تازگی‌ها زود سیر می‌شوید؟ این یعنی خطر!

ممکن است برای برخی از افراد سیری زودرس در یک برهه از زمانی رخ دهد. این ممکن است از شروع و آغاز یک بیماری گوارشی باشد. ما در این مطلب از پرشین وی
قصد داریم، نکات مهم پیرامون دلایل سیری زودرس و بیماری های مرتبط با آن را مورد بررسی قرار دهیم. تا انتهای مطلب همراه ما باشید.

سیری زودرس

به گفته دکتر مجید صمصامی، دبیر علمی نخستین کنگره بین‌المللی سرطان‌های دستگاه گوارش در حال حاضر حدود ۴۰۰ هزار نفر
از ایرانیان به سرطان مبتلا هستند و سالانه تقریبا ۸۵ هزار نفر به این تعداد اضافه می‌شود.
آنچه اهمیت موضوع را پررنگ می‌کند ابتلای تعداد زیادی از این افراد به سرطان‌های دستگاه گوارش است.
دکتر محمداسماعیل اکبری، رئیس این کنگره نیز نظری مشابه دارد و معتقد است حدود ۲۵ درصد از سرطان‌های شایع
کشور به دستگاه گوارش مربوط می‌شود که در این میان سرطان معده در صدر قرار دارد.
بعد از آن هم سرطان‌های کلون، رکتوم و مری جزء ۱۰ سرطان شایع ایران به حساب می‌آید.

همه اینها در حالی است که اغلب افراد فکر می‌کنند سرطان فقط برای دیگران پیش می‌آید و به همین
دلیل نسبت به عوامل خطرساز آن بی‌اهمیت هستند اما باید بدانید این بیماری فقط به ژنتیک مربوط نمی‌شود بلکه افزایش
سن، الگوی غلط زندگی، تغذیه نامناسب و آلودگی‌های محیطی و شغلی همگی می‌توانند شما را در خطر ابتلا به آن
قرار دهند بنابراین اگر می‌خواهید از سرطان در امان بمانید حتما این مقاله را بخوانید تا با انواع سرطان‌های دستگاه
گوارش، علائم، عوامل خطر و راه‌های تشخیص، درمان و پیشگیری از آنها آشنا شوید.

سرطان چگونه آغاز می‌شود؟!
سرطان‌ها همگی از یک اختلال در سلول‌های بدن آغاز می‌شوند.
سلول‌ها در حالت طبیعی رشد می‌کنند و تقسیم می‌شوند سپس بسته به نیاز بدن سلول‌های قدیمی از بین می‌روند و
سلول‌های جدید جایگزین آنها می‌شوند اما گاهی اوقات این روند دچار اختلال شده و خطر سرطان مطرح می‌شود.
به این ترتیب که سلول‌های قدیمی از بین نمی‌روند و سر جای خود باقی می‌مانند یا اینکه سلول‌های جدید زمانی
تشکیل می‌شوند که بدن به آنها نیازی ندارد.
این سلول‌های اضافه توده‌ای را تشکیل می‌دهند که تحت عنوان غده یا تومور شناخته می‌شود.
تومورها ممکن است بدخیم یا خوش‌خیم باشند.

تومورهای خوش خیم

تومورهای خوش‌خیم باعث سرطان نمی‌شوند و معمولا بعد از خارج شدن از بدن مجددا رشد نمی‌کنند.
همچنین به بافت‌های مجاور و بخش‌های دیگر بدن نفوذ نمی‌کنند اما تومورهای بدخیم می‌توانند به بافت‌های مجاورشان منتقل شوند.
سلول‌های سرطانی همچنین می‌توانند از تومورهای بدخیم جدا شده و وارد دستگاه لنفاوی یا جریان خون شوند و تومورهای جدیدی
را در اندام‌های دیگر ایجاد ‌کنند که به این حالت متاستاز گفته می‌شود.

سرطان مری
وقتی غذا از گلو پایین نمی‌رود…

مری لوله‌ای ۲۵ سانتی‌متری در قفسه سینه است که غذا به‌وسیله آن از دهان به معده منتقل می‌شود.
سرطان مری معمولا از سلول‌های لایه درونی مری آغاز می‌شود و بعد به تدریج به داخل مری و بافت‌های اطراف
آن انتقال پیدا می‌کند.

