پنج شنبه, ۹ فروردین , ۱۴۰۳
درخواست تبلیغات

بیماری واریس از تشخیص تا درمان

اشتراک:
پزشکی
رگ‌های عنکبوتی نیز مانند رگ‌های واریسی در پا، پشت ران، ماهیچه‌ی بین ران و ساق و از مچ به پایین ظاهر می‌شوند اگر شما هم به این علائم دچارین این مطلب را از دست ندهید

بیماری واریس بیماری خطرناکی نیست ولی گاهی میتواند آزاردهنده باشد بیشتر ما واریس را به‌شکل رگ‌های آبی و بنفش تیره‌ای می‌شناسیم که به‌صورت برجستگی‌هایی در سطح پوست پخش شده‌اند افرادی که پوست روشنی دارند بیشتر از ابتلا به واریس شکایت می‌کنند، زیرا رگ‌های واریسی در پوست آنها بیشتر به چشم می‌آیند ابتلا به بیماری واریس در زنان دو برابر مردان گزارش شده است روش های مختلفی برای درمان واریس وجود دارد که در ادامه مطلب آن را برایتان می گوییم

بیماری واریس چیست؟

واریس ، شایعترین بیماری عروقی انسان است که حدود ۲۰-۱۰% جمعیت را مبتلا می کند.
وریدهای واریسی به صورت عروق طویل، متسع و پر پیچ و خم و غالباً در سطوح داخلی اندام تحتانی دیده
می شوند.

اتساع غیر عادی وریدها می تواند در مکان های متفاوتی از بدن شامل طناب اسپرماتیک ( واریکوسل )، مری (
واریس مری ) و آنورکتوم ( هموروئید ) رخ دهد.
توصیف اولیۀ واریس و نیز کشف ارتباط آن با بارداری، ضربه و ایستادن طولانی مدت به قرن ها قبل
بر می گردد.

مطالعات جدید، همه تأیید کنندۀ نقش جنس مؤنث، بارداری، سابقۀ خانوادگی، سرپا ایستادن طولانی و سابقۀ فلبیت به عنوان ریسک
فاکتورهای مرتبط با آن هستند.
بیشترین میزان شیوع واریس در زنان بین سن ۴۹-۴۰ سالگی برآورد شده است.
آناتومی وریدی اندام تحتانی :

وریدهای اندام تحتانی، شامل سه گروه هستند:

۱- سیستم وریدی سطحی ( ورید صافن بزرگ و کوچک )

۲- سیستم
وریدی عمقی

۳- سیستم وریدی رابط و سوراخ کننده ( پرفوران ) که ارتباط بین این دو سیستم را برقرار
می سازد.

وریدهای صافن بزرگ و کوچک که وریدهای سطحی حاوی دریچه های متعدد هستند،
ضمن دریافت خون وریدی نواحی سطحی پا
و ساق، از مجاورت قوزک ها به سمت بالا صعود کرده و در نهایت به وریدهای خلف زانو و ران
می پیوندند.
وریدهای سوراخ کننده در اندام تحتانی، از خلال فشیای عضلانی عبور نموده
و به عنوان رابط بین سیستم وریدی سطحی و عمقی عمل می کنند.
وریدهای رابط نیز خود وریدهای سیستم سطحی یا عمقی را به یکدیگر ارتباط می دهند.
به طور کلی در هر اندام تحتانی حدود ۲۰۰ ورید سوراخ کننده وجود دارد.

بیماری واریس چیست؟وریدها در مقایسه با شریان ها، نازکتر بوده و عضلات صاف و بافت الاستیک کمتری دارند.

حجم خون موجود در اندام تحتانی با تغییر وضعیت شخص از حالت دراز کشیده به ایستاده، به حدود نیم لیتر
می رسد.
افزایش حجم خون، منجر به بالا رفتن گنجایش وریدی شده که توسط انقباض
عضلات صاف موجود در دیوارۀ ورید، تنظیم می گردد.
وضعیت ایستاده، تشکیل ستون عمودی از خون را به دنبال دارد که فشار هیدروستاتیکی
معادل با فاصلۀ انگشت شست پا
تا دهلیز راست قلب، ( ۱۲۰-۱۰۰ میلیمتر جیوه ) اعمال می کند.
برای جلوگیری از تجمع خون در پاها و امکان پذیر گشتن حرکت آن به سمت قلب، باید بر این فشار
هیدروستاتیک غلبه شود.

