بهترین ذکر هنگام غذا خوردن چیست؟

دین ما دین کاملی است و برای همه رفتارها و نیاز های انسان آدابی را تعریف کرده است. غذا خورن یکی از مهم ترین نیاز ها و البته لذت های دنیاست. بهترین ذکر هنگام غذا خوردن را در پرشین وی بخوانید.

بهترین ذکر هنگام غذا خوردن

خلاصه پرسش

بهترین ذکر هنگام غذا خوردن چیست؟

پرسش

بهترین ذکر از دیدگاه ائمه برای صرف غذای حلال چیست؟

پاسخ اجمالی
در منابع روایی برای خوردن و آشامیدن، آدابی از سوی پیشوایان دین ذکر شده است که ناظر به شروع
غذا با نام خدا و پایان غذا با حمد اوست.

روایات در این زمینه چنین می‌گویند:
۱٫امام موسای کاظم(ع) می‌‌گوید: پیامبر اسلام(ص) به علی(ع) سفارش نمود: یا علی هنگامی که شروع به خوردن غذا نمودی، بسم
اللّه بگو، و هنگام پایان غذا بگو الحمد لله؛ چرا که دو فرشته نگهبانت از تو جدا نمی‌شوند تا حسنات
را برایت بنویسند، مگر این‌که خودت آنها را از خویشتن جدا کنی.[۱]

۲٫امام صادق(ع) می‌‌فرماید: هنگامی که سفره پهن شد،
بگو بسم اللّه و هنگام آغاز و پایان غذا نیز بسم الله بگو و هنگامی که سفره جمع شد بگو
الحمد لله.[۲]

۳.راوی می‌گوید هنگامی که غذا برای ما آورده شد، شنیدم که امام کاظم(ع) می‌فرمود: ستایش خدایی را که
برای هر چیزی مقرراتی قرار داد.

به امام گفتم: این غذا هنگامی که آماده و خورده می‌شود چه مقرراتی دارد؟

امام فرمود: مقرراتش این است که
هنگام پهن‌شدن سفره با نام خدا شروع کنید و زمان جمع‌شدن سفره او را حمد و سپاس گویید.[۳]

بهترین ذکر هنگام غذا خوردن

۴.امام صادق(ع)
فرمود: هنگامی که غذا خوردی یا شربتی نوشیدی، بگو الحمد لله.[۴]

۵.در روایتی دیگر از امام صادق آمده است: خوردن
و نوشیدن را با یاد و نام خدا آغاز کن و بعد از پایانش بگو: «الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِی یُطْعِمُ وَ
لا یُطْعَمُ» ستایش پروردگاری را سزاست که غذا را در اختیار بندگانش قرار داد، اما هیچ کس به او طعامی
تقدیم نخواهد کرد.[۵]

۶.و نیز حضرتشان می‌فرماید: هنگامی که سفره را در برابر امام سجاد(ع) می‌نهادند می‌گفت:« اللَّهُمَّ هَذَا مِنْ
مَنِّکَ وَ فَضْلِکَ وَ عَطَایَاکَ فَبَارِکْ لَنَا فِیهِ وَ سَوِّغْنَاهُ وَ ارْزُقْنَا خَلَفاً إِذَا أَکَلْنَاهُ وَ رُبَّ مُحْتَاجٍ إِلَیْهِ رَزَقْتَ
وَ أَحْسَنْت‏ اللَّهُمَّ اجْعَلْنَا لَکَ مِنَ الشَّاکِرِینَ» بار خدایا این از منت و فضل و بخشش توست! آن‌را برای ما
پربرکت و گوارا کن و عوضش را به ما ده و چه بسا نیازمندانی که به آنان روزی دادی و
احسان کردی.بار خدایا! ما را از شکرگزاران قرار ده! و هنگامی که سفره را برمی‌داشتند می‌فرمود:« الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِی حَمَلَنَا
فِی الْبَرِّ وَ الْبَحْرِ وَ رَزَقَنَا مِنَ الطَّیِّبَاتِ وَ فَضَّلَنَا عَلَى کَثِیرٍ مِنْ خَلْقِهِ (أَوْ مِمَّنْ خَلَقَ) تَفْضِیلًا» سپاس خدایی
را سزاست که ما را در بیابان و دریا گردش داد و از پاکیزه‏‌ها به ما روزى داد و بر
بسیارى از آفریدگانش(یا آنچه آفریده) برترى داد.[۶]

۷.امام صادق(ع) از امام علی(ع) نقل می‌کند؛ هنگام خوردن غذا تا می‌توانید
خدا را یاد کنید و صدای ناهنجار درنیاورید؛ چرا که طعام، نعمت خدا و بخشی از روزی او است که
شکر و سپاسش بر شما واجب است.[۷]

یاد خدا هنگام صرف غذا

۷.امام صادق از پدر بزرگوارش از حضرت علی(ع) نقل می‌‌کند؛ کسی که هنگام
خوردن غذا خدا را یاد کند، هیچ‌گاه از آن غذا مورد سؤال قرار نمی‌‌گیرد.[۸]

