حفظ قرآن کریم از چه روش هایی ممکن است؟

حفظ قران شرایط خاص خودش را دارد و هر کس بستگی به روحیه و شرایطی که دارد قران را میتواند حفظ کند .اما مهم این است که چه روشی را برای این راه انتخاب کرده اید زیراکه هر راهی باعث حفظ قران نمیشود . ما دراین بخش روش های حفظ قرآن که بسیار موثر است را به شما اموزش داده ایم مطالب مارا در پرشین وی ببینید.

روش های حفظ قرآن

حفظ کردن قرآن به گونه ای است که برای همه مومنان لذت و شیرینی خاصی دارد و بسیاری از افراد۳۰ جزء قرآن را به راحتی حفظ می کنند.در سلسله مباحث مربوط به روش حفظ قرآن، مطالبی درباره مقدمات، وسایل و شرایط حفظ قرآن در مجله شماره ۵۷ و ۵۸ ارائه گردید.در این مقاله، نگاهی گذرا به مراحل حفظ، عوامل
مؤثر در حفظ و راههای تصحیح محفوظات قرآنی خواهیم داشت.

مراحل حفظ قرآن کریم

۱٫ آشنایی با روخوانی و روانخوانی

بعضیها بدون طی کردن مراحل حفظ قرآن نیز میتوانند قرآن را ـ هرچند با دشواری و تمرین بیشتر ـ حفظ کنند، ولی مراحلی که سپری کردن آنها درافزایش سرعت و مقدار و دوام حفظ آیات قرآن بسیار مؤثر است، هفت مرحله است و مرحله اولِ آن، ایناست که تلاش کنید، پیش از حفظ قرآن، یک دوره آموزشِ «روخوانی» قرآن را یاد بگیرید و «روانخوان» شوید تااز همان آغاز و با تسلط بر روخوانی قرآن، آیات الهی را به طور صحیح و بدون غلط بخوانید وبا تسلط بر روانخوانی قرآن، با سرعت بیشتری، آیات بیشتری را حفظ نمایید.

آموزش حفظ قرآن در خانه

۲٫ آشنایی با تجوید قرآن

بهتر است که علمِ «تَجویدِ»، قرآن یا همان «نیکو خوانیِ» قرآن را، پیش از حفظ آیات، فرا بگیرید، تا از همان آغاز حفظ قرآن، آیات رانیکوتر و زیباتر نیز بخوانید؛ زیرا آشنا بودن با علم تجوید، انجام دادن این کار را برای شما بسیار آسانترمی کند.

 ۳٫ آشنایی با دستور زبان قرآن

چنانچه برای شما امکان دارد، بکوشید یک دوره دستور زبان عربی را که به آن «صَرف و نَحْو» می گویند،هرچند به صورت مختصر و اِجمالی، فرا بگیرید؛ زیرا آگاه بودن از قواعد دستور زبان عربی و آشنایی با آنها،در سرعت و مقدار حفظ آیات قرآن بسیار مؤثر است.

۴٫ آشنایی با لحن عربی قرآن

از همان آغاز، آیات قرآن را با لَحن و آهنگ و لهجه عربی حفظ کنید.برای این منظور، به تلاوت و قرائت قاریان معتبر و مشهور عرب و ایران گوش فرادهید.

۵٫آشنایی با روش ترتیل قرآن

تلاوت قرآن به روش «تَرتیل» را بیاموزید و بکوشید که قرآن را با همین روش،حفظ کنید.برای یادگیری آن، می توانید به نوارها و سی دی های تلاوت قرآن با روش ترتیل، مانند نوار ترتیلِ استادان: «محمد صِدّیق مَنشاوی» و «عبدالرحمن حُزَیفی» گوش فرا دهید و خودتان نیز همراه آنها بخوانید، یا در جلسات تلاوت قرآن به روش ترتیل، شرکت نمایید، و یا این روش را زیر نظر «استاد» یاد بگیرید و تمرین کنید تاکاملاً با روش و سَبک ترتیل آشنا شوید

بر آن مسلط گردید.در صورتی که حفظ قرآن و تکرارآیات آن با روش ترتیل، از نظر سرعت، برای شما تُند و سریع است، می توانید با روش دیگری بهنام «تَحقیق» که از نظر سرعت، آهسته تر از روش ترتیل است، آیات قرآن را تکرار و حفظ کنید وبه نوارهای تحقیقِ استادانی همچون: «محمود خلیل الحُصَری» و «عبدُ الباسِط محمد عبدُ الصمد» گوش فرا دهید.

