آشنایی با داروی کلوزاپین از دسته داروهای آرام بخش
کلوزاپین از دسته داروهای آرام بخش و ضدجنون می باشد که درمان اسکیزوفرنی مورد استفاده قرار می گیرد. اگر سابقه ضعف مغز استخوان دارید از مصرف این دارو خودداری کنید .از عوارض مصرف این دارو می توان سردرد , هذیان , فشار خون و یبوست را نام برد . برای آشنایی بیشتر با این دارو با پرشین وی همراه باشید.
موارد مصرف داروی کلوزاپین
کلوزاپین برای درمان اسکیزوفرنی در بیمارانی که به سایر داروهای ضد سایکوز پاسخ نمیدهند یا نسبت به آن داروها عدم تحمل دارند،
مصرف میشود.
مکانیسم اثر
اثر ضد سایکوز این دارو ناشی از مسدود کردن گیرندههای دوپامینی در مسیر دوپامینرژیک-مزولیمبیک و مزوفرونتال,
در سیستم اعصاب مرکزی میباشد. این دارو دارای اثر مسدد گیرنده های آلفا آدرنرژیک و موسکارینی نیز میباشد.
فارماکوکینتیک
جذب کلوزاپین از راه خوراکی سریع و تقریباً کامل است. دارو در کبد متابولیزه و از طریق ادرار و مدفوع دفع میشود.
نیمه عمر این دارو پس از مصرف مقدار ۷۵ میلیگرم ۸ ساعت میباشد. طول اثر دارو ۱۲-۴ ساعت میباشد.
منع مصرف
در صورت وجود ضعف شدید CNSسابقه نوتروپنی، اختلالات میلوپرولیفراتیو به ویژه دیسکرازی خونی یا سابقه ابتلا به آن ,
و ضعف مغز استخوان ،این دارو نباید مصرف شود.
عوارض جانبی کلوزاپین
تسکین روانی، نوتروپنی و آگرانولوسیتوز کشنده، سردرد و گیجی، افزایش ترشح بزاق، مشکل در دفع ادرار ،
نعوذ دائم، پریکاردیت و میوکاردیت ، هذیان ، ندرتاًتغییرات فشار خون، تهوع و استفراغ، افزایش قند خون،
عوارض خارجی هرمی، کاهش یا افزایش دمای بدن، رنگ پریدگی، کابوس شبانه، خشکیدهان،
احتقان بینی، یبوست، تاری دید، آریتمی، افزایش تعداد ضربان قلب، اختلال در قاعدگی، گالاکتوره، ژنیکوماستی،
افزایش وزن، ناتوانی جنسی، کم خونی همولیتیک، بثورات جلدی و یرقان از عوارض جانبی دارو هستند.
تداخلات دارویی کلوزاپین
مصرف همزمان این دارو با داروهای کاربامازپین، کرتریموکسازول، کلرامفنیکل، سولفونامیدها و پنیسیلامین ,
خطر تضعبف شدید مغز استخوان و بروز آگرانولوسیتوز را افزایش میدهد.
مصرف همزمان این دارو با داروهای هوشبر ، داروهای ضد درد شبه تریاک، داروهای ضد اضطراب و خوابآور ,
موجب افزایش اثرتسکینبخش میشود. آریترومایسین و سایمتیدین متابولیسم این دارو را مهار,
و موجب افزایش غلظت پلاسمایی آن میشوند.
مصرف همزمان کلوزاپینها با داروهای ضد افسردگی مهار کننده آنزیم مونوآمینواکسیداز ،
موجب افزایش اثرات این داروها میشود.
این دارو با اثر پائینآورنده قندخون سولفونیل اورهها و اثر ضد تشنجی داروهای ضد صرع مقابله میکند.
فنی توئین متابولیسم کلوزاپین را تسریع میکند.
مصرف همزمان این دارو با ترفنادین خطر بروز آریتمی بطنی را افزایش میدهد.
این دارو با لیتیم و نیز متیلدوپا خطر بروز عوارض خارج هرمی را بالا میبرد .
درصورت مصرف همزمان فرآوردههای حاوی الکل و سایر داروهای مضعف CNS با این دارو ممکن است,
اثرات تضعیف کننده CNS تشدید شود. اثر کاهنده فشار خون داروهی پائینآورنده فشار خون در صورت مصرف ,
همزمان با کلوزاپین ممکن است تشدید شود.
هشدار های مصرف کلوزاپین
۱٫ در موارد زیر با احتیاط فراوان تجویز شود:
بزرگی پروستات، گلوکوم با زاویه باریک.
۲٫ قبل از شروع درمان با این دارو، باید از شمارش سلولهای خونی و بخصوص لوکوسیت و از طبیعی بودن,
میزان سلولهای خونی اطمینان حاصل کرد.
۳٫ در طول درمان با این دارو ، میبایست در ۱۸ هفته اول درمان به صورت هفته ای یکبار و پس از ۱۸ هفته ,
حداقل هر ۴ هفته یکبار شمارش سلولهای خونی انجام شود.
در صورت کاهش شدید گلوبولهای سفید مصرف دارو باید قطع شود.
۴٫ از مصرف همزمان داروهایی که تولید لوکوسیتها را تضعیف میکنند ، مانند کوتریموکسازول و کاربامازپین، با کلوزاپین باید اجتناب شود.
۵٫ از قطع ناگهای مصرف این دارو باید اجتناب شود تا از بروز علائم قطع مصرف و عود بیماری جلوگیری گردد.
توصیه های دارویی کلوزاپین
۱٫ قطع مصرف دارو به تدریج و طی حداقل ۲-۱ هفته انجام شود. در صورتی که قطع یکباره مصرف دارو ضروری باشد، بیمار باید تحت نظر باشد.
