زمانی که شیطان گریه می کند
همه ما از همان کودکی با واژه شیطان اشنایی داریم . کسی که ما را گول میزند و باید مراقب باشیم اسیر وسوسه های او نباشیم. اما به راستی شیطان کیست و این دلیل همه دشمنی و عداوت برای نابودی انسان و انحراف او چیست. برای آشنایی با شیطان با ما در پرشین وی همراه باشید.
آشنایی با شیطان
در قرآن مجید در ۶۳ آیه نام شیطان، در ۱۱ آیه نام
ابلیس و در ۱۷ آیه نام شیاطین آمده است.قرآن شناسنامه شیطان و ماهیت او را این طور بیان می دارد:
از آیات متعدد قرآن استفاده می شود که ماده اولیه شیطان [۱] «آتش» بوده است؛ مثلاً، در آیه ای
می فرماید: «و اذقلنا للملائکه اسجدوا لادم فسجدوا الاّ ابلیس کانَ من الجنّ ففسق عن امر ربّه.» [۲]
چنان که
ملاحظه می شود، این آیه شریفه، ابلیس را از جن می داند.ابلیس اسم خاص همان شیطانی است که اغواگر حضرت
آدم بود و خدای تعالی در قرآن گاهی با عنوان «ابلیس» و گاهی با عنوان «شیطان» از او تعبیر می
کند.
[۳]خود شیطان هم خلقت خود را از آتش می داند، آن جا که خداوند از او سؤال می کند: چه
چیزی مانع سجده کردن تو بر آدم شد، گفت: «انا خیرٌ منه خلقتنی من نارٍ و خلقته من طینٍ.» در
جای دیگر می گوید: «ءَاسجدُ لمن خلقت طینا» [۴]به تصریح قرآن، شیطان از فرمان خدا سرپیچی کرد:
«ابی واستبکر و
کان من الکافرین» [۵]؛ «کان من الجنّ استکبرو کان من الکافرین؛[۶] «انّ الشیطان کان للرّحمن عصّیا.» [۷]و قرآن شیطان را
دارای ذریّه می داند، آن جا که می فرماید: «واذ قلنا للملائکه اسجدوا لآدم فسجدوا الاّ ابلیس کان من الجن
ففسق عن امر ربّه افتتخذونه و ذرّیّته اولیاء من دونی و هم لکم عدوٌ بئس للظالمین بدلاً.» [۸] قرآن در
آیات متعددی، شیطان را دشمن آشکار انسان می داند و انسان را از پی روی او برحذر می دارد: «و
انّ الشیطان للانسان عدوٌ مبینٌ» [۹].
آیا قادرید شیطان را بگریانید؟
با مقدمه ای که ذکر کردیم، حال قصد داریم مسئله ای را مطرح کنیم که شاید سوال شما خواننده عزیز
هم باشد و آن اینکه چه وقتهایی شیطان از فرط ناراحتی گریه کرده و چه اوقاتی ما می توانیم او
را به گریه اندازیم؟
با اندکی تفحص روشن می شود که علاوه بر مواردی که شیطان را آزار داده و
ناراحت می کند برخی کارها نیز در طول زندگی آدم علیه السلام و فرزندانش و در طول تاریخ، ابلیس را
چنان آزار داده که باعث ناله و زاری ابلیس شده و حتی او را به گریه واداشته است که در
زیر به برخی از آن موارد اشاره می کنیم:
۱- وقتی حضرت آدم توبه کرد و خدا توبه اش را
پذیرفت شیطان ملعون چنان از سوز دل ناله کرد که ملائکه آسمان و زمین را متوجه کرد و همه او
را لعنت کردند.
۲- روزی که حضرت یوسف از دست زلیخا گریخت، شیطان از سوز دل ناله ای کرد که ملائکه صدای او
را شنیدند و لعنتش کردند.
آشنایی با شیطان و دشمنی او با انسان
۳- در غدیر خم، وقتی پیامبر صلی الله علیه و آله، امام علی علیه السلام را به خلافت منصوب کرد
و فرمود: “من کنتُ مولاهُ فعلیٌّ مولاه”، شیطان از دل پردردش ناله ای کشید و گفت: از این پس چه
کنم و چاره ام چیست؟ اولادش را جمع کرد و گفت: تا می توانید مردم را به شک اندازید، محبت،
ولایت و دوستی علی علیه السلام را چنان بر مردم متشبه کنید که او را به خدایی باور کنند و
از غلو به جهنم بروند و عده ای از راه و روش او برگردند و جهنمی شوند.
