داستان ضرب المثل بل گرفتن
یکی از زیبایی های ادبیات ما ایرانی ها این است که جملات نقض و اصطلاحات و ضرب المثل های فراوانی که ریشه در آداب و سنت ما دارد فروان است. داستان ضرب المثل بل گرفتن را در پرشین وی بخوانید.
ریشه ضرب المثل بل گرفتن
این اصطلاح را هنگامی که چیزی به رایگان و یا با کوشش اندکی به دست آید و همچنین برای بهره بردن از فرصت های مناسب و مغتنم به کار می برند.
بل گرفتن از اصطلاحات بازی الک دولک است که از بازی های سنتی بسیار دیرین
و کهن ایران زمین است و اکنون نیز در روستاهایی که فضای باز و زمین های وسیع
دارند بازی می شود. این بازی از دو چوب کوتاه و بلند و دو تکه سنگ که با فاصله ی
ده تا دوازده سانتیمتر از یکدیگر روی زمین نهاده می شوند تشکیل می شود. چوب کوتاه را الک و چوب بلند را دولک می نامند.
در آغاز بازی دو دسته که یکی را مهاجم و دیگری مدافع می نامند تشکیل
می گردد که رو به روی یکدیگر قرار می گیرند. یکی از بازی کنان دسته ی مهاجم
که بازی را آغاز می کند سر دولک را زیر الک که روی دوسنگ قرار گرفته است
می گذارد و آن را به هوا پرتاب می کند و با پایین آمدن آن با دولک هرچه محکم تر
به آن می زند و به سوی دسته ی مدافع می فرستد.
داستان ضرب المثل بل گرفتن
اگر الک به زمین بیفتد یکی از مدافعان آن را برداشته و آن را به سوی دولک
که پس از زدن ضربه روی دو سنگ نهاده می شود پرتاب می کند تا به آن بخورد.
اگر الک به دولک بخورد آن بازی کن دسته ی مهاجم که ضربه را زده است کشته
شده است و باید از بازی بیرون رود. و اگر الک به دولک نخورد بازیکن پرتاب کننده
خود کشته شده و باید از بازی بیرون رود. هنگامی که همه ی بازیکنان دسته ی
مهاجم کشته بشوند جای دو دسته با هم عوض می شود و مدافعان جای مهاجمان را می گیرند و بازی از نو آغاز می شود.
بهترین حالت برای بازی کنان دسته ی مدافع آن است که پیش از آن الکی
که به سوی آن ها پرتاب شده است به زمین بخورد آن را در هوا بگیرند که
اکر چون این شود همه ی بازی کنان دسته ی مهاجم به یک باره کشته شده
و دو دسته بی درنگ جای خود را با یکدیگر عوض می کنند و بازی از نوع آغاز می شود.
در هوا گرفتن الک را که بازی را یکسره به سود دسته ی مدافع پایان می دهد در این بازی
بل گرفتن می نامند که از نظر اهمیت آن رفته رفته از محدوده ی این بازی بیرون
آمده و در میان مردم معنی مجازی و استعاره ای یافته است.
اری آدیب