جشن سروشگان در فروردین ماه

جشن سروشگان در فروردین

هفدهمین روز از هر ماه در گاهشماری ایرانی « سروش » نام دارد و هفدهم فروردین نخستین روز سروش سال،
هنگام جشن « سروشگان » یا جشن « هفده‌روز » است.
این روز در ستایش « سْـرَئوشَـه/ سروش »،ایزد پیام‌آور خداوند و نگاهبان بیداری بوده است.
خروس و به ویژه خروس سپید از گرامی‌ترین جانوران در نزد ایرانیان بشمار می‌رفته و به سبب بانگ بامدادی،نماد سروش
دانسته ‌شده است(dot) سروش و جشن سروشگان – در اوستا به صورت sraoša- یا seraoša و در فارسی میانه
مانوی به صورت به معنی “شنیدن”Ösrõšahrãy یا srõšãw آمده است.
این واژه از ریشه ی sru اشتقاق یافته است و در اوستا هم به معنی “فرمانبرداری” به کار رفته است
و هم نام یکی از ایزدان است.
سروش ایزدی است که زمزمه کردن (نیایش) را به مردم آموخت.
او ایزدی است که قبل از طلوع آفتاب بانگ زده و مردم را برای نیایش پروردگار فرا می­خواند.
او از ایزدان بزرگی است که بر نظم جهان مراقبت دارد(dot) روز سروش در ماه فروردین از اهمیت ویژه­ای برخوردار
بوده و جشن سروشگان گرفته می­ شده است.
ایرانیان در این روز به عبادت و نیایش پروردگار پرداخته و به معابد می­رفتند.ایزد سروش بر فراز کوه البرز کاخی
دارد، با یک‌هزار ستون که به خودی خود روشن است و ستاره‌نشان (یسنه ۵۷، بند ۱۰).گردونهٔ او را در آسمان،چهار
اسب نر درخشان و تیز رو با سم‌های زرین می‌رانند.هیچ موجودی از ایشان پیشی نمی‌گیرد و بدین‌گونه است که او
دشمنان خود را در هر کجا که باشند، دستگیر می‌کند.
سروش همیشه بیدار است و هرگز به خواب نمی رود و مخلوقات مزدا را پاسبانی می کند و برای محافظت
نوع بشر هر روز و هر شب،سه بار به دور زمین می گردد.
نماد مادی سروش خروس نام نهاده شده که با بانگ بامدادی خود مردم را از پی ستایش خداوند بخواند.
در مجموعه ی یشت ها، یشت یازدهم برای سروش است.

برخی از صفات سروش در اوستا به قرار زیر است

قوی بازو ،چست و چالاک ، چابک ترین در میان جوانان ، شهریار جهان، دارنده ی سلاح سخت، دارای سلاح
آخته، دارای ابزار مینوی یعنی “اهونور” ، “یسنوکرتی” و “فشوشومانتره” ،”تنومانتره” یعنی دارای پیکری با کلام مقدس ، پاک ترین
و رد (:سرور) پاکی ، دارای اندیشه ای والا ، خوش سخن ، نگهبان آفریدگان، پاسبان سرار گیتی و پناه
دهنده ی بینوایان .
سروش در میان ایزدان نخستین کسی است که زبان به ستایش خداوند و نیایش امشاسپندان گشود.
نخستین کسی که مراسم مذهبی به جای آورد و پنج گاتهای زرتشت را بسرود.
ایزد سروش بر آن است تا نیروهای اهریمنی چون “خشم”، “کنده یا مستی” ، “بوشاسپ یا خواب و تنبلی” (و
مهمتر از همه ” دروغ” را از میان ببرد.

سروش نابود کننده ی دیو آز و خشم است و به همراه مهر و رشن (دو ایزد باستانی ایرانیان) اعمال
انسان ها را سنجیده و به نیکو کاران پاداش و به بدکاران کیفر می دهد.
او فرمانروا و دهبد جهان است.
بر تمامی ارزه (کشور غربی) و سوه (کشور شرقی) فرمانروایی دارد.
او نگهبان تن در جهان است و برای نگهبانی آفریدگان،همواره بیدار و هوشیار بر گرد جهان می گردد.
هفدهمین روز هر ماه به نام ایزد سروش به عنوان پیام آور غیب و پیک ایزدی شناخته می شود.

ابوریحان بیرونی می نویسد

سروش اولین کسی است که مردم را برای ستایش پروردگار به زمزمه کردن امر کرده است.
در این روز دعا و عبادت کردن و به معبد رفتن بسیار نیک است.

تاریخ شمار