بیماری واریس چیست؟ارث به عنوان مهمترین علت زمینه ای واریسی شدن وریدها، شناخته شده است

عوامل متعددی از جمله دریچه های وریدی که جریان خون را به صورت یکطرفه از وریدهای سطحی به عمقی و
سپس از عمق پا به سمت قلب هدایت میکنند، در این امر دخیل می باشند.
شریانها فاقد چنین دریچه هایی هستند.
وریدهای واریسی به دو گروه اولیه و ثانویه، تقسیم بندی می شوند.
وریدهای واریسی اولیه، ناشی از نقائص ژنتیکی یا تکاملی در دیوارۀ ورید هستند
که با کاهش خاصیت ارتجاعی آن، موجب
نارسایی دریچه ای می گردند..

علت تشکیل وریدهای واریسی چیست؟

در مورد علت تشکیل وریدهای واریسی و پیشرفت آنها، چند فاکتور مهم مطرح شده اند : ارث به عنوان مهمترین
علت زمینه ای واریسی شدن وریدها، شناخته شده است.
هورمون های زنانه در جنس مؤنث با تاثیر بر عروق سطحی اندام تحتانی از عوامل مهم ایجاد واریس هستند.
بنابراین واریس در بین خانم ها نسبت به آقایان شیوع بیشتری دارد.
هورمون پروژسترون، انقباض عضلات صاف جدار عروق را مهار کرده و بدین ترتیب باعث اتساع و گشاد شدن آنها می
گردد.

افزایش این هورمون ها در دوران بارداری، واریس را به یکی از شکایات شایع این دوره، به ویژه در سه
ماهۀ اول ( ۸۰-۷۰% ) تبدیل می سازد.
ضمن اینکه حاملگی، با اثر فشاری بر قسمت های فوقانی وریدهای اندام تحتانی،
برگشت خون به سمت بالا را دچار
اختلال می نماید.

نیروی جاذبه از دیگر فاکتورهای مهم است.
هنگامیکه به مرور زمان و به دنبال ایستادن های مکرر و طولانی مدت، خون در عروق اندام تحتانی تجمع می
یابد، به دلیل فشار ناشی از وزن این ستون خون، اتساع وریدی و به مرور زمان نارسایی دریچه های مسئول
یکطرفه نمودن جریان خون رخ داده که خود سیکل معیوبی را به سمت اتساع و استاز بیشتر وریدی موجب می
شود و بدین ترتیب واریس تشدید می گردد.

علایم بالینی بیماری واریس :

علایم بالینی بیماران دچار بیماری واریس می تواند  کاملاً متغیر باشد.
بیشتر وریدهای واریسی بدون علامت بوده و تنها از جنبۀ زیبایی به توجه پزشکی نیاز می یابند.
در صورت علامتدار شدن، احساس درد، پری و سنگینی منتشر و غیر اختصاصی در ساق پاها
به خصوص متعاقب ایستادن به مدت طولانی، وجود دارد.
گاهی تورم در مچ پا دیده می شود.

این نشانه ها، با گذشت زمان پیشرفت کرده و بدتر می شوند.
معمولاً بالا گرفتن پاها موجب بهبود نشانه ها و تسکین نسبی بیمار می گردد.

غالباً مکان درگیری، نواحی زانو به پائین به خصوص در مسیر شاخه های سیستم صافن بزرگ است.
در ظاهر، وریدهای واریسی به صورت وریدهای طویل و برجسته در سطح اندام های تحتانی مشاهده می شوند.
گاهی شبکه های وریدی کوچک و مسطحی به رنگ آبی – سبز، با واریس همراهی کرده که خود علامت دیگری
از نقص عملکرد وریدی است.

بیماری واریس چیست؟یکسری نشانه ها خاص نارسایی مزمن وریدی می باشند

که عبارتند از ادم، هیپرپیگمانتاسیون یا تیرگی و تغییر رنگ ،
التهاب به همراه ه ریزی و زخم های وریدی.بیماری واریس از
ممکنست تغییرات ی حتی در حضور واریس های بزرگ و وسیع، وجود نداشته باشد.
تورم همراه واریس، بیشتر مؤید نارسایی جانبی در سیستم وریدی رابط یا عمقی و سایر زمینه های طبی مانند مشکلات
قلبی و کلیوی است، ولی یک تورم خفیف، ممکنست از خود واریس به تنهایی ناشی شده باشد.

گرفتگی شبانۀ پاها می تواند در همراهی با سایر علایم رخ دهد که معمولاً با استفاده از کینین سولفات که
تحریک پذیری عضلانی را کاهش می دهد، بهبود می یابد.
به طور کلی اکثر بیماران توسط روش های حفاظتی، کنترل می شوند.
ولی اگر درمان نشانه ها و عوارض ناشی از استاز وریدی مانند التهاب ، خونریزی، ترومبوز و یا زخم های
سطحی مقدور نشد، بیمار کاندید اقدامات جدی تر می شود.

