طراحی نقشه فرش چگونه انجام می شود؟
باید بدانید که طراحی نقشه فرش هم اصول خودش را دارد و در زیبایی کار بسیار تاثیر دارد.چگونگی طراحی نقشه فرش , رنگ آمیزی آن و نحوه پرداختن آن از عوامل موثر در بوجود آمدن یک فرش زیبا هستد . کسی که نقشه فرش را طراحی می کند باید با اصول آن به طور کامل آگاهی داشته باشد . برای آگاهی بیشتر در این زمینه با پرشین وی همراه باشید.
آشنایی با نحوه طراحی نقشه فرش
از روزگاران گذشته تا کنون، فرش ایرانی آیینه تمام نمایی فرهنگ و هنر اصیل ایران بوده است این هنر و صنعت ,
با همه زیبائیها و ظرافت طرح، بافت و رنگ، آنچنان در عرصه جهانی شناخته شده دارای اعتبار است ,
که هم به عنوان سمبل هنر ایران شناخته شده و هم اولین کالای صادراتی غیر نفتی کشور به شمار میرود.
برای حفظ این موقعیت و ارتقاء آن باید دستاندرکاران تولید فرش به موارد اساسی تولید توجه نمایند.
میدانیم که مهمترین عوامل تولید فرش عبارتند از:
طراح، نقشه کش، بافنده و پرداختکار است که باید همگی در یک تلاش با هدف و با برنامه و با یک مدیریت قوی ,
کار تولید فرش را انجام دهند از جمله مهمترین مراحل تولید فرش که جنبه زیر بنایی دارد مرحله نقشه کشی است.
زیرا اغلب بافندهها، هنر خلاقیت خود را با استفاده از نقشههای اصیل، زیبا و بدون عیب به نمایش میگذارند.
اگر نقاش اصول نقشه کشی را به طور صحیح برروی طرح اولیه خوب پیاده کند ,
چنانچه طرح نقشه نیز ایرادهایی داشته باشد با تلاش و هنر نمایی نقاش، آن ایرادها به چشم نخواهد آمد.
البته عکس این کار نیز صادق است. یک نقاش باید به کارش تسلط و مهارت کافی داشته و بروی طرح های اصیل کار کند.
او باید به طرح فرش مکان بافت و سنتهای رایج منطقه و … آشنایی و شناخت و دقت کافی داشته باشد.
در حقیقت دانش کافی داشته باشد.
اصول طراحی نقشه فرش
اهمیت رنگ آمیزی در فرش
یکی از اساسی ترین و مهمترین رشتههای رایج در کار تولید فرش، رنگآمیزی و نقطه چینی فرش است.
یک نقاش فرش که در امر رنگ زنی و کار پخش رنگ فعالیت می کند ,
نه تنها باید با کل ریزه کاریهای موجود در این رشته آشنا باشد.
بلکه در خصوص شناخت رنگها و هماهنگی رنگها ( هارمونی رنگ) و کنتراست رنگ (تضاد) و ویژگیهای موجود ,
در رابطه بین رنگها مانند رنگهای مکمل، رنگهای سرد، رنگهای گرم و غیره اطلاعات کافی و لازم داشته باشد.
نقاش فرش، طرح آماده شده توسط طراح را برروی کاغذهای شطرنجی که دارای رجشمار مطابق با رجشمارهای طرح اصلی است پیاده میکند.
او با استفاده از رنگهای مخصوص و آماده و با بکار گیری تجربه و ذوق و سلیقه هنری و کارایی خویش ,
به رنگ زدن گلها و نقشهها پرداخته و در پایان کار نقطه چینی را انجام میدهد.
اگر در انتخاب و پخش رنگها بیدقتی و سهل انگاری شود و یا نقاش در این زمینه تجربه کافی نداشته باشد,
رنگهای بکار رفته در فرش از تطابق و هماهنگی برخوردار نخواهد بود.
همچنین اگر کار نقطه چینی با اصول لازم انجام نشود کل مسائل فوق دست به دست هم داده ,
و در نتیجه فرش بافته شده فرش مطلوب و خوبی نخواهد بود.
همچنین شایسته است که نقاش با بافت فرش نیز آشنا بوده تجربههایی داشته باشد .
اهمیت رنگآمیزی نقشه فرش
رنگآمیزی نقشه فرش در اقتصاد و بازرگانی و پیشبرد تولید فرش نقش بسزایی دارد و از دو جنبه دارای اهمیت است.
۱- بعد هنری ۲- بعد صنعتی و بازرگانی.
د راین میان آنچه که اهمیت دارد بعد هنری فرش است که آن هم عمدتاً به نقشه و رنگآمیزی مربوط میشود.
نقشه فرش به مجموعهای از طرح، رنگ و نقطه گذاری گفته میشود که با استفاده از آن فرش با دقت بافته میشود,
در تولید یک فرش کلیه ویژگیهای بافت رنگآمیزی، محاسبات دارد و مقدار مواد اولیه بر اساس نقشه فرش,
محاسبه و پیریزی میشود مسأله رنگآمیزی و نقطه نیز از ارکان نقشه کشی فرش است.
