افطار، پس از نماز یا پیش از آن

افطار کردن

یکی از موارد مستحب در باب روزه، آن است که روزه‌دار، پس از اقامه نماز مغرب و
عشا روزه خود را افطار نماید، تا از ثواب نماز شخص روزه‌دار برخوردار گردد، مگر این‌که جهت افطار، کسى منتظر
او باشد و یا به جهت تحمل روزه، نتواند نماز را با حال خضوع و توجه بجا آورد.که در این
صورت، بهتر است افطار را مقدّم بر نماز نموده و به قدر امکان مواظب باشد که وقت فضیلت نماز، نگذرد.

سوال: آیا لازم است انسان نیت روزه را بر زبان بیاورد؟

جواب: لازم نیست انسان نیت روزه را از قلب خود بگذراند یا بر زبان بیاورد بلکه همین قدر که برای
انجام فرمان خداوند عالم از اذان صبح تا مغرب کاری که روزه را باطل می کند انجام ندهد کافی است.(توضیح
المسائل ۱۲ مرجع، ج ۱، ص ۹۱۴، م۱۵۵۰)

سوال: اگر در روزه، افطار کردن پس از نماز باشد، آیا
ثواب
بیشتری دارد؟

بیشتر فقهای معاصر می‌فرمایند: یکی از موارد مستحب، در باب روزه، آن است که روزه‌دار، پس
از اقامه نماز مغرب و عشا (پس از اقامه نماز مغرب روزه خود را افطار نماید) روزه خود را افطار
نماید، تا از ثواب نماز شخص روزه‌دار برخوردار گردد، مگر این‌که جهت افطار، کسى منتظر او باشد و یا به
جهت تحمل روزه، نتواند نماز را با حال خضوع و توجه بجا آورد.که در این صورت، بهتر است افطار را
مقدّم بر نماز نموده و به قدر امکان مواظب باشد که وقت فضیلت نماز، نگذرد.(طباطبایى یزدى، سید محمد کاظم، العروه
الوثقى، ج‌۲، ص ۲۱۳؛ امام خمینی، توضیح المسائل (محشّی)، ج ۱، ص ۹۶۹)

سوال: شخصی در ماه رمضان در جائی
اقامت آن ماه را در آن محل کرده است، ولی همیشه بعد از
افطار از حد ترخص خارج می شود
اما پس از دو سه ساعت به آن محل باز می گردد، وظیفه
این شخص نسبت به نماز و روزه
اش در آن محل چیست؟

جواب: اگر از اول، قصد خارج شدن هر شب را داشته قصد اقامت
محقق نشده و باید روزه ها را قضا کند.(استفتائات امام خمینی (ره)، ج ۱، ص ۳۲۲، س۵۷)

 سوال: آیا انسان باید هر شب ماه رمضان نیت روزه فردای آن روز را بگیرد؟

جواب: انسان
می تواند در هر شب از ماه رمضان برای روزه فردای آن نیت کند، و بهتر است که شب اول
ماه هم نیت روزه همه ماه را بنماید.(توضیح المسائل ۱۲ مرجع، ج ۱، ص ۹۱۵، م ۱۵۵۱)

سوال: آیا نیت روزه چه واجب و چه مستحب وقت مشخصی دارد؟

جواب: برای
نیت واجب ماه رمضان از اول شب ماه رمضان تا اذان صبح هر وقت نیت روزه فردا بکند اشکالی ندارد.اما
وقت نیت روزه مستحبی از اول شب است تا موقعی که به اندازه نیت کردن به مغرب وقت مانده باشد
که اگر تا این وقت کاری که روزه را باطل می کند انجام نداده باشد و نیت روزه مستحبی کند
روزه او صحیح است.(توضیح المسائل ۱۲ مرجع، ج ۱، ص ۹۱۵، م ۳-۱۵۵۲)

چند سوال از آیه الله صافی گلپایگانی دام ظله:

سوال: آیا به مجرّد اینکه اذان مغرب شروع شد، روزه دار می‌تواند افطار کند و یا باید کمی صبر کند؟

جواب: موقعی می‌تواند افطار کند که یقین
کند مغرب شده است.

سوال: آیا در نیّت روزۀ ماه رمضان باید معیّن کنیم که روز چندم ماه رمضان را روزه می گیریم

و اگر مثلاً نیّت روزه روز اول ماه مبارک رمضان کردیم بعد روشن شد روز دوّم بوده است روزه چه

حکمی دارد؟

جواب: لازم نیست روزۀ هر روز را بخصوصه نیّت کند، همین اندازه که بداند روزه ماه
رمضان را می گیرد، کافی است.

سوال: اگر در ماه رمضان قبل از طلوع فجر نیّت را فراموش کرد، چه کند؟

جواب: اگر قبل
از ظهر یادش آمد نیّت کند و اگر بعد از ظهر یادش بیاید روزه باطل است ولی باید آن روز
را امساک کند و بعد هم قضای آن را بگیرد.

سوال: اگر کسى در ماه مبارک رمضان، از خواب بیدار شود و بعد متوجه بشود که از وقت اذان گذشته است آیا روزه این فرد صحیح است؟

جواب: بلى، صحیح است.

سوال: اگر در ماه مبارک رمضان نیّت روزه را فراموش کند و نزدیک مغرب نیّت کند روزه اش صحیح است؟

جواب: باید روزه آن روز را قضا کند.

سوال: سن بلوغ زن ۹ نه سال در رساله ذکر شده است و تکلیف بر او واجب است در

حالیکه دختر این قدر کوچک است که اگر روزه بگیرد مریض می شود بلکه نمی تواند روزه بگیرد و علامت

بلوغ دیگر هم ندارد، تکلیف ایشان چیست؟

جواب: سن تکلیف دختران نه سال کامل قمری است و در عین
حال قدرت شرط تکلیف است، آنچه قدرت انجامش را دارد باید انجام دهد و آنچه قدرتش را ندارد تکلیف ساقط
است، مثلاً اگر قدرت گرفتن روزه ندارد نباید روزه بگیرد و هر وقت قدرت یافت قضا آن را بجا آورد
ولی نماز و حجاب و امثال اینها را که قدرت دارد باید انجام دهد.

دو سوال از آیه الله وحید خراسانی دام ظله:

سوال: در صورتی که هلال ماه شوال در منطقه ای رویت شد ، آیا در سایر مناطق و کشورها نیز هلال ثابت می شود؟

جواب: در مناطقی که در اکثر شب با منطقه رویت شده مشترک باشند هلال ثابت است و در غیر
این صورت ثبوت هلال محل اشکال است.

سوال: اگر روزه دار روزه خود را با کار حرامی باطل کند کفاره آن چیست؟

اگر به چیز
حرامی روزه خود را باطل کند (چه آن چیز اصلاً حرام باشد مثل شراب و زنا، یا به جهتی حرام
شده باشد مثل نزدیکی کردن با عیال خود در حال حیض) بنابر احتیاط، کفاره جمع بر او واجب می شود،
یعنی باید یک بنده آزاد کند و دو ماه روزه بگیرد و شصت فقیر را سیر کند، یا به هرکدام
آنها یک مدّ طعام بدهد، و چنانچه هر سه برایش ممکن نباشد، هر کدام آنها که ممکن باشد واجب است
انجام دهد، و بنابر احتیاط واجب استغفار هم بنماید.

تبیان