شیوه حفظ قرآن

۶٫آشنایی با ترجمه قرآن

بکوشید که پس از حفظ هر قسمت از قرآن، با ترجمه و معنی کلمات و آیاتآن قسمت نیز آشنا شوید.این آشنایی، افزون بر داشتن آثار علمی و اخلاقی و معنوی، می تواند عاملی مؤثر دربه یادآوردن آیات حفظ شده، هنگام مرور محفوظات قرآنی، نیز باشد.به طور نمونه، اگر شما آیه ۱۳ سوره «حُجُرات»، یعنیآیه «… إِنَّ أَکرَمَکُمْ عِندَ اللّهِ أَتقیکُم…»؛ را حفظ کنید و با معنی و مفهوم آن، یعنی «گرامی ترین شمانزد خدا پرهیزکارترین شماست.» نیز آشنا گردید، پس از مدتی و هنگام مرور محفوظات قرآنی خود، به این آیه که می رسید.

چنانچه قسمتِ «إِنَّ أَکرَمَکُم عِندَ اللّهِ» را به یاد آوردید، اما قسمتِ «أَتقیکُم» را فراموش کردید، چون ازپیشْ با معنیِ «أَتقیکُم: پرهیزکارترین شما» آشنا بوده اید، بهتر و سریع تر می توانید قسمتِ «أَتقیکُم» را به یادآورید و مثلاً به جای آن، عبارتِ «أَغنیکُم» را که به معنیِ «ثروتمندترین شما» است، نگویید؛ زیرا از پیش میدانسته اید که «گرامی ترین انسانها نزد خدا پرهیزکارترین آنان است، نه ثروتمندترین آنان» و «پرهیزکارترین»، معنیِ «أَتقیکُم» و نهچیز دیگری است؛ هرچند برخی بر این عقیده اند که «حتی آشنایی با ترجمه و معانی کلمات و آیات قرآن،پیش از حفظ آنها و نه پس از آن، می تواند در حفظ بهتر و سریع تر و پایدارتر آیاتنیز تأثیر مثبت بگذارد.»

۷٫آشنایی با تناسب معنایی آیات قرآن

آگاهی از تناسب معنایی آیات با یکدیگر می تواند عامل مؤثر دیگری در حفظآیات قرآن و بویژه قسمت پایانی آنها باشد.مثلاً «اصمعی» می گوید: «روزی آیه «والسّارِقُ والسّارِقَهُ فَاقطَعُوا أَیدیَهُما جَزآءً بِما کَسَبانَکالاً مِنَ اللّهِ» را خواندم و آن را با عبارت «واللّه ُ غَفورٌ رَحیمٌ» به پایان رساندم.شخصی بیابان نشین نزدیکمن بود و قرآن خواندن مرا شنید.آن شخص به من گفت: آیه را دوباره بخوان.من نیز آن آیه را دوباره خواندم و با همان عبارت «واللّه ُ غَفُورٌ رَحیمٌ» به پایان رساندم.آن شخصِ بیابان نشین به من گفت: آیه را به صورت اشتباه خواندی.به او گفتم: مگر تو قرآن می دانی؟ پاسخ داد: نه! من قرآن نمی دانم.

به وی گفتم:پس، چگونه می گویی که من آیه را اشتباه خوانده ام؟ جواب داد: آن گونه که تو آیه را خواندی،آغاز و پایان آن، از نظر معنی و مفهوم، با یکدیگر تناسب ندارند؛ زیرا خداوند هم از کیفر و عقوبت سخن می گوید و هم خودش را به غَفورٌ رَحیمٌ توصیف می نماید.پس از سخن این شخصِ بیابان نشین متوجهشدم که پایان آیه، عبارتِ «وَ اللّه ُ عَزیزٌ حَکیمٌ» است.و همین تناسب معنایی را نیز در آیه ۹۸ سوره «یوسُف» می توان دید.

