خانم ها عجله کنید ، خطر در چند قدمی است!!
چند سالی است که سرطان پستان در کشور ایران بسیار زیاد شیوع کرده و زنان زیادی درگیر این مسئله
هستند اما با تشخیص به موقع علائم سرطان پستانها می توان این بیماری را در لحظات اولیه تشخیص
داد و درمان آن پرداخت این نوع سرطان گاهی اوقات از زمینه های ارثی نیز تشکیل می شوند وباعث
می شوند تا این بیماری عود کند علائم سرطان پستانها با بررسی سینه ها مشخص شده و قابل
درمان است مگر در موارد سخت و حاد . بررسی علائم سرطان پستانها را در پرشین وی بخوانید.
علائم سرطان پستانها در خانم ها
قسمت دوم مقدمه: همانطور که در شماره قبل اشاره شد، خوشبختانه شیوع سرطان پستان
در ایران نسبت به کشورهای غربی
است ولی متاسفانه سن بروز سرطان پستان پایینتر است.
البته صدای زنگ خطری در طی ۲-۳ دهه اخیر مبنی بر افزایش سریع این نسبت در ایران دیده، به گوش
میرسد.
در دومین کنگره سراسری سرطان پستان که در ۱۹-۱۸ آبان ماه در تالار امام بیمارستان امام خمینی تهران برگزار شد،
اساتید و متخصصان داخل و خارج از کشور در زمینه پیشگیری و کنترل و درمان سرطان پستان، مطالب ارزشمندی ارایه
دادند که قسمتی از آن پیرامون نحوه چگونگی معاینه پستان توسط خود شخص به صورت تفصیل در شماره قبل ارایه
شد.
در این شماره به جدیدترین اطلاعات در مورد سایر روشهای موجود (معاینه، ماموگرافی و…
) جهت تشخیص تودههای سرطان که در این کنگره بیان شد میپردازیم.
باید در فواصل ۱۲-۶ ماه (بسته به نظر پزشک) انجام شود.
ولی به طور معمول انجام سالیانه آن کفایت میکند.
اغلب خانمها برای معاینه نمیدانند به کدام پزشک و متخصص باید مراجعه کنند؟ طبق نتیجهگیری
که در دومین کنگره سراسری
پستان و همینطور دهمین کنگره بینالمللی زنان – مامایی که ۲۷ آبان – ۱ آذر ۱۳۸۵ در تالار
بیمارستان امام
خمینی انجام شد نشان میدهد که خانمها برای معاینه پستان بهتر است به پزشک متخصص
جراح عمومی مراجعه کنند و
با داشتن یک پزشک ثابت بررسی دقیق و پیگیری مداوم انجام شود.
بررسی علائم سرطان پستانها
خانمهایی که دارای هیچگونه علائم بالینی نیستند و براساس سابقه تشخیص و خانوادگی در
گروه با ریسک بالای سرطان پستان
قرار ندارند، سن چهل سالگی برایشان به عنوان شروع معاینات بالینی و انجام «اولین» ماموگرافی
مناسب است، ولی به علت
اینکه در ایران سن شیوع و بروز سرطان پستان پایینتر از جوامع غربی است، این شروع را با کمی پایینتر،
یعنی سن ۳۵ سال میتوان انجام داد.
ولی برای اینکه دچار ترس نشوید، خوب است بدانید که با وجود پایین بودن سن شیوع در ایران (۴۸-۴۲ سال)
با توجه به این نکته خانمهایی که اغلب درباره سن شروع معاینات توسط پزشک سوال میکنند، باید جواب خود را
گرفته باشند.
ماموگرافی برای تشخیص زودرس چگونه و در چه سنی انجام میشود؟ در صورتی که خانمی
هیچ مشکلی در پستان نداشته
باشد، بهتر است اولین ماموگرافی را در سن ۳۹-۳۵ سالگی انجام بدهد.
