ماجرای بستن تنگه هرمز و واکنش رسانه های خارجی به آن
تنگه هرمز یک راه ارتباطی بین المللی است که نقطه قوت ایران در برابر تهدیدهای آمریکا است و به تازگی طی اخبار اعلام شده ایران تهدید کرده که تنگه هرمز را خواهد بست و نمی گذارد نفت انتقال پیدا کند. با بستن تنگه هرمز در حدود ۲۰درصد نفت صادر شده به جهان مصادره می شود و صادر نخواهد شد. جزئیات این ماجرا را در ادامه با هم می خوانیم
بستن تنگه هرمز
بیبیسی: «آمریکا و متحدان امریکا درمنطقه معتقدند که ایران می تواند تنگه هرمز را ببندد و جلوی صادرات ۲۰% از نفت جهان را بگیرد…»
پس از تهدید نفتی حسن روحانی، رئیس جمهوری ایران و حمایت فرماندهان سپاه پاسداران از آن، بسیاری از رسانههای خارجی وتحلیگران بین المللی، این اظهار نظر روحانی را نوعی تهدید به بستن تنگه هرمز توسط ایران در صورت اعمال تحریمهای نفتی آمریکا تلقی کردهاند و به ارزیابی توان ایران در عملیاتی کردن این تهدید پرداختند.
در همین رابطه سایت شبکه بی بی سی فارسی در گزارشی با اشاره به اذعان کشورهای و عربی-غربی به توان ایران برای بستن تنگه هرمز نوشت: «آمریکا و متحدان امریکا درمنطقه معتقدند که ایران می تواند تنگه هرمز را ببندد و جلوی صادرات ۲۰% از نفت جهان را بگیرد؛ درنتیجه مثل روزهای پایانی جنگ ایران و عراق، دولت امریکا قصد دارد با اقدام نظامی جلوی این کار را بگیرد.»
بی بی سی افزود: «مسئله مهم “تبعات بستن تنگه هرمز توسط ایران است”، چرا که از یک سو انتخابات میان دوره ای کنگره امریکا نزدیک است و جمهوری خواهان قصد دارند تا اعلام کنند در دوره ریاست جمهوری ترامپ اقتصاد امریکا بهبود یافته ولی از سوی دیگر قیمت بنزین در امریکا تحت تأثیر قیمت جهانی نفت است و اقدام ایران در بستن #تنگه_هرمز کاخ سفید و حزب جمهوری خواه را تحت تأثیر زیادی قرار می دهد».
ماجرای بستن تنگه هرمز
روزنامه آمریکایی “هافینگتون پست” نیز در مطلبی با اشاره به توانمندیهای ایران برای عملی کردن تهدید خود و آمادگی آن برای مقابله با هرگونه حمله نظامی آمریکا به این کشور نوشت: «آمریکا در صورت حمله به ایران با جنگی نامتقارن مواجه خواهد شد که نتیجه آن کشته شدن هزاران آمریکایی است. ایرانی ها با موشک ها، قایق ها و زیردریایی های تندرو، تحریک شبه نظامیان شیعه عراق برای حمله به آمریکایی ها، بستن تنگه هرمز و حملات قوی سایبری، به مصاف آمریکا خواهند آمد. ایران همچنین به عنوان یکی از دارندگان پیچیده ترین ارتش های #سایبری جهان شناخته میشود و آمادگی خود را در حملات سایبری به آمریکا نشان داده است»
سردبیر روزنامه نشنال نیز در گفتگو با شبکه سیانبیسی آمریکا با اشاره به توان نظامی ایران برای بستن تنگه هرمز گفت: «تاکتیکی که ایران در حال حاضر بکار گرفته است چماق و هویج است. حسن روحانی، رئیس جمهور ایران میگوید با من کنار بیایید، و در همان حال برگ قدرت نظامی رژیم را هم به رخ غربیها میکشد.
خبرگزاری روسی اسپوتنیک نیز در سرمقاله خود با اشاره به توانمندی های ایران برای عملیاتی کردن تهدیدهایش در بستن تنگه هرمز نوشت: «امروز توانمندی ایران برای محقق کردن تهدیدهای خود نسبت به گذشته بسیار بالاتر است و علیرغم اینکه با توپخانه خود هم میتواند تنگه هرمز را ببندد، اما تسلیحات بسیار پیشرفتهتر هم برای تحقق آن در اختیار دارد».
حواشی بستن تنگه هرمز
شبکه بیبیسی نیز در گزارشی با اشاره به قایق های تندروی سپاه پاسداران ایران در خلیج فارس و خطری که از سوی این قایقها، ناوهای آمریکایی را تهدید میکند و همچنین با اشاره به پیامدهای بسته شدن #تنگه_هرمز گفت: «کوچکترین اقدامی برای بستن کانالی که ۱۹درصد نفت صادراتی جهان از آن میگذرد میتواند بر بازار نفت چنان تاثیری بگذارد که اقتصاد آمریکا و جهان را تکان دهد».