عوامل خطرساز: سن ۶۵ سال یا بالاتر، مذکر بودن، استعمال دخانیات و مشروبات الکلی، برنامه غذایی نامناسب و مصرف
کم میوه‌ و سبزی، کمبود آهن و ویتامین‌ها، مصرف زیاد روغن جامد، شکر، نمک، ترشی، نوشابه گازدار و کنسروها، چاقی
مفرط، بازگشت اسید معده یا ریفلاکس، مصرف نوشیدنی‌های خیلی داغ و سابقه سرطان مری در خانواده.

علائم ابتلا: سرطان مری در مراحل اولیه معمولا علامتی ایجاد نمی‌کند اما پیشرفت آن به تدریج باعث می‌شود غذا
در مری گیر کند یا گاهی برگردد.
حتی بعد از مدتی نوشیدن مایعات نیز دشوار می‌شود.

دلایل سیری زودرس

درد هنگام بلع غذا، احساس توده و برجستگی در گلو، درد در قفسه سینه و ناحیه پشت، کاهش وزن، سوزش
سر دل یا ترش کردن، گرفتگی صدا، سرفه مزمن و سکسکه همراه با استفراغ خون‌آلود نیز از علائم این سرطان
محسوب می‌شوند.

راه تشخیص: در ابتدا پزشک بیمار را معاینه کرده و در مورد سوابق سلامت شخصی و خانوادگی او سوال
می‌کند سپس بسته به شرایط بیمار آزمایش خون، تست بلع باریوم (عکسبرداری از مری و معده بعد از نوشیدن محلول
حاجب)، آندوسکوپی و نمونه‌برداری درخواست می‌شود.

راه درمان: بسته به اینکه سرطان در چه مرحله‌ای باشد می‌توان از روش‌های جراحی، شیمی درمانی و پرتودرمانی استفاده
کرد.
جراحی معمولا در مراحل اولیه سرطان کاربرد دارد و در مراحل پیشرفته فقط برای کمک به عبور غذا انجام می‌شود.
قرار دادن استنت در مری از طریق آندوسکپ نیز می‌تواند باعث بهبود بلع شود.

راه پیشگیری: اجتناب از مصرف الکل، دخانیات، چای داغ، ترشیجات و مواد غذایی چرب، پرنمک یا دودی شده، مصرف
فیبر کافی، سبزی و میوه تازه، انجام معاینات دوره‌ای پزشکی و کاهش سطح استرس.

ارتباط سرطان روده باریک با سیری زودرس

مدام استفراغ می‌کنید و وزن‌تان کم شده؟!
روده باریک بین معده و روده بزرگ قرار دارد و طول آن حدود شش متر است.
وظیفه اصلی آن نیز هضم و جذب مواد غذایی است.
این روده از سه بخش تشکیل شده است: دوازدهه، تهی روده و روده دراز.
سرطان روده کوچک انواع مختلفی دارد اما اغلب در دوازدهه ایجاد می‌شود.

عوامل خطرساز: مذکر بودن، سن بالا، سابقه سرطان روده در خانواده، مصرف دخانیات و الکل، بیماری سلیاک (حساسیت به
گلوتن موجود در گندم و جو)، بیماری کرون (نوعی بیماری التهابی روده)، سابقه سرطان روده بزرگ، رژیم غذایی نامناسب، مصرف
فیبر کم، مصرف بیش از اندازه قند و شکر و مواد غذایی پرنمک یا دودی شده.

سیری زودرس

علائم ابتلا سرطان روده باریک :

درد شکم همراه با تهوع، نفخ و کاهش اشتها از علائم این سرطان است.
خستگی، کاهش وزن، کم‌خونی ناشی از فقر آهن، تهوع و استفراغ شدید به دلیل انسداد در روده کوچک، مشاهده خون
در مدفوع یا استفراغ و زردی پوست نیز ممکن است نشان‌دهنده پیشرفت بیماری باشد.

راه تشخیص: بررسی عوامل ژنتیک و سابقه خانوادگی ابتلا به سرطان روده باریک، آزمایش خون و بررسی تعداد گلبول‌های
خونی برای تشخیص کم‌خونی، آندوسکوپی دستگاه گوارش، سی‌تی‌اسکن یا سونوگرافی ناحیه شکم، کولونوسکوپی و تست باریوم.