اخیرا بسیاری از خانمها پرسیدهاند که در هفتهنامه …
خواندهایم: ماموگرافی در سنین زیر ۴۰ سال جواب نمیدهد، پس چرا باید در این فاصله
سنی (۳۹-۳۵ سال) انجام شود؟
چرا این تشخیص برای افراد ۳۹-۳۵ سال به میزان ۵۰ درصد جواب میدهد؟ در افرادی که بافت سینه به هم
فشرده و محکم داشتهاند اما بارداری و شیردهی نداشتهاند، این درصد صحیح است ولی طبقه
گفته خانم دکتر «عمرانیپور» جراح
عمومی: «افرادی که در سنین پایین ازدواج کرده و چند بچه و شیردهی داشتهاند، این درصد دقیق است و در
غیر این صورت این درصد به کمتر از ۵۰ درصد کاهش مییابد».
علائم سرطان پستانها در خانم های سن بالا
گروه با ریسک بالای خطر سرطان پستان کداماند؟ افرادی که شخصیت مضطرب دارند.
افرادی که اقوام درجه اول آنها (خواهر، مادر، خاله) به سرطان پستان یا سرطانهای دیگر مبتلا شدهاند.
افراد چاق توجه: سه مورد فوق از مهمترین موارد هستند.
البته در جزوات مرتبط دیگر عواملی مثل: عدم شیردهی، سن پایین شروع قاعدگی و…
آورده شده که طبق گفته خانم دکتر «عمرانیپور»: این موارد از نظر بالینی در مقایسه با سه مورد ذکر شده
اهمیت کمتری دارند.
جالب توجه اینکه: احتمال ابتلا به سرطان به طور ارثی فقط ۱۵ درصد و سایر موارد دیگر ۸۵ درصد است.
در نتیجه مبارزه با چاقی و کاهش استرس را جدی بگیرید.
ماموگرافی در چه فواصلی باید انجام شود؟ بین ۴۰-۳۵ سال یک ماموگرافی به عنوان پایه باید انجام شود (البته این
به آن معنا نیست که اگر افراد در این سنین ماموگرافی نکردهاند نگران شوند)، بلکه ۴۰ سالگی به عنوان یک
قانون کلی مورد تایید است (مطابق نتیجهگیری در کنگره).
در سن ۵۰-۴۰ سالگی، هر دو سال یکبار باید انجام شود.
در جزوات آموزشی که در دسترس مردم قرار میگیرد ۲-۱ سال یکبار هم توصیه شده که هر دو سال، مطمئنتر
و بیخطرتر است (فاصله زودتر از این باید بر حسب نظر پزشک باشد).
در بعضی جزوات آموزشی ۳-۱ سال نیز ذکر شده ولی طبق توصیه آقای دکتر «کشتگر»: «هرگز فاصله بیش از دو
سال جایز نیست، زیرا دوره نهفته در سرطان پستان حدود دو سال است که اگر از این بیشتر شود، کار
درمان مشکلتر و شانس موفقیت نیز کمتر خواهد شد».
در سنین ۷۰-۵۰ سال تاکید میشود سالی یک بار ماموگرافی انجام شود.
بیمار پس از ۷۵ سالگی میتواند ماموگرافی را از برنامههای غربالگری خود خارج کرده و از سایر
روشهای تشخیص زودرس
استفاده کند.
تشخیص علائم سرطان پستانها با ماموگرافی
در افراد با ریسک بالای خطر، ماموگرافی چگونه باید انجام شود؟ در این افراد سن شروع متفاوت است؛ یعنی افرادی
که اقوام درجه اول آنها به سرطان مبتلا شدهاند، ۱۰-۸ سال زودتر از سن ابتلا آن فرد باید به انجام
ماموگرافی اقدام کنند.
در این کنگره سراسری خانم دکتر «ناهید صدیقی» متخصص رادیولوژی – سونوگرافی و عضو هیت علمی
دانشگاه تهران دو نکته
مهم را به کلیه افرادی که برای معاینات سالیانه مراجعه میکنند گوشزد کردند:
۱- خانمها اغلب هنگام انجام ماموگرافی اجازه
نمیدهند که بافت سینهشان فشرده شود و اغلب با تصور از اینکه شاید فشار به سینه سبب بروز سرطان در
آنان شود ابراز ترس و نگرانی میکنند.
