راهنمای سفر به سر پل ذهاب ؛ رازهای سرپل ذهاب؛ از تمدن‌های کهن تا طبیعت امروز

سفر به سرپل ذهاب، تجربه‌ای بی‌نظیر بود. طبیعت بکر، آثار تاریخی ارزشمند، مردم مهمان‌نواز و غذاهای خوشمزه، از جمله دلایلی است که این شهر را به مقصدی جذاب برای گردشگران تبدیل کرده است. اگر به دنبال سفری آرام و دلنشین هستید، سرپل ذهاب بهترین گزینه برای شما خواهد بود.
سرپل ذهاب به دلیل موقعیت جغرافیایی استراتژیکش، از دیرباز مورد توجه اقوام مختلف بوده است. آثار باستانی متعددی در این منطقه کشف شده که قدمت آن‌ها به هزاره‌های قبل از میلاد مسیح می‌رسد. از جمله این آثار می‌توان به سنگ‌نوشته‌های تاریخی، قلعه‌ها و تپه‌های باستانی اشاره کرد. راهنمای سفر به سر پل ذهاب را در پرشین وی بخوانید.

راهنمای سفر به سر پل ذهاب

درست در غرب ایران، شهری با نام پل ذهاب وجود دارد. شهری که برای ماجراجویی و کشف ناشناخته‌ها جان می‌دهد. پس امروز با ما همراه باشید تا سرپل ذهاب کرمانشاه، این شهر زیبا و دوست‌داشتنی را بهتر از قبل بشناسید.

جزء شهرهای کرد‌نشین به حساب می‌آید. سرپل ذهاب در نزدیکی مرز بین ایران و عراق قرار دارد. به همین خاطر طی جنگ تحمیلی آسیب بسیاری را متحمل شد. این شهر در مسیر بین‌المللی تهران – بغداد قرار دارد که آن را با نام جاده کربلا می‌شناسند.

ارتفاع این شهر از سطح دریا به حدود ۵۰۰ متر می‌رسد. البته جالب است بدانید در این شهرستان، یک تغییر ارتفاع ناگهانی رخ می‌دهد. به این ترتیب در مناطق شرقی شهر، ارتفاع ناگهان از حدود ۵۰۰متر، به ۱۰۰۰متر افزایش پیدا می‌کند. همین مسئله باعث شده تا طبیعت پل ذهاب بسیار خاص و منحصر‌به‌فرد باشد. چنین تغییر ارتفاع ناگهانی به‌ندرت رخ می‌دهد. به این ترتیب پوشش گیاهی و جانوری منطقه در عرض چند دقیقه به‌صورت کامل تغییر پیدا خواهد کرد.

تاریخچه سرپل ذهاب

با وجود آنکه نام این شهر شاید آنچنان که باید و شاید بر سر زبان‌ها نیست؛ اما سرپل ذهاب جزء شهرهای باستانی و تاریخی به حساب می‌آید. در واقع باید بدانید قدمت این شهر تاریخی به حدود ۴٫۸۰۰ سال پیش باز می‌گردد. این یعنی خیلی قبل دوران هخامنشیان، تمدن بزرگی در این منطقه وجود داشته است. وجود کتیبه سنگی آنوبانینی پادشاه لولوبی‌ها در ضلع شمال‌شرقی رشته‌کوه زاگرس، بر تاریخ غنی این منطقه دلالت می‌کند. این کتیبه جزء قدیمی‌ترین کتیبه‌های ایران به حساب می‌آید. حتی کتیبه معروف بیستون نیز حدود ۲هزار سال بعد از این کتیبه حکاکی شده است. همچنین بد نیست بدانید شباهت بسیاری بین کتیبه بیستون و کتیبه سنگی آنوبانینی وجود دارد. به همین خاطر بسیاری از کارشناسان بر این باور هستند که کتیبه بیستون در حقیقت تقلیدی هنرمندانه از کتیبه سنگی آنوبانینی است.

به غیر از کتیبه آنوبانینی، آثار تاریخی دیگر همانند طاق گرا، قلعه گبری، دکان داوود و ده‌ها اثر تاریخی دیگر در این منطقه وجود دارند. تمامی این آثار به وضوح نشان‌دهنده این موضوع هستند که تمدنی قدیمی و تاریخی در این منطقه وجود داشته است. در ادوار مختلف تاریخ، این منطقه را با اسامی مختلفی می‌شناختند.

