فرش کرمان |مروری بر تاریخچه فرش کرمان

درباره تاریخچه فرش کرمان باید گفت که در زمان صفویه بافت فرش در این استان بسیار رواج داشته است و پس از اینکه دولت صفویه سقوط کرد بافت فرش در کرمان بسیار کم شد .ولی با گذشت زمان و این روزها قالی کرمان جایگاهی جهانی پیدا کرده است و در موزه های مختلف دنیا می توان نمونه ای از ان را دید . برای آشنایی بیشتر با فرش کرمان با پرشین وی همراه باشید.

آشنایی با فرش کرمان

با استناد به مدارک تاریخی همچون تاریخ عالم آرای عباسی و سفرنامه شاردن می توان گفت قالی بافی در کرمان
در دوره صفویه رواج فراوانی داشته است ( ژوله، ۱۳۸۱: ۱۶۳).

کرمان یکی از مراکز مهم قالی بافی ایران بوده است و نمونه های چشم نوازی از قالی های کرمان
به آن دوران در موزه های سراسر دنیا پراکنده است.

پس از سقوط دولت صفوی و در ادوار جنگ خاندان افشار و زندیه ، رکود شدیدی در صنعت بافت این
منطقه ایجاد شد و تولید فرش در این منطقه کاهش چشمگیری یافت.

اما دوباره در دوره قاجار مورد توجه قرار گرفت و در اواخر این دوره حتی بیشتر از صنعت شال بافی
به آن روی آورده شد.

قالی بافی کرمان از این زمان به بعد دوران پر نشیب و فرازی را طی کرده که برخی از نویسندگان
از جمله سیسیل ادواردز برای آن نام قائل شده اند.

مروری بر تاریخچه فرش کرمان

دوره نخست که تحت عنوان شال بافی یا دوره ترمه نام گذاری شده است، از حدود سالهای ۱۳۳۰ تا ۱۳۱۵
ه.ق شروع شده و تا جنگ اول جهانی ادامه می یابد.

قالی های این دوره منقش به نگاره بته جقه و سرو است و شمای کلی قالی ها را به شال
ترمه های سنتی کرمان نزدیک می سازد.

تاریخچه فرش کرمان

بعد از پایان یافتن جنگ ، توسعه صنعت قالی بافی از سرگرفته شد و بازارهای امریکا به عنوان اصلی ترین
متقاضیان قالی کرمان، متناسب با شرایط سلیقه ای و نگهداری آن زمان، خواهان ایجاد تغییراتی در زمینه دوام و طرح
های قالی کرمان شدند و این امر طراحان قالیهای کرمان را به سمت طرح های اسلیمی و شاه عباسی دوره
صفوی کشاند که آنها را با با زمینه های ذهنی خاص خود تلفیق نمودند.

این مقطع از قالی بافی کرمان که به “دوره کلاسیک” معروف شد، حدود ده سال به طول انجامید و دوره
ای استثنایی محسوب می شود.

از بین شهرهای کوچک این استان که قالی هایشان تحت عنوان کرمان به بازار عرضه می شود، میتوان از ماهان،
راور، قهرود و زرند نام برد.

شروع بحرانهای اقتصادی در آمریکا در سال ۱۳۰۶ ه.ش موجب برچیده شدن شرکتهای امریکایی و توقف سفارشات و در نتیجه
کاهش چشمگیر تولید قالی های کرمان شد با این شرایط زمینه بازگشت نقوش قبل از جمله نگاره های ریزتر و
زمینه های پر نقش و نگار قبل از دوره کلاسیک فراهم شد و نقش سبزیکار بیش از پیش معمول گردید.

از معروفترین استادان طراحی فرش کرمان می توان از خاندان شاهرخی، پاک گوهری ، ارجمندی و مایل یاد کرد که
نقش بسیاری در شهرت و رونق فرش کرمان در قرن اخیر دارند.

بیشتر بدانید برخی از ویژگی های قالی کرمان:

۱٫ برخلاف بسیاری مناطق مختلف در بافت قالی های کرمان از ۳ پود استفاده میکنند،
دو پود کلفت و یک پود نازک

۲٫ در گذشته گره ها به صورت فارسی بافته میشد، بسیاری از فرش های ظریف کرمان فارسی باف است
ولی در نواحی روستانشین از دو نوع گره یعنی فارسی و ترکی بهره میگیرند.

قدمت فرش کرمان

۳٫با بهره گیری از مرغوب ترین مواد اولیه تولید میشدند، در قدیم پرزهای آنهااز پشم های محلی تهیه میشدند
که بافتی ابریشم گونه داشت و بسیار نرم و مقاوم بودند. این مواد به آسانی به دست نمی آمد
به همین منظور برای تسریع در کار و تقاضای زیاد از پشم های مناطق دیگر استفاده کردند که حالتی خشک داشت.

۴٫ دارها قبل ها به صورت چرخان بودند ولی امروزه فقط از دارهای عمودی استفاده میکنند. رجشمارهای
این نوع هم بین ۴۰ تا ۸۰ بافته میشدند

۵٫ رنگرزی قالی های کرمان به صورت سنتی انجام میگرفت و تمامی رنگها از گیاهان رنگزا گرفته میشدند.
این رنگ ها دارای درخشندگی و دوام بالایی بود، ترکیب استثنایی رنگ ها و طرح های دلنواز یکی دیگر از خصوصیات
برجسته فرش های کرمان است.

در انواع معمولی به طور عادی از ۱۵ رنگ استفاده میکردند و در نوع نفیس و با ارزش آن این تعداد رنگ
به ۳۰ هم میرسید که بسیار درخور تمجید و تحسین است. برخی از این رنگ ها شامل:ل

اکی،قرمز مایل به قهوه ای،سرخابی،مسی،کرم،بژ،سورمه ای،سبز و … از ممتازترین رنگ های بکارگرفته
در قالی کرمان است که از گیاهان رنگزا گرفته میشدند.

فرش ایرانی , عصر فرش