روزنامه منطقهای الرای نیز باهشدار درباره رسیدن قیمت هر بشکه به نفت به ۳۰۰ دلار در صورت بسته شدن تنگه هرمز نوشت: «بسته شدن تنگه هرمز، قیمت نفت را به ۳۰۰ دلار میرساند. در صورت اجرایی شدن تهدید ایران، روزانه حدود ۱۰ تا ۱۵ میلیون بشکه از نفت کشورهای جنوبی خلیج فارس صادر نخواهد شد که این فاجعه بار خواهد بود».
کارشناس شبکه عربی الحِوار نیز در گفتگو با این شبکه با اشاره به توانایی ایران
در بستن تنگه هرمز گفت: «ایران با یک حرکت کوچک در تنگه هرمز، میتواند
قیمت سوخت جهان را تا ۲۵درصد بالا ببرد و این همان نقطه ضعف آمریکا است.»
اما در این میان هستند رسانههایی که سعی دارند با تحلیل هایی غیر واقعی و مغرضانه،
ایران را ناتوان در اجرای تهدید خود در بستن تنگه هرمز قلمداد کنند. از جمله این
رسانه ها “رادیو فردا” وابسته به وازرت خارجه آمریکاست.
درگیری نظامی با بستن تنگه هرمز
این رسانه آمریکایی با ابراز نگرانی از حمایت فرماندهان سپاه پاسداران از اظهارات قاطع حسن روحانی در سفر به اروپا در تحلیلی عصبی، فرماندهان سپاه را متهم به عدم دانش نظامی کرده، می گوید: «همرأیی حسن روحانی با مواضع و اظهارات فرماندهان سپاه پاسداران که خواهان سوق دادن ایران به درگیری نظامی هستند، باعث نگرانی است -فرماندهانی که اغلب آنها به سبب نداشتن دانش نظامی لازم و پردازش نادرست اطلاعات و یا به علل سیاسی با بزرگنمایی توان و ظرفیت سپاه، برداشتی نادرست و عوامانه از تواناییهای #آمریکا و یارگیریهای نظامی- سیاسی بازیگران منطقهای دارند و میتوانند با القا اعتماد به نفس کاذب به مسئولین اجرایی کشور، فاجعه به بار آورند».
رسانه سلطنت طلب “کانال یک” نیز از جمله رسانههایی است که همواره تلاش می کند توان نظامی ایران را زیر سوال برده و تهدیدهای ایران را غیر عملی نشان دهد. در همین راستا مجری این شبکه شب گذشته با توهین به رئیس جمهور ایران گفت: «آقای روحانی که گفت تنگه هرمز را می بندیم، خودش می داند که از این غلط ها نمی تواند بکند!»
او در ادامه تلاش کرد با وابسته نشان دادن ایران به روسیه، بسته شدن تنگه هرمز
را تنها با کمک روس ها ممکن بداند: «ایران توانایی بستن تنگه هرمز را تنها با اتکاء
به روسیه دارد و در صورتیکه روسها وارد این بازی شوند که حتما این کار را خواهند کرد
این کار قطعیت پیدا خواهد کرد.»
آیا بستن تنگه هرمز قانونی است؟
سال ۱۹۸۲ هنگامی که بعد از ۹ سال مذاکرات دشوار، اعضای سازمان ملل کنوانسیون
حقوق دریاها را در جامائیکا تصویب کردند، نمایندگان ایران با درک اهمیت
تنگه هرمز و احتمال سوءاستفاده برخی قدرتهای فرامنطقهای از این کنوانسیون،
توانستند دو عنصر مهم را در تدوین کنوانسیون مذکور بگنجانند.
ایران که پیشبینی میکرد آمریکا بدون دادن هرگونه تعهدی و با عدم امضای
کنوانسیون ۱۹۸۲ جامائیکا به دنبال بهرهگیری از مفاد آن خواهد بود،
هنگام امضای کنوانسیون تصریح کرد حق عبور ترانزیتی از تنگه هرمز را
تنها در مورد کشورهایی رعایت میکند که آنها هم این سند را امضا کرده باشند.
آمریکا همچنان کنوانسیون ۱۹۸۲ را امضا نکرده و در نتیجه ایران حتی در زمان
صلح نیز حق دارد مانع عبور کشتیهای آمریکایی از این تنگه شود.