پاتیر یکی از اسامی باستانی این شهر به حساب می‌آید. در دوران لولوبی‌ها و همچنین مادها، این منطقه را با نام «پاتیر» می‌شناختند. بر همین اساس، پاتیر یکی از قدیمی‌ترین اسامی سرپل ذهاب محسوب می‌شود. حلوان، الوند، کالمانو و حتی خسروشاد فیروز نیز جزء اسامی دیگر این منطقه به حساب می‌آیند. در هر برهه تاریخی، این شهر اهمیتی بسیاری داشته است. تقریباً در همه حکومت‌ها نیز این شهر جزئی از قلمرو کشورمان محسوب می‌شد. البته گاهی پیش آمد که این شهر را از ایران جدا کردند؛ اما مجدد آن را برای ایران پس گرفتند.

بهترین زمان سفر به سر پل ذهاب

شهرستان سرپل ذهاب از نظر آب‌وهوایی دارای زمستان‌های معتدل و تابستان‌هایی گرم است. نزولات الهی در زمستان و به‌ندرت در بهار بر سر مردم نازل می‌شوند. متأسفانه در فصل تابستان و پاییز، بارش در این شهر تقریباً به صفر می‌رسد. البته همان طور که اشاره کردیم، یک تغییر ارتفاع ناگهانی در این شهرستان رخ می‌دهد. به همین خاطر این شهرستان را باید به سه اقلیم مختلف تقسیم کرد.

جاهای دیدنی سرپل ذهاب

سراب گرم

سراب گرم نام چشمه‌ای همیشه جوشان و پرآب است. این چشمه در بخش مرکزی سرپل ذهاب و دهستان حومه قرار دارد. چشمه سراب گرم حتی در کم‌آب‌ترین روزهای سال نیز جوشان و پرآب است. از این سراب برای تأمین آب آشامیدنی و همچنین مصارف کشاورزی منطقه استفاده می‌کنند. در کنار این سراب یک مخزن آب بزرگ نصب شده است و دورتادور آن را دیوار کشیده‌اند.

دلیل این دیوارکشی، محافظت از منبع اصلی تأمین آب شرب منطقه است؛ زیرا در صورت مسموم‌شدن آب، بسیاری از مردم دچار مشکل می‌شوند. مازاد آب این سراب از طریق کانال به دریچه خروجی منتقل می‌شود. این دریچه خروجی به مکانی عالی برای تفریح و آبتنی مردم منطقه در تابستان تبدیل شده است. پس اگر در تابستان به‌دنبال مکانی عالی برای آبتنی و خوشگذرانی هستید، سری به سراب گرم بزنید.

سرخه دیزه

سرخه دیزه یکی از توابع شهرستان دالاهو است. این منطقه در ۲۵کیلومتری شهر سرپل ذهاب و ۳۰کیلومتری کرند و ۱۲۵کیلومتری کرمانشاه قرار دارد. این منطقه یکی از زیباترین مناطق طبیعی کرمانشاه به حساب می‌آید. وجود مناطق کوهستانی و دره‌های عمیق باعث شده تا پوشش گیاهی خاصی در آن به وجود بیاید. درختانی همانند درخت بلوط، ون و ارجن به‌وفور در این منطقه یافت می‌شوند. همین مسئله باعث شده تا سرخه دیزه به یکی از بهترین مناطق ییلاقی برای پیک‌نیک‌های تابستانی تبدیل شود. مردم این منطقه به همان شکل سنتی زندگی می‌کنند و مشغول باغداری یا بافت صنایع‌دستی هستند.

بناهای تاریخی و مذهبی سرپل ذهاب

قلعه منیژه

قلعه منیژه یکی از مهم‌ترین جاهای دیدنی سرپل ذهاب محسوب می‌شود. این قلعه را با نام زیج منیژ هم می‌شناسند. قلعه منیژه در مسیر جاده اصلی کرمانشاه – سرپل ذهاب قرار دارد. برای ساخت این قلعه عجیب و مرموز از لاشه سنگ و ملات گچ استفاده کرده‌اند. وجود دالان‌هایی که انگار در دل خاک کنده شده است، این قلعه را به یکی از خاص‌ترین قلعه‌های ایران و استان کرمانشاه تبدیل می‌کند. متأسفانه درباره کاربرد و تاریخ دقیق ساخت این قلعه، اطلاعات خاصی در دست نیست؛ اما بر اساس سبک معماری، می‌توان قلعه منیژه را به دوران ساسانی نسبت داد.

قلعه منیژه

در هر ضلع این قلعه، ۳۰ اتاقک به چشم می‌خورد. هر اتاق دارای طاق گهواره‌ای شکل است. در حال حاضر فقط بقایای این طاق‌ها وجود دارد. در این قلعه از سیستم آبرسانی بسیار پیشرفته استفاده می‌کردند. حتی هنوز هم آب در آن‌ها جریان دارد. بر اساس پلان کلی می‌توان حدس زد که قلعه منیژه بیشتر کاربرد مسکونی داشته؛ اما چند برج نگهبانی دورتادور آن نیز وجود دارد.