راه درمان: جهت درمان این سرطان می‌توان از روش‌های جراحی، پرتودرمانی و شیمی‌درمانی استفاده کرد.
در جراحی معمولا تومور و بخش سرطانی روده کوچک برداشته می‌شود.

راه پیشگیری: اگر در خانواده‌تان سابقه این سرطان وجود دارد حتما باید تحت نظر پزشک قرار بگیرید و هر
چند وقت یک‌بار آزمایش‌های لازم را انجام دهید.
همچنین اگر مبتلا به بیماری سلیاک هستید حتما باید از رژیم غذایی فاقد گلوتن استفاده کنید.
دوری از سایر عوامل خطرساز نیز احتمال ابتلا به این سرطان را کاهش می‌دهد.

سرطان لوزالمعده یا پانکراس

وقتی هضم غذا مختل می‌شود…

لوزالمعده در بالای معده قرار دارد و غدد مترشحه بیرونی آن با تولید آنزیم‌های خاصی به هضم غذا کمک
می‌کند.
این عضو همچنین دارای غدد مترشحه داخلی است و با تولید هورمون‌هایی از جمله انسولین باعث کنترل قند خون می‌شود.
سرطان لوزالمعده هم می‌تواند مربوط به غدد مترشحه بیرونی و هم غدد مترشحه درونی آن باشد.
درواقع حدود ۹۵ درصد از سرطان‌های لوزالمعده از غدد مترشحه بیرونی آغاز می‌شود.
تومورهای غدد مترشحه درونی در بیشتر موارد خوش‌خیم هستند.

عوامل خطرساز: سن بالای ۶۰ سال، مصرف دخانیات، دیابت، جنسیت مذکر، سابقه خانوادگی سرطان لوزالمعده یا سرطان تخمدان و
روده بزرگ، التهاب مزمن لوزالمعده و رژیم غذایی چرب.

علائم ابتلا: سرطان لوزالمعده‌ در مراحل اولیه هیچ علامتی از خود نشان نمی‌دهد اما در مراحل پیشرفته‌تر نشانه‌هایی چون
احساس درد در بخش فوقانی شکم یا پشت، زرد شدن پوست و چشم‌ها، تیره شدن ادرار، احساس ضعف، کاهش اشتها،
حالت تهوع، استفراغ و کاهش وزن ممکن است دیده شود.

سیری زودرس

راه تشخیص: بررسی سوابق پزشکی و خانوادگی، معاینه پوست و چشم‌ها از لحاظ علائم یرقان، لمس ناحیه شکم و
بررسی تغییرات نواحی نزدیک به لوزالمعده، کبد و کیسه صفرا، آزمایش خون، ادرار و مدفوع، سونوگرافی و سی‌تی‌اسکن از لوزالمعده
و دیگر اندام‌ها و رگ‌های خونی درون شکم، بررسی آندوسکوپیک مجاری صفراوی و لوزالمعده و نمونه‌برداری.

راه درمان: سرطان لوزالمعده تنها در درجات اولیه و قبل از انتشار به بخش‌های دیگر بدن قابل درمان است.
با توجه به نوع و درجه سرطان می‌توان از روش‌های جراحی، پرتودرمانی و شیمی‌درمانی یا ترکیبی از آنها استفاده کرد.

راه پیشگیری: ترک دخانیات، پیروی از رژیم غذایی سالم و کم‌چرب، حفظ وزن مناسب، مصرف میوه و سبزی تازه،
داشتن برنامه ورزشی منظم، کاهش مصرف گوشت قرمز و قند و شیرینی و افزایش مصرف حبوبات، فیبر و غلات کامل.

 بیشتر بدانید از شایع‌ترین سرطان‌های دستگاه گوارش

سرطان معده

سرطان معده دومین سرطان شایع در مردان و چهارمین سرطان شایع در
زنان ایرانی به حساب می‌آید.
این بیماری معمولا از لایه مخاطی معده شروع می‌شود و بعد به تدریج به لایه‌های دیگر سرایت می‌کند.