۷.یا در روایتی دیگر آمده است:
هر فردی که غذایی بخورد و بعد از آن بگوید: «الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِی أَطْعَمَنِی هَذَا مِنْ رِزْقِهِ مِنْ غَیْرِ حَوْلٍ
مِنِّی وَ قُوَّهٍ» سپاس خدایی را که از روزی خویش این غذا را خوراکم کرد بدون آن‌که من (مستقلّاً) توانایی
این کار را داشته باشم، گناهان گذشته‌‌اش بخشوده خواهد شد.[۹]

آنچه از مجموع روایات به دست می‌آید آن است که
دست کم هنگام آغاز خوردن و نوشیدن باید «بسم اللّه» و هنگام پایان آن «الحمد لله» گفت.

گفتنی است یاد خدا و سپاس از نعمت‌هایش به هر زبانی که باشد کفایت می‌‌کند و گفتن عبارت عربی موضوعیت
ندارد.

 آداب غذا خوردن و شیوه زندگی سالم در اسلام

۱. میانه‌روی در خوردن غذا

میانه روی و رعایت اعتدال در خوردن غذا از اصول اولیه شیوه زندگی سالم در اسلام است.
در همه جای قرآن اسراف و پرخوری امری ناپسند و نکوهیده معرفی شده است.
حضرت علی (ع) در این باره فرموده اند: «کم خوردن نفس را گرامی‌تر و تندرستی
را پایدارتر می‌کند» و «هر گاه خداوند بخواهد بنده خود را اصلاح گرداند، سه چیز نصیب او کند: کم گویی، کم خوری و کم خوابی.»

۲. تنوع در دریافت مواد غذایی

تنوع در خوردن غذا و دریافت همه گروه‌های مواد غذایی هم از نظر علمی و هم
در طب اسلامی سفارش شده است. برای نمونه، در آیه ۱۷۲ سوره بقره در قرآن کریم
سفارش شده است که از غذا‌های پاک و پاکیزه و حلال و قابل خوردنی استفاده کنید و شکر نعمت‌های خدا را به جای آورید.

۳. توجه به طبیعت غذا

توجه به مزاج غذا و هماهنگی با مزاج خود فرد نیز به سلامت جسم کمک می‌کند.
به طور کلی شناخت طبع خود و نیز شناخت مزاج غذا‌ها موجب می‌شود انسان از
مواد غذایی به بهترین صورت استفاده کند و کمتر به بیماری و کسالت مبتلا شود.

۴. نوشیدن آب قبل از غذا

در اسلام توصیه شده است، نیم ساعت قبل از خوردن غذا یک لیوان آب را در سه
جرعه بنوشید و از آشامیدن آب در بین غذا یا بلافاصله بعد از آن پرهیز کنید.

۵. خوردن غذا به هنگام گرسنگی

خوردن غذا به هنگام گرسنگی و نوشیدن آب در هنگام تشنگی یکی از شیوه‌های
زندگی سالم در اسلام است و سفارش شده است، وقتی کاملا گرسنه شدید،
غذا میل کرده و قبل از سیر شدن کامل، دست از خوردن غذا بکشید.

۶. شستن دست‌ها

در روایات آمده است، قبل از غذا دست‌ها را با آب و صابون بشویید و بدون خشک کردن بر سفره بنشینید.

شیوه زندگی سالم در اسلام (آداب غذا خوردن)

۷. نگاه کردن به غذا

ابتدا به زیبایی‌های سفره و غذا نگاه کنید تا از آگاهی و لذت معنوی نعمت خوردن نیز بهره‌مند شوید.

بهترین ذکر هنگام غذا خوردن

۸. یاد خدا قبل از خوردن

در ابتدای شروع خوردن غذا بسم الله بگویید و اگر بر سر سفره چند جور غذا بود، مستحب است در شروع هرکدام، نام خدا را ذکر کنید.

۹. خوردن غذا با دست راست

۱۰. آغاز و پایان دادن غذا با نمک

——————————————————————————–

[۱].ر.ک: برقی، ابو جعفر احمد بن محمد بن خالد، المحاسن، محقق، مصحح، محدث، جلال الدین،‏ ج ‏۲، ص
۴۳۱، قم، دار الکتب الإسلامیه، چاپ دوم، ۱۳۷۱ق.[۲].همان، ص ۴۳۳.[۳].همان، ص ۴۳۱.[۴].همان، ص ۴۳۴.[۵].همان.ص ۴۳۴.[۶].همان، ص ۴۳۳.[۷].همان، ص ۴۳۳.[۸].همان، ص
۴۳۴.[۹].مجلسی، محمد باقر، بحار الانوار، ج ‏۹۵، ص ۱۴، بیروت، دار إحیاء التراث العربی، چاپ دوم، ۱۴۰۳ق

اسلام ـ تاباک