ تا ۶۰ روز غوزه باز میشود و
پنبه از آن خارج میشود .
در این حال موقع چیدن پنبه فرا می رسد .
از آنجایی که رسیدن کلیه غوزه ها همزمان نیست چندین بار برداشت صورت می گیرد .
عملیات برداشت یا ماشینی یا دستی صورت می گیرد .
قبل از برداشت گیاه پنبه را با کلرات منیزیم سم پاشی میکنند و برگ های آن خشک شده و می
افتد .
الیاف پس از برداشت و جداسازی عدل بندی شده به جهت تهیه نخ به کارخانجات ریسندگی ارسال میشود .
تخمهای جدا شده نیز به کارخانجات روغن کشی فرستاده میشود .
خواص الیاف گیاهی پنبه
سطح خارجی پنبه زبر است و در زیر میکروسکوپ تابدار به نظر می رسد .
مقطع عرضی پنبه رسیده لوبیایی شکل است و مقطع عرضی پنبه نارس یو شکل است .
مقطع عرضی پنبه از سه قسمت تشکیل شده است : الف) پوسته خارجی ب) لایه میانی ( بدنه اصلی لیف
پنبه و جنس سلولزی دارد .
) ج) لومن (کانال مرکزی) کمی سخت تر و جهت تغذیه لیف است .
خواص فیزیکی الیاف پنبه علت تابدار بودن پنبه رسیده خشک شدن لومن و فرو رفتن دیواره آن است که سبب
تابدار شدن لیف میشود.
مرغوبیت الیاف پنبه به طول آن بستگی دارد .
الیاف بلندتر دارای استحکام و یکنواختی بیشتر هستند و در فرایند ریسندگی نقش اساسی دارند .
الف) الیاف کوتاه ۲- ۱ سانتیمتر ب) الیاف متوسط ۴- ۲ سانتیمتر ج) الیاف بلند ۶- ۴ سانتیمتر قطر پنبه
نیز بسته به طول آن دارد .
الیاف که دارای طول بلندتری هستند ظریف تر میباشند .
درجه رسیدگی پنبه نیز در ظرافت آن مؤثر است .
قطر پنبه حدود یک چهل و پنجم تا یک بیست و پنجم میلی متر متغیر است .
از نظر رنگ پنبه مرغوب سفید یا کرم است اما پنبه هایی با رنگ های زرد و قهوه ای نیز یافت میشود .
الیاف هرگاه در مناطق خشک رشد کنند سفید میشوند ولی در صورتی که باران بخورد تقریباً خاکستری یا آبی میشوند
.
یخبندان و سرما نیز سبب زردی الیاف پنبه میشود .
استحکام الیاف پنبه : الیاف پنبه از استحکام خوبی برخوردارند و در حالت مرطوب نیز ۳۰- ۲۰ % این مقدار
افزایش می یابد .
البته استحکام یک نخ تهیه شده از الیاف پنبه به ظرافت و طول الیاف نیز بستگی دارد.
هرچه الیاف بلندتر باشد تعداد پیچیدگی در الیاف بیشتر است و باعث میشود که در ریسندگی الیاف بهتر با هم
درگیر شوند و بهتر تاب بخورند .
خاصیت ارتجاعی الیاف پنبه : خاصیت ارتجاعی پنبه خوب نیست و سریع به حالت اولیه خود باز نمی گردد از
این رو چروک پذیری کالای پنبه ای زیاد است .
خواص فیزیکی الیاف پنبه فرش ایرانی