عوامل خطرساز: تغذیه نامناسب، زیاده‌روی در مصرف نمک، گوشت قرمز، مواد غذایی کنسروی و فرآوری شده، خوراکی‌های حاوی نیترات
و مواد نگهدارنده، فست‌فودها، مواد غذایی دودی شده، ذغالی و سرخ‌شده، خوراکی‌های کهنه، کمبود سلنیوم، ویتامین E و آنتی‌اکسیدان‌ها، استعمال
دخانیات و مواد مخدر، آلودگی‌های محیط زندگی، عفونت هلیکوباکترپیلوری (عامل ۱۰ درصد از زخم‌های معده و اثنی‌عشر)، چاقی، سابقه خانوادگی
سرطان معده، استرس مزمن، زخم معده مقاوم به درمان، جنس مرد، سن بالای ۵۰ سال، کم‌خونی بدخیم، بعضی از انواع
پولیپ معده، عمل جراحی قبلی روی معده و بعضی مشاغل خاص مثل فلزکاری و جوشکاری همگی از عوامل مستعدکننده این
سرطان محسوب می‌شوند. سرطان معده همچنین در افراد با گروه خونی A شایع‌تر است.

علائم ابتلا: سرطان معده

علائم ابتلا: سرطان معده ابتدا فقط ممکن است باعث سوء‌هاضمه، حالت تهوع، درد خفیف معده، بی‌اشتهایی، سیری زودرس و
ترش کردن شود.
در مراحل پیشرفته نیز کاهش وزن، وجود خون در مدفوع و مدفوع سیاه‌رنگ (ملنا) و در مراحل پیشرفته‌تر استفراغ خونی
بروز می‌کند.

راه تشخیص: تشخیص سرطان معده معمولا از طریق آندوسکوپی، سی تی اسکن،‌ام آر‌ای و اولتراسونوگرافی به روش آندوسکوپی صورت
می‌گیرد.

راه درمان: بسته به اینکه سرطان در چه مرحله‌ای باشد می‌توان از روش‌های جراحی، شیمی‌درمانی و پرتودرمانی استفاده کرد.

راه پیشگیری: دوری از عوامل خطرساز و مصرف انواع غلات کامل، سبزیجات و میوه‌جات تازه به‌خصوص مرکبات به پیشگیری
از سرطان معده کمک می‌کند.
همچنین از آنجایی که یک درصد از مبتلایان به میکروب هلیکوباکتر پیلوری دچار سرطان معده می‌شوند اگر در بستگان درجه
اول‌تان سرطان معده وجود دارد حتما باید این میکروب را از بدن‌تان ریشه‌کن کنید.
علاوه بر این اگر زخم معده‌ای پس از سه ماه به درمان پاسخ ندهد باید مورد بررسی بیشتری قرار گیرد
و در صورت لزوم جراحی شود.

سرطان کبد

بالای شکم‌تان احساس سنگینی می‌کنید؟!

کبد بزرگ‌‌ترین ارگان شکم است و پشت دنده‌ها در سمت راست بدن
قرار دارد.
وظیفه اصلی آن نیز پاکسازی خون از مواد مضر است.
کبد همچنین با تولید صفرا و آنزیم‌های خاص به هضم غذا کمک می‌کند.
اغلب سرطان‌‌‌های بدخیم کبد از سلول‌های هپاتوسیت کبد آغاز می‌‌‌شود.
با این حال بعضی تومورهای کبد نیز خوش‌خیم هستند.

عوامل خطرساز: عفونت با ویروس هپاتیت B (HBV) یا ویروس هپاتیت C (HCV)، مصرف بیش از حد الکل، آفلاتوکسین
(ماده‌‌‌ سمی ‌تولید شده توسط انواع خاصی از کپک‌‌‌ها روی بادام‌زمینی، ذرت و سایر حبوبات و دانه‌های کهنه و غیر
بهداشتی)، بیماری ذخیره‌ای آهن (ذخیره بیش از حد آهن در کبد یا سایر اندام‌ها)، سیروز کبدی (آسیب دیدن سلول‌‌‌های کبد
و جایگزین شدن آنها به‌وسیله بافت جوشگاه)، چاقی و دیابت.

علائم ابتلا: سرطان کبد

علائم ابتلا: سرطان کبد معمولا در مراحل ابتدایی علامتی ندارد اما با پیشرفت به تدریج باعث علائمی چون درد
یا احساس توده و سنگینی در بخش بالایی شکم زیر دنده‌های سمت راست یا نزدیک به کتف راست، ورم و
نفخ شکم، کاهش اشتها و احساس سیری زودرس، کاهش وزن، احساس ضعف، حالت تهوع و استفراغ، تب، زرد شدن پوست
و چشم‌ها، مدفوع کمرنگ و ادرار تیره ناشی از یرقان می‌شود.