درمان بیماری واریس چیست؟ :

در صورت عدم انجام اقدامات درمانی، بیماری واریس خود به خود بهبود نیافته،
بلکه بتدریج و به آهستگی سیر پیشرونده
ای را طی می کنند.
درمان زود هنگام، اغلب از پیشرفت نشانه ها جلوگیری کرده و با نتایج بالینی و زیبایی دراز مدت مؤثرتری همراه
است.

برای تعیین روش درمانی مطلوب، باید علل و میزان گستردگی بیماری کاملاً مشخص شود.
بدین منظور، انجام معاینۀ فیزیکی کامل برای تشخیص شدت و پراکندگی واریس های اندام تحتانی لازمست.
برای تشخیص نارسایی وریدی، تست های تشخیصی ویژه ای به کار می روند.
همچنین تشخیص افتراقی های مرتبط با علایم بیمار، باید همگی مدنظر قرار گرفته و بر حسب علایم، رد یا تأیید
گردند.

درمان هر دو نوع اولیه و ثانویۀ واریس در درجۀ اول شامل برنامه ایست که به منظور کنترل نارسایی وریدی
انجام می شود.

بیماری واریس چیست؟تورم وریدهای واریسی با استفاده از جوراب واریس کاهش یافته

این برنامه شامل استفاده از جوراب های الاستیک حمایتی، بالا گرفتن متناوب پاها و انجام تمرینات مداوم می باشد.
برای اغلب بیمارانی که فعالیتشان مستلزم ایستادن یا نشستن طولانی مدت است، استفاده از جوراب های الاستیک فشاری تا زانو
یا ران ( فشار ۳۰-۲۰ میلی متر جیوه ) مفید هستند این جوراب ها برای کاستن از احتباس خون وریدی
در طی روز پوشیده شده و شب ها در آورده می شوند.
تورم وریدهای واریسی با استفاده از جوراب واریس کاهش یافته و نشانه های بیمار از قبیل درد، ناراحتی و ورم
گهگاه مچ پا برطرف می گردند.

فشار حاصله از جوراب های الاستیک، جریان خون را به سمت وریدهای عمقی و سپس به سوی قلب تسهیل کرده
و مانع تجمع و باقیماندن خون در اندام تحتانی می شود.
روش های درمانی متداول عبارتند از اسکلروتراپی و جراحی.
اندیکاسیون های درمان جراحی شامل درد دائم و ناتوان کننده، ترومبوفلبیت سطحی راجعه،
ضایعات و زخم های ی همراه با
خونریزی هستند.

بیماری واریس چیست؟بیشتر موارد عدم کفایتوریدهای واریسی، اولیه هستند

اسکلروتراپی برای شاخه های کوچک وریدی کمتر از یک میلی متر یا وریدهای واریسی با ۳-۱ میلی متر قطر، وریدهای
باقیمانده پس از جراحی، واریس های خونریزی دهنده، ناهنجاری های مادر زادی کوچک وریدی و واریس های بزرگ اطراف زخم
انجام می گیرد.
با قرار دادن بیمار در وضعیت خوابیده به پشت، حجمی از محلول اسکلروزان ( سدیم کلرید۴/۲۳%یا سدیم تترادسیل سولفات و
… ) به داخل ورید واریسی که از دو انتها مسدود شده تزریق گشته و با تشکیل لخته، ورید مذکور
بسته می شود.
بعد از این عمل به مدت ۲-۱ هفته این ناحیه توسط بانداژ یا جوراب های مخصوص، تحت فشار مستقیم قرار
می گیرد.

برنامۀ توصیه شده جهت برخورد خود بیمار با وریدهای واریسی شامل:

ارتباطات تغذیه ای

تغییرات در شیوۀ زندگی

توصیه ها و احتیاطات پزشکی

۱- تغذیه :

مصرف مکمل های غذایی شامل ویتامین A، K،D
، E، C، B۶، B۱۲ و بیوفلاوونید که جریان خون را بهبود بخشیده و در پروسه های ایمنی، ترمیمی و
هضم مواد نقش دارند و از مواد معدنی، کلسیم و منیزیم برای برطرف ساختن گرفتگی های عضلانی و روی (
تاثیر بر روندهای ترمیمی )، توصیه می شوند.

اسیدآمینه ها و نیز فاکتورهای غذایی همراه ( مانند کوآنزیم ۱۰ و اسیدهای چرب ضروری ) از دیگر ملزومات تغدیه
ای با تاثیر مثبت بر گردش خون، حفظ عروق و اکسیژن رسانی می باشند.
از جمله می توان به عصارۀ هستۀ انگور اشاره کرد که دارای اثرات مفیدی برگردش خون و بافت همبند سیستم
قلبی عروقی، سیستم ایمنی و نیز خنثی کردن رادیکال های آزاد مضر می باشد.