طاق گرا

در بخش قبلی از طاق گرا به‌عنوان یکی از جاهای دیدنی سرپل ذهاب نام بردیم. این اثر نیز جزو فهرست آثار ملی ایران است. طاق گرا که با نام طاق شیرین نیز شهرت دارد، جزء مهم‌ترین ابنیه تاریخی ایران و استان کرمانشاه به حساب می‌آید. طاق گرا در ۱۵کیلومتری سرپل ذهاب و کنار مسیر باستانی سنگ فرش جا خوش کرده است. این مسیر باستانی، ایران را به بین‌النهرین متصل می‌کرد. طاق گرا کوتاه‌شده عبارت «طایفه گراوند» است. طایقه گراوند یکی از طایقه‌های لک و لر زبان بودند که مسئولیت محافظت از مرز‌های غربی ایران را به عهده داشتند. قدمت این طاق به دوران اشکانی و ساسانی باز می‌گردد و حتی برخی تصور می‌کنند که در دوره حکومت خسرو پرویز دوم ساخته شده است. این طاق هیچگونه کتیبه تاریخی یا سنگ‌نوشته ندارد؛ اما احتمال می‌دهند از آن برای مرزبانی و نگهبانی استفاده می‌کردند.

گوردخمه دکان داوود

در بخش تاریخچه، کنار طاق گرا نامی از دکان داوود نیز برده شد. گوردخمه دکان داوود یکی دیگر از جاهای دیدنی سرپل ذهاب محسوب می‌شود.  این مکان دلالت بر روش سنتی تدفین و خاکسپاری ایرانیان دارد. در آیین باستانی ایرانیان، یعنی زرتشت، روح انسان است که اهمیت دارد. وقتی انسان جان می‌بازد و روح از بدن وی خارج می‌شود، پیکر او دیگر ارزشی ندارد و حتی «نجس» محسوب می‌شود. از طرف دیگر در این آیین چنین روایت می‌شود که پیکر بی‌روح انسان به‌قدری نجس است که حتی نباید آن را در خاک گذاشت؛ زیرا به این ترتیب خاک را نیز آلوده می‌کند.

گوردخمه دکان داوود

از‌این‌رو پیکر بی‌جان انسان را در دخیمه‌ای داخل کوه قرار می‌دادند تا حیوانات و پرندگان لاشه‌خور، پیکر بی‌جان انسان را بخورند. قدمت این گوردخمه به دوران هخمانشیان باز می‌گردد. حتی جالب است بدانید بسیاری بر این باور هستند که این گوردخمه به پادشاه وحشی هخامنشی، یعنی ضحاک تعلق دارد. در کنار این گوردخمه کتیبه‌ای تاریخی به چشم می‌خورد که بازدید از آن فقط از نزدیک امکان‌پذیر است.

نقش برجسته آنوبانینی

همان طور که در بخش‌ قبلی اشاره کردیم، نقش برجسته یا همان کتیبه آنوبانینی، یکی از قدیمی‌ترین کتیبه‌های ایران به حساب می‌آید. حتی کتیبه معروف بیستون نیز ۲هزار سال بعد، از روی همین کتیبه کپی‌برداری شده است. قدمت این کتیبه ۴٫۸۰۰ سال است و به یکی از چهار عنصر قومی زاگروس‌نشین هزاره سوم پیش از میلاد مسیح یعنی لولوبیان تعلق دارد. این قوم در این منطقه ساکن بودند و جزء اقوام آباواجدادی ما به حساب می‌آیند.

در این نقش برجسته، تصویر شاه در برابر ایزدبانو ایشتار به چشم می‌خورد. این کتیبه نشان می‌دهد که ستاره‌ای باعث پیروزی پادشاه در برابر دشمانان شده است. پادشاه نیز پس از پیروزی، پای خود را بر پیکر بی‌جان دشمانان مغلوب‌شده نهاده. ملکه حلقه‌ای در دست دارد و دست دیگر زنجیر یا طنابی گرفته است و دو اسیر در بند او هستند. در کنار شاه و ملکه، ۹۰ اسیر برهنه در بند نیز به چشم می‌خورد.

