دعای چهاردهم صحیفه سجادیه ؛ دعای صحیفه سجادیه برای طلب یاری خداوند در برابر ظالمان

دعای چهاردهم صحیفه سجادیه یکی از دعاهای مأثور از امام سجاد (ع) است که با عنوان «دعا برای رفع ظلم ظالم» یا «دعاوه فی الظلامات» شناخته میشود. این دعا زمانی خوانده میشود که انسان مورد ظلم و ستم قرار گرفته باشد یا شاهد ستمی از سوی ستمکاران باشد
دعای چهاردهم صحیفه سجادیه
دعای چهاردهم صحیفه سجادیه دعایی عمیق و اخلاقی برای مظلومان است که علاوه بر درخواست دفع ظلم، به تربیت روحی، صبر، رضا و توکل بر خداوند تأکید دارد و از انسان میخواهد که خود نیز راه ظلم را نپیماید.دعای چهاردهم صحیفه سجادیه، دعایی است که امام سجاد (ع) آن را در شرایطی میخواندند که مورد ظلم و ستم قرار میگرفتند یا شاهد ظلم و ستمی از سوی ظالمان بودند. این دعا با عنوان «دعا هنگام ظلم دیدن یا مشاهده ظلم» شناخته میشود و در اصل برای طلب یاری از خداوند در برابر ستمکاران و محفوظ ماندن از ستمگری خود انسان است
موضوع و مضمون دعای چهاردم صحیفه سجادیه
درخواست یاری از خداوند برای رهایی از ظلم و ستم ستمکاران
بیان علم خداوند به احوال و سرگذشت ستمدیدگان و بینیازی او از شهادت شاهدان
درخواست از خداوند برای بازداشتن ظالم از ستم و شکستن تندی و تیزی ظلم او
درخواست مشغولیت برای ظالم تا از ستم بازماند و ناتوانی او در دشمنی با مظلوم
درخواست از خداوند برای اینکه انسان خود به ستم و رفتار ظالمانه گرفتار نشود
طلب صبر، رضا و تسلیم در برابر آنچه خداوند مقدر کرده است
اگر صلاح در تأخیر انتقام تا روز قیامت باشد، درخواست صبر و نیت صادقانه برای تحمل آن
درخواست تصویر ثواب الهی برای مظلوم و کیفر برای ظالم در دل انسان، تا سبب قناعت و رضایت گردد.
دعای چهاردهم صحیفه سجادیه میثم مطیعی
( ۱ ) یَا مَنْ لَا یَخْفَى عَلَیْهِ أَنْبَاءُ الْمُتَظَلِّمِینَ
(۱) ای آنکه اخبار شاکیانِ از ستم، بر او پنهان نیست!
( ۲ ) وَ یَا مَنْ لَا یَحْتَاجُ فِی قَصَصِهِمْ إِلَى شَهَادَاتِ الشَّاهِدِینَ .
(۲) و ای آنکه نسبت به ستمی که بر ستم دیدگان رفته، نیاز به شهادت شاهدان ندارد!
( ۳ ) وَ یَا مَنْ قَرُبَتْ نُصْرَتُهُ مِنَ الْمَظْلُومِینَ
(۳) و ای آنکه یاری و نصرتش به ستم دیدگان نزدیک است؛
مشاهده شرح های این فراز
( ۴ ) وَ یَا مَنْ بَعُدَ عَوْنُهُ عَنِ الظَّالِمِینَ
(۴) و ای آنکه مددکاریاش از ستمگران دور است!
( ۵ ) قَدْ عَلِمْتَ ، یَا إِلَهِی ، مَا نَالَنِی مِنْ فُلَانِ بْنِ فُلَانٍ مِمَّا حَظَرْتَ وَ انْتَهَکَهُ مِنِّی مِمَّا حَجَزْتَ عَلَیْهِ ، بَطَراً فِی نِعْمَتِکَ عِنْدَهُ ، وَ اغْتِرَاراً بِنَکِیرِکَ عَلَیْهِ .
(۵) ای خدای من! محقّقاً میدانی، از (فلانی فرزند فلانی) ستمی به من رسیده که او را از آن ستم نهی کردی و پردۀ حرمتم را دریده که دریدنش را بر او منع فرمودی؛ این ستمگری و پردهدری، از باب طغیان در نعمت توست که در اختیار اوست و براساس غفلت و بیاعتنایی به خشم و غضب توست که گریبان او را خواهد گرفت.
( ۶ ) اللَّهُمَّ فَصَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ ، وَ خُذْ ظَالِمِی وَ عَدُوِّی عَنْ ظُلْمِی بِقُوَّتِکَ ، وَ افْلُلْ حَدَّهُ عَنِّی بِقُدْرَتِکَ ، وَ اجْعَلْ لَهُ شُغْلًا فِیما یَلِیهِ ، وَ عَجْزاً عَمَّا یُنَاوِیهِ
(۶) خدایا! بر محمّد و آلش درود فرست و ستمکنندۀ بر من و دشمنم را با نیرویت از ستم بر من بازدار و با قدرتت تندی و تیزی ستمش را بر من بشکن و برایش در آنچه که دوست دارد، مشغولیت و سرگرمی قرار ده [تا از ستم ورزی غافل گردد]؛ و بر وجودش در برابر مظلومی که با او به دشمنی برمیخیزد، داغ عجز و ناتوانی زن.