توصیه های تغذیه ای بیماری واریس:

– رژیم غذایی کم چربی و نیز حاوی مقادیر کم کربوهیدارت های خالص شده را
رعایت کنید.
( به عنوان مثال، یک رژیم غذایی محتوی ماهی و سبزیجات و میوه های فراوان می تواند این منظور را
تامین کند ).

– سعی کنید فیبر را به مقدار زیاد مصرف نمائید.
فیبر فراوان، روده ها را پاک نموده و از یبوست ( که در ایجاد وریدهای واریسی سهیم است ) جلوگیری
می کند.
مواد غذایی شامل فیبر زیاد عبارتند از غلات سبوس دار، میوه ها و سبزیجات تازه.

– مقادیر نمک دریافتی را کاهش دهید.

– از مصرف بعضی مواد مانند پروتئین حیوانی، شکر، بستنی، غذاهای سرخ شده، پنیر، بادام زمینی، تنباکو، الکل و مواد
غذایی که تحت پرو سه های صناعی قرار می گیرند بپرهیزید.

۲- شیوۀ زندگی بیماران واریسی :

تمرینات بدنی مکرر مانند پیاده روی، دوچرخه سواری و شنا هم به بهبود گردش خون کمک
نموده و هم فرصتی برای حرکت دادن متناوب پاها فراهم می سازند.
وزن را باید در حد مطلوب و سالم نگهداشت.
باید از لباس های راحت و آزاد استفاده نمود که جریان خون را به ویژه در نواحی کمر، کشالۀ ران
و پاها محدود نکنند.

باید از نشستن یا سر پا ایستادن به مدت طولانی اجتناب کرد.
در بین ساعات کاری، باید فواصل کوتاهی را به عنوان استراحت در نظر گرفته و پاها را از سطح قلب
بالاتر نگه داشت و یا حین ایستادن وزن را به طور متناوب از روی یک پا به پای دیگر منتقل
نمود.
باید از اقداماتی مثل روی هم انداختن پاها، بلندکردن اجسام سنگین و قراردادن فشار و بار اضافی غیر ضروری روی
پاها پرهیز کرد.
قرار دادن پاها در وان آب سرد هم برای گردش خون و هم کاهش درد مؤثر است.

۳- توصیه های پزشکی :

پرهیز از خاراندن مناطق بیماری واریس برای جلوگیری از زخم و خونریزی، استفاده از جوراب
های مخصوص برای حمایت از وریدهای واریسی و ممانعت از تورم بیشتر آنها و مراجعه جهت دریافت خدمات درمانی یا
جراحی، باید مورد توجه قرار گیرند.

بیشتر بدانید

روش‌های درمانی طبیعی برای واریس

نشریه‌ی انجمن پزشکان آمریکا در سال ۲۰۱۲ در گزارشی بیان کرده است:
«درمان واریس از راه‌های گوناگونی امکان‌پذیر است که عبارتند از:
روش‌های محافظه‌کارانه (دارو‌درمانی، پوشیدن جوراب واریس
و تغییر سبک زندگی)، روش‌های نیمه‌تهاجمی
(اسکلروتراپی و قطع بافت‌های داخل مجرایی)، روش تهاجمی (جراحی) و روش ترکیبی (ترکیبی از چند روش بالا)».

طبق گزارش سال ۲۰۰۷ در نشریه‌ی دانشکده‌ی سلطنتی جراحی بریتانیا،
در جراحی رگ‌های واریسی عصب‌های بیمار نیز آسیب می‌بیند.
همچنین واریس در نیمی از بیماران، پس از گذشت ۱۰ سال مجددا
بازگشت داشته است. وجود رگ‌های واریسی معمولا نشانه‌ای پنهان
از بروز نارسایی وریدی است که لزوما با درد یا ورم همراه نیست.
اگر برای درمان واریس به پزشک یا متخصص پوست مراجعه کنید،

احتمالا قبل از صحبت درباره‌ی جراحی به شما پیشنهاد می‌دهد
که سبک زندگی‌تان را اصلاح کنید. با این کار می‌توانید
میزان تجمع خون در رگ‌ها را پایین بیاورید. البته این تغییر فقط به درمان واریس
محدود نمی‌شود، بلکه پرانرژی‌تر می‌شوید، پوست‌تان شفاف می‌شود،
به‌سلامتی قلب‌تان کمک می‌کنید و گوارش غذا نیز بهتر صورت می‌گیرد.
از تمام فوائدی که برای درمان‌های خانگی برشمردیم، بهترین مزیت،
بی‌خطر‌بودن و مقرون به‌صرفه‌بودن آن در برابر عمل جراحی است.

پزشکان بدون مرز / چطور

گردآوری:
اخبار مرتبط:
فیلم پرشین وی
آرون گروپ
آرون گروپس