سوغات در سفر به سر پل ذهاب

سرپل ذهاب، شهری با قدمتی دیرینه و طبیعتی زیبا در استان کرمانشاه، علاوه بر جاذبه‌های تاریخی و طبیعی، سوغات خوشمزه و متنوعی هم دارد که می‌تواند هدیه‌ای ارزشمند برای شما و عزیزانتان باشد. در ادامه به برخی از سوغاتی‌های معروف این شهر اشاره می‌کنیم:

حصیربافی: محصولات حصیری بافته شده با دست، از جمله سبد، زیرانداز و کلاه حصیری، سوغاتی‌های زیبایی هستند که می‌توانند جلوه خاصی به دکوراسیون منزل شما ببخشند.

قالی و گلیم: قالی و گلیم دستبافت با طرح‌ها و رنگ‌های متنوع، نمادی از هنر و اصالت مردم این منطقه است.

سفال و سفالینه: سفال‌های تزئینی و ظروف سفالی دست‌ساز، هدایایی زیبا و ماندگار هستند.

انگور و کشمش: سرپل ذهاب به دلیل آب و هوای مناسب، یکی از قطب‌های تولید انگور و کشمش در کشور است. انواع مختلف انگور و کشمش با کیفیت بالا، از جمله سوغاتی‌های محبوب این شهر هستند.

روغن زیتون: روغن زیتون طبیعی و ارگانیک تولید شده در این منطقه، خواص درمانی بسیاری دارد و می‌تواند هدیه‌ای خاص برای دوستان و آشنایان باشد.

عسل طبیعی: عسل طبیعی تهیه شده از گل‌های کوهی، طعم و عطر بی‌نظیری دارد و برای سلامتی بسیار مفید است.

کلوچه محلی: کلوچه‌های محلی با طعم‌های مختلف، مانند کلوچه گردویی و کلوچه بادامی، از جمله شیرینی‌های محبوب این منطقه هستند.

نان محلی: نان‌های محلی مانند نان تافتون و نان سنگک، با روش سنتی پخته می‌شوند و طعم بسیار لذیذی دارند.

آجیل و خشکبار: آجیل و خشکبار محلی، مانند گردو، بادام و پسته، با کیفیت بالا و طعم طبیعی در این منطقه تولید می‌شوند.

سایر سوغاتی‌ها در سفر به سر پل ذهاب

صنایع دستی چوبی: محصولات چوبی دست‌ساز، مانند قاشق چوبی، بشقاب چوبی و مجسمه‌های چوبی، سوغاتی‌های زیبایی هستند.

محصولات لبنی: محصولات لبنی محلی، مانند ماست، پنیر و کره، با طعم طبیعی و کیفیت بالا تولید می‌شوند.

سوالات متداول درباره سرپل ذهاب

۱٫ بهترین زمان برای سفر به سرپل ذهاب چه زمانی است؟

بهترین زمان برای سفر به سرپل ذهاب فصل‌های بهار و پاییز است. در این فصول هوا معتدل و دلپذیر است و می‌توانید از تمام جاذبه‌های گردشگری این شهر لذت ببرید.

۲٫ جاذبه‌های گردشگری سرپل ذهاب چیست؟

سرپل ذهاب جاذبه‌های تاریخی و طبیعی فراوانی دارد. از جمله آن‌ها می‌توان به نقش برجسته آنو بانی‌نی، گوردخمه دیره، سراب گرم، آبشار پیران و مناطق کوهستانی اشاره کرد.

۳٫ سوغات سرپل ذهاب چیست؟

از سوغات معروف سرپل ذهاب می‌توان به انگور، کشمش، روغن زیتون، عسل طبیعی، صنایع دستی حصیری و سفالی اشاره کرد.

۴٫ اقامت در سرپل ذهاب چگونه است؟

در سرپل ذهاب هتل‌ها، مهمانخانه‌ها و اقامتگاه‌های بومگردی متنوعی وجود دارد. می‌توانید با توجه به بودجه و سلیقه خود، مکانی مناسب برای اقامت انتخاب کنید.

۵٫ غذاهای محلی سرپل ذهاب چیست؟

غذاهای محلی سرپل ذهاب بسیار خوشمزه و متنوع هستند. از جمله آن‌ها می‌توان به آبگوشت، کباب، آش و انواع خورشت‌های محلی اشاره کرد.

۶٫ چگونه به سرپل ذهاب سفر کنیم؟

برای سفر به سرپل ذهاب می‌توانید از طریق جاده‌ای یا هوایی اقدام کنید. نزدیک‌ترین فرودگاه به سرپل ذهاب، فرودگاه کرمانشاه است.

۷٫ هزینه سفر به سرپل ذهاب چقدر است؟

هزینه سفر به سرپل ذهاب به عوامل مختلفی مانند نوع اقامت، فصل سفر، نحوه سفر و میزان خرید سوغات بستگی دارد.