( ۷ ) اللَّهُمَّ وَ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ ، وَ لَا تُسَوِّغْ لَهُ ظُلْمِی ، وَ أَحْسِنْ عَلَیْهِ عَوْنِی ، وَ اعْصِمْنِی مِنْ مِثْلِ أَفْعَالِهِ ، وَ لَا تَجْعَلْنِی فِی مِثْلِ حَالِهِ
(۷) خدایا! بر محمّد و آلش درود فرست و ستمکار را رخصت ستم بر من مده و یاریات را نسبت به من، در برابر او نیکو قرار ده؛ و مرا از دست زدن به کارهایی مانند کار او حفظ کن و در حالتی مانند حال او قرار مده.
( ۸ ) اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ وَ أَعْدِنِی عَلَیْهِ عَدْوَى حَاضِرَهً ، تَکُونُ مِنْ غَیْظِی بِهِ شِفَاءً ، وَ مِنْ حَنَقِی عَلَیْهِ وَفَاءً .
(۸) خدایا! بر محمّد و آلش درود فرست و مرا بر دشمنم یاری ده؛ یاری دادن بیدرنگی که خشمم نسبت به او شفا و کینهام در برابر او وفا باشد.
مشاهده شرح های این فراز
( ۹ ) اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ ، وَ عَوِّضْنِی مِنْ ظُلْمِهِ لِی عَفْوَکَ ، وَ أَبْدِلْنِی بِسُوءِ صَنِیعِهِ بِی رَحْمَتَکَ ، فَکُلُّ مَکْرُوهٍ جَلَلٌ دُونَ سَخَطِکَ ، وَ کُلُّ مَرْزِئَهٍ سَوَاءٌ مَعَ مَوْجِدَتِکَ .
(۹) خدایا! بر محمّد و آلش درود فرست و عفو و بخششت را در برابر ستمی که دشمن به من روا میدارد، عوض ده؛ و به جای رفتار بدش نسبت به من، رحمتت را قرار ده؛ پس هر گرفتاری و سختی ورای خشم تو ناچیز و هر بلایی با وجود خشم تو معتدل است.
( ۱۰ ) اللَّهُمَّ فَکَمَا کَرَّهْتَ إِلَیَّ أَنْ أُظْلَمَ فَقِنِی مِنْ أَنْ أَظْلِمَ .
(۱۰) خدایا! همان طور که ستم کردن دیگران را بر من در نظرم ناخوشایند جلوه دادی، مرا از اینکه بر دیگران ستم ورزم حفظ فرما.
( ۱۱ ) اللَّهُمَّ لَا أَشْکُو إِلَى أَحَدٍ سِوَاکَ ، وَ لَا أَسْتَعِینُ بِحَاکِمٍ غَیْرِکَ ، حَاشَاکَ ، فَصَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ ، وَ صِلْ دُعَائِی بِالْإِجَابَهِ ، وَ اقْرِنْ شِکَایَتِی بِالتَّغْیِیرِ .
(۱۱) خدایا! به کسی غیر تو شکایت نمیکنم و از هیچ حاکمی غیر تو یاری نمیخواهم، حاشا که چنین کنم؛ پس بر محمّد و آلش درود فرست و دعایم را به اجابت برسان و شکایتم را به تغییر وضع فعلیام مقرون ساز.
( ۱۲ ) اللَّهُمَّ لَا تَفْتِنِّی بِالْقُنُوطِ مِنْ إِنْصَافِکَ ، وَ لَا تَفْتِنْهُ بِالْأَمْنِ مِنْ إِنْکَارِکَ ، فَیُصِرَّ عَلَى ظُلْمِی ، وَ یُحَاضِرَنِی بِحَقِّی ، وَ عَرِّفْهُ عَمَّا قَلِیلٍ مَا أَوْعَدْتَ الظَّالِمِینَ ، وَ عَرِّفْنِی مَا وَعَدْتَ مِنْ إِجَابَهِ الْمُضْطَرِّینَ .
(۱۲) خدایا! مرا به ناامیدی از عدل و انصاف در عرصۀ امتحان قرار نده و دشمن را به ایمنی از کیفرت امتحان مفرما تا این که بر ستمش نسبت به من پافشاری کند و بر حقّم چیره شود؛ و بهزودی او را به عذابی که ستمکاران را به آن تهدید کردی آشنا کن؛ و مرا با اجابتی که نسبت به دعای بیچارگان وعده دادی آگاه ساز.
