رازهای پنهان در دل فلک‌الافلاک خرم آباد ؛ سفری به قلب تاریخ ایران و رازهای این بنای تاریخی

فلک‌الافلاک در لغت به معنای «سپهر سپهران» است.معماری منحصر به فرد قلعه فلک الافلاک هر بیننده‌ای را به وجد می‌آورد. معماری ترکیبی از سادگی و استحکام است. دیوارهای قطور، برج‌های بلند و دالان‌های پیچ در پیچ، این قلعه را به یک دژ مستحکم تبدیل کرده‌اند. مصالح به کار رفته در ساخت این بنا عمدتاً سنگ و آجر است که نشان از مهارت بالای معماران آن دوران دارد. بازدید از قلعه فلک الافلاک تجربه‌ای فراموش‌نشدنی برای شما و خانواده‌تان خواهد بود. درباره قلعه فلک الافلاک خرم آباد در پرشین وی ببنید.

قلعه فلک الافلاک خرم آباد

این قلعه‌ی تاریخی در مرکز شهر خرم‌آباد استان لرستان قرار دارد. قلعه‌ بر فراز تپه‌ای مشرف به خرم‌آباد و در نزدیکی رودخانه ساخته شده است. این بنای تاریخی یکی از مهم‌ترین و باارزش‌ترین آثار تاریخی خرم‌آباد محسوب می‌شود.دژ حکومتی یا زندان قلعه در قرن چهارم هجری به مقر حکومت آل حسنویه، حاکم لرستان تبدیل شد. این قلعه مجدداً در زمان آل بویه مورداستفاده قرار گرفت و پس از مدتی خاندان بدر از این بنا به عنوان خزانه‌داری استفاده کردند. همچنین در دوران صفوی، قاجار و حتی پهلوی از این قلعه به عنوان پادگان نظامی و زندان سیاسی استفاده می‌شد.

قلعه فلک افلاک خرم آباد

امروزه دیگر خبری از زندان و یا دژ قلعه‌ نیست و این بنا تبدیل به موزه قلعه فلک الافلاک شده است. این قلعه‌ی قدیمی در سال ۱۳۴۹ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید و تبدیل به محلی شد که آثار بسیار ارزشمندی در آن نگهداری می‌شود.در سال‌های اخیر با مرمت‌هایی که در نمای بیرونی و داخلی موزه قلعه فلک الافلاک صورت گرفته، بخش‌هایی مانند بخش مردم‌شناسی، باستان‌شناسی، آزمایشگاه مرمت اشیاء، کتابخانه‌ای با کتب بسیار نفیس، چایخانه‌ی سنتی و مرکز فروش تولیدات فرهنگی در این بنای تاریخی راه‌اندازی شده است.

قلعه‌ای تاریخی

دلیل نامگذاری قلعه

قلعه تاریخی خرم آباد بخش‌های مختلفی مثل حمام، برج نگهبانی، چاه آب و… هم دارد که کمک می‌کردند این قلعه به پناهگاهی امن و راحت برای روزهای جنگ تبدیل شود. قلعه‌ جایی است که شاهد روزهای سخت، تلخ و حتی ترسناک در دوره‌های مختلف بوده است.برای موقعیت مکانی قلعه فلک الافلاک اول از هر چیزی به‌خاطر بسپارید که روی تپه‌های شهر خرم‌آباد قرار گرفته و هر طرف قلعه چشم‌اندازی زیبا به سمت این شهر را به شما نشان می‌دهد.

دو رشته‌کوه از شمال به غرب و جنوب به شرق جلگه لرستان، گرداگرد تپه‌های قلعه فلک الافلاک قرار گرفته‌اند و برای قلعه نقش حمایت و حفاظت را دارند. امام‌خمینی نام خیابانی در خرم‌آباد است که قلعه فلک الافلاک در آن قرار گرفته و این خیابان را به‌نام خیابان ۱۲ برجی هم می‌شناسند.قلعه از زمانی که ساخته شد، جایگاه ویژه‌ای را در دوره‌های تاریخی زمان خود پیدا کرد. زمان خاندان حسنویه (خاندانی شیعه حاکم بر کوه‌های زاگرس، کرمانشاه، همدان و لرستان) و بویه (یک خاندان شیعه که مدت ۱۲۰سال در جنوب، مرکز و غرب ایران حکومت می کردند).

بهترین اثر تاریخی خرم آباد

در قرن چهارم هجری قمری یک پایگاه حکومتی مهم بود.طبیعت متفاوت لرستان محصول رودها و دریاچه‌های پر آبی است که در آن جریان دارد. آبشارهای مرتفع یا دریاچه‌های دیدنی که در دل یک دشت جای گرفته است، برای شما نمایی کارت پستالی از طبیعت ارائه می‌دهد. قسمت جالب در لرستان این است که شما برای دیدن این تصاویر زیبا، لازم نیست حتماً فعالیت‌های عجیب طبیعت‌گردی انجام دهید بعد از سختی‌های فراوان، این زیبایی را ببینید.