۸٫ آیا سرپل ذهاب برای سفر خانوادگی مناسب است؟

بله، سرپل ذهاب با جاذبه‌های طبیعی و تاریخی فراوان، مکانی مناسب برای سفر خانوادگی است. کودکان نیز می‌توانند از طبیعت زیبا و امکانات تفریحی این شهر لذت ببرند.

۹٫ چه نکاتی را برای سفر به سرپل ذهاب باید رعایت کنیم؟

پوشش مناسب: هنگام بازدید از اماکن تاریخی و مذهبی، پوشیدن لباس مناسب الزامی است.

به همراه داشتن داروهای ضروری: بهتر است داروهای ضروری را همراه خود داشته باشید.

احترام به فرهنگ محلی: به فرهنگ و آداب و رسوم مردم محلی احترام بگذارید.

۱۰٫ آیا در سرپل ذهاب امکان خرید صنایع دستی وجود دارد؟

بله، در سرپل ذهاب می‌توانید صنایع دستی متنوعی مانند حصیربافی، سفالگری و گلیم‌بافی را خریداری کنید.

برای اطلاعات بیشتر و برنامه‌ریزی دقیق‌تر سفر خود، می‌توانید از سایت‌های گردشگری و منابع معتبر دیگر استفاده کنید.

خاطرات یک سفر یک هفته ایی خانوادگی به سر پل ذهاب

سفر به سر پل ذهاب ، سفری بود به دل تاریخ و طبیعت. یک هفته‌ای که با خانواده در این شهر زیبا گذراندیم، لحظات خوشی را برای ما رقم زد. از کوچه پس کوچه‌های تاریخی تا طبیعت بکر، هر گوشه‌ای از این شهر داستانی برای گفتن داشت.

روز اول: ورود به سرزمین تاریخ

با ورود به سرپل ذهاب، انگار به دنیای دیگری قدم گذاشته بودیم. اولین مقصد ما نقش برجسته آنو بانی‌نی بود. تماشای این اثر تاریخی شگفت‌انگیز، ما را به دوران باستان برد. پس از آن، از گوردخمه دیره دیدن کردیم و با معماری صخره‌ای آن شگفت‌زده شدیم.

روز دوم: طبیعت بکر و سراب گرم

روز دوم را به طبیعت‌گردی اختصاص دادیم. سراب گرم، با آب گرم و طبیعت دلنشینش، بهترین مکان برای استراحت و آرامش بود. پیاده‌روی در اطراف سراب و لذت بردن از هوای پاک، خستگی سفر را از تنمان بیرون کرد.

روز سوم: صنایع دستی و بازار محلی

در این روز به بازار محلی سرپل ذهاب رفتیم. انواع صنایع دستی مانند حصیربافی، سفالگری و گلیم‌بافی توجهمان را جلب کرد. خرید سوغاتی‌های محلی، یادگاری زیبایی از این سفر برای ما شد.

روز چهارم: سفر به گذشته در زیج منیژه

زیج منیژه، بنایی تاریخی با معماری منحصر به فرد بود. قدم زدن در این مکان باستانی، ما را به دوران ساسانیان برد.

روز پنجم: کوهنوردی و لذت از طبیعت

روز پنجم را به کوهنوردی اختصاص دادیم. کوه‌های اطراف سرپل ذهاب، مناظر زیبایی را پیش روی ما قرار دادند. رسیدن به قله و تماشای منظره شهر از بالا، تجربه‌ای فراموش‌نشدنی بود.

روز ششم: آرامش در اقامتگاه بومگردی

در این روز در اقامتگاه بومگردی به استراحت پرداختیم. با اهالی روستا آشنا شدیم و از غذاهای محلی آن‌ها لذت بردیم. شب‌ها دور آتش جمع می‌شدیم و داستان‌های قدیمی را از زبان آن‌ها می‌شنیدیم.

روز هفتم: خداحافظی از سرپل ذهاب

با هزاران خاطره خوش، از سرپل ذهاب خداحافظی کردیم. این سفر، سفری بود به دل تاریخ و طبیعت. سفری که ما را با فرهنگ و آداب و رسوم مردم این منطقه آشنا کرد.

نکات مهم:

بهترین زمان سفر: بهار و پاییز

اقامت: هتل‌ها، مهمانخانه‌ها و اقامتگاه‌های بومگردی

سوغات: صنایع دستی، انگور، کشمش، روغن زیتون

غذاهای محلی: آبگوشت، کباب، آش

جاذبه‌های گردشگری: نقش برجسته آنو بانی‌نی، گوردخمه دیره، سراب گرم، آبشار پیران، زیج منیژه