( ۱۳ ) اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ ، وَ وَفِّقْنِی لِقَبُولِ مَا قَضَیْتَ لِی وَ عَلَیَّ وَ رَضِّنِی بِمَا أَخَذْتَ لِی وَ مِنِّی ، وَ اهْدِنِی لِلَّتِی هِیَ أَقْوَمُ ، وَ اسْتَعْمِلْنِی بِمَا هُوَ أَسْلَمُ .
(۱۳) خدایا! بر محمّد و آلش درود فرست و مرا به پذیرفتن هر سود و زیانی که برایم مقرر کردهای موفّق دار و مرا به آنچه از دیگری برای من و از من برای دیگری میستانی، خشنود ساز؛ و به راستترین راه هدایتم کن و به سالمترین برنامه به کارم گمار.
( ۱۴ ) اللَّهُمَّ وَ إِنْ کَانَتِ الْخِیَرَهُ لِی عِنْدَکَ فِی تَأْخِیرِ الْأَخْذِ لِی وَ تَرْکِ الِانْتِقَامِ مِمَّنْ ظَلَمَنِی إِلَى یَوْمِ الْفَصْلِ وَ مَجْمَعِ الْخَصْمِ فَصَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ ، وَ أَیِّدْنِی مِنْکَ بِنِیَّهٍ صَادِقَهٍ وَ صَبْرٍ دَائِمٍ
(۱۴) خدایا! اگر خیر من نزد تو در این است که در گرفتن حقّم تأخیر افتد و انتقام از کسی که به من ستم روا داشته تا روز جدا شدن حق از باطل و جایگاه گردآمدن مدعیان فرو گذاشته شود، همان را در حقّ من اجرا کن؛ پس بر محمّد و آلش درود فرست و مرا از سوی خود، به نیّت راستین و پایداری همیشگی یاری ده.
( ۱۵ ) وَ أَعِذْنِی مِنْ سُوءِ الرَّغْبَهِ وَ هَلَعِ أَهْلِ الْحِرْصِ ، وَ صَوِّرْ فِی قَلْبِی مِثَالَ مَا ادَّخَرْتَ لِی مِنْ ثَوَابِکَ ، وَ أَعْدَدْتَ لِخَصْمِی مِنْ جَزَائِکَ وَ عِقَابِکَ ، وَ اجْعَلْ ذَلِکَ سَبَباً لِقَنَاعَتِی بِمَا قَضَیْتَ ، وَ ثِقَتِی بِمَا تَخَیَّرْتَ
(۱۵) و از میل و رغبت بد و بیقراری اهل حرص پناه ده و نقشی از ثوابی که برای من ذخیره کردهای و کیفر و عقابی که برای دشمنم مهیا ساختهای، در دلم به تصویر آر؛ و آن را وسیلهای برای خرسندی و رضایت من نسبت به آنچه که برایم مقرر کردهای و اطمینان به آنچه که برایم انتخاب فرمودهای، قرار ده.
( ۱۶ ) آمِینَ رَبَّ الْعَالَمِینَ ، إِنَّکَ ذُو الْفَضْلِ الْعَظِیمِ ، وَ أَنْتَ عَلَى کُلِّ شَیْءٍ قَدِیرٌ .
(۱۶) ای پروردگار جهانیان! دعایم را مستجاب کن؛ همانا تو داری احسان بزرگی و بر هر کاری توانایی.
مناسبتهای خاص برای خواندن دعای چهاردهم
هنگام ظلم دیدن یا مورد ستم واقع شدن: این دعا به طور خاص زمانی خوانده میشود که فرد شخصاً مورد ظلم قرار گرفته باشد یا شاهد ظلم به دیگران باشد.
در مقابله با ظالمان و شرایط اجتماعی ظلمآلود: در موقعیتهایی که جامعه یا گروهی از مردم با ستم و تعدی مواجه هستند، خواندن این دعا توصیه شده است. به عنوان نمونه، رهبر جمهوری اسلامی ایران در جریان حمله اسرائیل به لبنان و غزه، توصیه به خواندن این دعا برای پیروزی جبهه مقاومت و دفع شر دشمنان کردند.
برای تقویت روحیه صبر و رضا در برابر ظلم: اگر انسان به هر دلیل مجبور به تحمل ظلم است و بازپسگیری حق تا قیامت به تأخیر میافتد، این دعا برای طلب صبر و شکیبایی و رضایت به تقدیر الهی خوانده میشود.
در شرایطی که انسان میخواهد از خشم، کینه و رفتار متقابل ظالمانه دوری کند: دعا برای غلبه بر احساسات منفی و تهذیب نفس در برابر ظلم نیز مناسب است.
در مراسم و تجمعات مذهبی مرتبط با عدالتخواهی و مبارزه با ظلم: پس از توصیه رهبر انقلاب، در برخی مساجد و اجتماعات مذهبی، این دعا به صورت جمعی برای پیروزی مظلومان و نابودی ظالمان خوانده میشود.
عرفان، بنیاد صح