۴- روز عاشورا بسیار زحمت کشید تا زمینه ای فراهم کرد که همه لشکر عمر سعد، علیه امام حسین علیه
السلام شوریدند و او را به شهادت رساندند.آنگاه همه شیاطین، روی زمین پخش شدند و با شادی و خوانندگی ابراز
خرسندی کردند.شیطان می گفت: عجب خلق خدا را گمراه کردم و به مقصودم رسیدم.پس از اینکه شیطان از ثواب و
مقام و منزلت پیروان و زیارت کنندگان امام حسین علیه السلام آگاه شد از کرده خود پشیمان شده و از
روی حسرت نعره ای کشیده که همه ملائکه لعنتش کردند.گفت: واویلا، قضیه بر عکس شد و مردم بیشتری داخل بهشت
شدند.
صدقه دادن یکی از کارهایی است که شیطان را گریان میکند
۵- وقتی که پیامبر صلی الله علیه و آله،
به پیامبری مبعوث شد و مردم را از نادانی، گمراهی و جهنم نجات داد و به سوی بهشت رهنمون شد،
ابلیس ناله کرد و فریاد کشید.
۶- وقتی سوره مبارکه “حمد” نازل شد، ابلیس فریاد زد و ناله کرد، چون می گفت: این سوره سبب آمرزش
گناهان اولاد آدم می شود.
۷- امام صادق علیه السلام فرمودند: وقتی انسان در برابر خدا سجده کند و آن را طول دهد، شیطان از
ناراحتی فریادش بلند می شود و به کناری رفته و شروع به گریه می کند و می گوید: وای بر
من، این بنده خدا چگونه او را اطاعت می کند و در مقابل او به خاک می افتد، در حالی
که من او را معصیت نمودم و به آدم سجده نکردم.
۸- دیدار با مومن: دید و بازید مومنان از یکدیگر شیطان را چنان ناراحت می کند که به صورت خود
زده و دست و پای خود را زخمی می کند.
آشنایی با شیطان لعیم
۹- صدقه دادن.روزی پیامبر صلی اله علیه و آله از شیطان پرسید: ای ملعون! چرا مانع از صدقه دادن می
شوی؟ عرض کرد: یا رسول الله! اگر ارّه ای بر سر من بگذارند و مانند درخت و چوب سرم را
ارّه کنند، برای من راحت تر از صدقه دادن اشخاص است.آن حضرت پرسیدند: چرا صدقه چنان ناراحتت می کند؟
دشمنی شیطان با انسان
در
جواب گفت: در صدقه دادن پنج خصلت است: مال را زیاد می کند، مریضان را شفا می دهد، بلاها را
دفع می کند.صدقه دهندگان، به سرعت برق از پل صراط می گذرند، بدون حساب داخل بهشت می شوند و برای
ایشان عذابی نیست.پیامبر صلی الله علیه و آله فرمودند: خدا عذابت را زیاد کند.
سخن آخر اینکه:
شیطان به عنوان دشمن دیرینه و پرکینه، از انجام هر عمل صالح و شایسته ای که منجر به سعادت افراد
شود ناراحت و محزون می شود.پس مبارزه با شیطان جزء آسانترین کارهاست و کافیست برای مبارزه با او فقط کارهای
انسانی و دینی خود را انجام دهیم تا بدین وسیله به خدای تعالی و به کمال خویش نزدیکتر شویم.
=============================
پی نوشتها:
[۱] التحقیق فی کلمات القرآن الکریم،ج۶،ص۶۸[۲] سوره کهف/آیه ۵[۳] آیاتی که در آن ها از او با
عنوان ابلیس یادکرده است: مانند: «و اذقلنا للملائکهِ اسجدوا لادم فسجدوا الاّ ابلیس ابی و استکبر و کان من الکافرین»
(بقره:۳۴) و نیز ر.ک: حجر: ۳۱۳۲ / اسرا: ۶۱/ کهف: ۵۰ / طه: ۱۱۶/ ص: ۷۴۷۵٫در بعضی موارد نیز با
عنوان شیطان از او نام می برد: مانند: «یا بنی آدم لایفتننّکم الشیطان کما اخرج ابویکم من الجنّه.» (اعراف: ۲۷)
و نیز ر.ک: بقره: ۲۶ / طه: ۱۲۰٫ضمنا از جمله آیاتی که به خوبی دلالت می کنند بر این که
این شیطان همان ابلیس است آیات ۶۱-۶۵ اسراء می باشند.[۴] اسراء: (۶۱)[۵] بقره: (۳۴)[۶] ص: (۷۴) [۷] مریم: (۴۴)[۸] کهف:
(۵۰)[۹] (یوسف: ۵)
تبیان ـ پرسمان