علت حلال یا حرام بودن ژله

علت حلال یا حرام بودن ژله

ژله ی خوراکی دارای انواعی است که بعضی از آنها حلال و بعضی دیگر حرام است و حلال بودن یا
حرام بودن آن، تابع حلال و حرام بودن مواد اولیه ای است که ژله از آن تهیه می شود.اگر در
تهیه ی ژله از مواد گیاهی استفاده شده باشد، همه ی انواع آن (داخلی و خارجی) حلال و خوردن آن
جایز است ولی اگر در تهیه ی ژله، از اعضای بدن حیوانات استفاده شده باشد، اگر آن حیوان حلال گوشت
بوده و ذبح شرعی شده است، ژله‌‌ای که از اجزای آن تهیه شده، حلال است و در غیر این صورت،
اگر در هنگام تبدیل به ژله در آن تحول ماهوی رخ دهد، حلال خواهد بود و الا حرام می باشد.پس
علت حرمت بعضی از انواع ژله ها حرمت مواد اولیه‌ی آنها و عدم تحول ماهوی آنها می باشد.

سوال: آیا استفاده از سرکۀ بالزامیک جایز است؟ آیا این سرکه با جوشاندن نجس می شود؟

اگر آب انگور به
جوش نیاید و تبدیل به سرکه شده و محصول نهایی دارای الکل نباشد، خوردن آن حلال است.اما اگر به واسطۀ
آتش یا خورشید به جوش آید، نجس نیست، (آیه الله بهجت ره: (بنا بر أقوىٰ و أحوط نجس است)؛ توضیح
المسائل (محشى – امام خمینى)، ج‌۱، ص ۱۲۳) ولى خوردن آن حرام است و چنانچه بر اثر آتش یا خورشید
به قدرى بجوشد که دو سوم آن کم شود، یعنى یک سوم آن باقى بماند خوردن آن نیز حلال می
گردد، ولى اگر ثابت شود که مست‌ کننده است، حرام و نجس بوده و فقط به سرکه شدن پاک و
حلال مى ‌شود.(توضیح المسائل (محشى – امام خمینى)، ج‌۱، ص ۱۲۲، م ۲۰۲)

پاسخ مراجع عظام تقلید نسبت به این
سوال، چنین است:

حضرت آیت الله العظمی سیستانی(مد ظله العالی):

اگر سرکه باشد حلال است.

حضرت آیت الله العظمی صافی گلپایگانی(مد ظله العالی):

به طور کلی چنانچه آب انگور به وسیله حرارت آتش جوش بیاید
پاک است و جز به یک سوم شدن حلال نمی شود.اما اگر در ۸۰ درجه جوش نیاید بلکه در فرآیند
تولید (۳۶ ساعت) خود به خود جوش آید، با سرکه شدن پاک می شود و اشکال ندارد.

سوال: علت حلال یا حرام بودن ژله چیست؟

ژله‌ی خوراکی دارای انواعی است و حلال یا حرام بودن آن به
مارک و اسم آن بستگی ندارد، بلکه تابع حلال و حرام بودن مواد اولیه ای است که ژله از آن
تهیه می شود.اگر در تهیه ی ژله تنها از مواد معدنی و گیاهی استفاده شده باشد، چنین ژله ای پاک
و حلال بوده و خوردن آن هیچ اشکالی ندارد مگر این که به نجاست آن یقین پیدا کنیم.اما اگر در
تهیه ی آن، از اعضای بدن حیوانات استفاده شده باشد، در صورتی که آن حیوان، حلال گوشت بوده و ذبح
شرعی شده باشد ژله ی تهیه شده از آن، خارجی یا داخلی و با هر اسم و مارک، حلال است.اگر
از اجزای بدن حیوان حرام گوشت تهیه شده باشد یا حیوان، حلال گوشت بوده ولی ذبح شرعی نشده باشد (مثلا
به دست غیر مسلمان ذبح شده باشد) اگر در هنگام تبدیل به ژله در آن تحول ماهوی رخ دهد، حلال
خواهد بود و الا حرام می باشد، اگر چه مقدار مورد استفاده خیلی کم و جزئی باشد.همچنین ژله‌ای که با
استفاده از اجزای آن تهیه می شود، حرام است و خوردن آن جایز نیست.اما اگر ژله ای از بازار غیر
مسلمانان (کشورهای غیر مسلمان) خریداری شود، و در نجاست یا حرمت اکل محتویات آن شک حاصل شود، از چند صورت
خارج نیست:۱- می دانیم از گیاه تهیه شده است اما در نجاست و طهارت آن شک داریم؛ در این صورت
حکم به طهارت می کنیم.(استفتائات حضرت امام خمینی(ره)، ج۱، س ۲۵۹، ۲۶۰، ۲۶۱، ۲۶۲ و ۲۶۳)۲- نمی دانیم از گیاه
تهیه شده است یا حیوان؛ در این صورت باز حکم به حلیت می شود.۳- می دانیم از حیوان تهیه شده
است اما در این که تذکیه (ذبح شرعی) شده است یا نه، شک داریم؛ در این صورت اگر در هنگام
تبدیل به ژله در آن تحول ماهوی رخ دهد، حلال خواهد بود و الا در حکم میته و محکوم به
نجاست و حرمت است، یعنی در صورتی می توان گوشت را مصرف کرد که تذکیه ی آن احراز شده باشد
یا در هنگام تبدیل به ژله در آن تحول ماهوی رخ دهد و الا حرام می باشد.(همان، س ۲۵۲، ۲۵۳،
۲۵۴، ۲۵۵ و ۲۵۶)در این زمینه توجه به دو استفتا می تواند راه‌‌گشا باشد:

سوال :آیا ژله از استخوان خوک
به دست مى‏آید و حرام است؟

پاسخ حضرت آیه الله العظمی خامنه ای(مدظله العالی):

اگر یقین حاصل شود که چیزى
از اجزاى خوک تهیه شده، خوردن و استعمال آن جایز نیست؛ ولى ژله از چیزهاى حلال هم تهیه مى‏شود، بنابراین
آنچه در بازار مسلمین خرید و فروش مى‏شود تا به حرمت یا نجاست آن یقین نداشته باشید، پاک و حلال
است.(http://www.nahad.net/Q_A/questionsDetail.asp?code=8172)

سوال: ما از سفر خارج، مقدار زیادى پاستیل آورده ایم که نمى دانیم از ژله ی خوک است یا
نه، اکنون خوردن آن چه حکمى دارد؟

پاسخ حضرت آیت الله العظمی سیستانی (مدظله العالی):

چنانچه معلوم نباشد از ژله‌‌ی
حیوانى است، مانعى ندارد.(http://Hozeh.tebyan.net/qa/html/qa/sistani/khordan.html)

چند استفتاء از آیه الله خامنه ای دام ظله:

سوال: آیا خوردن ماهى‏هاى کوچک به صورت
زنده حلال است؟

ج) خوردن نوع حلالِ آن اشکال ندارد.

سوال: آیا خوردن الکل سفید و الکل زرد جائز است؟

ج) خوردن آنها جایز نیست.

سوال: خوردن پوست لب، پوست داخل دهان (لپ) که شخص با دندان آن را مى‌‌کَنَد، چه حکمى دارد؟

ج) خوردن
آن جایز نیست.

سوال: قبل از درست شدن سس سویا از لوبیاهاى‌ سویا مواد الکلى‌ خارج مى‌‌شود، با این تفصیل، آیا خوردن سس
سویا جایز است؟

ج) اگر مسکر نباشد، اشکال ندارد.

تبیان