به این افراد اطمینان داده میشود که هرگز فشار به سینه باعث ایجاد زمینه ابتلا نمیشود و مهمتر اینکه فقط
با فشار لازم و در نتیجه گستردگی بافت سینه است که تصویر دقیقتری در ماموگرافی خواهیم داشت.
۲- جهت پیگیری سالیانه عکسهای قبلی را حتما نزد خود یا پزشک محفوظ نگه دارید زیرا با بررسی سالیانه این
عکسهاست که پیگیری صحیح انجام میشود؛ و سالیانه بررسی همزمان معاینه توسط پزشک و
ماموگرافی به همراه هم ضرورت دارد.
توجه: انجام ماموگرافی در زنان کمتر از سی سال به هیچ وجه ارزش تشخیصی ندارد و انجام آن به صلاح
بیمار نیست مگر در موارد نادری که جراح وجود ضایعه مشکوکی را در پستان تشخیص داده باشد.
ممکن است گرفتن کلیشه (عکس) اضافی جهت بررسی بیشتر برخی مناطق پستان نیاز باشد که این
دلیلی بر وجود توده
مشکوک یا سرطانی نیست؛ بنابراین در چنین مواقعی دچار ترس نشوید.
(به طور مثال در مواردی چون بزرگی پستان که در یک یا دو عکس بخوبی همه مناطق دیده نمیشود).
توجه: فراموش نکنید که در حال حاضر بهترین آزمایش «ماموگرافی» است.
علائم سرطان پستانها و درمان های آن
گاهی خانمها تصور میکنند به دلیل گرانتر بودن MRI، این روش بهتر است.
پزشکان اظهار میدارند: اخیرا تعداد بیمارانی که در مراجعه به آنها درخواست نوشتن MRI را میکنند
بیشتر شده و به
اصطلاح مد شده است! قابل ذکر است در مواردی که تودهای غیرطبیعی در پستان لمس شده و ماموگرافی و به
دنبال آن سونوگرافی قادر به تشخیص آن نباشد، MRI ضرورت پیدا میکند (براساس نظر پزشک معالج).
توجه: ماموگرافی دقیقترین راه کشف سرطان پستان در مراحل اولیه است.
در حال حاضر بهترین روش تشخیص کیستهای پستانی که در معاینه شبیه تودههای تو پر و سفت هستند و البته
خوشخیم نیز میباشند، سونوگرافی است.
آیا ماموگرافی دردناک است؟ برای انجام صحیح ماموگرافی و به دست آوردن یک عکس دقیق، لازم است مقداری فشار به
نسج پستان وارد آید.
این فشار ممکن است برای برخی از خانمها دردناک باشد.
برای کاهش این ناراحتی، بهترین زمان برای انجام ماموگرافی (۸-۴) روز پس از شروع عادت ماهیانه است.
در این زمان پستانها کمترین احتقان و سنگینی را دارا هستند و در نتیجه هم معاینه بالینی پستان و هم
ماموگرافی راحتتر انجام میشود.
توصیههای کلی: – اگر پستانهای شما حساس و دردناک است، سعی کنید ماموگرافی را روزی انجام هید که کمترین درد
و حساسیت را دارید.
پیشگیری و بررسی علائم سرطان پستانها
– از مواد خوشبوکننده یا پودر یا کرم زیربغل در روز ماموگرافی استفاده نکنید؛ زیرا ممکن است کیفیت کلیشهها را
در صورتی که روی پوست پستان قرار گیرد پایین بیاورد.
– همیشه مکان و زمان ماموگرافی، معاینات و …
را یادداشت کنید.
– بهتر است ماموگرافی را در مرکزی انجام دهید که تعداد زیادی از بیماران در آن مرکز ماموگرافی میشوند، زیرا
مهارت پرسنل و پزشک در این مراکز بالاتر است.