زیرا فرزندان حضرت «یعقوب» علیه السلام به او گفتند: «ای پدر! از خدا آمرزش گناهان مارا طلب کن که ما خطا کار بودیم.» حضرت به آنان فرمودند: «… سَوفَ أَستَغفِرُ لَکُمْ رَبّیآ إِنَّهُ هُوَ الْغَفُورُالرَّحیمُ»؛ «بزودی برای شما از پروردگارم آمرزش می طلبم که او آمرزنده و مهربان است.» همان گونه که در اینآیه کریمه نیز می بینید، آغاز این آیه، یعنی «أَستَغْفِرُ: آمرزش می طلبم» با پایان آن، یعنی «اَلْغَفُورُ: آمرزنده» تناسب معنایی دارد.آشنایی با روش های حفظ قرآن کریم

برای حفظ قرآن دست کم به دو چیز نیاز دارید: یکی انگیزه عالی و دیگری هدف متعالی

عوامل مؤثر در حفظ

۱٫برای حفظ قرآن و ادامه مستمر آن، دست کم به دو چیز نیاز دارید:یکی انگیزه عالی و دیگری هدف متعالی.انگیزه عالی، شما را به شروع کار تشویق می کند و هدف متعالی، شمارا به ادامه کار و پایان دادن آن ترغیب می نماید.بنابراین، به انگیزه و هدف خود، برای حفظ قرآن، بیشترتوجه کنید، و پیش از شروع حفظ، به تبیین و تحلیل آن، برای خود، بپردازید تا حفظ قرآن رابه پایان برسانید و در میانه راه، از ادامه آن باز نمانید.

۲٫گوش دادن به نوارهای تلاوت قرآن در زمینه آیات مورد نظر.به طور مثال، دیده یا شنیده اید که برخیها هنگام رانندگی، به نوارهای قرآن گوش داده اند وهمه آیات خوانده شده در نوار و یا بسیاری از آنها، حتی به طور ناخواسته، حفظشان شده است و این  نشان دهنده اهمیت حفظ قرآن از راه گوش دادن به نوارهای قرآنی است.گفتنی است کسانی که می خواهند افزون برحافظ قرآن بودن، قاری قرآن نیز باشند، می توانند نوارهای قاریانی را انتخاب نمایند که آیات مورد نظرشان برایحفظ را به سبک مورد نظرشان برای تلاوت خوانده باشند.

۳٫مدتی است نوارهای صوتی و کاستِ مخصوص حفظ قرآن، باروشهای گونه گون تهیه و تنظیم شده است و در بازار به فروش می رسد و یا در مؤسسات ومراکز آموزش حفظ قرآن دیده می شود.می توانید از آنها نیز برای حفظ قرآن استفاده کنید.و چنانچه برای شما امکان دارد، بهتر است برای حفظ قرآن، از نوارهای ویدئویی و دیسکهای فشرده رایانه ای (Compact Disk = CD) که به صورتِ «سمعی و بصری: شنیدنی و دیدنی» است، استفاده کنید، زیرا طبق نظر برخی از روان شناسان، حدود ۸۰% یادگیریاز طریق «چشم» تحقق می پذیرد.

۴٫یکی از عوامل مؤثر در حفظ آیات و سوره های قرآن و دلگرم شدن به این کار، آگاهی یافتن از ثواب و پاداشهایی است که در احادیث اسلامیِ ما برای خواندن و حفظ کردن آیات و سوره های قرآن بیان شده است

۵٫حفظ آیات قرآنی و فراموش نکردن محفوظات قرآنی، نیازمند، «تکرار» است.بنابراین، ازهر فرصتی برای مرور و تمرین مداوم آیات و بازخوانی و بازگویی آنها استفاده کنید و برای تکرار آیات حفظ شده، بیشتر از حفظِ خود آیات، وقت بگذارید(.

دین و اندیشه