پسند اولیه مردم در خرید فرش، همواره بر اساس نقشه و رنگ صورت میگیرد. یک فرش خوب،
علاوه بر کیفیت بافت باید از یک نقش زیبا، متناسب و هماهنگ برخوردار باشد.
چند نکته مهم:
در هنگام رنگ کردن گلهای نقشه که به آن اصطلاحاً پخش رنگ میگویند، باید به نکات زیر توجه شود:
۱-عدم استفاده از رنگ زمینه برای رنگ نمودن و نقطه کردن گلهای خارج(منظور از گلهای خارج بیرون گل ,
میباشد که با زمینه تداخل مییابد).۲-رعایت نمودن تقسیمبندی رنگها در سطح نقشه,
تا کار به صورت یکدست و کامل درآید.
۳-ابتدا گلهای اصلی و سپس گلهای دیگر نقشه رنگ زده شود. شایان ذکر است که حتی انتخاب رنگ ,
گلهای اصلی نیز باید قبل از گلهای دیگر صورت بگیرد.
نحوه انتخاب رنگ گل برای فرش
۴-در انتخاب رنگ به طور کلی و نیز در هنگام انتخاب رنگ برای گل یا نقشهای دیگر و گذاشتن رنگها در کنار هم ,
و همچنین انتخاب رنگ برای نقطهها باید دقت کافی به عمل آید.
۵-به علت مختلف بودن رنگ زمینه فرشها(سرمهای، کرم، مسی و…) انتخاب رنگ گلها و نقشها باید بر اساس ,
رعایت رنگ زمینه صورت بگیرد.
۶-اگر نقشه فرش دارای طرح پرگل و شلوغی است، باید دقت نمود که ترکیب و تقسیم بندی ذهنی گلها ,
قبل از رنگ کردن صورت پذیرد. بدین ترتیب که در تعدادی از گلها باید از رنگهای محو استفاده شود,
تا گلها محکمتر به چشم آیند و در تعدادی دیگر از گلها، نیز میتوان از رنگهای مجاز دیگر استفاده نمود.
همچنان که قبلاً توضیح داده شد، نباید رنگهای سرد یا رنگهای گرم را در گوشهای از نقشه متمرکز کرد.
باید با اتخاذ تدابیری این رنگها را در سراسر نقشه پخش کرده و با استفاده از خواص کنتراست رنگها،
آنها را در کنار هم قرار داد.
بیشتر بدانید کدام طرح فرش را انتخاب کنیم؟
بیشتر ما وقتی به فرش دستباف فکر میکنیم، فوراً یاد یک قالی با زمینه لاکی – قرمز میافتیم که یک گل بزرگ ,
در وسط دارد که نامش «ترنج» است و ۴ لچک (۳ گوش) در چهارگوشه قالی و اطراف آن ترنج ,
هم پر از گل و برگ و اسلیمی است.
اصیل ترین طرح فرش ایرانی
خیلیها این طرح را تکراری میدانند (البته همین طرح لچک و ترنج که برای ما تکراری است ,
یکی از اصیلترین طرحهای فرش ایران است که در بازارهای جهانی کلی طرفدار دارد) ولی خب طرح قالی ایرانی,
فقط لچک ترنج – آنهم با زمینه لاکی – نیست؛
طرحهای زیاد دیگری هم داریم که بعضیهایشان درحال فراموششدن هستند.
اگر یک قالی ریزبافت و هنری میخواهید که کف خانهتان را مثل یک باغ گل در فصل اردیبهشت تزئین کند،
میتوانید قالی لچک و ترنج یا «شکارگاه» تبریز، قم و اصفهان را انتخاب کنید,
یا «ریزماهی» خوی و «هزاره هریس» مرند.
اگردنبال قالیهایی با نقوش روستایی و ایلیاتی هستید، میتوانید طرحهای «انسان و حیوان»، «گل و مرغ»،
«درختی» «درخت و انسان» و «پای شتر» استانهای فارس، خراسان شمالی،
کردستان و گلستان را انتخاب کنید.
اگر میخواهید خانهتان با فرشهای ساده تزئین شود و فضای آرامشبخشی را در خانه بهوجود بیاورید,
بروید سراغ قالیهای کویری کرمان و اردکان.
زمینه این قالیها مثل طبیعت کویر به رنگهای شتری، خاکستری و کرم است.
طرحهای «کف ساده» قالیای که زمینه اطراف لچک و ترنج آن خالی از هر نوع نقشی است)، «محرمات»،
«راه راه» و «قاب قرآنی» از همین نوع هستند.
طراحی مدرن فرش
اگر دنبال طرحهای مدرنی هستید که به مبل اسپرتتان بیاید، یکی از طرحهای هندسی «خشتی»،
«قابقابی»، «میناخانی»، «بته جقه» اصفهان، کاشان یا اراک را انتخاب کنید.
همچنین میتوانید طرحهای ریزماهی، محرابی و لچک ترنج استانهای همدان، کاشان و زنجان را انتخاب کنید ,
که از پشم کلفت بافته میشود و همان فرش خرسک است.
بازار الکترونیک فرش مشهد , ایران کارپت