رازهای پنهان در دل فلک‌الافلاک

بومیان منطقه داستان‌های زیادی درباره رازهای قلعه دارند، به ویژه درباره چاه آن که با ابتدایی‌ترین وسایل دستی حفر شده است. این داستان‌ها شامل روایت‌هایی از زمان‌های قدیم و کاربردهای مختلف قلعه در دوران‌های مختلف تاریخ می‌شود

چاه عمیق قلعه فلک‌الافلاک، که به عمق ۴۰ متر و به صورت دست‌کند حفر شده، یکی از اسرارآمیزترین اجزای این قلعه تاریخی است. این چاه در شمال شرقی حیاط قلعه قرار دارد و به عنوان منبع آب ساکنان آن در زمان‌های جنگ و بحران عمل می‌کرده است

ویژگی‌های چاه

• عمق و ساختار: چاه دارای حفره‌ها و «دست کندهای» قرینه است که برای تسهیل دسترسی به آب و بالا رفتن از چاه طراحی شده‌اند
• منبع آب: آب این چاه از بارش‌های فصلی تأمین می‌شود و برخی باستان‌شناسان بر این باورند که زیر آن قناتی وجود دارد که آب شرب ساکنان قلعه را تأمین می‌کرده است
• کشف آثار تاریخی: در سال‌های اخیر، باستان‌شناسان در این چاه سفال‌های تاریخی کشف کرده‌اند که نشان‌دهنده قدمت آن به دوره‌های اشکانی و حتی فراهخامنشی است

همچنین، در تحقیقات انجام‌شده، انبوهی از سلاح‌های قدیمی نیز پیدا شده که به احتمال زیاد در زمان خلع سلاح عشایر در این چاه انداخته شده‌اند

رازهای محلی

بومیان منطقه داستان‌هایی درباره چاه دارند، از جمله اینکه این چاه نه تنها منبع آب بلکه ممکن است راهی برای فرار در شرایط اضطراری نیز بوده باشد

چاه فلک‌الافلاک با ویژگی‌های منحصر به فرد خود، نه تنها یک منبع آب تاریخی بلکه یک گنجینه از داستان‌ها و رازهای فرهنگی منطقه لرستان به شمار می‌رود.

شاهکار معماری در لرستان

درباره نام‌گذاری قلعه‌ منبع مشخصی وجود ندارد که صددرصد بگوید نام این قلعه از کجا می‌‌آید. به همین دلیل بیشتر احتمال وجود دارد تا یک دلیل محکم! مثلا معین‌السلطنه (سفرنامه‌نویس دوره قاجار) در سفرنامه خود که از قلعه فلک الافلاک نوشته، علت نام‌گذاری فلک الافلاک را به‌خاطر وجود برجی می‌داند که از برج‌های دیگر بلندقدتر است.منبع دیگری درباره دلیل نامگذاری قلعه فلک الافلاک این‌طور می‌گوید که ۱۲برج این قلعه از نام ۱۲برج‌ فلکی گرفته شده است و به همین خاطر آن را فلک الافلاک نامیده‌اند.

مسیر دسترسی به قلعه فلک الافلاک

قلعه فلک‌الافلاک، واقع در مرکز شهر خرم‌آباد، به راحتی قابل دسترسی است و به عنوان یکی از جاذبه‌های تاریخی مهم ایران شناخته می‌شود.

آدرس: قلعه در خیابان امام خمینی، خیابان دوازده برجی قرار دارد.

وسایل نقلیه عمومی: برای رسیدن به قلعه، می‌توانید از تاکسی یا اتوبوس‌های شهری استفاده کنید. نزدیک‌ترین ایستگاه اتوبوس به قلعه، ایستگاه سبزه میدان است که در خیابان امام خمینی واقع شده است

با خودرو شخصی: اگر با خودروی شخصی سفر می‌کنید، می‌توانید به راحتی به خیابان دوازده برجی بروید و از آنجا به قلعه دسترسی پیدا کنید۱

ساعات بازدید و هزینه

ساعات بازدید: قلعه فلک‌الافلاک همه روزه از ساعت ۹ صبح تا ۸:۳۰ شب باز است، به جز روزهای تعطیل خاص

هزینه ورودی: بلیط ورودی برای هر گردشگر ایرانی حدود ۹۰,۰۰۰ ریال و برای گردشگران خارجی ۸۰۰,۰۰۰ ریال است

فلک‌الافلاک خرم آباد