به طور کلی کلیه دستگاههایی که در سراسر تهران و شهرهای بزرگ وجود دارد از حساسیت یکسان و بالایی برخوردار
هستند ولی مهارت فردی که ماموگرافی را انجام میدهد بسیار مهم است.
سونوگرافی: معمولا در مواردی انجام میشود که پزشک به دلیلی، بررسیهای بیشتری را صلاح بداند.
به طور مثال: در خانمی که بافت پستان سفت و متراکمی دارد یا در بیمارانی با سن کمتر از ۳۰
سال.
به طور معمول سونوگرافی در کسانی که معاینه پستان در آنها کاملا طبیعی است، انجام نمیشود.
سونوگرافی به هیچ عنوان جایگزین ماموگرافی نیست؛ بلکه به عنوان وسیله کمکی از آن استفاده میشود.
آیا هورمون درمانی خطر ابتلا به سرطان پستان را افزایش میدهد؟ خانمهایی که هورمون درمانی میشوند
و با شنیدن اخبار
مربوط به سرطان پستان دچار نگرانی به علت افزایش احتمال خطر ابتلا به سرطان پستان میشوند، باید بدانند
که: استفاده
از درمان هورمونی به مدت کمتر از پنج سال سبب افزایش احتمال ابتلا به سرطان پستان نمیشود.
نشخیص علائم سرطان پستانها در خانم های سن بالا از روی هورمون ها
خانمهایی که بیش از پنج سال یا بیشتر، از درمان هورمونی استفاده کردهاند، افزایش کمی در
پیشرفت سرطان پستان نشان
میدهند که در مقایسه با دیگر عوامل خطر ناشناخته سرطان پستان تاثیر این عوامل بسیار ناچیز است.
بنابراین افرادی که تحت درمانهای جایگزینی هورمون قرار میگیرند، باید از برنامههای تشخیص زودرس
استفاده نمایند.
چگونه میتوانیم خطر سرطان پستان را کاهش دهیم؟ کسانی که سابقه ابتلا به سرطان پستان را در
یکی از بستگان
دارند یا به هر طریق دیگری در گروه پرخطر نظیر چاقی و…
قرار دارند، نمیتوانند این عوامل را تغییر دهند، ولی این افراد میتوانند با انجام اقدامات زیر تاثیر
سایر عوامل خطر
را کاهش دهند:
۱- تعدیل وزن در حد متناسب ۲- کاهش چربی در رژیم غذایی ۳- انجام ورزش روزانه به
طور مرتب توجه: بعضی از عوامل ایجاد سرطان پستان قابل کنترل هستند و با کمی دقت، میتوانید
این عوامل را
تحت کنترل درآورید.
نکته ساده دیگری که معمولا اغلب خانمها سوال میکنند این است که:
آیا برداشتن موهای زاید زیربغل توسط اپیلیدی و
وسایل مشابه، باعث تحریک غدد لنفاوی و مستعد شدن برای ابتلا میشود؟ خانم دکتر «عمرانیپور»
در پاسخ به این سوال
بیان نمودهاند: این تصور هیچ پایه علمی ندارد و باعث افزایش احتمال خطر نمیشود.
همچنین در مورد استفاده از اسپری و مامهای زیر بغل موارد مشکوکی دیده شده که تحقیقات در این زمینه همچنان
ادامه دارد.
بروز علائم سرطان پستانها با استفاده از اسپری های خوشبو کننده
دیده شده است در مواردی، استفاده از اسپری باعث تحریک غدد شده، ولی در مورد استفاده از مامهای زیربغل هنوز
هیچ گزارشی اعلام نشده است و در مجموع تحقیقات هنوز ادامه دارد.
