هنر سفال سازی در زنوز

سفال زنوز

تا مدت های مدید ، سفالگران مناطق دیگر هم از خاک سفید زنوز استفاده می کردند.
از طرفی به دلیل وابستگی کیفیت هنرهای بومی به امکانات منطقه، اهالی زنوز به خوبی از این کیفیت که ناشی
از محدودیت های زندگی در گذشته بود، بهره بردند و تولیدکنندگان و هنرمندان ماهری از میان آنها برخاست.

سفالگری

در زمانی که ظروف چینی نایاب بود و تکنولوژی ساخت این ظروف در اختیار کشور چین قرار داشت، از خاک
زنوز به دلیل سفیدی اش برای ساخت بدل چینی استفاده می کردند و ظروفی که از آن بدست می آمد،
شباهت هایی هم به چینی داشت.
سفالگری با خاک سفید بومی منطقه با پیشینه سفالگری در زنوز پیوند تنگاتنگی دارد، چرا که حدود شصت سال پیش
استاد عباس و احمد قابچی از زنوز به تبریز رفته بودند و با تأسیس کارگاه سفالگری در محله سرخاب تبریز
این روش تولید را آغاز و تا به امروز پی گرفتند.
استاد قابچی در سال ۱۲۹۸ شمسی در خانه استاد محمد قابچی در شهر زنوز بدنیا آمد و بهمراه برادران خود
هنر سفالگری را نزد پدر خود فرا گرفت

استاد عباس قابچی با حدود ۸۰ سال فعالیت جدی در ساخت سفالینه‌های
لعاب‌دار و تربیت شاگردان ارزشمند خدمات زیادی برای حفظ فرهنگ و هنر بومی و ملی انجام داده است.

این استاد برجسته ساخت سفال که سال‌ها سفالینه‌های زیبایی با تکنیک خاک سفید و لعاب آبی فیروزه‌ای و همچنین لعاب
شفاف می‌ساخت، توانست با همکاری خانه سفال و هنردوستان جوان استان، این هنر کهن را زنده نگاه دارد و به
ترویج آن کمک کند.

شاگردان بسیاری از حضور استاد عباس قابچی بهره برده و امروز نام و یاد ایشان در دل و ذهن تمام
هنردوستان و هنرمندان آذربایجان شرقی و ایران زمین زنده است.

کارگاه سفالگری برادران قابچی از معدود کارگاه‌های سنتی سفالگری منطقه است، که از سال ۱۳۲۷ در محله سرخاب تبریز فعالیت
می‌کند.

سفال زنوز

تولیدات این کارگاه که توسط استاد مرحوم قابچی ساخته می‌شد، شامل ظروف سفالین کاربردی از جنس خاک سفید (کائولن منطقه
زنوز ) که با پوشش لعاب شفاف فیروزه و یا لعاب شفاف بی‌رنگ و توسط چرخ سفالگری ساخته و پرداخته
می‌شوند.

تمام مراحل ساخت سفال اعم از تهیه خاک، گل و لعاب و همچنین ساخت و پخت و لعاب‌زنی، توسط برادران
قابچی انجام می‌پذیرد.

مرحوم استاد عباس و برادر مرحوم‌شان احمد قابچی این هنر را از پدر خود استاد محمد قابچی در «زنوز» فرا
گرفته و در سال‌های پرشمار فعالیت خود ‌آن را به شاگردان مشتاق آموزش داده‌اند.

از استاد قابچی با عناوینی چون : پدر سفالگری خاک سفید – احیاگر ارزشمند سفال خاک سفید – مخترع رنگ
فیروزه ای سفال – پیر سفالگری آذربایجان و فیروزه سفال ایران نام برده می شود.

استاد عباس قابچی زنوزی از آخرین بازماندگان استادکاران بومی سفال زنوز روز دوشنبه ۲۱/۱۰/۱۳۸۸ درسن ۹۰ سالگی در شهر تبریز
دیده از جهان فرو بست.
در زنوز سه کارگاه یکی وابسته به سازمان صنایع دستی و دو کارگاه خصوصی در این زمینه فعالیت می کردند،
که در حال حاضر فقط یک کارگاه فعال است و تولیدات آنها عمدتاً شامل ظروف کاربردی همچون بشقاب، کاسه، فنجان،
نعلبکی، پارچ آب، قوری، قنددان و … می شود.

سی ایران