نکته مهم دیگر اینکه این کنوانسیون اگرچه نظام حاکم بر تمامی تنگههای مورد
استفاده کشتیرانی بین المللی مثل تنگه هرمز را عبور ترانزیتی در نظر میگیرد
تا کشورهای همسایه تنگه نتوانند عبور و مرور کشتیها از آبهای غیرسرزمینی خود را
محدود کنند، اما در همین کنوانسیون تصریح شده است که مفاد آن تنها در شرایط
صلح اعتبار دارند و با مسکوت گذاشتن شرایط جنگی، امکان بهرهگیری دفاعی کشورهای
هم مرز با تنگهها از شرایط جغرافیاییشان را باز گذاشته است.
بد نیست بدانید بستن تنگه هرمز قیمت نفت را به ۲۵۰ دلار میرساند
کارشناسان هشدار دادند عملی شدن تهدید ایران مبنی بر بستن تنگه هرمز در صورت
قطع صادرات نفت این کشور، سبب کسری عرضه میلیونها بشکه نفت در بازار جهانی خواهد شد.
ایران تهدید کرده است در صورتی که صادرات نفت این کشور متوقف شود تنگه هرمز را خواهد بست.
این تنگه محل عبور روزانه میلیون بشکه نفت است و یک سوم تا یک چهارم
کل نفت مورد نیاز جهان از این تنگه عبور میکند.
بخش قابل توجهی از صادرات نفت کشورهایی چون عربستان، ایران، امارات،
کویت و عراق از تنگه هرمز عبور کرده و تمام گاز طبیعی مایع شده LNG قطر
نیز از این تنگه به بازار جهانی صادر میشود.
روز پنجشنبه فرمانده سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ایران گفت: تنگه هرمز
یا برای همه است و یا برای هیچکس نخواهد بود.
به طور کلی ناوگان پنجم دریایی آمریکا نیز که در بحرین قرار دارد برای حفاظت
از کشتیهای تجاری عبوری از این تنگه ایجاد شده است.
ولادیمیر روژان کفسکی کارشناسان سرمایهگذاری مؤسسه گلوبال افایکس
معتقد است ظرفیت تنگه هرمز معادل عبور ۱۴ نفتکش بزرگ یا به عبارتی ۱۷ میلیون
بشکه در روز است که این رقم کمی کمتر از نیمی از صادرات نفت از سوی
تولیدکنندگان به بازار جهانی است. اگر صادرات نفت از طریق این تنگه متوقف
شود قانون توازن عرضه و تقاضا قیمت نفت را به ۱۶۰ دلار در هر بشکه خواهد رساند.
وی افزود: اگر تنگه هرمز حتی برای یک یا دو ماه بسته شود کارگزاران نفتی
دچار وحشت شده و تمام نفت موجود در بازار را خواهند خرید و در این صورت
قیمت نفت به ۲۵۰ دلار در هر بشکه افزایش خواهد یافت.
بستن تنگه هرمز و قیمت نفت
البته روژان کفسکی معقتد است: به دلیل اینکه این منطقه به شدت تحت حضور نیروهای نظامی کشورهای مختلف است معلوم نیست ایران این اقدام را اجرایی کند یا خیر.
آرتم اوینوفس کارشناس ارشد مؤسسه «تله ترید» نیز پیشبینی کرده در صورت بسته شدن تنگه هرمز توسط ایران قیمت نفت به ۲۵۰ دلار در هر بشکه خواهد رسید. وی البته میگوید این سناریو تا اجرایی شدن فاصله زیادی دارد.
وی در عین حال میگوید: بعید به نظر میرسد سپاه پاسداران اقدام به بستن تنگه هرمز به مدت چند روز یا چند هفته کند. چرا که این مسئله میتواند به اقدام متقابل برخی کشورها منجر شود.
میخائیل ماشچنکو کارشناس مؤسسه ایتورو اما نظر دیگری دارد و میگوید حتی اگر تنگه هرمز بسته شود شاهد افزایش شدید قیمت نفت خواهد بود چرا که قیمت نفت برنت هرگز از ۱۵۰ دلار در هر بشکه بالاتر نرفته است.
این کارشناس روس میگوید: لفاظیهای ترامپ به جای پایین آوردن قیمت نفت، برخلاف میل وی در حال بالا بردن قیمت نفت در بازار جهانی است.
ماشچنکو گفت: اگر ترامپ نمیخواست ایران را منزوی کند سرمایهگذاران نفتی دیگر اقدام به خرید حجمهای بالای نفت در بازار نمیکردند. سرنوشت بازار نفت به اقدامات کشورهای بزرگ نفت بستگی دارد که از جمله آنها میتوان به میزان کاهش تولید نفت در آمریکا و میزان افزایش تولید نفت توسط عربستان و روسیه اشاره کرد.
وی ادامه داد: عربستان و روسیه بخشی از ظرفیت تولید و صادرات نفت خود را طی سالهای اخیر غیر فعال نگهداشتهاند که میزان استفاده از این ظرفیت توسط دو کشور می تواند بر بازار نفت تأثیرگذار باشد.
جام نیوز و فارس