۲٫ به بیمار توصیهشود که در صورت بروز هرگونه عفونت، ضعف، تب و گلودرد پزشک معالج خود را مطلع کند.
۳٫ در آغاز درمان با این دارو، بدلیل بروز کلاپس ناشی از افت فشار خون، بیمار باید تحت مراقبت دقیق پزشکی باشد.
۴٫ دوره درمان با این دارو باید کامل شود. این دارو نباید بیشتر یا کمتر از مقدار توصیه شده مصرف شود.
۵٫ در صورت عدم مصرف دارو به مدت ۲ روز یا بیشتر، پیش از مصرف باید با پزشک مراجعه شود.
۶٫ در صورت فراموش کردن یک نوبت مصرف دارو،به محض به یادآوردن آن نوبت باید مصرف شود.
مگر اینکه تقریباً زمان مصرف نوبت بعدی فرارسید باشد. در این صورت از مصرف نوبت فراموش شده ,
و دوبرابر کردن مقدار مصرف بعدی باید خودداری نمود.
بیشتر بدانید طریقهی مصرف کلوزاپین
بالغین: خوراکی ۲۵ میلیگرم چهاربار یا دوبار در روز که میتـوان ۲۵ تا ۵۰mg در روز دوز را افزایش داد؛
طیف طبیعی دارو ۳۰۰ تا ۴۵۰mg/dayپس از دوهفته میباشد؛
بیش از دو بار در هفته نمیتوان دوز دارو را افزایش داد؛ حداکثر تا ۹۰۰mg/day؛ برای کنترل علائم از حداقل دوز دارو استفاده شود.
نکات هنگام مصرف کلوزاپین
که بهخاطر ایجاد افت فشار خون وضعیتی به آرامی از وضعیت خوابیده یا نشسته بلند شوند.
که بهخاطر ایجاد هیپوتانسیون از رفتن در زیر دوش، وان حمام گرم امتناع شود.
که از قطع ناگهانی این دارو امتناع کنید چرا که علائم خارج هرمی ایجاد میشوند؛ دارو را بهتدریج قطع نمائید.
بهخاطر خطر ایجاد تداخلات جدی داروئی از مصرف داروهای بدون نسخه (برای سرماخوردگی، سرفه و تب یونجه)،
مگر با تجویز پزشک امتناع شود؛ از مصرف دارو با الکل یا داروهای مضعف CNS خودداری شود,
چرا که ممکن است خوابآلودگی افزایش پیدا کند.
براساس تحمل به رژیم داروئی، مصرف شود.
از آنجائی که کاندیدیازیس دهانی ممکن است ایجاد شود درباره علائم خارج هرمی و ضرورت رعایت بهداشت کامل دهانی،
به بیمار تذکر داده شود.
به مریض گفته شود که مواردی مثل گلودرد، بیحالی، تب، خونریزی، زخمهای دهانی را گزارش کنید,
و در صورت ایجاد این علائم CBC انجام شده و مصرف دارو متوقف شود.
در آب و هوای گرم، ممکن است گرمازدگی ایجاد شود، برای ماندن در محیط خنک احتیاط فراوان بهعمل آید.
بهخاطر امکان ایجاد صرع از رانندگی کردن و سایر کارهای مخاطرهآمیز اجتناب شود.
بد نیست بدانید ملاحظات اختصاصی داروی کلوزاپین
۱- بیمار را از لحاظ بروز کاردیومیوپاتی پایش کنید. اگر تشخیص تأیید شد،
درمان را قطع کنید مگر اینکه منافع ادامه درمان بیش از خطرات آن باشد.
۲- درمان با کلوزاپین باید با پیگیری هفتگی شمارش گلبولهای سفید انجام گیرد.
۳- قطع مصرف کلوزاپین باید به صورت تدریجی (طی یک دوره ۲-۱ هفتهای) انجام شود. با این وجود،
تغییر وضعیت بالینی بیمار (مانند بروز لکوپنی) ممکن است قطع ناگهانی مصرف دارو را ضروری سازد.
در این صورت بیمار از نظر عود نشانههای سایکوتیک باید به دقت پیگیری شود.
۴- برای شروع دوباره درمان بعد از قطع مصرف دارو از دستورالعمل معمول میزان مصرف دارو استفاده شود.
۵- بعضی از بیمارانی که دچار تب گذرا (حرارت بیش از ۳۸ درجه سانتیگراد)، بخصوص در سه هفته اول درمان، میشوند،
باید به دقت پیگیری شوند.
۶- بیمار را از نظر حرکت غیرطبیعی بدن به طور دورهای ارزیابی کنید.
۷- کلوزاپین ممکن است ریسک بروز میوکاردیت کشنده را بخصوص در طول ماه اول درمان افزایش دهد.
در بیمارانی که با توجه به علائم، احتمال میوکاردیت وجود دارد (خستگی بدون دلیل، تنگی نفس، تاکی پنه، درد سینه، ت
اکیکاردی، تب، طپش قلب، دیگر نشانههای نارسایی قلبی یا تغییرات ECG مثل تغییرات موج ST-T یا انواع آریتمی)،
درمان با کلوزاپین باید هر چه سریع تر قطع شده و نباید مجدداً شروع شود.
هشدار: ممکن است در بیماران هایپرگلیسمی بروز نماید. بیماران مبتلا به دیابت را مرتباً کنترل کنید.
بیماران را از نظر علائم هایپرگلیسمی (شامل پرنوشی، پرادراری، پرخوری و ضعف) پایش کنید. اگر علائم بروز کرد،
تست قند خون ناشتا باید انجام شود. در برخی بیماران، هایپرگلیسمی با قطع دارو برگشت پذیر بوده است.
دارویاب , ویکی ووک , پرسشکده