عملیات پس از اتمام بافت قالی

بافت قالی

پس از اینکه قالی تمام شد آن را از دستگاه جدا کرده و روی زمین پهن می‌کنند.
پس از جارو زدن و گرفتن کرک‌ها و نح‌های اضافی برای جلوگیری از در آمدن و شل شدن٬ پودهای گلیم بافی سر چله‌های قالی را در بالا و پایین ۳ به ۳ یا بیشتر مانند گیس باف می‌بافند
تا تمامی سر چله‌ها به هم گره خورده و محکم شوند.
سپس چنانچه نحوه قیچی کردن رج‌های بافته شده در قالی در حین بافت یکنواخت و خوب نباشد و به اصطلاح
بره بره باشد و یا اینکه در موقع بافت اصلا قیچی نشده باشد (پرداخت نشده باشد)، آن را به کارگاه
تراش قالی (پرداخت کنی) جهت یکدست کردن ارتفاع پرزهای قالی و پرداخت آن تحویل می‌دهند.

قالی بافی

در این کارگاه ابتدا به جهت سهولت در تراش قالی و همچنین تجسم بهتر نقش‌های قالی پرزهای آن را
با اره‌های مخصوصی شانه زده و الیاف اضافی را بیرون می‌کشند.
سپس با دستگاه تراش عمل پراخت کردن را با توجه به رجشمار آن و طول و مقدار پرزی که لازم
دارند، انجام می‌دهند و سطح قالی را یکنواخت می‌کنند.
ناگفته نماند هرچه رجشمار قالی بالاتر باشد، قالی ظریفتر و طول پرز آن کمتر سطح خواهد بود.

سر راست کردن قالی

چنانچه قالی سره یا کجی یا تو رفتگی داشته باشد برای از بین بردن این معایب و یا قسمتی از
آن٬ قالی را به کارگاه سر راست کنی یا کارگاه اصلاح قالی تحویل می‌دهند.
چنانچه سره یا کجی زیاد داشته باشد رفع تمامی آن مقدور نیست و بستگی به مقدار سره و یا کجی
دارد.
در این کارگاه که معمولا کف آن با تخته‌های بهم پیوسته مفروش شد ٬ ابتدا طول و عرض واقعی قالی
را (بدون سره یا کجی داشتن) اندازه گرفته و به وسیله ۴ عدد میخ و مقدار نخ لازم طول و
عرض قالی را روی تخته‌های کف کارگاه گونیا کرده به صورت قاب مشخص می‌کنند.
سپس قالی را در این قاب از پشت پهن می‌کنند و با آب ولرم سرتاسر قالی را کمی مرطوب می‌کنند.
این قاب تمامی سره و فرو رفتگی‌های قالی را مشخص کرده و بوسیله میخ‌های کوچکی از چند طرف قالی را
به تخته‌های کف مهار می‌کنند و با دستگاه مخصوص کم کم و به طوری که قالی پاره نشود، مرحله به
مرحله قسمت تو رفتگی را بیرون کشیده به فاصله ۵ سانتیمتر به ۵ سانتیمتر کناره قالی را روی تخته کف
میخ می‌کنند.

سر راست کردن قالی

پس از اینکه تمام کجی‌های فرش در حد ممکن به طریق فوق (که یکی از طرق مختلف است) رفع شد،
قالی را در حالت میخ زده (دارکشی شده) برای مدت ۴۸ ساعت رها می‌کنند تا خوب خشک شود.
سپس میخ‌ها را درآورده و قالی را به صورت لوله‌ای تا می‌کنند و تا زمانی که حمل آن لازم نباشد
به همین صورت نگه می‌دارند.
هر چه قدر قالی‌ها ظریفتر و رجشمار آن بیشتر باشد امکان سر راست کردن آنها کمتر و مشکلتر است.
ضمنا تمام میخ‌هایی که در مرحله سر راست کنی به کار گرفته می‌شوند، برای اینکه در پشت قالی جای زنگ
زدگی پیدا نکند٬ باید ضد رنگ یا گالوانیزه باشد.
قبل از عملیات سر راست کردن قالی (دارکشی)٬ چنانچه قالی گرد و غبار زیاد داشته باشد و یا در مرحله
بافت کثیف شده باشد باید آن را به نحوی غبارگیری و شستشو کرد و پس از آن عملیات دارکشی را
انجام داد٬ چون هر اندازه هم که سره و کجی قالی گرفته شود پس از شستشو دوباره به صورت اولیه
خود برمی‌گردد.

هزار بوم