در نهایت برای اینکه وقتی اسمی از گروه پرخطر میبریم، خانمها دچار ترس نشوند، باید توجه داشته باشیم که دارا
بودن هر یک از شرایط پرخطر، دلیل ابتلای قطعی شما به سرطان سینه نیست،
بلکه معنایش آن است که این
گروه بیشتر از جمعیت عادی در معرض خطر ابتلا میباشند که در صورت تحت نظر بودن پزشک و تشخیص زودرس
این بیماران تا ۹۵ درصد قابل درمان هستند.
در خاتمه؛ آقای دکتر «محمد اسماعیل اکبری» جراح عمومی و از اعضای کمیته علمی کنگره سرطان پستان، بر توجه هر
چه بیشتر وزارت بهداشت و آموزش عمومی تاکید کردند، ایشان یادآور شدند:
مناسبترین راه آگاهی مردم و آموزش افراد از
طریق رسانهها میباشد، همانطوری که با آگاهی و از طریق رسانهها بود که ۳۳ میلیون جوان برای
واکسیناسیون سرخجه مراجعه
کردند.
بهترین زمان تشخیص علائم سرطان پستانها
پس هر چه زودتر برای داشتن جامعهای سالم که سلامت آن از سلامت خانمها نشأت میگیرد، اقدامی
عاجل داشته باشیم،
پس در نتیجه هر فرد باید از خود شروع کند: شما خانم عزیز معاینه را با توجه به مطالبی که
در این مقاله ذکر شد شروع کنید و فراموش نکنید که: «شاید فردا دیر باشد» نکات: ۱- افرادی که اقوام
درجه اول آنها به سرطان مبتلا شدهاند، ۱۰-۸ سال زودتر از سن ابتلا آن فرد باید به انجام ماموگرافی اقدام
کنند.
۲- انجام ماموگرافی در زنان کمتر از سی سال به هیچوجه ارزش تشخیصی ندارد و انجام آن به صلاح بیمار
نیست، مگر در موارد نادری که جراح وجود ضایعه مشکوکی را در پستان تشخیص داده باشد.
۳- ماموگرافی دقیقترین راه کشف سرطان پستان در مراحل اولیه است و بهترین روش تشخیص کیستهای
پستانی که در معاینه
شبیه تودههای تو پر و سفت هستند و البته خوش خیم نیز میباشند، سونوگرافی است.
۴- بهترین زمان برای انجام ماموگرافی ۸-۴ روز پس از شروع عادت ماهیانه است.
۵- دارا بودن هر یک از شرایط پرخطر، دلیل ابتلای قطعی شما به سرطان سینه نیست، بلکه معنایش این است
که این گروه بیشتر از جمعیت عادی در معرض خطر ابتلا میباشند که در صورت تحت نظر بودن پزشک و
تشخیص زودرس این بیماران تا ۹۵ درصد قابل درمان هستند.
بد نیست بدانید که : آشنایی با علائم سرطان پستانها
الفتبخش درباره علائمی که با سرطان سینه ظهور میکند، گفت: مهمترین و شایعترین
علامت سرطان سینه، وجود تودهای در سینه فرد است که درد ندارد. این توده با قوام سفت
در هر سایزی ممکن است وجود داشته باشد. در اکثر موارد این توده متحرک نیست و به بافت
یا پوست سینه چسبیده است. این نوع شایعترین فرم توده سرطانی سینه است. اما در
حدود ۱۰ درصد موارد ممکن است این توده درد داشته باشد یا در درصدی از موارد متحرک است.
وی با بیان اینکه ترشح از نوک سینه از علائم سرطان سینه است، افزود: ترشح ازنوک سینه
همانقدر که ممکن است بی اهمیت باشد، همان اندازه حائز اهمیت و یکی از نشانههای
سرطان سینه است. اگر فرد ترشح خودبخودی از نوک سینه به رنگ زرد شفاف، خونی یا
خونابه ای داشته باشد و حس کند لباس زیرش خونی و خیس شده است و این ترشح فقط
از یک مجرا و از یک سینه باشد، میتواند علامت سرطان سینه باشد.
نسرین بصیری
کارشناس مامایی مجله تخصصی دنیای تغذیه و سلامت ، ایسنا