راه تشخیص: بررسی و معاینه فیزیکی ناحیه شکم، کبد، طحال و سایر اندام‌های مجاور از لحاظ وجود توده یا
هرگونه تغییر در اندازه یا شکل اندام‌ها، معاینه چشم‌ها و پوست از لحاظ وجود علائم یرقان، آزمایش‌‌‌های خون، سی تی
اسکن، ‌ام آر آی، سونوگرافی و نمونه‌برداری.

راه درمان: بسته به پیشرفت بیماری و همچنین سن بیمار و وضعیت عمومی سلامتی‌اش می‌توان از روش‌های جراحی، پیوند
کبد، تخریب بافت، امبولیزاسیون (رگ‌بندی)، دارو درمانی، پرتودرمانی، شیمی‌‌‌‌‌‌درمانی یا ترکیبی از آنها استفاده کرد.

راه پیشگیری: اجتناب از عوامل خطرساز سرطان، حفظ وزن مناسب، تغذیه سالم، خودداری از مصرف الکل، تزریق واکسن هپاتیت
B و استفاده از وسایل استریل شده و یک‌بار مصرف برای تزریق درون وریدی، سوراخ کردن، تاتو و….

سیری زودرس

سرطان مقعد

خانم‌ها در خطر بیشتری هستند!

مقعد بخشی عضلانی در انتهای دستگاه گوارش است که به دفع مواد زائد
از بدن کمک می‌کند.
رشد غیر عادی بافت‌های نرم جدار داخلی مقعد یا مجرای مقعد به تدریج تبدیل به سرطان می‌شود.
سرطان مقعد بسیار نادر است اما در زنان شیوع بیشتری نسبت به مردان دارد.

عوامل خطرساز: ویروس پاپیلومای انسانی (ویروس زگیل تناسلی یا HPV)، مقاربت از طریق مقعد، ضعف سیستم ایمنی، مصرف دخانیات
و الکل، سن بالای ۵۰ سال، برنامه غذایی سرشار از چربی و مواد فرآوری شده، مصرف کم فیبر، چاقی، فعالیت
بدنی کم، سابقه سرطان مقعد در خانواده، سندرم روده تحریک پذیر، بیماری کرون، ورم مخاط روده بزرگ، دیابت نوع دو
و سابقه سرطان یا پولیپ روده.

علائم ابتلا سرطان مقعد :

علائم ابتلا: این سرطان در مراحل اولیه ممکن است هیچ نشانه‌ای نداشته باشد.
خونریزی از مقعد، درد، ناراحتی، خارش و برجستگی‌های کوچک اطراف مقعد، درد زیاد ناشی از گاز معده یا دل‌پیچه زیاد،
احساس نفخ و پر بودن شکم، بی‌اختیاری در دفع مدفوع، اسهال یا یبوست، تغییر در سایز یا شکل مدفوع (باریک
شدن)، ترشحات ژله‌ای مانند از مقعد، زخم‌های اطراف مقعد، تغییر در اشتها، کاهش وزن بی‌دلیل، احساس کسالت یا خستگی نیز
از علائم شایع این سرطان در مراحل پیشرفته‌تر است.

راه تشخیص: آزمایش خون، معاینه مقعد و روده بزرگ با کمک اسکوپ (لوله‌ای بلند و انعطاف‌پذیر مجهز به دوربین)،
آندوسکوپی ماورای صوت، سی‌تی‌اسکن، ام‌آر آی لگنی و نمونه‌برداری.

راه درمان: در بیشتر موارد برای درمان این سرطان، ترکیب رادیوتراپی و شیمی‌درمانی به کار می‌رود.
برای درمان تومورهای کوچک نیز از جراحی یا ترکیب جراحی با شیمی‌درمانی یا رادیوتراپی استفاده می‌شود.

راه پیشگیری: دوری از عوامل خطرساز از جمله رفتارهای پرخطر جنسی، استفاده از وسایل محافظ مثل کاندوم، تزریق واکسن
گارداسیل (ضد ویروس زگیل تناسلی)، ترک دخانیات و الکل، پیروی از برنامه غذایی مناسب و مصرف میوه و سبزی تازه،
داشتن فعالیت بدنی و حفظ وزن مناسب.

مجله سیب سبز / سلامت